سیامک خاجی، روزنامه‌نگار: فروش بازیکنان یکی از اصلی‌ترین راه‌های درآمدزایی در فوتبال دنیاست و باشگاه‌های مختلف تلاش دارند با به خدمت گرفتن ستاره‌های آینده‌دار یا پرورش بازیکنان جوان در آکادمی‌های خود و فروش آنها هزینه‌های خود در طول فصل را تامین کنند. این اتفاق البته در فوتبال ایران کمتر رخ می‌‌دهد و معمولا با توجه به اینکه قرارداد بازیکنان یک یا دو ساله است، آنها خیلی زود و بدون پرداخت هیچ مبلغی راهی باشگاه‌های دیگر می‌شوند و به این ترتیب هیچ درآمدی نصیب تیم‌های سابق آنها نمی‌شود. در لیگ برتر انگلیس به نظر می‌رسد باشگاه‌ها کمترین ضرر و آسیب را از بحران کرونا دیده‌اند و ظاهرا اصلی‌ترین دلیل آن سیاست مناسب باشگاه‌ها در این زمینه است. در سایر کشورها تیم‌ها با مشکلات زیادی در طول دو فصل اخیر روبه‌رو شده‌اند. تیم‌های فرانسوی پس از کاهش درآمدهای حاصل از حق پخش تلویزیونی تصمیم به حراج ستاره‌های خود گرفتند. در اسپانیا نیز دو تیم مطرح رئال‌مادرید و بارسلونا دیگر همچون سابق نمی‌توانند خرج کنند و مجبورند با قرض دادن بازیکنان خود و به خدمت گرفتن بازیکنان آزاد، هزینه‌های خود را کم کنند. در انگلیس اما باشگاه‌هایی همچون منچستریونایتد، منچسترسیتی و چلسی همچنان مشغول صرف هزینه‌های هنگفت برای خرید ستاره‌های جدید هستند. در تابستان گذشته چلسی بیش از 220 میلیون پوند برای خرید بازیکنان جدید هزینه کرد و منچسترسیتی هم تنها برای تقویت خط دفاعی خود و خرید روبن دیاز و ناتان آکه 100 میلیون پوند پرداخت. این روند در این تابستان هم ادامه دارد و یونایتد فعلا فقط 115 میلیون پوند برای خرید دو بازیکن جدید هزینه کرده است. قرارداد 5 میلیارد پوندی حق پخش لیگ انگلیس کمک زیادی به آنها کرده؛ اما این تنها بخشی از ماجراست و آنها باید برای تامین هزینه‌های خود سراغ فروش برخی بازیکنان خود نیز بروند. در ادامه نگاهی به درآمد 6 باشگاه بزرگ این کشور از فروش بازیکنان طی 5 سال گذشته خواهیم داشت.

منچستریونایتد: 181.2میلیون پوند

شیاطین سرخ در طول این مدت گران‌ترین فروش تاریخ خود را داشته‌اند و پس از اینکه روملو لوکاکوی بلژیکی نتوانست در این باشگاه انتظارات را برآورده کند، او را دو سال پیش با 74 میلیون پوند به اینترمیلان فروختند تا پول لازم برای خرید هری مگوایر از لسترسیتی را فراهم کنند. البته این تیم در طول این مدت تنها یک بازیکن دیگر را با قیمتی بیشتر از 20 میلیون پوند به باشگاه‌های دیگر واگذار کرده و او هم مورگان اشنایدرلین بود که پس از حضوری ناموفق در این باشگاه به اورتون واگذار شد. یونایتد در سال‌های اخیر از دوران اوج خود فاصله گرفته و نتوانسته قهرمانی‌های متوالی خود در لیگ برتر را تکرار کند؛ اما همچنان یکی از تیم‌های ثروتمند دنیای فوتبال است و به همین دلیل کمتر تمایلی به فروش بازیکنان خود نشان می‌دهد. از سوی دیگر افت برخی بازیکنانی که این تیم با قیمت‌های بالا به خدمت گرفته بود باعث شد این باشگاه درنهایت مجبور شود آنها را با قیمتی به‌مراتب پایین‌تر به باشگاه‌های دیگر بفروشد. بازیکنانی نظیر ممفس دپای، متئو دارمیان و مروان فلینی از این دسته بودند که یونایتد مجبور شد آنها را ارزان بفروشد و به همین دلیل در رتبه آخر این فهرست جای گرفته‌اند. بااین‌حال مدیران این تیم همچنان حضوری فعال در بازار نقل‌وانتقالات دارند و در تلاشند با به خدمت گرفتن ستاره‌های جدید مشکلات تیم را برطرف کنند. در این تابستان با فروش احتمالی پل پوگبا که تمایلی برای تمدید قراردادش با این باشگاه نشان نداده شاید جایگاه آنها در این فهرست جابه‌جا شود.

آرسنال: 203.4 میلیون پوند

آرسنالی‌ها یکی از باشگاه‌هایی هستند که تبحر بالایی در خرید بازیکنان آینده‌دار و فروش آنها با قیمت‌های گزاف دارند. البته این سیاست بیشتر در دوران حضور آرسن ونگر روی نیمکت این تیم در جریان بود و پس از رفتن او توپچی‌ها بیشتر به‌دنبال خریدهای گران‌قیمت بودند تا خود را بین تیم‌های مدعی نگه دارند. خریدهای خوب ونگر باعث شد این تیم تنها در فاصله سال‌های 2017 تا 2018 حدود 109 میلیون پوند از فروش بازیکن درآمد داشته باشد. پس از آن و با تغییر در استراتژی باشگاه، فروش الکس آیوبی به اورتون که 35 میلیون پوند برای این تیم درآمدزایی داشت، بهترین جابه‌جایی آنها محسوب می‌شد. آرسنال البته در تابستان قبلی امیلیانو مارتینز آرژانتینی را با قیمت 20 میلیون پوند فروخت و به نظر می‌رسید سود خوبی در این‌باره داشته است اما به نظر می‌رسد این جابه‌جایی چندان هم به سود آنها نبوده؛ چراکه درحال‌حاضر این گلر آرژانتینی به‌خصوص پس از درخشش در کوپا آمه‌ریکا قیمتش دو برابر شده و البته در شرایط کنونی که تیم برت لنو نتوانسته مشکلات تیم درون دروازه را حل کند می‌تواند به شماره یک آرسنال تبدیل شود. آرتتا در تابستان جاری تصمیم به فروش جو ویلکاک و هکتور بلرین گرفته تا بودجه لازم برای خریدهای جدیدش را تامین کند. سرژ گنابری هم دیگر بازیکنی بود که در سال 2016 تنها در ازای 5 میلیون پوند به فروش رسید اما درحال‌حاضر یکی از ستاره‌های بوندس‌لیگا و بایرن‌مونیخ محسوب می‌شود. الکس اوکسلیدچمبرلین، تئو ولکات و اولیویه ژیرو از دیگر فروش‌های موفق آرسنالی‌ها در این مدت بودند.

تاتنهام: 221 میلیون پوند

مائوریتسیو پوچتینو در طول 5 سالی که هدایت تاتنهام را برعهده داشت، تلاش کرد این باشگاه را به یکی از مدعیان قهرمانی در لیگ برتر و حتی اروپا تبدیل کند و همین روند خوب باعث شد باشگاه کمتر تمایلی به فروش ستاره‌های خود داشته باشد. سرمربی آرژانتینی سابق این تیم را حتی به فینال لیگ قهرمانان اروپا نیز رساند؛ اما درنهایت حتی یک جام هم با این تیم نبرد تا ستاره‌های تیم به‌‌تدریج از حضور در این باشگاه و موفقیت به‌همراه آنها ناامید شوند. کایل واکر و موسی دمبله مهم‌ترین ستاره‌های جداشده تاتنهام در دوران پوچتینو بودند که البته پیشنهاد هنگفت سیتی نقش مهمی در جدایی واکر داشت. دنیل لوی مالک باشگاه خوشحال بود که تیمش توانسته به فینال اروپا برسد اما فصل بعد آنها شروعی ضعیف داشتند و کار تا آنجا پیش رفت که او مجبور به قطع همکاری با پوچتینو شد. حالا دیگر او مجبور بود برخی نفراتش را بفروشد و خوان فویت، کایرون تریپیر و کریستین اریکسن بازیکنانی بودند که با رقم‌های نسبتا بالا از این باشگاه جدا شدند. لوی در این تابستان هم توبی آلدرویرلد را به الدحیل قطر فروخت تا بابت این بازیکن بلژیکی 12 میلیون پوند دریافت کند. تاتنهام اگر درنهایت مجبور به فروش هری کین ناراضی در این تابستان شود به‌راحتی می‌تواند تا رده دوم این فهرست صعود کند اما بعید است در غیاب این ستاره گلزن امید چندانی به قرار گرفتن بین 4 تیم برتر لیگ داشته باشد.

منچسترسیتی: 294.1 میلیون پوند

از زمانی‌که شیخ منصور اماراتی مالکیت منچسترسیتی را برعهده گرفت، این باشگاه دیگر کمتر بحران مالی و نیاز به پول را تجربه کرده و در طول این 12 سال بیش از 1.5 میلیارد پوند برای به خدمت گرفتن ستاره‌های دنیای فوتبال هزینه کرده‌اند. با ابلاغ قانون فیرپلی مالی یوفا، این باشگاه هم به فکر فروش برخی نفرات خود افتاد تا بتواند بخشی از هزینه‌های خود را از این راه تامین کند. در این راه فروش بازیکنان جوانی چون براهیم دیاز و آنجلینیو که به نظر نمی‌رسید در تیم گواردیولا بتوانند جایگاهی برای خود پیدا کنند به‌خوبی توانستند درآمدزایی مناسبی در این زمینه داشته باشند. البته سیتیزن‌ها تنها بازیکنان جوان خود را به فروش نرساندند و برخی نفرات همچون دانیلو و لروی سانه نیز درمجموع برای این باشگاه 75.1 میلیون پوند درآمدزایی داشتند. آنها در این مدت نفرات زیادی را به باشگاه‌های دیگر واگذار کردند اما با توجه به قیمت نسبتا پایین برخی از آنها نتوانستند درآمدزایی بالایی در این زمینه داشته باشند و از طرف دیگر هزینه‌های هنگفت آنها برای خرید نفرات جدید باعث شده این جدایی‌ها چندان به چشم نیاید. آنها درحالی در طول 5 سال نزدیک به 300 میلیون پوند بازیکن فروخته‌اند که شاید فقط در همین تابستان با خرید جک گریلیش و هری کین بیش از 200 میلیون پوند خرج کنند.

لیورپول: 371.8 میلیون پوند

بخش عمده‌ای از درآمد قرمزها در طول این 5 سال مربوط به فروش فیلیپه کوتینیو در سال 2018 است که رکورد نقل‌وانتقالات فوتبال جزیره را جابه‌جا کرد. لیورپول در آن سال این ستاره برزیلی را در ازای 142 میلیون پوند به بارسلونا فروخت و عده‌ای معتقد بودند که این یکی از اشتباهات بزرگ مدیران باشگاه بوده است. حالا پس از نزدیک به سه سال مشخص شد که این انتقادات کاملا اشتباه بوده و قرمزها یکی از بهترین تصمیمات سال‌های اخیر خود را گرفته‌اند. با فروش کوتینیو، یورگن کلوپ به‌سرعت سراغ تقویت خط دفاعی خود رفت و پول حاصل از فروش این بازیکن را خرج خرید ویرجیل فن‌دایک و آلیسون بکر کرد. دو بازیکنی که نقش بسیار مهمی در موفقیت‌های تیم در سال‌های اخیر داشته‌اند و بدون آنها موفقیت تیم متصور نبود. آنها در این مدت برخی بازیکنان خوب آکادمی خود ازجمله ریان بروستر را نیز فروختند تا بتوانند از عهده پرداخت دستمزد ستاره‌های خود و همچنین خریدهای تازه برآیند. این تیم در سال‌های اخیر چندین فروش بالای 20 میلیون پوندی داشته‌ ازجمله ممدو ساخو که در ازای 26 میلیون پوند به کریستال پالاس رفت یا کریستین بنتکه که او هم با 27 میلیون پوند به همین باشگاه رفت. دنی اینگز و رایان بروستر دیگر بازیکنانی بودند که درآمد خوبی را نصیب لیورپول کردند.

چلسی: 576.4 میلیون پوند

استراتژی چلسی در قرض دادن بازیکنان جوان و آینده‌دار خود به‌خصوص در دوران کرونا و همچنین زمانی‌که پنجره نقل‌وانتقالاتی تیم بسته بود، کمک زیادی به این باشگاه کرد و باعث شد آنها بتوانند خود را بین مدعیان نگه دارند. آنها بازیکنان آکادمی و همچنین نفراتی که با قیمتی پایین به خدمت گرفته بودند به باشگاه‌های دیگر قرض می‌دادند تا در ادامه بتوانند با قیمت به‌مراتب بالاتری آنها را بفروشند. به این ترتیب این تیم توانست لقب بهترین فروشنده بین تیم‌های مدعی فوتبال انگلیس را به خود اختصاص دهد. مثلا کریستال‌پالاس 20 میلیون پوند برای خرید مارک گوئهی پرداخت کرد، درحالی‌که این بازیکن هیچ‌گاه در ترکیب چلسی در لیگ برتر به میدان نرفته بود. البته آنها در این مدت بازیکنان بزرگی را نیز به باشگاه‌های دیگر فروخته‌اند. ادن آزارد، دیه‌گو کاستا، تیبو کورتوا و آلوارو موراتا ازجمله بازیکنانی بودند که با مبالغی هنگفت استنفورد بریج را ترک کردند و باعث شدند این تیم بیش از 500 میلیون پوند در این سال‌ها درآمد داشته باشد. البته این تیم در این مدت بازیکنی همچون محمد صلاح را در ازای تنها 15 میلیون پوند به رم فروخت که حالا بیش از 100 میلیون پوند ارزش دارد اما درعوض برای انتقال اسکار برزیلی 60 میلیون پوند از شانگهای SIPG چین دریافت کرد که در آن زمان رقم بسیار بالایی برای یک هافبک محسوب می‌شد.