روسیه از قدرت ایران در منطقه آگاه است

معین رضیئی، روزنامه‌نگار: انتشار عکس دیدار سفرای روسیه و انگلستان در ایران با واکنش‌های منفی زیادی از سوی مردم روبه‌رو شده است. در رابطه با این عکس و حواشی آن با علیرضا شیخ‌عطار، سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در آلمان گفت‌وگو کرده‌ایم. متن این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید.

عکس منتشرشده از دیدار سفرای روسیه و انگلستان که یادآور حضور سران متفقین در تهران به‌ هنگام اشغال ایران بود، چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟

انتشار عکس یک اشتباه دیپلماتیک بود که به‌نظرم از دست سفیر روسیه در رفت. اگرچه اصل این‌گونه نشستن و انتشار تصویر بد است، به‌نظرم اعتراضی که از سوی وزارت‌خارجه خطاب به سفرای این دو کشور انجام گرفت، کافی است. نسبت ایران با روسیه و انگلستان مانند 70‌سال گذشته نیست و شرایط کاملا تغییر کرده است. به‌عنوان مثال در چند سال اخیر مناسبات خوبی با روسیه در زمینه‌های مختلف داشته‌ایم، بنابراین یک اشتباه سفیر روسیه را نباید این‌گونه بزرگ کنیم؛ خصوصا آنکه سفیر روسیه نیز از عملکرد خود عذرخواهی کرده است.  البته ماجرای انگلیس جداست. این کشور به‌صورت ریشه‌ای و در چارچوب دشمنی با ما عداوت دارد. انقلاب اسلامی، سکولاریسم غربی را به چالش کشیده و زیر سوال برده‌ و همین مساله بر مناسبات ما با آنها تاثیر گذاشته است. حتی سفرای انگلستان طی این سال‌ها رفتارهای دیپلماتیک مناسبی از خود نشان نداده‌اند. به‌عنوان مثال در اتفاقات سال ۹۸‌، شاهد آن بودیم که سفیر انگلستان در میان معترضان حضور پیدا کرد؛ این حضور یک اقدام غیردیپلماتیک بوده است.  سفیر انگلستان تازه‌وارد است و در این تصویر میهمان سفیر روسیه بوده است. در روابط بین‌الملل عرف است سفرا به‌محض ورود به کشور جدید، به دیدار سفیران سایر کشورها که پیش از آنها در آن کشور حضور داشته‌اند، می‌روند. در این دیدار نیز گویا چنین اتفاقی رخ داده است و بنابر شواهد، سفیر انگلستان در نحوه چینش صندلی و گرفتن عکس دخیل بوده است. گویا میز و صندلی‌ای که سران متفقین در کنفرانس تهران روی آن نشسته‌اند اکنون در سفارت انگلستان به‌عنوان یک نماد از این واقعه نگهداری می‌شود. درمجموع به‌نظرم پیرامون این واقعه باید به اندازه واکنش نشان داد و نباید بیش از حد این مساله را بزرگ کرد. ما با روسیه روابط دیپلماتیک مهمی از قبل داشته‌ایم و در آینده نیز خواهیم داشت، بنابراین نباید به‌خاطر اشتباه یک سفیر کاری کنیم که این رفتار نیز تحت‌تاثیر قرار گیرد.

بعضی از تحلیلگران معتقدند روسیه به چشم یک رقیب به ایران نگاه می‌کند که نباید بیش از اندازه قدرتمند شود.  چقدر این تصویر در این راستا قابل معناست؟

اگر کشوری این ظرفیت را در خودش ببیند که می‌تواند قدرتش را تثبیت کند قطعا این کار را خواهد کرد، فرقی ندارد ایران باشد، روسیه باشد یا حتی آمریکا. کسانی که این گزاره مطروحه در سوال را طرح می‌کنند دچار ساده‌انگاری هستند، مگر می‌شود قدرت ایران را در منطقه و محور مقاومت نادیده گرفت؟ روسیه نیز از این قدرت به‌خوبی آگاهی دارد و بهتر از هرکسی می‌داند اگر نیروهای مستشاری ایران در سوریه نبودند، نیروی هوایی روسیه نیز نمی‌توانست کاری از پیش ببرد. کسانی که این گزاره را مطرح می‌کنند، ایران را کشوری ضعیف و دست‌وپا بسته درنظر گرفته‌اند که روسیه می‌تواند با رفتارهایی چنین ایران را بترساند، درحالی که این پیش‌فرض غلط است؛ از طرفی راه ایجاد نفوذ و تثبیت قدرت در یک منطقه نیز با انتشار یک عکس ساده انجام نمی‌شود، بلکه راه‌های پیچیده‌تری وجود دارد.