محمدرضا اکبریجور، پژوهشگر اقتصاد بینالملل: 1. مسابقهای تلویزیونی در کشور همزبان که تازگیها رئیسجمهورش، زبان فارسی ما را هم از خود میداند، پخش میشود، مجری میپرسد، کمارزشترین پول جهان و احتمالا به شرکتکنندهها یاد دادهاند که چه بگویند.
این قصه را شنیدهام و لینکش برایم فرستاده میشود. لبخند میزنم و میگویم، اینترنتم را حرام، بازیهای جاهلانهتان نمیکنم. میدانم این موذیگریها خاص جاهلان همه اعصار است. همانها که هر زمان که میخواهند بترسانندشان، میگویند، مواظب باش مجبور نشوی فارسی صحبت کنی.
2. در ستون پربازدید یک سایت خبری، تیتری با عنوان «یک مرکز خرید که اجناسش را به یورو میفروشد» نمایش داده شده است. همراه آن یک قصه ملالآوری از تجمل و کلاس و شکمسیری آورده شده است.
«مرکز خریدی با نما و سقف شیشهای و سازههای دکوراتیو استیل واقع در خیابان ازمابهتران خودنمایی میکند؛ بوتیکی برای مشتری با سبک و سلیقه خاص. و در انتها، جمله رعبآور، «قیمتهای اجناس به یورو است و مجسمه کوچکی را در دستانشان نشانم دادهاند و حساب کردهام که از حقوق یک ماهم بیشتر است.» خرید فروش اجناس به ارز خارجی، حکایت تلخ از بیماری اقتصادی کشور دارد.
3. معاون اول رئیسجمهور در واپسین روزهای صدارتش اعتقاد دارد «اشکال ما این است که زود فراموش میکنیم» و احتمالا یادمان نمیآید در آن مقطع تحریمهای شورای امنیت و آمریکا وجود داشت، در رکود تورمی بودیم و از نظر سیاسی هم اوج اختلافات داخلی در میان نهادهای رسمی و حکومتی داشتیم بهگونهای که رئیسجمهور علیه رئیس مجلس شورای اسلامی نوار پخش میکرد.
دل آدم میگیرد بعد از هشت سال صدارت یک مقام بلندپایه و امکانات بیحدی که در اختیارش بوده است، حرفهایی میزند که انسان را به یاد قصههای دوران ناصرالدین شاه میاندازد.
4. در انتهای تیرماه 1397، وزیر وقت بهداشت حرفهای قابل توجهی زده است که مرور آن صحبتها جای تامل بسیار دارد. «امروز موضوع تحریمها بسیار جدی است، گاهی ممکن است بگوییم چیزی درباره این مساله به مردم نگوییم، چون عدهای میترسند. همچنین برخی ممکن است بگویند شاید توافق شد، اما بعد با واقعیت مواجه خواهیم شد. اما در حالتی دیگر میتوان باور کرد که توفانی نزدیک میشود. به همین دلیل باید آمادگی داشته باشیم و با کسانی که میتوانند تدبیر کنند درباره این موضوع صحبت کنیم. من طرفدار روش دوم هستم. اعتقاد ندارم که مدیران را در غفلت و خوشخیالی نگهداریم. عزم طرف مقابل ما جزم است. به چه زبانی باید بگوید که من میخواهم بیرحمانهترین تحریم مالی را در طول تاریخ برای ایران اعمال کنم. یکی از مهمترین وظایف ما این است که بدانیم تیمی که با آن کار میکنیم آمادگی این شرایط را دارد یا خیر؟ من این نگاه را نسبت به کل حاکمیت دارم. ممکن است بعضی از ما برای شب عملیات مناسب نباشیم. اگر تیم مدیریتی آمادگی مقابله با تحریم را ندارد باید عوض شود.» وزیر بهداشت در ادامه با اشاره به اینکه نباید در وزارت بهداشت دچار رودربایستی شوند، بیان داشت: «حتما مومنانه تیمی را همراه داشته باشید که تا آخر پای کار باشند و بدانند روزهای سختی در پیش داریم.»
5. در خبرها داشتیم که «راب مک ایر» در صفحه شخصی خود خبر داد که تهران را به مقصد لندن ترک کرده است. جانشین او، براساس بیانیه دولت انگلیس، سایمون شرکلیف بهعنوان سفیر علیاحضرت در جمهوری اسلامی ایران معرفی شده است. سفیر جدید، در عراق در سال 2003 همان سالی که جنگ آمریکا با عراق آغاز شد، سفیر بوده است. وی در سالهای 2007 و 2008، در افغانستان بوده است. شرکلیف در سال ۲۰۱۴ عازم نیجریه شده بود و تا اواخر سال ۲۰۱۶ دیپلمات ارشد انگلیس در آبوجا، پایتخت نیجریه بوده است؛ این همان دوره زمانی است که نیجریه بهنوعی دچار جنگ داخلی بوده است و گروهک بوکوحرام فعالیتهای تروریستیاش را در قالب ترور و گروگانگیری تشدید کرده بود. آخرین ماموریت خارجی شرکلیف پیش از اعزام به ایران، سفارت انگلیس در یمن بوده است. حالا اما گذارش به ایران افتاده است. آیا تصادفی است؟ قطعا خیر.
حرف آخر
همگان از حساسیت شرایط کشورمان در این روزها اطلاع دارند. مسئولان تراز اول کشورمان بیشتر. از اینرو مسئولیت آنان بیشتر است. اقتصاد پاشنه آشیل حاکمیت در کشور است. کشورمان باید در این روزهای سخت و صعب، به سربلندی از این نقطه عبور کند. بدون تردید، هیچ بنبستی در پیشرویمان وجود ندارد، اما نباید یادمان برود مسیرهایی که مسئولانمان رفتهاند، کشور را از بحرانها درنیاورده است. راه بسته نیست، اما باید درنظر داشت که راه بلد هم نیاز است.
یکی از مهمترین ابزارهای مقابله با یک پدیده، توجه به آن چیزی است که گذشته. واقعیت آن است که قصه این روزهای کشور ما، جزء آن بخشهایی از تاریخ پرنشیب و فراز این مملکت خواهد بود که حتی روزها و ساعاتش نیز مهم و حیاتی است. یادمان باشد که ادامه بیرحمانهترین تحریمهای مالی، فرازهایی از گمانهزنی تابآوری اقتصادی به همراه خواهد داشت و درصورت برآورد عدمتابآوری ایران، انداختن دیو و ددها به جان پیکره این خاک، جزء برنامههای شیاطین ریز و درشتی است که هستی این ملت را نشانه رفتهاند. با اینکه این خاک زرخیر در طول حیات چندهزارساله خود روزهای سخت بسیاری دیده است، لیکن جانهای پاکی برای ماندگاری آن بهای بسیار زیادی پرداختهاند تا هستی و کمال این خاک را بیمه کنند.
ادامه این راه اما، در دستان رئیسجمهور منتخب است. توقعمان از رئیسجمهور منتخب، استفاده از تمام ظرفیتهای علمی، فنی، سیاسی و... کشورمان برای حفظ کیان و ارتقای نام ایران در دنیاست و در این مسیر انتخاب بهترینها تنها راه علاج است.