برخی کارشناسان مسائل هستهای معتقدند اگر طرف غربی ارادهای برای بازگشت به برجام داشت، باید تا پیش از فرصت 3 ماههای که ایران به آژانس داده بود، این اتفاق میافتاد ولی مذاکرات با وجود پیشرفتها، به نتیجه مطلوبی نرسیده است. اکنون به نظر میرسد قرار است این فرصت تمدید شود. برای بررسی این موضوع با حسین آبنیکی، رئیس اسبق مرکز توسعه و فاوای سازمان انرژی اتمی گفتوگو کردهایم. آبنیکی معتقد است که دادن چنین فرصتی به طرف غربی به صلاح کشور نیست و عدم تمدید این توافق، میتوانست طرف غربی را زودتر به بازگشت به تعهداتش بازگرداند. متن این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
گفته میشود بهدلیل به نتیجه رسیدن مذاکرات وین احتمال دارد ایران و آژانس، بر سر یک بازه یکماهه برای ادامه ضبط تصاویر تاسیسات هستهای ایران، به توافق رسیده باشند. آیا در خلال این فرصت میتوان به نتیجه رسید؟
در مذاکرات وین عملا اقدام قابلتوجهی از سوی غربیها و آمریکا صورت نگرفته است. طرف غربی شیوه مذاکره فرسایشی را درپیش گرفته و بهدنبال وقتکشی است. آنچیزی که مشخص است تاکنون هیچ پیشرفتی در زمینه رفع تحریمها نداشتهایم. البته ممکن است تعلیق کوتاهمدت در برخی تحریمها صورت گرفته باشد اما این تعلیقها ارتباطی با خواستههای ایران ندارد. ما ۳ ماه به طرفهای غربی وقت دادیم تا به تعهداتشان برگردند که عملا این اتفاق رخ نداده و مذاکرات هنوز ادامه دارد.
جالب این است که گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید مذاکرات سیاسی زمانبر است و ما کاری به مذاکرات وین نداریم و ایران باید مهلت سهماهه برای آژانس را تمدید کند و اجازه بررسی فیلم ضبطشده توسط دوربینها را مطابق پروتکلها به آژانس بدهد. بنابراین معتقدم نباید فرصت دادهشده تمدید شود. خود این عدم تمدید میتواند ابزار فشاری بر آمریکاییها باشد تا به تعهداتشان بازگشته و تحریمها را لغو کنند.
در چند روز اخیر، از سوی طرفهای غربی گمانهزنیهایی مبنیبر توقف غنیسازی ۶۰درصد ایران منتشر شد. این مساله را چگونه ارزیابی میکنید؟ ممکن است در فرآیند مذاکرات وین دولت تعهد داده باشد غنیسازی ۶۰درصد را متوقف کند؟
ما هرچه در مذاکرات امتیاز به طرف غربی بدهیم، او نیز مصممتر میشود به ادامه مسیر غلط قبلیاش و امتیازات بیشتری از ما میخواهد. بنابراین همانگونه که گفتم، دادن هر امتیازی مانند توقف غنیسازی ۶۰درصد و تمدید بازرسیهای آژانس در شرایط فعلی به صلاح کشور نیست. از طرفی ما غنیسازی ۶۰درصد را براساس پادمان و منطبق بر نیاز کشورمان شروع کردهایم، بنابراین باید این فرآیند استمرار یابد. البته ممکن است در غنیسازی ۶۰درصد بنابر نیازمان فراز و فرودهایی داشته باشیم.
از نظر شما مذاکرات وین ممکن است در روزهای آتی به نتیجه برسد؟
از نظر من اصل مذاکرات وین کار درستی نبود. آمریکا باید تحریمها را برمیداشت و مطابق فرموده مقاممعظمرهبری ما بعد از راستیآزمایی لغو تحریمها، به برجام بازمیگشتیم. بنابراین راستیآزمایی اجرای تعهدات و لغو تحریمها نیازی به گفتوگو ندارد، همانگونه که مذاکرات برجام نتیجهاش تقریبا هیچ شد، این مذاکرات نیز نتیجهای نخواهد داشت.