حذف نگاه سیاسی و جناحی

افشین شحنه‌تبار، مدیر انتشارات شمع و مه: افشین شحنه‌تبار، مدیر انتشارات شمع و مه است. او که سال‌ها فعالیت در حوزه نشر بین‌الملل داشته است، نکاتی را مطرح می‌کند که می‌تواند در عرصه بین‌الملل نشر موردتوجه باشد. او در یادداشتی به این موضوع پرداخته و درمورد شاخص‌های این حوزه برایمان گفته است:
«باید این نکته را بگویم که در دولت فعلی کارهای مثبتی انجام گرفت و در بحث شرکت ایران در نمایشگاه‌های خارجی یک‌سری تابوشکنی‌ها انجام شد. در یک مقطعی موضوع گرنت را راه انداختند و بعد از 20سال که در این حوزه مشکل داشتیم، کارهای مهمی انجام گرفت و تاثیر خودش را گذاشت.»

طرح‌های حمایتی را به‌سمت ناشر خارجی ببریم

یکی از کارهایی که باید انجام شود، حضور در مسیری است که برای شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی شروع شده است، که پرقدرت‌تر باید انجام شود. در بیرون از ایران خارجی‌ها عادت کرده‌اند که ایران را پرشور با حضور نویسنده‌ها ببینند و درمورد طرح گرنت و تاپ باید بدانیم که بودجه این دو طرح که برای یک کشور۸۰ میلیونی خیلی کم است، فقط برای طرح گرنت یک میلیارد بودجه درنظر گرفته شده است که یک رقم بی‌نهایت پایینی است. باید در این حوزه این بودجه را زیاد کرده و کمی در اختصاصش به ناشران مخصوصا خارجی‌ها دقیق‌تر عمل کنیم. حمایت را روی ناشرهای غیرایرانی که در این حوزه کار می‌کنند بگذاریم. ناشران ایرانی به‌خصوص ناشران دولتی باید از این طرح کمترین استفاده را داشته باشند.

تسهیل ورود بخش خصوصی به عرصه ادبیات

نکته بعدی این است که ما اگر تمام تمرکزمان روی وزارت ارشاد باشد، با یک میلیارد تومان بودجه که گذاشته است، نمی‌توانیم ادبیات‌مان را جهانی کنیم و مطمئنا به جایی نخواهیم رسید. به‌نظرم در دولت جدید وزارت ارشاد باید با فشاری که به قوه مقننه می‌آورد، قانون را جوری اصلاح کنند که مثل بیرون از کشور بخش خصوصی وقتی می‌خواهد به کمک ادبیات بیاید درصدی از مالیاتش کم شود و این کار می‌تواند کمک کند که ما صنایع دیگر را هم وارد این کار کنیم که سرمایه بگذارند، این کاری است که در همه دنیا انجام می‌شود. ما نباید فراموش کنیم که در هیچ جای دنیا بخش فرهنگی نمی‌تواند بدون حمایت کار کند، ولی باید نوع حمایت را دقیق بدانیم، در این چهار دهه وقتی اسم حمایت می‌آید، بخش دولتی وارد می‌شود و چند سیستم دولتی دیگر را درست می‌کند و بودجه می‌دهد و آن بودجه فقط به خرج کارمندانش می‌رسد و مدام می‌گویند که کار جهانی انجام می‌دهند. اولین کار این است که دولت باید خودش را از بخش تولید بیرون بکشد، نقش حمایتی داشته باشد و از ناشرانی که در این حوزه هستند حمایت کند. کاملا مشخص است که این ناشران چه کسانی هستند، چون تعدادشان محدود است و همین‌طور درکنار آن باید به آژانس‌های ادبی کمک کنیم، چون این آژانس‌ها در دولت فعلی جاافتاده‌اند.

نگاه سیاسی نباشد

نکته دیگری که در این دولت باید موردتوجه قرار گیرد، توجه به تمام اقشار ادبی ایران است که باید همه به یک دید موردتوجه واقع شوند. ما باید فراموش کنیم که براساس عقیده یک نفر یا سبک کاری‌اش، آدم‌ها را دسته‌بندی کنیم. ما اگر بخواهیم ادبیات جنگ یا چیزهای دیگر را در دنیا جا بیندازیم، اول باید ادبیات مدرن‌مان را به دنیا بشناسانیم و بعد در کنارش ادبیات مقاومت و پایداری را معرفی کنیم. متاسفانه در سیستم‌های گذشته اولین کاری که انجام می‌دادند این بود که ادبیات پایداری را معرفی کنند، اما مهم این است که ابتدا بستر این کار فراهم شود و بعد به‌سمت این موضوعات برویم. باید حرفه‌ای عمل کنیم، پول بیت‌المال در دست ما است و باید به‌خوبی از آن استفاده کنیم.

من حس می‌کنم در دولت آینده سیستمی که سر کار می‌آید، باید این موضوع را درنظر بگیرد که ادبیات از سیاست جدا است و با دید سیاسی نگاه نکنند. مثلا ترکیه در زمینه ادبیات بسیار موفق عمل کرده است، ما باید تفکر صادراتی داشته باشیم. هزینه‌های چاپی در کشور ما بسیار پایین است و به‌روز هم هستیم، می‌توانیم این صادرات را انجام بدهیم. البته باید این را هم درنظر بگیریم که دولت نباید خودش مستقیم وارد این کار بشود. این راه‌هایی است که ما بارها و بارها رفتیم و اشتباه است، باید نگاه‌مان را تلطیف کنیم تا بتوانیم در این حوزه گام برداریم.