ساخت واکسن ایرانی تبدیل تهدید کرونا به فرصت است

علیرضا ناجی، رئیس مرکز ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح‌دانشوری: روز گذشته رهبری دز اول واکسن ایرانی کرونا (کووایران) را تزریق کردند. ایشان بعد از تزریق واکسن به چند نکته مهم اشاره کردند. یکی اینکه تاکید کردند باید به اولویت واکسن تزریق کنیم که به‌نظر من نکته مهم و درخور توجهی بود. ما چون در این مدت قصور در اولویت تزریق واکسن زیاد داشتیم تاکید بر اولویت داشتن نشان‌دهنده آن بینشی است که تمام جامعه باید داشته باشد و براساس فاکتورهای خطری که وجود دارد باید واکسن را تزریق کنیم چون می‌خواهیم خطر و مرگ‌ومیر را کم کنیم. پس این نکته مهمی است که باید روی آن تاکید شود. گلایه بسیاری از مردم در ایران و جامعه علمی همین موضوع است. نکته دیگری که می‌خواهم بیان کنم این است که رهبری درباره واکسن‌های خارجی منعی بیان نکردند. این نکته مهمی است. شما را به وضعیت تولید در داخل ایران ارجاع می‌دهم. درست است که در ایران واکسن تولید می‌کنیم اما میزان تولیدات ما به آن حدی نیست که بتواند تمام جمعیت را پوشش دهد. باید به‌سرعت این پوشش واکسیناسیون را انجام دهیم. اینکه شرایط مملکت را طوری نشان دهیم که بگوییم اصلا نمی‌توانیم واکسن خارجی وارد کنیم، قابل‌قبول نیست چون در کشورهای اطراف ما واکسن‌های مختلفی را وارد می‌کنند و می‌توانند، ما که کشور مهم‌تر و قوی‌تری در این منطقه هستیم این امر قابل‌قبول نیست که ببینیم مردم کشور ما به مرز ارمنستان بروند درحالی که این کشور از هیچ لحاظ قابل مقایسه با ایران نیست، واکسن را داشته باشند و مردم خرج کنند و آن‌سوی مرز واکسن تزریق کنند و برگردند. ما هم این توانایی را داریم به غیر از اینکه اورژانس سلامت کووید در دنیا این است که باید هرچه سریع‌تر واکسیناسیون را انجام دهیم. الان واریانت‌دلتا ویروس کرونا بسیار افزایش یافته و نگرانی‌های زیادی در تمام دنیا درمورد آن است. اینکه بگوییم واردات تعطیل و از خارج چیزی را وارد نمی‌کنیم اصلا درست نیست. باید با قوت بسیار زیاد این کار را انجام دهیم و این هیچ ممنوعیتی در بالاترین رده تصمیم‌گیری در کشور ندارد و اینکه بخواهیم القا کنیم واکسن‌های خارجی خوب نیستند و نباید وارد شوند و ممنوعیت در ایران دارد، درست نیست همان‌طور که رهبری هم این موضوع را بیان کردند. نکته دیگری که باید بدان توجه کنیم تاکید حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نشر اطلاعات علمی است. همان‌طور که می‌دانید در این مدت درباره واکسن‌های ایرانی که برای ما بسیار محترم و ارزشمند و ثمره بسیار بزرگ علمی کشور است، تمام صحبت ما این بود که نباید در وارد کردن آن به چرخه واکسیناسیون، مصرف و توزیع آن شتاب‌زدگی کنیم. نشر اطلاعات علمی اهمیت دارد. درباره مقاله‌ای که درباره واکسن برکت منتشر شد، این میزان زحمت کشیده شده و اطلاعات بسیار خوبی بوده، اشکال بر این بود که چرا درباره نوشتن مقاله که ویترین این دستاورد است مشورت نشد. واکسن برکت ویترین واکسن‌های ایرانی است که درباره آن بسیار زحمت کشیده شده است. نباید این ویترین را خراب کنیم، پس خیلی خوب بود عجله نمی‌کردیم و این مدت جامعه علمی منتظر نشریات علمی بود ولی این نشریه علمی و متن علمی که منتشر شد، مناسب نبود. اگر خدشه‌ای بدان وارد شود موجب ناراحتی می‌شود چون ویترین ما در واکسن‌های ایرانی برکت است و اگر وجه بدی پیدا کند برای باقی واکسن‌ها که این میزان درباره آنها زحمت کشیده می‌شود، تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند و تاکید حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نشر اطلاعات و چاپ آن در مجلات علمی معتبر نشان می‌دهد ما درست فکر کردیم و واقعا این دغدغه‌ای است که همه جامعه علمی باید داشته و خواستار آن باشند. تولیدکنندگان واکسن نسبت به این موضوع باید جدی جلو بروند و تاکید بر نشریات و نشر اطلاعات علمی آن داشته باشند.

نکته دیگر دستیابی ایران به زیرساخت تولید واکسن است. همیشه تاکید بر این دارم که از تهدید کووید باید یک فرصت بسازیم. در زمینه واکسن این جزء معدود مواردی بود که تهدیدات را به فرصت تبدیل می‌کنیم هرچند ممکن است خیلی با کارایی بالایی انجام نگرفته باشد ولی بالاخره حرکتی که انجام شد باعث شد 15-10سالی صنعت واکسن‌سازی ایران جلو برود. احساس این موضوع به‌وجود آمد و سرمایه‌گذاری درباره آن صورت گرفت و انتظار این است که این سرمایه‌گذاری بهینه، بیشتر از این هم صورت بگیرد. اوایل عنوان کرده بودم دوست داشتم به‌جای اینکه 5-4واکسن را بسازیم، شور علمی انجام می‌شد و 3-2واکسن با سرمایه‌گذاری درست و با مشارکت کشورهایی که می‌توانستیم با آنها مشارکت کنیم، کار را انجام دهیم و تکنولوژی جدیدی را وارد کنیم. تا حدودی این کار صورت گرفت ولی جا دارد بیش از این هم جلو برویم. الان واکسیناسیون را انجام می‌دهیم ولی درباره ظرفیت تولید واکسن در ایران خیلی سطح بالایی نداریم. اگر بخواهیم واردات واکسن‌های خارجی را قطع کنیم با تولیداتی که الان در ایران صورت می‌گیرد و در آینده افزایش می‌یابد نمی‌توانیم احتیاج خود را برآورده کنیم. به همین دلیل در خط‌تولید باید کمک بیشتری شود و تمرکز بیشتری صورت گیرد و ان‌شاءالله هرچه زودتر به تولیدات سطح بالایی که می‌خواهیم برسیم و بتوانیم هرچه زودتر واکسن‌هایی که در داخل تولید می‌شود بعد از آنکه کفایت را در سطح خوبی نشان دادند در چرخه مصرف مورد استفاده قرار گیرند.