پرتغال؛ قلعه ایرانی‌ها

سیامک خاجی، روزنامه‌نگار: لیگ پرتغال به یکی از مقاصد جذاب برای لژیونرهای ایرانی تبدیل شده و در سال‌های اخیر تعداد زیادی از بازیکنان ایرانی به امید درخشش در این لیگ خوب اروپایی و رسیدن به باشگاه‌هایی معتبرتر راهی این کشور شده‌اند. درخشش مهدی طارمی در این رقابت‌ها و عملکرد خیره‌کننده او در دو فصل اخیر سبب شده باشگاه‌های پرتغالی بیش از قبل برای خرید ستاره‌های ایرانی تمایل داشته باشند و به خوبی فهمیده‌اند با به خدمت‌گرفتن استعدادهای جوان و آینده‌دار فوتبال ایران می‌توانند سرمایه‌گذاری مناسبی در این زمینه انجام دهند و از طرف دیگر از لحاظ فوتبالی هم استفاده از این بازیکنان مستعد و توانا به‌نفع آنها خواهد بود. در هفته‌های اخیر بحث حضور یکی‌دیگر از بازیکنان شناخته‌شده لیگ ایران در فوتبال این کشور مطرح شده و ممکن است یک گلر ایرانی دیگر در فصل آینده حضور در این مسابقات را تجربه کند. انتقالی که به گفته رسانه‌های پرتغالی تقریبا تمام شده است اما باشگاه کنونی این گلر ملی‌پوش هنوز آن را تایید نکرده است.

3 فصل خوب در اصفهان

پیام نیازمند، گلر 26ساله و ملی‌پوش سپاهان به‌تازگی مورد توجه چند تیم پرتغالی قرار گرفته بود و درنهایت روزنامه رزیدنت این کشور هفته گذشته از قطعی‌شدن انتقال او خبر داد و نوشت: «گلر 26 ساله و 194 سانتیمتری سپاهان ایران یکی از بازیکنانی است که حضورش در تیم پورتیموننزه قطعی شده و قرار است از ابتدای فصل بعد پیراهن این تیم را به تن کند. او به‌تازگی رکورد 945 دقیقه (بیش از 10 بازی) بسته نگه‌داشتن دروازه‌اش را به ثبت رسانده است و یکی از بازیکنان تیم ملی ایران نیز محسوب می‌شود.»

با انتشار این خبر مشخص بود نیازمند تا حد زیادی کار انتقالش را قطعی کرده و احتمالا منتظر پایان فصل لیگ ایران است تا این جابه‌جایی را رسمی کند. او در 26 سالگی روزهای خوبی را در اصفهان سپری می‌کند و امیدوار است با حضور در لیگ پرتغال بتواند همانند امیر عابدزاده موفق باشد. نیازمند در تیم‌های پایه پیکان رشد کرد و نهایتا سه سال پیش سپاهان او را به خدمت گرفت تا به‌تدریج تبدیل به مرد شماره یک دروازه این تیم اصفهانی شود. نیازمند در نخستین فصل حضورش در سپاهان در هر 30 مسابقه این تیم در لیگ برتر به میدان رفت و با 20 گل خورده و 15 کلین‌شیت نقش مهمی در نایب‌قهرمانی این تیم داشت. او فصل قبل عملکرد به مراتب بهتری در ترکیب این تیم داشت و اگرچه در دو بازی تیمش در طول فصل غایب بود اما تنها 18بار دروازه‌اش باز شد و با 17 کلین‌شیت آماری عالی از خود به‌جای گذاشت. همین درخشش باعث شد به اردوی تیم ملی نیز دعوت شود که البته با وجود گلرهایی چون بیرانوند و عابدزاده، شانس زیادی برای بازی پیدا نکرده است.

نیازمند در فصل جاری لیگ خلیج‌فارس نیز در هر 23 مسابقه تیمش در چارچوب دروازه حضور داشته و اگرچه 21 گل خورده و 10 کلین‌شیت نیز داشته اما تیمش در رقابتی نزدیک و شانه به شانه با پرسپولیس برای کسب عنوان قهرمانی قرار دارد و امیدوارند تا پس از 5 دوره مجددا جام قهرمانی را بالای سر ببرند. این گلر 26ساله از سال 97 در اردوهای مختلف تیم ملی حضور داشته و نخستین‌بار در دیدار دوستانه برابر فلسطین روی نیمکت ایران نشست و پس از آن در دیدارهای جام آسیایی 2019 یکی از گلرهای ذخیره ایران بود و با آمدن اسکوچیچ همچنان یکی از سه دروازه‌بان اصلی حاضر در اردوهای تیم ملی است. نیازمند در دیدارهای اخیر تیم ملی در دور دوم انتخابی جام جهانی 2022 قطر نیز حاضر بود اما فرصت بازی به او نرسید و با حضور بیرانوند و عابدزاده شانسی برای رسیدن به ترکیب اصلی نداشت.

تنها بازی ملی او مربوط به مسابقه دوستانه برابر ازبکستان در سال گذشته است که نخستین حضور اسکوچیچ روی نیمکت تیم ملی ایران محسوب می‌شود که این مسابقه با برتری 2 بر یک ایران همراه بود. اگرچه او با حضور سرمربی جدید امیدوار بود تا بتواند فرصت بیشتری برای بازی پیدا کند اما در 6 بازی بعد اسکوچیچ تصمیم گرفت از دو گلر لژیونر تیمش استفاده کند و نیازمند روی نیمکت باقی ماند.

نیازمند فصل پیش حضور در لیگ قهرمانان آسیا را نیز به همراه سپاهان تجربه کرد که درنهایت به همراه این تیم موفق به صعود از مرحله گروهی نشد و با 8 گل خورده و 2 کلین‌شیت در 6 بازی مرحله گروهی به کار خود در این مسابقات پایان داد. او امسال به همراه سپاهان هم در لیگ و هم در جام حذفی جزء مدعیان قهرمانی محسوب می‌شود و امیدوار است تا پیش از جدایی از جمع زردپوشان و حضور در فوتبال اروپا بتواند حداقل یک جام به همراه تیمش فتح کند.

مزیت حضور سرمربی نام‌آشنای پرتغالی

پورتیموننزه که برای به خدمت گرفتن نیازمند دست به‌کار شده و او را برای درون چارچوب خود در فصل بعد زیرنظر دارد یک مربی نام‌آشنا برای هواداران ایرانی را روی نیمکت خود دارد و حضور این سرمربی پرتغالی که سابقه مربیگری در لیگ ایران را دارد باعث شده تا به خرید بازیکنان ایرانی علاقه‌مند باشد. پائولو سرجیو که پیش از این در تیم صنعت نفت آبادان حضور داشته است از اواسط فصل 20-2019 هدایت این تیم پرتغالی را برعهده گرفت و در اوایل فصلی که به تازگی به پایان رسید نیز نخستین خرید خود از باشگاه‌های ایرانی را انجام داد و جعفر سلمانی را به ترکیب پورتیموننزه اضافه کرد.

سرجیو سه فصل پیش راهی آبادان شد و هدایت صنعت نفت را برعهده گرفت. این مربی پرتغالی که نتایج قابل‌قبولی به همراه این تیم کسب کرده بود پس از حضور در التعاون عربستان به کشورش برگشت تا در لیگ این کشور مشغول به‌کار شود. او فصل گذشته به زحمت و با تنها یک امتیاز بیشتر نسبت به ریو آوه تیمش را در لیگ حفظ کرد و رتبه چهاردهم جدول را به دست آورد. سرجیو امیدوار است با تقویت تیمش بتواند شرایط بهتری در فصل جدید داشته باشد و بتواند پورتیموننزه را در نیمه بالای جدول حفظ کند. کاری که با توجه به حضور تیم‌های مدعی در این لیگ کمی دشوار به نظر می‌رسد.

پورتیموننزه در سه دهه اخیر به ندرت حضور در لیگ یک کشورش را تجربه کرده بود اما در فصل 17-2016 با کسب عنوان قهرمانی در لیگ یک، موفق شد راهی لیگ برتر شود. آنها از آن سال تاکنون به خوبی توانسته‌اند به حضور در این مسابقات ادامه دهند و البته در فصل گذشته با خوش‌شانسی در لیگ ماندگار شدند. این تیم در نخستین فصل حضور در لیگ برتر رتبه دهم را به دست آورد که بهترین رده آنها در سال‌های اخیر بود. سال بعد این تیم دوازدهم شد و در فصل سوم آنها رتبه هفدهم را به دست آوردند و باید راهی دسته پایین‌تر می‌شدند اما به‌دلیل اینکه ویتوریا ستوبال، تیم شانزدهم لیگ به‌دلیل مشکلات مالی نتوانست لایسنس خود برای ادامه حضور در بالاترین سطح فوتبال پرتغال را تمدید کند، فدراسیون فوتبال پرتغال این تیم را به دسته دوم فرستاد و پورتیموننزه با خوش‌شانسی در لیگ ماندگار شد. آنها فصل قبل هم رتبه چهاردهم را به دست آوردند اما با روندی که در سال‌های اخیر داشته‌اند هواداران این تیم نگرانند تا فصل بعد هم یکی از کاندیداهای سقوط به دسته پایین‌تر باشند.

پائولو سرجیو با توجه به شناختی که از سلمانی داشت او را در اوایل فصل به خدمت گرفت اما این بازیکن از هفته سیزدهم توانست در فهرست این تیم قرار گیرد و درمجموع 11 بار نیز برای تیمش به میدان رفت که حاصل آن یک گل و یک پاس گل بود. در این شرایط نیازمند هم می‌تواند امیدوار باشد با توجه به شناختی که سرمربی تیم از او دارد بتواند به گلر اول تیمش تبدیل شود و اگر در شروع مسابقات بتواند عملکردی کم‌اشتباه و قابل‌قبول داشته باشد، سرجیو دلیلی برای نیمکت‌نشین کردنش نخواهد داشت.

این تیم درحال حاضر سه گلر در ترکیب خود دارد. ساموئل برزیلی 27ساله که فصل اخیر انتخاب نخست سرجیو بود و در 29 بازی تیمش در ترکیب اصلی قرار داشت و تنها سه مسابقه را به‌دلیل ابتلا به کرونا از دست داد و در دیدار تشریفاتی هفته آخر هم نیمکت‌نشین بود. او در طول فصل 37 گل دریافت کرد و 9 کلین‌شیت داشت. ریکاردو فریرا، گلر 31ساله و پرتغالی این تیم نیز در 5 بازی برای تیمش بازی کرد که در دیدار برابر براگا به‌دلیل مصدومیت خیلی زود جایش را به ساموئل داد. کاسوکه ناکامورای ژاپنی دیگر دروازه‌بان پورتیموننزه است که فصل پیش فرصتی برای بازی پیدا نکرد و احتمالا با خرید نیازمند، او باید به فکر یافتن تیمی جدید برای خود باشد تا بتواند شانس بیشتری برای بازی داشته باشد. پورتیموننزه اگرچه از نظر تعداد گل‌های خورده بین تیم‌های نیمه‌پایینی جدول عملکرد نسبتا خوبی داشته اما پائولو سرجیو با اصرار برای خرید نیازمند نشان داده از عملکرد تیمش در فاز دفاعی راضی نیست و تصمیم دارد تغییراتی در این بخش ایجاد کند.

در مسیر حقیقی و عابدزاده

تعداد لژیونرهای ایرانی در لیگ پرتغال درحال افزایش است و با حضور نیازمند این تعداد بیشتر هم خواهد شد. درحال حاضر مهدی طارمی در پورتو، جعفر سلمانی در پورتیموننزه و علی علیپور در ماریتیمو حضور دارند و البته احتمالا امیر عابدزاده که قراردادش با ماریتیمو به پایان رسیده، در همین لیگ ماندگار خواهد بود. شهریار مغانلو یکی‌دیگر از لژیونرهای ایرانی بود که فصل پیش در این رقابت‌ها و تیم سانتاکلارا عضویت داشت اما پس از تنها نیم‌فصل به‌صورت قرضی راهی پرسپولیس شد و بعید است فصل بعد به تیمش برگردد. علیرضا حقیقی نخستین گلر ایرانی شاغل در لیگ پرتغال بود. او در فصل 14-2013 به صورت قرضی راهی تیم کوویلیا در دسته دوم لیگ این کشور شد و 12بار هم در ترکیب تیمش به میدان رفت که حاصل آن 19 گل خورده و تنها یک کلین‌شیت بود. حقیقی در فصل بعد به تیم پنافیل این کشور که در لیگ برتر بازی می‌کرد، پیوست و 22 بار هم توانست در ترکیب اصلی تیمش به میدان برود. حاصل کار او در این باشگاه هم 42 گل خورده بود و فقط در 5 بازی دروازه تیمش را بسته نگه داشت. ماریتیمو مقصد بعدی این گلر ایرانی بود که سابقه بازی در تیم ملی ایران را نیز در کارنامه داشت. حضور او در این تیم چندان موفق نبود و درنهایت فقط در 4 بازی به او فرصت حضور در زمین داده شد که با 5 گل خورده و 2 کلین‌شیت همراه بود. حقیقی در تنها حضورش در دیدارهای جام حذفی هم در دیداری دشوار برابر بنفیکا 6 گل خورد و شکستی تلخ را تجربه کرد. امیر عابدزاده دیگر لژیونر و گلر ایرانی بود که درحالی که جوان‌تر از نیازمند بود راهی پرتغال شد. او که در دوران نوجوانی زیرنظر پدرش تمرین می‌کرد تلاش کرد با حضور در ماریتیمو برای خود جایگاهی کسب کند. نخستین سال حضور عابدزاده در فصل 2017-2016 در این تیم چندان موفق نبود و تنها یک بازی در جام حذفی انجام داد اما سال بعد 8 بار در لیگ فرصت بازی پیدا کرد که با دریافت 9 گل عملکرد نسبتا خوبی از خود به‌جای گذاشت. در سومین فصل حضورش در ماریتیمو، این سنگربان ایرانی 13 بازی در لیگ انجام داد و در سه مسابقه توانست کلین‌شیت کند تا نشان دهد در مسیر پیشرفت قرار دارد و می‌تواند به‌زودی به مرد شماره یک این تیم تبدیل شود.

فصل 2020-2019 بهترین سال عابدزاده در فوتبال پرتغال بود که به گلر اول تیمش تبدیل شد و ماریتیمو با کمک عکس‌العمل‌های خوب او توانست در میانه‌های جدول جای بگیرد و عابدزاده با دریافت تنها 26 گل در 25 بازی و 10 کلین‌شیت آماری عالی از خود به‌جای گذاشت. این گلر ملی‌پوش فصل قبل هم اگرچه آمارش کمی افت کرد اما بازهم دریافت 34 گل در 29 بازی آماری خوب محسوب می‌شود که باعث شد تا پایان قراردادش تیم‌های مختلف و نامداری ازجمله بنفیکا به‌دنبال خرید او بروند. حضور او در فوتبال پرتغال و استفاده از تجربیاتش می‌تواند به نیازمند کمک کند تا خیلی زودتر با شرایط لیگ این کشور آشنا شده و به سرعت با تیمش جدیدش هماهنگ شود.