به گزارش «فرهیختگان»، به نقل از پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بر پایه عملکرد علمی آنها که با نام «شانگهای» نیز شناخته می‌شود در تازه‌ترین ویرایش خود در سال ۲۰۲۱ میلادی، مؤسسات جهان را در زمینه‌های گوناگون علمی ارزیابی و رتبه‌بندی کرده است. در این سیاهه ۳۴ مؤسسه ایرانی هستند که نامشان روی‌هم ۱۶۳ بار در زمره مؤسسات برتر آمده است.

دانشگاه تهران ۲۱ بار، دانشگاه آزاد اسلامی (همه واحدها) ۱۷ بار، دانشگاه تربیت مدرس ۱۳ بار، دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر و صنعتی شریف ۱۲ بار و دانشگاه صنعتی اصفهان ۱۰ بار در سیاهه مؤسسه‌های برتر در ۵۴ زمینه علمی جای گرفته‌اند. در مجموع مؤسسه‌های ایرانی توانسته‌اند در ۳۲ زمینه علمی جایگاه جهانی به دست آورند.

رتبه‌بندی موضوعی «شانگهای» مؤسسه‌ها را در ۵۴ زمینه علمی (هشت زمینه در علوم طبیعی، چهار زمینه در علوم زیستی، ۲۲ زمینه در مهندسی، شش زمینه در علوم پزشکی و ۱۴ زمینه در علوم اجتماعی) بر پایه ۵ شاخص (شمار انتشارات در نشریه‌های چارک نخست، تأثیر استنادی نرمال‌شده، همکاری / هم‌نویسندگی جهانی، انتشارات باکیفیت / منتشرشده در نشریه‌ها و همایش‌های برتر، و جایزه‌های مؤسسه) ارزیابی می‌کند.

در جدول زیر رتبه جهانی مؤسسه‌های ایرانی در زمینه‌های گوناگون علمی و امتیاز آن‌ها به شکل کلی و در شاخص‌های گوناگون این نظام رتبه‌بندی آمده است.

در این جداول منظور از «ب. ت.» بی‌تأثیر است؛ شاخصی که در یک زمینه علمی، وزن و در محاسبه رتبه تأثیر ندارد.

بر پایه نتایج نظام رتبه‌بندی «شانگهای» در سال ۲۰۲۱ میلادی، «دانشگاه هاروارد» در ۱۴ زمینه علمی و «مؤسسه فناوری ماساچوست (ام. آی. تی.)» در ۶ زمینه علمی در جایگاه نخست جهان جای گرفته و عملکرد بهتری در برابر دیگر مؤسسه‌های جهان داشته‌اند. روی هم، در گروه مهندسی بیشتر نام دانشگاه‌های چینی در میان برترین‌های جهان به چشم می‌خورد و در گروه پزشکی نام دانشگاه‌های آمریکایی بسامد بیشتری دارد. در گروه علوم طبیعی نیز دانشگاه‌های فرانسه عملکرد چشم‌گیری داشته‌اند.

پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) با ساخت و به روزرسانی ابزارهای حرفه‌ای برای ارزیابی و سنجش علم، فناوری، و نوآوری کشور می‌کوشد تا در زمینه‌های پیوند با مأموریت‌هایش به سیاست‌گذاران برای برنامه‌ریزی‌های درست و کارآمد یاری رساند.

گزارش پیش‌رو از انتشارات سامانه جایگاه علم، فناوری، و نوآوری ایران در جهان (نما) که به پایش و گزارش پیرامون ۹۰ شاخص گوناگون از ۵۵ نهاد جهانی در حوزه‌های علم، فناوری و نوآوری می‌پردازد و در نشانی NEMA.IRANDOC.AC.IR در دسترس همگان است.