به گزارش «فرهیختگان»: فناوری نانو بهعنوان یکی از نوینترین فناوریهای روز دنیا چند سالی است که پلههای ترقی را در کشور طی میکند و با تلاش فعالان عرصه علم، دانش، فناوری و سرمایهگذاری ستاد فناوری نانو در این عرصه توانسته به جایگاه چهارم دنیا از نظر تولید علم نانو دست یابد. بخشی از ترویج این حوزه از فناوری بر دوش اصحاب رسانه بوده که با معرفی و تبلیغ حوزههای مختلف نانو و آشنایی مردم و جامعه با این فناوری، جایگاه آن را بالاتر بردهاند. ستاد فناوری نانو چند سالی است که جشنواره نانو و رسانه را با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه برگزار میکند و در قالب آن، به ارزیابی عملکرد رسانهها میپردازد که هدف از برگزاری آن، تجلیل از «رسانههای برتر»، «افراد با عملکرد برتر» و «آثار برتر» در این حوزه است.
دیروز اختتامیه آن برای دومین بار و با توجه به همهگیری کرونا بهصورت آنلاین برگزار شد. در این جشنواره آثار رسانههای رسمی در 6 بخش «صداوسیما»، «رادیو»، «خبرگزاریها»، «روزنامهها»، «عکسها» و «شبکههای اجتماعی» بررسی شده و در هر یک از بخشها آثار برتر معرفی و تقدیر میشوند. محور اصلی سیاستهای محتوایی فناوری نانو در سال 99، تقویت محتواهای کاربردی و صنعتی و همچنین کمک به توسعه بازار شرکتهای فناوری نانو متمرکز بوده که براساس پرداخت رسانهها به این موضوعات، آثار مورد ارزیابی قرار گرفتهاند.
کاهش ناباورانه بودجه ستاد نانو
دبیر ستاد توسعه فناور نانو در خلال برگزاری اختتامیه جشنواره نانو، کاهش اعتبار حوزه فناوری نانو را موجب کُند شدن روند پرشتاب این فناوری در کشور دانست و با تاکید بر اینکه با کاهش اعتبارات بسیاری از برنامههای حمایتی این ستاد متوقف شده است، نسبت به حذف نام ایران در میان کشورهای پیشرو در فناوری نانو هشدار داد. او با اشاره به کاهش اعتبارات این ستاد از 3 سال گذشته، افزود: «از 3 سال قبل بودجههای این ستاد نصف شده است و این برای ما جای تعجب دارد که اعتبارات یک فناوری نوظهور که ایران را جزء کشورهای پیشرو در این حوزه قرار داده است، چگونه کاهش یافته است. کاهش بودجههای ستاد نانو موجب کند شدن حرکت پرشتاب کشور در این حوزه خواهد شد و همانند خودرویی است که سوخت آن کاهش یابد و ما در این زمینه هشدار دادهایم و من از آن با عنوان «ترور فناوری» یاد میکنم.»
حمایتهای ستاد نانو برای توسعه فناوری متوقف شد
سعید سرکار، رتبه علمی کشور در حوزه نانو را چهارم دنیا عنوان کرد و یادآور شد: «با وضعیت اعتبار این حوزه، بهشدت درحال سقوط هستیم؛ چراکه حمایتهایی که ما از شرکتها برای توسعه فناوری در حوزه نانو داشتیم، متوقف شده و علاوهبر آن شتاب برخی از برنامههای توسعهای و حمایتی ستاد کاهش یافته است. براین اساس درحال حاضر تمرکز اصلی ما بر صنعتیسازی است و مجبور شدهایم از برخی پروژهها چشمپوشی کنیم.» او با تاکید بر اینکه در چنین شرایطی بنیه علمی صدمه خواهد دید، عنوان کرد: «همانطور که بعد از ۳ سال کاهش اعتبارات این ستاد، آثار خود را نشان داد، آثار ناشی از کاهش بنیه علمی کشور نیز در توسعه فناوری مشهود خواهد شد و در سالهای آینده شاهد تبعات این اقدام خواهیم بود.»
سرکار افزود: «درحال حاضر ما خیلی از برنامههایی که برای توسعه صادرات محصولات شرکتهای فناوری این حوزه داشتیم و شامل مواردی چون اخذ استانداردها و حضور شرکتها در نمایشگاههای بینالمللی میشود، قطع شده است و اعلام میکنم که شرایط بحرانی است و اگر به آن پرداخته نشود در چند سال آینده اثری از نام ایران در میان کشورهای پیشگام در این حوزه در دنیا باقی نخواهد ماند.» او اظهارکرد: «اگر بودجه ستاد نانو همانند سایر حوزهها دیده میشد، اکنون باید اعتبارات ما 300 میلیارد تومان بود، ولی درحال حاضر بودجه ستاد به یکسوم کاهش یافته است و این امر، مشکلاتی را در روند برنامههای حمایتی این ستاد ایجاد کرده است.»
نقش خبرنگاران را نمیتوان نادیده گرفت
سرکار با اشاره به توفیقات این ستاد در توسعه فناوری نانو، با تاکید بر اینکه تا هیچ کاری مردمی نشود، موفق نخواهد شد، ادامه داد: «زمانی که از پول مردم برای حوزهای هزینه میشود مردم باید بدانند پولی که خرج شده است چه منافعی را برای آنها به دنبال خواهد داشت و در این زمینه رسانهها نقش مهمی دارند.» سرکار، هنر خبرنگاران و فعالان عرصه رسانه را در بیان دستاوردهای علمی به زبان ساده در جامعه دانست و یادآور شد: «از این رو ما برنامه تورهای رسانهای را برگزار کردیم و عملکرد رسانهها در این حوزه بهگونهای است که سطح دانش و آگاهی مردم ایران از اثربخشی فناوری نانو از مردم بسیاری از کشورهای دنیا بالاتر است و درحال حاضر، مردم نسبت به محصولات مبتنیبر نانو اعتماد دارند. در این مسیر ما مردم را رها نکرده و آنها را نسبت به دستاوردها و مزایای این فناوری آگاه کردیم و اجازه ندادیم همان نگرانیهایی که در حوزه تراریخته در جامعه ایجاد شده است، در حوزه نانو این نگرانیها ایجاد شود.»
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو، دلیل ایجاد برخی نگرانیها در حوزه فناوری تراریخته را عدم اطلاعرسانی و عدم شفافیت دانست و یادآور شد: «ما در ستاد نانو تلاش کردیم اطلاعرسانیهای شفاف صورت گیرد و مردم را نیز در توسعه این فناوری همگام کردیم؛ چراکه معتقدیم اگر میخواهیم محصول نانویی را به جامعه یا محصول جدیدی را به بازار عرضه کنیم، بازار اصلی این محصولات مردم هستند و آنها باید بدانند که این محصولات چه مزایایی دارند. علاوهبر خبرنگاران، محققان و دانشمندان نیز در این حوزه فعال شدند، بهگونهای که در آغاز حرکت توسعه فناوری نانو در کشور تنها 10 استاد معنای نانو فناوری را میدانستند اما بعد از گذشت 18 سال حدود 35 هزار نفر متخصص، استاد و دانشجو در این حوزه فعال هستند که این را مدیون اطلاعرسانی رسانهها هستیم.»
معرفی برترینهای جشنواره رسانه و نانو
در اختتامیه جشنواره رسانه و نانو برترین آثار و خبرنگار و رسانه معرفی شدند و مورد تقدیر قرار گرفتند. روزنامه «فرهیختگان» با اثر عایدی دو میلیون دلاری از شراکت با چینیها به قلم «ندا اظهری» رتبه اول بخش روزنامهها را کسب کرد. رتبه دوم در این بخش به روزنامه جام جم با اثر زلالی آب از شوری دریا به قلم «عسل اخویانطهرانی» رسید. شهین مردانی از خبرگزاری فارس با عنوان «اثر بومیسازی یک دستگاه تحریمی توسط محققان ایران» حائز رتبه اول بخش خبرگزاریها شد. رتبه دوم را میترا سعیدیکیا از خبرگزاری مهر با عنوان اثر «فناوریهایی که پازل اقتصاد کشور را تکمیل میکنند/رقابت نانو با نفت» کسب کرد. در بخش سیما یوسف جلالی با اثر رونمایی از دستگاه تشخیص کرونا RDSS حائز رتبه اول و رتبه دوم مشترک آثار سیما به سیدجواد ابویی با عنوان رونمایی از ۵۷ محصول دانشبنیان رسید. افروز اسلامی از شبکه یک سیما با اثر «شعله گیر با استفاده از دانش نانو» حائز رتبه دوم مشترک آثار سیما در این جشنواره شد. در بخش برترینهای رادیو نیز نازنین علیدادیانی با اثر «سرزمین امید» از رادیو فرهنگ حائز رتبه اول و راضیه جعفری با اثر «پاراگراف» از رادیو جوان و مریم امینی با اثر «دنیای شگفتانگیزها» از رادیو ایلام موفق به کسب رتبه دوم مشترک آثار رادیو شدند.
برترین خبرنگاران با عملکرد برتر در سال ۹۹
محیا معصومی از خبرگزاری دانشجو، منیر ابراهیمی از خبرگزاری ایرنا، مریم رضایی از خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، علیرضا مرادی از باشگاه خبرنگاران، محمد کیایی از واحد مرکزی خبر، محمدرضا باقری از شبکه سه، مرجان رهنما از شبکه دو، فاطمه ربانی از رادیو گفتوگو، مرجان قندی از رادیو سلامت و راضیه حسینعلی از رادیو ایران بهعنوان برترین خبرنگاران معرفی شدند. در این جشنواره، شبکه خبر (رتبه برتر شبکههای سیما)، رادیو ایران (رتبه برتر شبکههای رادیویی)، روزنامه فرهیختگان (رتبه برتر روزنامهها) و خبرگزاری دانشجو (رتبه برتر خبرگزاریها) نیز بهعنوان رسانههای برتر شناخته شدند. همچنین رسانههای تخصصی صنعت شامل «فناوران نانو مقیاس»، «کیتوتک» و «نانو فراز سپاهان» در این جشنواره مورد تقدیر قرار گرفتند.
عملکرد «فرهیختگان» سال گذشته در حوزه نانو
براساس گزارش ارزیابی ستاد نانو 61 درصد محتوای منتشرشده حوزه نانو در روزنامه «فرهیختگان» را گزارشها و گفتوگوهای تفصیلی تشکیل دادند. 36 درصد محتوای این حوزه نیز در قالب خبر منتشر شده است. همچنین 78 درصد محتوای انتشاریافته نانویی در روزنامه «فرهیختگان» بهصورت تولیدی توسط خبرنگاران این رسانه به نگارش درآمده است. از حیث موضوعی نیز 33 درصد مطالب در حوزه علمی و پژوهش، و 34 درصد در حوزه صنعت و بازار و 30 درصد در حوزه ترویج و آموزش بوده است.