ندا اظهری، مترجم: مهمترین وظیفه دانشگاههای دنیا تاکنون آموزش علم و دانش به دانشجویان بوده و بهطورکلی فضای آموزشی بهگونهای بوده است که مقوله آموزش بیشتر در فضای دانشگاهی خلاصه میشد. دانشگاههای نسل یک و دو معمولا مباحث را بهصورت نظری دنبال میکنند و دغدغه آنها رفع چالشها و ارائه راهکار برای حل آن نیست اما هرچه جلوتر میرویم، فضا ایجاب میکند که دانشجویان در دانشگاهها فراتر از آموزش تئوری پیش رفته و بهنوعی مهارتهای لازم را برای کسب تجربه در رشتههایی که تحصیل کردهاند، بهدست آورند. اما چندسالی است که تمرکز روی مهارتآموزی به دانشجویان بیشتر شده و با حساسیتهای بالاتری پیگیری میشود و برخی مراکز آموزشی راهکارهای مختلفی را برای این امر در پیش گرفتهاند. بهطور قطع دانشجویانی که دانش بالا و مهارت پایین داشته باشند، گزینه مناسبی برای اشتغال در کارهای مهم و حساس نیستند و چنین فارغالتحصیلانی افراد ناپختهای هستند که باید مجال استفاده از دانش خود را در دنیای واقعی پیدا کنند و اگر این اتفاق در دوران دانشجویی رخ ندهد باید زمان زیادی برای این کار اختصاص دهند تا آماده اشتغال شوند.
طبق نظرسنجی سال 2020 که توسط انجمن ملی کالجها و کارفرمایان صورت گرفت، بیشتر کارفرمایان برای استخدام نیرو بهدنبال متقاضیانی هستند که 86درصد دارای مهارت عملی در کار گروهی و 91درصد دارای قابلیت و توانمندی حل مساله باشند. کالجها معمولا فرصتهای زیادی برای کمک به دانشجویان برای تقویت این مهارتها و موفقیت آنها در آینده شغلی فراهم میکنند تا بعد از فارغ التحصیلی و ورود به بازار کار بتوانند از دانش و مهارت خود در کار و حرفه خود استفاده کنند.
یادگیری تجربی؛ فرصتی طلایی
به گزارش Princeton Review، یادگیری تجربی نوعی فرصت آموزشی منحصربه فرد است که شرایطی مانند دوره کارآموزی را برای دانشجویان فراهم میکند. درواقع در قالب این نوع یادگیری دانشجویان فرصت پیدا میکنند با شرکت در تحقیقات دانشگاهی و دیگر نمونههای آموزش عملی، مهارتهای حرفهای را کسب کنند و آنچه را در شرایط کلاسی میآموزند، در واقعیت استفاده کنند. شاید تصور کنید یادگیری تجربی، یادگیری از طریق انجام دادن است اما این تنها نیمی از کاری است که در این شیوه اتفاق میافتد. در یادگیری تجربی، دانشجویان از مفاهیمی که میدانند در موقعیتهای واقعی استفاده میکنند. به عنوان مثال کالجها و دانشگاهها فرصتهای زیادی را برای یادگیری عملی پیش روی دانشجویان قرار میدهند که اغلب از طریق تجربیاتی ایجاد میشود که کلاسها و دورههای آموزشی شما را تکمیل میکنند. دانشجویان دورههای کارشناسی در برنامههای کارآموزی و مشارکتی حضور پیدا میکنند و درگیر انجمنها و گروههای دانشجویی میشوند.
تجارب یادگیری عملی بسیار انعطافپذیر بوده و میتوانند متناسب با هر علاقه فردی یا شغلی از مطالعات موزه گرفته تا زیستشناسی دریا را دربر گیرند. ایدههای بیشتری درمورد موقعیتهای عملی در دانشگاه پیدا میشود. یادگیری عملی بهخوبی به دانشجویان نشان میدهد که چه چیزی را دوست دارند و چه چیزی را دوست ندارند. یک دانشجو شاید عاشق کلاسهای زیستشناسی و شیمی باشد اما آیا واقعا میخواهد وارد دانشگاه پزشکی شده و در رشته پزشکی تحصیل کند؟ یادگیری عملی در واقعیت نشان میدهد که شما بهدرد این حرفه میخورید یا نه. این نوع یادگیری حتی نشان میدهد که آیا حساسیتهای شما برای اشتغال در یک شرکت نرمافزاری سازمانی مناسبتر است یا یک شرکت نوپای محیطزیستی. کارآموزی تابستانی فرصت مغتنمی است که در آن دانشجویان میتوانند با فراغ بال بیشتری کار کنند تا هم مهارتهای بیشتری پیدا کنند و هم جایگاه واقعی خود را در مشاغل مختلف بیابند. این یادگیری تجربی همچنین فرصتی را برای کشف علایق جدید و رشد استعدادها و نقاط قوت دانشجویان هم فراهم میکند. علاوهبر این دانشجویان در این فرصت، ابتکار عمل، قدرت تصمیمگیری و پاسخگویی به نتایج را بهدست میآورند و درکنار آن، موفقیت، شکست، ریسکپذیری و ماجراجویی را تجربه میکنند؛ درست همانگونه که در دنیای واقعی اتفاق میافتد. اما یکی از مراحل یادگیری تجربی، انعکاس آن است. اینکه در این مسیر و از راه تجربه چه چیزی یاد گرفتهاند و چگونه میتوانند از آموزههای خود استفاده کنند. مشغول شدن در یک شغل خوب بعد از فارغالتحصیلی از دانشگاه، با استفاده از قدرت و توانمندیها و نشان دادن این ارزشها به کارفرماست.
آموزش مشارکتی
برخی دانشگاهها برای دانشجویان خود فضای آموزش مشارکتی و همکارانه ایجاد میکنند. در چنین فضایی دانشجویان بهطور متناوب تجارب حرفهای خود را با کار کردن در همان حوزه مرور میکنند. تمرین مدام این شیوه در کلاسهای درس، مهارت دانشجویان را بهطور قابلتوجهی افزایش میدهد. دانشگاه نورث ایسترن، چندی پیش دانشجویان خود را در 11 هزار موقعیت مشترک قرار داده بود. در این موقعیت استادان که نقش هماهنگکننده را در این میان ایفا میکردند، با تکتک آنها کار کردند تا بتوانند بهطور مشترک با هم همکاری و از این طریق بتوانند مشاغل مناسب خود را پیدا کنند و تجربهای کلی را بهدست آورند.
دورههای آشنایی با اصول علمی کامپیوتر
هدف اصلی آموزش، شناسایی و آموزش مهارتهای شناختی موردنیاز دانشجویان برای ورود به بازار کار است. چندی پیش بود که محققان پرینکتون مهارتهای لازم دانشجویان برای ورود به بازار کار را با توجه به صنعتی شدن جامعه آمریکا و فاصله گرفتن آن از اقتصاد مبتنیبر دانش شناسایی کردند. مهارتهای زبانی، ارتباطات نوشتاری، همکاری و مهارت حل مساله جزء اصلیترین مهارتهای لازم بود. این بررسیها تقاضا برای نقشهای جدید مرتبط با فناوریهای نوظهور مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی را نشان میدهد که مستلزم افزایش مهارتهایی چون خلاقیت، تفکر انتقادی، مذاکره و حل مساله خواهد بود. این مهارتهای شناختی باید در دورههای تدریس شده در دورههای دبیرستان، کالجهای عمومی و دانشگاهها گنجانده شوند و برخی از این مهارتهای فنی در دبیرستان آغاز میشود. دانشگاه ایالتی جورجیا دورهای تحتعنوان «اصول علوم کامپیوتر» برای دانشجویان خود برگزار کرده بود تا آنها با مفاهیم بنیادی این رشته آشنا شوند. در سال تحصیلی 2019-2018 بیش از پنجهزار کالج این دوره را ارائه دادند که مهارتهای کامپیوتری دانشجویان را بهبود میبخشید. ایدههای بزرگی که انتظار میرود در قالب این دورهها حاصل شود، خلاقیت، دادهها و اطلاعات، الگوریتمها، برنامهنویسی، اینترنت و تاثیرپذیری جهانی است. در سال 2019 حدود 100هزار دانشجو دورههای اصول علوم کامپیوتر را گذراندند و حدود 20 دانشگاه و کالج آمریکا در این پروژه ارزیابی دوساله شرکت کردهاند. این دورهها همچنین مهارتهای ارتباط شفاهی، ارتباط کتبی، همکاری و حل مساله را آموزش میدهند.
تجهیز دانشجویان استرالیایی با مهارتهای اجتماعی
طبق گزارش محققان دانشگاه سیدنی، تحصیلات دانشگاهی در استرالیا ویژگیهای مطلوب فارغالتحصیلان ازجمله برونگرایی و سازگاری همراه با مهارتهای فکری را افزایش میدهد. این نخستینباری است که دانشجویان در دانشگاههای این کشور از نظر مهارتهای اجتماعی تحت آموزش قرار میگیرند. مزیتهای تحصیلات دانشگاهی بهطور سنتی از نظر درآمد فردی و پیشرفت تحصیلی اندازهگیری میشود اما مطالعات نشان میدهد که یکی از رموز موفقیت دانشجویان کسب مهارتهای اجتماعی است که در قالب زندگی دانشگاهی، این مهارت بهمرور کسب میشود. قرار گرفتن درمعرض فعالیتهای گروهی و نیز گروهی از افراد با ویژگیهای متفاوت؛ مدیریت زمان، پایداری و تعامل اجتماعی و فکری ازجمله راههایی است که مهارت اجتماعی دانشجویان را در دوران دانشگاه بهبود میبخشد.
مهارتافزایی برای ورود به بازار کار دیجیتال
در دنیای دیجیتال امروز تقریبا هر دانشجویی باید مهارت کار با فضای دیجیتال را بداند و دانشگاهها در این امر نقش مشارکتی خوبی دارند. دانشجویان بهویژه در دوران همهگیری کرونا مجبور شدهاند از شبکههای مجازی بیشتر استفاده کنند. استفاده ترکیبی از فناوری، کار و همکاری، فضایی را تداعی میکند که دانشگاه در قالب آن، هر دو مهارت دیجیتال و مربوط به کار را برای انتقال مؤثر به دانشجویان فراهم میکند. کدگذاری یکی از شیوههایی است که درحالحاضر بسیار کاربردی است و در قالب برخی واحدهای دانشگاهی میتوانند آنها را به دانشجویان آموزش دهند تا از عهده کارهای اولیه خود برآیند. تمام دانشگاههای انگلیس و ازجمله دنیا مجهز به بخش خدمات شغلی هستند و دانشجویان باید با آگاهی از اینکه هوش مصنوعی چگونه قرار است دنیا را تغییر دهد، از دانشگاه فارغالتحصیل شوند. از دیگر راههای پرورش مهارت به دانشجویان که در دانشگاههای انگلیس اتفاق میافتد، پرورش مهارتهای نرم مانند خلاقیت است.
مهارتهای رهبری برای دانشجویان مهندسی و علوم
یکی از دورههایی که دانشگاه MIT در تابستان 2021 برای دانشجویان دانشکده مهندسی برگزار کرد، دوره مهارتهای رهبری است که با توجه به همهگیری کرونا، نه بهصورت حضوری، بلکه در سطح محلی، ملی و جهانی و بهصورت آنلاین برگزار شد. این دوره روی استراتژیهای انسانمحور برای هدایت گروههای فنی دانشگاهی متمرکز بود و در آن به مجموعهای از تکنیکها پرداخته شد که در گروههای تحقیق مهندسی و کارکنان گروههای آموزشی به وجود میآیند. بهکارگیری مهارتهای بینشی و راهنمایی برای ایجاد فرصتها؛ تعریف و استفاده از فناوریها و راهکارها برای مدیریت تعارضها و مدیریت استفاده خلاقانه از پویاییهای بین فردی جزء مواردی است که در این دورهها آموزش داده میشود.
دورههای مهارتافزایی در لیورپول
دانشگاه لیورپول در فصول بهار و تابستان که دانشجویان کمی از تحصیل فارغ میشوند، اقدام به برگزاری دورههای مهارتافزایی با هدف توانمندسازی دانشجویان میکند. در این دورهها، دانشجویان در دورههای کارآموزی کوتاهمدت شرکت میکنند و دورهای یکساله را آغاز میکنند. این فرصت برای دانشجویان این دانشگاه فراهم میشود تا با شرکت در کارگاهها و فعالیتهای مختلف، در زمینه شغل آینده خود هدایت شوند. این پروژه در قالب یک دوره 6 هفتهای ارائه میشود.
مهارتهای حرفهای در دانشگاه جانز هاپکینز
این دانشگاه هم مانند بسیاری دیگر از دانشگاهها، دورههای مهارتافزایی را با هدف ارتقای دانشجویان در سطوح مختلف برگزار میکند. این دورهها بهصورت ترکیبی حضوری و آنلاین برگزار میشوند و مهارتهای دانشجویان را در ریاضی، خواندن، نوشتن و علوم بهبود میبخشد و آنها را حتی برای شرکت در آزمونهای مختلف هم آماده میکند. مربی، ابزارهای تشخیصی لازم را برای کاربردیتر کردن دوره در اختیار دانشجویان قرار میدهد. این دورهها همچنین برای کارکنان دانشگاهی برگزار میشود تا مهارتهای خود را ارتقا دهند.
کشف مسیرهای جدید
استفاده از فناوریهای جدید، محیط کار سازمانی آینده، درخواستهای مهارتی و گزینههای اشتغال را در بخشهای زیادی از جمعیت آماده بهکار تغییر خواهد داد. برخی کارها بهصورت خودکار انجام میشوند، برخی افزایش مییابند و کارهای جدیدی که به ترکیبی جدید از مهارتها نیاز دارند، به مشاغل موجود اضافه میشوند. در دانشگاههایی چون MIT زیرگروههایی برای کشف مسیرهای جدید برای ارائه مهارتها و آموزش وجود دارند. در این راه، گروهها از تجربه سایر کشورهای دارای سیستمهای آموزشی بهخوبی استفاده میکنند.
ایجاد خودآگاهی در دانشجویان
یکی از راههایی که میتواند به بالا رفتن مهارت در دانشجویان کمک کند این است که آنها به خودآگاهی از توانمندیهای خود برسند و این جز در سایه تمرین حاصل نمیشود. درواقع، دانشگاه فرصت بسیار خوبی است که به آنها کمک میکند در کنار تجربههایی که کسب میکنند، شخصیت خود را رشد داده و از آن بهرهمند شوند. گاهی برای اعتماد به خود زمان زیادی لازم است اما با خودآگاهی و رفع نیاز میتوان به این هدف دست یافت.