سیامک خاجی، روزنامه‌نگار: فصل جدید رقابت‌های لیگ ایتالیا از شب گذشته آغاز شد تا تیم‌های مدعی این کشور جدال برای فتح اسکودتویی دیگر را آغاز کنند. درحالی‌که سری A در سال‌های اخیر به‌تدریج توانسته بود از روزهای دشوار خود فاصله بگیرد و دوباره در آستانه تبدیل شدن به یکی از لیگ‌های جذاب اروپایی بود، در این تابستان با جدایی چندین ستاره مطرح حاضر در این مسابقات نگرانی هواداران این تورنمنت برای فصل جدید افزایش یافته است. پاندمی کرونا لطمه زیادی به باشگاه‌های ایتالیایی وارد کرده و با وجود اینکه تیم ملی این کشور به‌تازگی قهرمانی در یورو 2020 را جشن گرفته است، این موفقیت هم نتوانسته تاثیر زیادی در بهبود شرایط تیم‌ها داشته باشد.

جدایی ستاره‌های مهم

اینترمیلان به‌عنوان قهرمان فصل گذشته این رقابت‌ها خیلی زود مشکلات را حس کرد. آنها تنها چند روز پس از جشن قهرمانی با اتفاقات تلخی مواجه شدند؛ آنتونیو کونته، سرمربی تیم که پس از یک دهه تیم را فاتح اسکودتو کرده بود از سمت خود کنار رفت تا اختلافات در این باشگاه بیش از پیش نمود پیدا کند. مالکان چینی باشگاه دچار مشکلات مالی شده بودند و بیشتر هواداران می‌دانستند که به‌زودی تغییراتی در این تیم به‌وجود خواهد آمد و البته به‌صلاح آنها نیست. حداقل یکی از ستاره‌های تیم باید برای حل مشکلات مالی قربانی می‌شد و این برای کونته که می‌خواست تیمش را برای فصل جدید تقویت کند، قابل‌قبول نبود. او خیلی زود ترجیح داد این تیم قهرمان ایتالیا جدا شود و همین موضوع هواداران متعصب اینتر را عصبانی کرد. آنها جلسه‌ای با مدیران باشگاه برگزار کردند و امیدوار بودند مشکلات مالی به‌گونه‌ای دیگر حل شود اما درنهایت این جلسات و اعتراضات هم مانع از جدایی یکی از ارکان اصلی قهرمانی اینتر در فصل پیش نشد و روملو لوکاکو راهی چلسی شد. این جدایی نه‌تنها برای نرآتزوری، بلکه برای فوتبال ایتالیا گامی رو به عقب بود؛ چراکه یکی از ستاره‌ها تاثیرگذار و درخشان فوتبال این کشور در دو فصل اخیر مجبور به ترک سری A و بازگشت به لیگ برتر جزیره شد.

درحالی‌که فوتبال‌دوستان ایتالیایی همچنان سرخوش از قهرمانی در اروپا و درخشش ستاره‌هایشان در یورو بودند، تیم‌های این کشور ستاره‌های لیگ خود را یکی پس از دیگری به باشگاه‌های خارجی واگذار کردند. لوکاکو که فصل پیش عنوان ارزشمندترین بازیکن لیگ ایتالیا را به‌دست آورده بود، تنها بازیکنی نبود که در این تابستان از این رقابت‌ها کوچ کرد. جیان‌لوئیجی دوناروما، بهترین گلر فصل گذشته همراه با کریستین رومرو که فصل پیش در یکی از بهترین مدافعان مسابقات بود و همچنین رودریگو دی‌پل و اشرف حکیمی که به عقیده بسیاری در بین بهترین‌های فصل گذشته قرار داشتند و حضور در تیم منتخب فصل را نیز تجربه کردند، از دیگر نفراتی بودند که باشگاه‌های ایتالیایی در تابستان مجبور به قطع همکاری با آنها شدند.

دوسان ولاهوویچ، برنده جایزه بهترین جوان لیگ ایتالیا در سال گذشته نیز همچنان در رادار اتلتیکومادرید قرار دارد و شاید درنهایت فیورنتینا مجبور به فروش او به این تیم اسپانیایی شود. کریس رونالدو، مهم‌ترین ستاره سال‌های اخیر لیگ این کشور که شایعات زیادی درباره احتمال جدایی‌اش از یوونتوس در تابستان بگوش می‌رسید، تنها به این دلیل که مدیر برنامه‌هایش نتوانست مشتری خوبی در بین تیم‌های معتبر اروپایی برایش پیدا کند در تورین ماندنی شد تا آخرین فصل قراردادش با یووه را هم در این تیم سپری کند. واقعیت تلخی که باشگاه‌های ایتالیایی درحا‌ل‌حاضر با آن مواجه هستند، این است که به‌دلیل مشکلات مالی مجبور شدند بهترین ستاره‌های خود را راهی پاری‌سن‌ژرمن یا تیم‌های انگلیسی کنند تا بتوانند بحران اقتصادی را پشت‌سر بگذارند.

برنامه‌هایی برای خروج از بحران

اما این باشگاه‌ها چه راهکارهایی پیش رو دارند که بتوانند دوباره در بین بهترین و جذاب‌ترین لیگ‌های دنیا و مدعیان فتح لیگ قهرمانان قرار بگیرند؟ لوکا گوتی، سرمربی اودینزه دراین‌باره گفته است: «فکر می‌کنم مدیران همه باشگاه‌ها باید دراین‌ زمینه همفکری و برنامه‌ای درازمدت را برای خروج از شرایط فعلی طراحی کنند. باید یک دیدگاه منطقی و مناسب درباره آینده داشته باشیم؛ برنامه‌ای که حداقل 5 تا 8 سال آینده را پوشش دهد و باعث شود چشم‌انداز روشنی دربرابر این لیگ قرار بگیرد. باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که این فاصله زیاد بین باشگاه‌های کم‌درآمد و ثروتمند برطرف شود، مثلا در لیگ برتر انگلیس باشگاه‌ها به سطح بسیار خوبی از درآمدزایی رسیده‌اند و ازلحاظ اقتصادی در سطحی قرار دارند که اصلا قابل‌قیاس با باشگاه‌های ما نیست. درحال‌حاضر ما اصلا به استانداردهایی که یک لیگ موفق و پویا باید داشته باشد، نزدیک نیستیم و اصلا درباره آینده برنامه نداریم. به‌عقیده من ما به‌هیچ‌عنوان آینده‌نگری نداشته‌ایم و همین موضوع سبب شده در چنین شرایطی گرفتار شویم.»

درست است که در دو فصل اخیر پاندمی کرونا صدمه زیادی به اقتصاد دنیا وارد کرده و یکی از اصلی‌ترین دلایل مشکلات اخیر ایتالیایی‌ها نیز همین موضوع بوده اما نباید فراموش کرد که تیم‌های این کشور حتی پیش از شیوع کرونا در وضعیت چندان خوبی قرار نداشتند و از لیگ‌هایی چون انگلیس، اسپانیا و آلمان عقب افتاده بودند. مارکو لاریا، خبرنگار روزنامه گاتزتا دلواسپورت که درزمینه اقتصاد ورزشی تخصص دارد دراین‌باره گفته است: «بحران اینتر را از دو جنبه می‌توان تحلیل کرد. درست است که این باشگاه مثالی واضح از بحران مالی و مشکلاتی است که باشگاه‌های ایتالیایی در سال‌های اخیر با آن روبه‌رو بوده‌اند، اما از طرف دیگر نباید فراموش کرد که ریشه مشکلات این باشگاه در چین است. مالکان باشگاه در بازار چین دچار مشکلات زیادی شده‌اند و خانواده ژانگ که بخش عمده‌ای از سهام این باشگاه را در اختیار دارد، به‌خصوص در ماه‌های اخیر با بحران بزرگی مواجه شده است. سرمایه‌گذاری آنها در اینتر ازلحاظ اقتصادی چندان موفق نبوده و باعث بالا رفتن بدهی‌های باشگاه شده است. دولت چین برخی سرمایه‌گذاری خارجی آنها را محدود کرده و به همین دلیل دیگر مانند گذشته نمی‌توانند پول‌های خود را برای اینترمیلان هزینه کنند. مالکان چینی در فاصله سال‌های 2016 تا 2018 حدود 400 میلیون یورو به این باشگاه تزریق کردند اما در‌حال‌حاضر اوضاع مناسبی در باشگاه حاکم نیست. حالا اما شرایط کاملا فرق کرده و آنها برای حل مشکلات مالی خود مجبور شدند دو ستاره اثرگذار و مهم‌شان یعنی لوکاکو و حکیمی را بفروشند تا بتوانند بدهی‌های خود را کم کنند. در سال‌های گذشته دو باشگاه مهم ایتالیایی یعنی میلان و اینتر مالکان خود را تغییر دادند و ماسیمو موراتی و سیلویو برلوسکونی که سال‌ها این دو باشگاه را تحت‌اختیار داشتند، سهام خود را به سرمایه‌گذاران خارجی دادند و هواداران امیدوار بودند با این تغییرات شرایط در این دو تیم بهتر شود اما به‌نظر نمی‌رسد این تیم‌ها بتوانند همچون سایر تیم‌هایی بزرگی که توسط افراد پولدار خریداری شدند، تحولی اساسی را تجربه کنند.»

همین مشکلات باعث شد باشگاه‌های بزرگ این کشور تصمیم به پیوستن به پروژه جنجالی و پرحاشیه سوپرلیگ اروپا بگیرند که البته خیلی زود با شکست مواجه شد. آنها امیدوار بودند با حضور در این ایده بلندپروازانه بتوانند خیلی زود مشکلات مالی را پشت‌سر گذاشته و دوباره در بین قدرت‌های فوتبال اروپا قرار گیرند اما فعلا با منتفی شدن این پروژه باید راهکار دیگری برای برون‌رفت از بحران کنونی پیدا کنند.

لوکا گوتی معتقد است با ادامه روند فعلی فاصله بین باشگاه‌های بزرگ و متوسط بیشتر خواهد شد و امید چندانی به بهبود شرایط نیست: «درآمدهای لیگ در‌حال‌حاضر به‌صورت مساوی بین باشگاه‌ها تقسیم نمی‌شود و این باعث بیشتر شدن فاصله باشگاه‌ها می‌شود، مثلا درباره حق پخش تلویزیونی بیشتر پولی که پرداخت می‌شود به جیب باشگاه‌های بزرگ و مدعی می‌رود و این اصلا روندی عادلانه نیست. آنها هر روز قدرت بیشتری پیدا می‌کنند و تیم‌های متوسط دیگر توان رقابت با آنان را ندارند. ایده سوپرلیگ تازه‌ترین اقدام این باشگاه‌های برای رسیدن به پول و قدرت بیشتر بود که البته ناموفق ماند اما تضمینی نیست که با ادامه روند فعلی نیز در سال‌های آینده شاهد از بین رفتن برخی باشگاه‌های ضعیف‌تر نباشیم.»