اصلاح‌طلبان قرار بود روز یکشنبه کاندیدای نهایی خود را معرفی کنند اما این اتفاق نیفتاد تا گمانه‌زنی ها درباره حمایت آنها از علی لاریجانی قوت بگیرد
مریم عاقلی- معین رضیئی،گروه سیاست: لاریجانی یا جهانگیری؟ جریان اصلاحات نمی‌داند در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری باید از چه کسی حمایت کند. آیا وقایع سال92 یک‌بار دیگر تکرار خواهد شد؟ آنها اگر هم بخواهند چنین کنند، با دست‌اندازهای متعددی مواجه هستند؛ برخلاف سال92، دیگر نه شخصیت هوشمندی همچون هاشمی‌رفسنجانی در قید حیات است که بتواند فضا را مدیریت و هدایت کند و نه اصلاح‌طلبان و کاندیدای موسوم به اعتدال، شرایطی مثل سال92 دارند. در سال92، حسن روحانی با حفظ بیشترین فاصله از دولت و عملکردش، خود را نماد تغییر معرفی کرد و «کلید» را به‌عنوان نشانه ملموسی از گشایش‌های پیش‌رو به نمایش درآورد اما اکنون هم کاندیدای اصلاح‌طلب و هم گزینه احتمالی غیراصلاح‌طلب، خودشان یا نماد وضع موجود هستند یا شریک وضع موجود. همین مساله و احتمال تک‌کاندیدایی در جریان اصولگرا، کمی به پیچیدگی انتخابات پیش‌رو دامن زده است.این وضعیت در اردوگاه اصلاح‌طلبان درحالی است که آنها از بهمن‌ماه سال گذشته «نهاد اجماع‌ساز» را با حضور ۱۵عضو حقیقی و ۳۱عضو حقوقی به‌نمایندگی از کل احزاب اصلاح‌طلب تشکیل دادند تا در آن به بررسی برنامه کاندیداها و درنهایت انتخاب گزینه نهایی برای شرکت در انتخابات پیش‌رو بپردازند. آنها در نخستین اقدام، پس از بررسی‌های اولیه به لیست ۱۴نفره ای از گزینه‌های پیشنهادی دست پیدا کردند. در این لیست، نفر نخست محمدجواد ظریف بود که پس از بررسی وضعیت، از کاندیداتوری در انتخابات انصراف داد. نفر دوم این لیست اسحاق جهانگیری بود. او با وجود اینکه نفر دومی بود که بیشترین اقبال را داشت اما آخرین کاندیدایی بود که به نشست نهاد اجماع‌ساز رفت و یک برنامه کلی را ارائه داد. با وجود این، قرار بود اصلاح‌طلبان آن‌گونه که آذر منصوری، سخنگوی نهاد اجماع‌ساز گفته، یکشنبه هفته جاری یعنی 26فروردین‌ماه کاندیدای نهایی جبهه اصلاحات ایران را معرفی کنند اما تا به‌امروز این اتفاق نیفتاده است تا حرف‌وحدیث‌ها درباره احتمال حمایت اصلاح‌طلبان از لاریجانی کمی قوت بگیرد.
پیگیری‌های «فرهیختگان» از برخی اعضای نهاد اجماع‌ساز حاکی از این است که گزینه نهایی اصلاح‌طلبان پس از برگزاری مناظرات انتخاباتی و در هفته پایانی خردادماه معرفی خواهد شد.از طرفی طی روزهای گذشته برخی موضع‌گیری‌های اصلاح‌طلبان نشان می‌دهد برخلاف جمع‌بندی اولیه نهاد اجماع‌ساز، احتمال دارد جبهه اصلاحات ایران به‌جای حمایت از گزینه‌های پیشنهادی خود مانند اسحاق جهانگیری، مسعود پزشکیان و... با علی لاریجانی به‌عنوان یک چهره اعتدالی ائتلاف کرده و در انتخابات پیش‌رو از وی حمایت کند. به همین منظور در روزهای اخیر برخی چهره‌های اصلاح‌طلب نیز با رئیس پیشین مجلس جلساتی داشته‌اند. گرچه هنوز هم برخی اعضای نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان احتمال هرگونه ائتلاف و حمایت از لاریجانی را رد می‌کنند اما آن چیزی که از موضع‌گیری‌های چند روز اخیر اصلاح‌طلبان می‌توان برداشت کرد، اختلاف‌نظر بر سر گزینه نهایی و چندصدایی میان اعضای این جبهه است. شاید همین اختلاف‌نظر باعث شده است برخلاف اعلام قبلی آنها، کاندیدای نهایی خود را روز یکشنبه اعلام نکنند. در همین راستا «فرهیختگان» با برخی اعضای نهاد اجماع‌ساز و احزاب اصلاح‌طلب پیرامون آخرین آرایش انتخاباتی این جناح سیاسی و احتمال حمایت آنها از یک کاندیدای نیابتی مانند سال‌های ۹۲ و ۹۶ به‌منظور پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم گفت‌وگو کرده است.
علی محمد نمازی، عضو حزب کارگزاران:
لاریجانی ذخیره انتخابات 1400 است نوبت به حمایت از او نمی‌رسد
علی‌محمد نمازی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران می‌گوید اگر اصلاح‌طلبان درصورتی که رای لاریجانی بیش از جهانگیری باشد، از لاریجانی حمایت کنند، خلاف پروتکل حزبی رفتار کرده‌اند. او معتقد است انتخاب در چنین شرایطی مشکل است ولی احتمال کمی وجود دارد اصلاح‌طلبان از لاریجانی حمایت کنند. متن گفت‌وگوی «فرهیختگان» با عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران را در ادامه می‌خوانید.
با توجه به اینکه در گذشته برخی اصلاح‌طلبان از احتمال حمایت از علی لاریجانی سخن می‌گفتند، آیا این احتمال وجود دارد در دوگانه لاریجانی- جهانگیری، لاریجانی پیروز شود؟ موضع کارگزاران در این زمینه چیست؟
چنانچه دو جناح اصلی و مهم کشور یعنی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان کاندیدای اصلی خود را داشته باشند، نوبت به حمایت از علی لاریجانی نخواهد رسید و بر همین اساس به‌نظر می‌رسد لاریجانی ذخیره این دوره از انتخابات است. درواقع لاریجانی به میدان آمده تا چنانچه هریک از این دو جناح کاندیدا نداشته باشد، از او حمایت کنند، از این‌رو لاریجانی صرفا منتظر است ببیند چه رخ خواهد داد.
در دوقطبی رئیسی-لاریجانی از لاریجانی حمایت می‌کنیم
البته یک احتمال دیگر نیز وجود دارد و آن این است که اگر انتخابات به مرحله دوم برود و انتخاب بین لاریجانی و کاندیدای شاخص اصلاح‌طلبان باشد، در آن صورت اصولگرایان قاعدتا پشت لاریجانی می‌آیند. در این صورت کاندیدای اصلاح‌طلبان پیروز خواهد شد، اما حالت دیگری نیز وجود دارد و آن این است که انتخابات به رقابت بین لاریجانی و کاندیدای شاخص اصولگرایان کشیده شود. در این حالت بخشی از اصلاح‌طلبان در مرحله دوم به کمک لاریجانی خواهند رفت.لذا چنانچه رقابت صرفا بین لاریجانی و رئیسی شود اصلاح‌طلبان از لاریجانی حمایت می‌کنند، اما اگر رقابت بین لاریجانی و کاندیدای اصلاح‌طلبان باشد ما از کاندیدای خود حمایت خواهیم کرد.
فرض را بر این بگذاریم که در مرحله اول قرار است کار به اتمام برسد. اگر اصلاح‌طلبان ببینند براساس نظرسنجی پس از مناظره‌ها، اقبال بیشتری به لاریجانی نسبت به جهانگیری وجود دارد، آیا در آن صورت ممکن است از لاریجانی حمایت کنید؟
چنانچه پیش از برگزاری انتخابات نظرسنجی‌های دقیق، علمی و بی‌طرفانه نشان دهد رئیسی نفر اول و لاریجانی نفر دوم و نفر سوم نیز کاندیدای اصلاح‌طلبان است، تصمیم اینکه اصلاح‌طلبان در این حالت کاندیدای خود را رها کرده و به‌سمت لاریجانی بروند یک تصمیم بسیار مشکل است و به‌نظر می‌رسد احتمال آن کم باشد.
حمایت از لاریجانی با حضور جهانگیری خلاف پروتکل حزبی ماست
البته در حالتی که کاندیداهای شاخص اصلاح‌طلبان نفر سوم و پس از رئیسی و لاریجانی باشد آنها بخواهند کاندیدای خود را رها کنند خلاف مشی و کارکرد حزبی است. لذا بنده این حالت را غیرممکن می‌دانم که ما بخواهیم کاندیدای خود را رها کنیم و به‌سمت لاریجانی برویم.
جهانگیری از لاریجانی حمایت نمی‌کند
برخی معتقدند در این دوره ممکن است جهانگیری به‌دلیل چسبندگی به دولت روحانی و ازسوی دیگر نمایندگی‌کردن وضع موجود صرفا کاندیدای پوششی لاریجانی باشد، درحالی‌که لاریجانی سعی کرده در بیانیه اخیر خود با دولت و جریان رئیسی به‌نوعی مرزبندی کند. در این صورت برنامه اصلاح‌طلبان چیست؟
من بعید می‌دانم جهانگیری با نیت کاندیدای پوششی به میدان آمده باشد و بخواهد از لاریجانی حمایت کند، بنابراین آنچه من احتمال می‌دهم این است که کاندیداهایی مانند جهانگیری، محسن هاشمی، تاج‌زاده، پزشکیان و ۵نفر دیگر از جریان اصلاحات به‌صورت جدی آمده‌اند تا چنانچه مورد تایید جبهه اصلاحات قرار گرفتند، اقدام به رقابت با نامزدهای حاضر در صحنه کنند، بنابراین موضوع کاندیدای پوششی برای نامزدهای اصلاح‌طلب منتفی است. ازسوی دیگر عاقلانه نیست درحالی‌که کاندیدای اصلاح‌طلبان خودش در رقابت حاضر است ما بخواهیم از علی لاریجانی حمایت کنیم و فقط در یک حالت ممکن است این اتفاق بیفتد و بخشی از اصلاح‌طلبان از لاریجانی حمایت کنند که آن‌هم شکل‌گیری دوقطبی لاریجانی با یکی از نامزدهای شاخص جریان اصولگرایی در مرحله اول یا دوم انتخابات است.
گرامی مقدم، عضو نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان:
کاندیدای نهایی با مکانیسم نظرسنجی مشخص می‌شود
پس از بیانیه علی لاریجانی برخی از احتمال حمایت اصلاح‌طلبان از او به‌دلیل نوع مواضع می‌گویند. چقدر این احتمال جدی است؟
بنده چون عضو جبهه اصلاحات هستم، نمی‌توانم درباره افراد موضع‌گیری به‌نفع یا ضرر او داشته باشم.
سوال دیگر مربوط به انتخاب کاندیدای نهایی است؛ از آنجایی که اصلاح‌طلبان اعلام کردند کاندیدای آنها پس از مناظره‌ها و نسبت به اقبال عمومی انتخاب خواهد شد، آیا این موضوع پابرجاست یا ممکن است براساس لیستی که در نهاد اجماع‌ساز بسته شده رفتار کنید؟
خیر، لیستی که اول رای آورد، لیست ابتدایی بود که هر نامزد باید حداقل از ۱۰امضا برای ورود به جبهه اصلاحات برخوردار می‌بود؛ بعد از آن نامزدها آمده و برنامه‌های خود را توضیح دادند و بحث دوسوم در مصوبه دیگری عملا به تعویق افتاد، لذا پس از اینکه صلاحیت‌ها تایید و رقابت نامزدها آغاز شود، ما با مکانیسم نظرسنجی درباره کاندیدای نهایی اصلاح‌طلبان رای‌گیری خواهیم کرد.
یعنی این موضوع فعلا به وضعیت نامزدها در مناظرات انتخاباتی بستگی دارد؟
بله، فعلا باید دید که چه تعداد از اصلاح‌طلبان تایید می‌شوند و چه تعداد از نامزدها با یکدیگر رقابت خواهند کرد؛ سپس در آن صورت جبهه اصلاحات درباره نامزد خود تصمیم خواهد گرفت؛ البته اصلاح‌طلبان در هر حالتی صرفا از یک نامزد انتخاباتی حمایت می‌کنند.
سعید آجرلو کارشناس مسائل سیاسی:
بزرگ‌ترین چالش لاریجانی مرزبندی با دولت روحانی است
سعید آجرلو، مدیرمسئول روزنامه صبح‌نو و کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به بررسی وضعیت سیاسی و کنش علی لاریجانی در عرصه انتخابات۱۴۰۰ ناظر به بیانیه و خوانش جدید او از عرصه قدرت پرداخت. او معتقد است مساله و چالش اصلی لاریجانی مرزبندی با دولت روحانی خواهد بود. متن این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
لاریجانی در نطق پس از ثبت‌نامش در انتخابات و توئیت‌هایی که منتشر کرد، تلاش کرد یک مرزبندی روشن با دولت روحانی داشته باشد. با توجه به عملکرد او در جایگاه ریاست مجلس، آیا اساسا او امکان مرزبندی با روحانی را دارد؟
این موضوع کار بسیار سختی است اما شرایط او دراین‌باره از جهانگیری بهتر است. لاریجانی باید پاسخ جدی به این سوال بدهد که آیا دولت او، دولت سوم روحانی است یا خیر؟ او باید حتما برای مردم پاسخ داشته باشد، چراکه این موضوع در کمپین او بسیار حساس است. به‌نظر می‌رسد برای این کار لاریجانی باید بتواند بخشی از جریان اصولگرایی و محافظه‌کاران را نیز با خود همراه و جذب کند تا این مرزبندی با روحانی ایجاد شود، اما برای این کار شرایط سختی دارد.
با توجه به اینکه لاریجانی بحث پادگان را مطرح کرد آیا او می‌تواند با نظامی‌ها مرزبندی کند درحالی که خاستگاه نظامی داشته و تقریبا از ابتدا، در شورای عالی امنیت ملی بوده است؟
واقعیت این است که روحانی سال‌ها کار امنیتی کرده اما در رقابت‌های انتخاباتی طوری وانمود کرد که گویا رقبای او امنیتی هستند، بنابراین گرچه این سوال از جهت نقد درست است اما اساسا نامزدهای انتخاباتی براساس قانون نامزد می‌شوند و فردی نمی‌تواند به‌صورت غیرقانونی نامزد شود، اما در عین حال دوقطبی درست‌کردن با نهادهای نظام و انقلاب قطعا کار درستی نیست.به‌نظر می رسد لاریجانی باید این موضوع را تصحیح کند؛ چراکه درست است ما در جریان انقلاب درحال رقابت و کمپین انتخاباتی هستیم اما باید مرزها را نگه داریم و از این‌رو لاریجانی نیز اگر می‌خواهد همچنان از جبهه اصولگرایی بیرون نرود، باید در اولین فرصت این نکته را اصلاح کند. قطعا دوقطبی درست‌کردن با پادگان و امثال این موضوعات به اداره آینده کشور کمک نمی‌کند.
با توجه به سابقه طولانی و ۱۲ساله ریاست لاریجانی در مجلس، به‌نظر شما مهم‌ترین تصمیمات شجاعانه ایشان در عرصه سیاست چه بوده و در زمینه مدیریتی فاخر به‌کدام رفتار ایشان می‌توان ارجاع داد؟
برند لاریجانی این است که در انتخابات۱۴۰۰ از جایی شروع کند که روحانی آغاز کرد نه از نقطه‌ای که روحانی کار را به اتمام رسانده است. از این‌رو نقطه آغاز کار لاریجانی دوباره همان نقطه آغاز روحانی خواهد بود.زمانی که روحانی کار خود را آغاز کرد، بحث او ابتدا سیاست خارجی، با رویکرد توافق و مذاکره بود اما در اینجا لاریجانی حتما با روحانی تفاوت‌هایی دارد، یعنی هم تبار سیاسی، هم گفتمان و هم تاریخ علی لاریجانی در این نقطه متفاوت است. روحانی، زاده تفکر مرحوم هاشمی‌رفسنجانی بود درحالی‌که تبار لاریجانی جناح راست و محافظه‌کاری بوده است و عملکردش در دوره دوم خرداد، او را متمایز می‌کند. لاریجانی مانند روحانی رقیب خود را تندروی قرار داده و می‌خواهد الگویی از عقلانیت را پیش ببرد اما نکته اصلی اینجاست که لاریجانی برای پیروزی در انتخابات لازم دارد که بر تعداد مشارکت‌کنندگان اضافه کند چراکه با مشارکت فعلی حدود ۴۰درصد امکان پیروزی نخواهد داشت، از این‌رو او باید کاری کند تا مشارکت به بالای ۵۰ تا ۶۰درصد برسد و از آنجا به بعد آرای خود را فعال کند.
برای این امر لاریجانی باید یک دوقطبی بسازد. او سعی دارد این حالت را با سیدابراهیم رئیسی درست کند و به همین دلیل موضوع چکش و دادگاه را مطرح کرد، حتی لاریجانی برای اینکه بتواند فضا را تندتر کند، ممکن است فاصله خود را با جناح راست بیشتر کند که در این حالت احتمالا رابطه‌اش با حاکمیت نیز دچار نوسان‌هایی خواهد شد. ازسوی دیگر لاریجانی رقبایی میان اصلاح‌طلبان دارد که نمونه واضح آن پزشکیان و جهانگیری هستند، بسیاری از اصلاح‌طلبان ازجمله اتحاد ملت معتقدند که دیگر نباید از گزینه ائتلافی حمایت کرد بنابراین لاریجانی برای رای‌آوری ناچار است خاستگاه اصلاح‌طلبی را نیز جذب کند و در اینجا ممکن است دچار مشکل شود.
ائتلاف و پیمان لاریجانی و روحانی
به‌نظر شما آیا در حافظه تاریخی مردم اقدام شجاعانه‌ای ازسوی لاریجانی در ۱۲سال گذشته وجود داشته است؟
عملکرد لاریجانی در صداوسیما نسبت به سایرین عملکرد خوبی بوده، اما در مجلس نیز در موضوع برجام می‌توانست آن جلسه را طور دیگری اداره کند، اما نباید فراموش کرد بخشی از نیروهای شبه‌انقلابی در جبهه انقلاب حضور دارند که تلاش می‌کنند همه را از جبهه انقلاب بیرون کنند و این تلاش درباره لاریجانی یا قالیباف انجام شده است، لذا فکر می‌کنم یکی از دلایل رفتن لاریجانی به‌سمت دولت، جدا از اینکه خود او نیز با دولت روحانی پیمان و ائتلاف‌هایی داشت و در طیف راست میانه قرار می‌گیرد، نوع عملکرد آن جریان بوده است.لاریجانی از لحاظ رفتار سیاسی فردی است که رابطه خوبی با حاکمیت دارد و در برخی حوزه‌ها مورد اعتماد نظام است، یعنی مانند هر سیاستمدار دیگری نقدهایی به او وارد است اما نباید به این واسطه کسی را از دایره انقلاب خارج بدانیم، هرچند رفتار لاریجانی در یک‌ماه پیش‌رو بسیار مهم خواهد بود. او نباید طوری رفتار کند که از تبار سیاسی خود فاصله بگیرد و بیش از حد برای کسب رای اصلاح‌طلبان تلاش کند.
سیدحسن رسولی، عضو نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان:
از لاریجانی حمایت نمی‌کنیم
سیدحسن رسولی، عضو نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان می‌گوید در انتخابات پیش‌رو بنا نیست اصلاح‌طلبان از نامزد غیراصلاح‌طلب حمایت کنند. او در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به چگونگی انتخاب نامزد نهایی اصلاح‌طلبان اشاره کرده است.
نهاد اجماع‌ساز قرار است کاندیدای نهایی را قبل از مناظرات معرفی کند یا منتظر مناظرات و نتایج آن می‌ماند؟
حسب تصمیماتی که در مجمع عمومی گرفته شد، رسیدن به نامزد واحد پس از انجام مناظره‌ها و برگزاری یک نظرسنجی نسبت به امکان رای‌آوری نامزدهای پیشنهادشده توسط مجمع عمومی خواهد بود.
براساس لیست 14نفره، جهانگیری نفر دوم بود و با عدم حضور ظریف، نفر نخست است. براساس نظرسنجی‌ها ممکن است جهانگیری که احزاب اصلاح‌طلب اقبال بیشتری به او داشتند، کنار برود و به‌عنوان مثال اصلاح‌طلبان از پزشکیان یا حتی یک چهره اصولگرای میانه مثل لاریجانی حمایت کنند؟
حمایت جبهه اصلاحات از نامزد غیراصلاح‌طلب برحسب توافق عمومی اعضای جبهه موضوعا منتفی است.
یعنی حمایت از لاریجانی را شما منتفی می‌دانید؟
موضوعا منتفی است، نه لاریجانی و نه هر شخصیت دیگر اصولگرا در سبد کاندیداتوری اصلاح‌طلبان حسب تصمیم واحدی که جبهه گرفته است، نیست. درمورد کسانی که ثبت‌نام کرده‌اند، در مجمع عمومی هنوز رای‌گیری نکرده‌ایم. درحقیقت در این مرحله که عبارت بود از پیشنهاد اعضای مجمع عمومی جبهه اصلاحات که چنانچه از بین این نامزدهای بالقوه اصلاح‌طلب هرکدام مورد پیشنهاد حداقل 10نفر از 6نفر مجمع عمومی جبهه قرار می‌گرفتند، از آنها برای ارائه برنامه‌هایشان در مجمع عمومی دعوت شده است. از مجموع 14نفری که پیشنهاد شده‌اند، 9نفر ثبت‌نام کردند. این 9نفر همه کف پیشنهاد 10نفر را داشتند و برنامه‌هایشان را هم ارائه دادند، جهانگیری برنامه اش ناتمام است که تکمیل خواهد کرد و همین‌طور که عرض کردم، پس از انجام مناظره‌ها و انجام نظرسنجی برمبنای ظرفیت رای‌آوری هرکدام از نامزدها برای رسیدن به نامزد واحد نظرسنجی با نظارت خود نامزدهای جبهه اصلاحات انجام خواهد شد و براساس آن ما به نامزد واحد مورد جریان اصلاحات خواهیم رسید.
بعضا دوستان کارگزاران و احزاب اصلاح‌طلب موضع‌گیری‌های اینچنینی داشتند، حتی اگر بعد از نظرسنجی‌ها و مناظرات مشخص شود که رای گزینه‌های اصلاح‌طلب پایین‌تر از یک شخصی مثل لاریجانی است، بازهم قصد حمایت از ایشان را ندارید؟
آخرین تصمیم جمعی‌ای که گرفته شد، همان بود که گفتم.
در روزهای گذشته خاتمی و بزرگان اصلاحات مثل سیدحسن خمینی توصیه‌ای برای حمایت از شخص خاصی داشته‌اند یا خیر؟ یا ترجیح دادند دخالت نکنند.
بنابر آنچه شنیده‌ام خاتمی بنایی بر دخالت مستقیم ندارد و آنچه مورد تصمیم‌گیری اجماعی مجمع اصلاح‌طلبان باشد، او به همان تصمیم رضایت خواهد داد.
مطالب پیشنهادی
