ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه: با امسال می‌شود دوسال که ما جماعت همیشه جامانده از کربلا، بیش از گذشته حسرت زیارت این سرزمین را می‌کشیم و به‌خاطر شیوع این بیماری لعنتی و کرونای کشنده، خانه‌نشین‌تر از سابق شده‌ایم. با این اوصاف، این شاید وصفی از حال خودمان باشد نه خیلی دیگر از مردم، خیلی‌هایی که به هر دلیل و با هر شانس یا لیاقتی امکان سفر کربلا را داشته و دارند و در تمام این نزدیک به دوسال جاماندگی ما، کربلاهایشان را رفته‌اند و زیارت‌شان را کرده‌اند.

چندوقت دیگر اربعین است و هنوز مشخص نیست این اربعین هم چون اربعین گذشته، امکان برگزاری راهپیمایی عظیم زائران فراهم است یا نه، به هر شکل، سفر به کربلا در همین شرایط عجیب‌وغریب هم حواشی‌ای را برای زائران ایرانی ایجاد کرده است که روایت آنها خالی از لطف نیست. خصوصا اینکه اگر به یاری خدا احتمال برگزاری راهپیمایی اربعین قوت بگیرد و شرایط طوری رقم بخورد که این مراسم عظیم همچون سابق برگزار شود. چند روز پیش، در همین ایام محرم، یکی از دوستان تماس گرفت و از وجود برخی مشکلات و اتفاقات عجیب در جریان سفرش به کربلا به ما خبر داد. اتفاقاتی که اولا سابقه‌ای نداشته و ثانیا گویا فقط در فرودگاه بغداد و نجف شاهد آن هستیم و ثالثا هزینه و فشار زیادی را به زائران متحمل کرده است و بهتر اینکه خیلی زود مرتفع شود. در ادامه روایت این دوست و همکار را بی‌کم‌وکاست و دخل‌وتصرف می‌نویسم شاید وضع موجود تغییری کند.

تست اجباری هم قبل از سوار شدن و هم بعد از ورود به هواپیما البته بدون اعلام نتیجه!

قبل از ورود این کرونای لعنتی به کشور و این فاجعه انسانی که روزبه‌روز و ساعت‌به‌ساعت به‌شدت و حدت آن افزوده می‌شود، یعنی حدودا دوسال قبل که بساط زیارت کردن و کربلا رفتن زائران حسین(ع) فراهم بود، همیشه حاشیه‌هایی وجود داشت، از معطلی‌های لب مرز برای زائران زمینی و مساله ویزا و قیمت بلیت و... برای هوایی‌ها، منتها این بار و به‌خاطر شرایط خاصی که پیرو شیوع کرونا در جهان و خصوصا ایران وجود دارد، مساله تفاوت‌های جدی‌تری هم کرده و خاص‌تر شده است. به گفته این زائر «اگر یک نفر همین الان نیت سفر به عراق را بکند و بخواهد به زیارت کربلا برود، اولین مشکلی که سر راهش سبز می‌شود، مساله ویزاست. (ناگفته نماند که مدت‌هاست موضوع برداشته شدن ویزای بین ایران و عراق مطرح می‌شود اما خبری از آن نیست.) فردی که برای ویزا گرفتن اقدام می‌کند، اگر آشنایی را در نجف نداشته باشد، باید با کلی واسطه و این‌طرف و آن‌طرف زدن ویزا بگیرد، آن هم دو تا سه برابر نرخ رسمی و موجود، یعنی ویزای 50 دلاری را بین 100 تا 150 دلار پیدا می‌کنید. خود من هم این حوالی برای ویزا هزینه کردم تا توانستم مجوز ورود به عراق را بگیرم. مساله بعدی این ماجرایی است که نزدیک به دوسال است با آن درگیریم، یعنی کرونا و محدودیت‌ها و مشکلاتی که به‌خاطر این بیماری ایجاد شده است. تست کرونا یکی از این محدودیت‌هاست که باید تمام زائران و مسافران برای سوار شدن به هواپیما داشته باشند. اینکه قید می‌کنم برای سوار شدن به هواپیما نکته‌ای دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنم. کسی با دادن تست مشکلی ندارد و اتفاقا استقبال هم می‌شود. به‌هرحال مسافران می‌خواهند سفر سالم و ایمنی داشته باشند. اما نکته محل گلایه و ایراد کجاست؟ اینجاست که دو کشور انگار تست و برگه نتیجه تست یکدیگر را قبول ندارند، یعنی اینجا و در ایران قبل از اینکه سوار هواپیما بشوید باید تست داده باشید یا تست بدهید که منطقی است و همه هم انجام می‌دهند. اما اینکه بعد از پیاده شدن از هواپیما، آنجا و در عراق دوباره تست بدهند برای چیست؟ جالب‌تر اینکه تست در فرودگاه عراق، خصوصا نجف اجباری است و از این هم جالب‌تر اینکه اصلا پاسخ و نتیجه تست را به شما اعلام نمی‌کنند. همین تستی که در عراق باید به‌اجبار بدهید، 60هزار دینار برای شما آب می‌خورد! این را اگر کنار معطلی‌های چندساعته در فرودگاه و گیروگورهای عجیب عراقی‌ها بگذارید، متوجه شدت عجیب بودن ماجرا می‌شوید.»

تست تقلبی 105 دلار، سفر زمینی نیاز به تست ندارد، نه نظارتی و نه شرافتی

این تمام ماجرایی که قرار بود روایت کنیم، نیست و مسائل و اتفاقات جالب‌تری هم افتاده است که در ادامه می‌خوانیم. این زائر ادامه داد: «نکته عجیب دیگری که در این سفر اتفاق افتاد و حداقل برای این شرایط خاص کرونایی می‌تواند تجربه‌ای قابل‌انتقال به دیگران باشد، این است که تنهایی سفر کردن و ویزای تنهایی گرفتن به‌صرفه‌تر و کم‌مشکل‌زاتر است! یعنی چه؟ یعنی شما برای ورود به عراق و خروج شدن از آن اگر ویزای جمعی داشته باشید باید همگی با هم وارد و خارج شوید و همگی تست بدهید و اگر یک نفر یا چند نفر همراه شما نباشند یا تست ندهند یا هر اتفاق دیگری، شما را هم به‌خاطر بقیه دیپورت می‌کنند. خیلی‌ها در این مسافرت به این دلیل دچار مشکل شدند، مثلا پنج‌نفر با هم به‌صورت هوایی به کربلا آمدند، سه نفر از آنها به‌صورت زمینی به ایران بازگشتند و این دونفر وقتی به فرودگاه مراجعه کردند و خواستند به ایران برگردند، دیپورت شدند و آنها را نگه داشتند. آن قضیه تست‌ها برای ورود یادتان هست؟ همان که هم در ایران و هم در عراق مجبور به انجامش بودیم. این‌بار موقع برگشتن نیز این رویه تکرار می‌شود اما با یک تفاوت، آن هم اینکه اینجا پای تست‌های تقلبی و به‌قول‌معروف بین زائران و مسافران قاچاقی به ماجرا باز می‌شود. این موضوع ماجرای جالبی دارد به این صورت که اصلا در کربلا جایی را پیدا نمی‌کنید که حتی تا 10 ساعت هم جواب تست شما را بدهد. همه شما را به 24 تا 48 ساعت بعد حواله می‌دهند. 55 تا 60 هزار دینار هم هزینه این تست‌هاست. اما نکته قابل‌توجه در این رویه این است که شما نمی‌توانید سفر دوروزه به عراق داشته باشید چون دو روز فقط طول می‌کشد که جواب تست بیاید، خلاصه ماجرای عجیب و جالبی است. قصه آن تست‌های قاچاقی چه می‌شود؟ به‌دلیل این کندی در روند گرفتن تست و اعلام نتیجه آن، تست‌های قاچاق و تقلبی بازارشان حسابی داغ است. مثل ایران که گاهی می‌شنویم با رابطه و رانت تست‌های تقلبی می‌دهند، در عراق هم می‌شود با پرداخت مبالغ هنگفتی از آزمایشگاه‌ها و به‌واسطه دلال‌ها تست تقلبی گرفت. هزینه آن هم از 75 دلار تا 105 دلار متغیر است. اگر این تست‌ را نداشته باشید در فرودگاه دیپورت می‌شوید. یک گروه 20 نفره همان شبی که من قصد بازگشت داشتم به فرودگاه آمدند ولی تست نداشتند، عین 20 نفر را دیپورت کردند. آنها چه کردند؟ یادتان هست گفتم ماجرای سفر زمینی نکته‌ای دارد که در ادامه می‌گویم؟ نکته‌اش اینجاست که برای سفر زمینی نیاز به تست نیست. استرس زیاد، درگیری، معطلی و هزینه گزاف حداقلی‌ترین مشکلاتی است که برای زائران وجود دارد. کنسولگری ایران هم که کلا یک نفر را به‌عنوان پاسخگو گذاشته‌اند و این همه زائر که آن بنده خدا هم کاری از دستش به‌تنهایی برنمی‌آید. این رویه نشان می‌دهد در این بین نه جان مسافران، نه رعایت پروتکل‌ها و نه عزت و شخصیت آدم‌ها مهم نیست، چیزی که مهم است هزینه‌ها و درآمدی است که این وسط وجود دارد و گردش مالی بالایی است که ایجاد می‌شود. اگر نیت رعایت پروتکل‌ها و نظارت بر مرزها و... بود که نه باید تست تقلبی وجود می‌داشت و نه اینکه مرزهای زمینی به این راحتی بدون تست مسافران را راه می‌دادند. مسافران و زائران مجبورند تن به دلالی و تست تقلبی و... بدهند و هزینه‌های گزاف بپردازند. امیدواریم اگر برای اربعین قرار است مسافری عازم کربلا و نجف شود، دچار این مشکلات نشود و تدبیری بیندیشند.»

عجب نظارتی!

فکر می‌کنم تا حدی علت این آمارهای عجیب‌وغریب ابتلا و اینکه چرا هر جهشی در هرجای دنیا در ویروس کرونا رخ می‌دهد به‌ روز نکشیده در ایران هم مشاهده می‌شود، مشخص شده باشد. این سطح از نظارت و جدیت را همانطور که در خیابان‌ها و جاده‌های بین‌شهری دیدیم و می‌بینیم، در مرزها هم وجود دارد و انگارنه‌انگار! همین بیخ گوش ما، زائران تست تقلبی منفی می‌خرند و وارد کشور می‌شوند. کسی هم که صحت‌سنجی نمی‌کند. کنسولگری هم به‌اذعان مسافران یک بخت‌برگشته‌ای را آنجا مامور کرده که کاری نکند، چون یک‌نفره کاری از دستش هم برنمی‌آید. این‌قدر مساله و حاشیه بود که اصلا نوبت به ماجرای قیمت بلیت تورها و هواپیما و اتوبوس و... نرسید. امیدواریم در ایامی که نزدیک به اربعین هم هستیم، یک قوه عاقله‌ای تدبیری بیندیشد و شاهد رزرو پیک‌های آینده کرونایی نباشیم. واقعا نه مردم و نه مملکت دیگر تاب این تعداد کشته و مبتلای کرونایی را ندارند.