• تقویم روزنامه فرهیختگان ۱۴۰۰-۰۶-۱۳ - ۰۲:۳۸
  • نظرات روزنامه فرهیختگان۰
  • 0
  • 0
چالش‌های ملی نیازمند نخبگان ملی

شاخص‌هایی برای بهر‌ه‌گیری از نخبگان کشور ورای مرزبندی‌های سیاسی

چرخش نخبگانی و جوان‌سازی دستگاه ادراکی کشور، نیاز و ضرورت عاجلی است که در چندسال اخیر، بارها مورد تاکید رهبر انقلاب قرار گرفته است. حتی طرح مساله «دولت جوان حزب‌اللهی»، فارغ از تفاسیر بعضا سطحی که گروه‌هایی از این بیان مهم داشتند، در بطن و عمق خود متوجه دو امر فوق‌الذکر بود. تمرکز دشمنان ملت ایران بر مساله‌سازی پیاپی و فرسوده کردن ظرفیت‌ و توان کشور، ایجاب می‌کند که نوعی سازوکار «دروازه‌بانی» مسائل و معضلات در سه رده کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت ایجاد شود.

رضا صادقی، روزنامه‌نگار: دی‌ماه سال 94، چندهفته مانده به برگزاری انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، رهبر انقلاب در بیانات خود در دیدار با مسئولان برگزاری انتخابات، توصیه‌ای خطاب به ملت داشتند که تاریخی و به یک نقطه‌عطف تبدیل شد.

ایشان در تاکید بر حضور حداکثری در انتخابات، به‌عنوان مجرای اصلی اثرگذاری و مشارکت «جمهور» در اداره کشور فرمودند: «ممکن است افرادی نسبت‌به نظام مساله داشته باشند، اما این افراد قاعدتا نسبت‌به امنیت، پیشرفت و عزت کشور مساله‌ای ندارند و بر همین اساس اگر خواهان استمرار امنیت ملی، افزایش عزت ملی و تضمین پیشرفت و حرکت روبه‌رشد کشور هستند، باید در انتخابات شرکت کنند.»

و کمی جلوتر در تاکیدی خاص‌تر افزودند: «ممکن است کسی از بنده خوشش نیاید، اما اگر ایران را دوست دارد، باید به پای صندوق رأی بیاید.» در نخستین دیدار رهبر انقلاب با کابینه دولت سیزدهم(6 شهریور)، در بین همه سرفصل‌ها و اولویت‌های مطرح‌شده توسط ایشان، توصیه‌ای خطاب به دولت بیان شد که یادآور بیانات تاریخی سال 94 بود. رهبری گفتند: «یک نقطه مهم در باب تحول، استفاده از خِرد جمعی است و تکیه بر عقلانیت که استفاده بشود. از نخبگان خارج از دولت استفاده کنید؛ هرجایی که می‌توان ازنظر یک نخبه‌ای [استفاده کرد] -بحث جناح‌های سیاسی و امثال اینها را به‌کل در این قضیه کنار بگذارید- ازنظر نخبه‌ها هرچه می‌توانید استفاده کنید و نگاه نکنید به اینکه حالا او وابسته به یک جناحی است که شما قبول دارید یا ندارید؛ حالا در داخل دولت که از اینها قهرا استفاده می‌شود؛ استفاده از نظر نخبگان.» واقع مطلب این است که کشور با مجموعه‌ای از چالش‌های ملی مواجه است که بخش بزرگی از آن البته میراث ضعف‌ها، نقایص و بی‌تدبیری‌های چند سال اخیر است. برای حل این چالش‌های ملی، ظرفیت ملی باید پای کار بیاید. بی‌تردید، تجسم و تجلی اصلی ظرفیت ملی در منابع انسانی و نیروی فکری نخبگان کشور در حوزه‌های مختلف است. بدیهی است که برای رفع چالش‌های بزرگ گریبانگیر کشور، در وهله نخست محتاج بازسازی و بازآرایی «نرم‌افزار» مدیریت کشور هستیم و اگر نیروی فکر نخبگان، شاکله و شالوده نرم‌افزار مدیریتی کشور قرار گیرد، گام بزرگی در مواجهه اصولی با مشکلات و معضلات کشور برداشته خواهد شد.

البته شکی نیست که استفاده از ظرفیت نخبگان، فارغ از تفاوت‌های سلیقه‌ای، در منظر رهبر معظم انقلاب فارغ از متر و معیار نیست و هر نخبه‌ای، با هر جها‌ن‌بینی و تفکری و از آن مهم‌تر هر سابقه‌ای، نمی‌تواند خوراک فکری سالم برای نرم‌افزار مدیریتی کشور فراهم کند و چه‌بسا اثر معکوس هم برجای بگذارد. رهبر انقلاب در همان بیانات معروف دی‌ماه 94 هم تخصیصی به توصیه خود زدند و بعد از دعوت از کسانی که با نظام و با خود ایشان هم مشکل دارند برای رای دادن در انتخابات تاکید کردند: «این سخن به‌معنای آن نیست که بخواهند کسانی را که نظام را قبول ندارند به مجلس بفرستند.»

قطعا صلاحیت‌هایی کلی و مبنایی هستند که با رجوع به آن، می‌توان اختلافات سیاسی و مسائل حزبی و جناحی را کنار گذاشت و باب اتاق فکر دولت را به روی نخبگان و چهره‌های متخصص و توانمند فکری از طیف‌های مختلف سیاسی گشود. برای نمونه لحاظ کردن میهن‌دوستی، پاکدستی و نداشتن سابقه خیانت به منافع ملی، سه شاخصی است که هم عرصه را برای مشارکت و همفکری نخبگان، از سلایق و خطوط فکری و سیاسی مختلف، در امور اداره کشور باز می‌کند و هم امکان ورود تفکرات «انحرافی» و باز شدن معبرهای «نفوذ» را در اتاق فکر دولت و نرم‌افزار مدیریتی کشور به حداقل می‌رساند.

چرخش نخبگانی و جوان‌سازی دستگاه ادراکی کشور، نیاز و ضرورت عاجلی است که در چندسال اخیر، بارها مورد تاکید رهبر انقلاب قرار گرفته است. حتی طرح مساله «دولت جوان حزب‌اللهی»، فارغ از تفاسیر بعضا سطحی که گروه‌هایی از این بیان مهم داشتند، در بطن و عمق خود متوجه دو امر فوق‌الذکر بود. تمرکز دشمنان ملت ایران بر مساله‌سازی پیاپی و فرسوده کردن ظرفیت‌ و توان کشور، ایجاب می‌کند که نوعی سازوکار «دروازه‌بانی» مسائل و معضلات در سه رده کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت ایجاد شود. به مصداق آن شعر معروف که «سر چشمه شاید گرفتن به بیل»، بسیاری از مسائل و حتی بحران‌های کشور را می‌توان با بصیرت و ادراک و آینده‌پژوهی، در افق‌های زمانی مختلف رصد کرد و زمانی که هنوز ظرفیت یک مساله حاد را پیدا نکرده، به رفع آن همت گماشت. منتها تشخیص و به‌اصطلاح اهل‌فضل «احصاء» مسائل کوچک امروز که ظرفیت تبدیل به بحران در آینده را دارند، نیازمند تخصص، بینش کارشناسی، وجدان کاری و البته تعهد ملی است.

حال، طبق توصیه رهبر معظم انقلاب به کابینه سیزدهم، که با تصریحی قابل‌تامل خواهان «عملی» کردن این توصیه‌ها از دولت نیز شدند، شاید لازم باشد نوعی «جرگه» یا مجمع کارشناسی، از نخبگان کشور در حوزه‌های مختلف و با سلایق سیاسی مختلف، ایجاد شود و شخص رئیس دولت، در روندی مستمر و پایدار جلسات استماع سخنان اعضای این مجمع را در دستورکار قرار دهد. لازم به تاکید نیست که باید در شکل دادن به این مجمع، شاخص‌هایی چون میهن‌دوستی، پاکدستی و نداشتن سابقه خیانت به منافع ملی لحاظ شود و آن‌‌‌گاه شرایطی فراهم شود که کارشناسان و متخصصان در فضایی آزاد و بدون لکنت زبان، مسائل و مشکلات کنونی و آتی کشور را با بالاترین مقام اجرایی در میان بگذارند. بدیهی است که صرف برگزاری جلسات با چنین مجمعی از فضلا، هدف نیست و تبدیل خروجی این جلسات به متن‌های چکیده و منقح مدیریتی برای قرار گرفتن در گردش کار دستگاه‌های اجرایی، امری مهم و اساسی‌تر است.

نظرات کاربران
تعداد نظرات کاربران : ۰

یادداشتهای روزنامه فرهیختگانیادداشت

تضعیف جایگاه رئیس‌جمهور ضربه به ساختار قدرت ایران؛

دفاع از استعفای ظریف تخریب پزشکیان است

علی اکبری؛ خبرنگار:

بررسی کنش سیاسی ظریف

دردسرهای قهر و آشتی ظریف در سیاست داخلی؛

اصلاح‌طلبان رادیکال و اولین چالش پزشکیان

نه به رادیکالیسم در جست‌و‌جوی ایده؛

برداشت اول از کابینه پزشکیان در ۴ قاب

عطیه همتی، دبیر گروه نقد روز؛

با سهم‌خواهی رئیس‌جمهور را اذیت نکنید

محمدجعفر اسفندیاری، پژوهشگر علوم ارتباطات و رسانه: 

شمایل پزشکیان چگونه می‌تواند دولتش را سربلند کند؟

سیدجواد نقوی خبرنگار؛

سلطنت ترس و تحقیر ملی

مقاومت در میانه میدان جنگ فرسایشی؛

جنگ هیبریدی را ساده تصویرسازی نکنیم

پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم:

سهم پژوهش از GDP به‌صورت واقعی تخصیص داده شود

معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد مطرح کرد؛

قهر با رشته‌ها و علوم جدید، مسائل اصلی وزارت علوم

پیشنهادهای یک عضو هیات علمی به دولت چهاردهم؛

قبل از نسخه نوشتن برای جامعه ایرانی به این ۱۲ بند فکر کنید

مجید شاکری، پژوهشگر مطرح کرد:

7 پیشنهاد برای سیاست‌های پولی و ارزی دولت

سیدجواد نقوی، خبرنگار؛

قصه فعلا نه، استفاده از غوغا سالاری

میکائیل دیانی، فعال فرهنگی:

ترمیم شکاف‌ها؛ اولین ماموریت پزشکیان

محمدامین ایمانجانی، مدیر مسئول؛

پروژه مدد به مسعود پزشکیان

مهدی خانعلی‌زاده، پژوهشگر سیاست خارجی:

آقای پزشکیان! این شما و این جهان واقعی

محمدرضا کردلو، فعال فرهنگی:

آری، اینچنین است برادر!

در مناظره ۲ به ۲ نامزدهای ریاست‌جمهوری مجری با سوالات صریح و به‌جا بحث را داغ کرد؛

تنها ستاره مناظره

محمد زعیم‌زاده، سردبیر: 

کلید انتخابات در دست مرددها

پرویز امینی، استاد دانشگاه:

مرددین؛ سرنوشت‌سازان انتخابات چهاردهم

پیام پیغام‌های انتخاباتی؛

چرا تحریم انتخابات شکست خورد؟

محمد زعیم‌زاده، سردبیر؛

بازگشت به راهبرد مشارکت حداکثری

«اگر دفاع ما نبود، حمله ایران به اسرائیل ویرانگر می‌شد»؛

اعتراف بایدن

سیدجواد نقوی، خبرنگار فرهیختگان؛

‌نوبل خون

حمید ملک‌زاده، پژوهشگر اندیشه‌های سیاسی:

مقاومت؛ روح پایدار انقلاب اسلامی ایران

سیدجواد نقوی، خبرنگار فرهیختگان:

عجب کشور قانون‌مداری!

صادق امامی، عضو شورای سردبیری:

در مسیر تحول

7 نکته از دیدار رمضان 1403 رهبر انقلاب با دانشجویان؛

پای درس جامع‌نگری در خانه پدری

جیش‌العدل به نیابت از تل‌آویو دست به عملیات تروریستی زد؛

تروریست‌های توسعه

سیدحسین امامی، خبرنگار اندیشه سیاسی:

نقدی بر ایده پایان دین در یک کتاب

جعفر درونه، تحلیلگر سیاسی:

دو روی یک انتخابات

خبرهای روزنامه فرهیختگانآخرین اخبار