سیدجواد حجازی، مدیر روابطعمومی دانشگاه علموصنعت ایران گفت: «در طول چند سال گذشته در برقراری ارتباط میان دانشگاه و جامعه فعالیتهای کمی صورت گرفته است. همیشه این مساله مطرح میشود که بحث اطلاعرسانی و آگاهی به جامعه داخل دانشگاه، خارج از این فضا و همه افرادی که میتوانند از دانشگاه خوراک فکری، خدماتی و صنعتی بگیرند، باید انجام شود، اما هیچگاه این حلقه بهدرستی شکل نگرفته که بخشی از این مشکل هم بهدلیل مسائل ساختاری است؛ چراکه هیچگاه در سازمانها ساختار روابطعمومیها جدی گرفته نمیشود، بهطوریکه هنوز بعد از سالها یک ساختار مشخص با ضوابط معین برای روابطعمومیها نداریم.»
نحوه فعالیت روابطعمومی دانشگاهها روشن نیست
او افزود: «دانشگاهها در حوزههای مختلف از آموزشی و پژوهشی گرفته تا مسائل مربوط به پارکهای علموفناوری و... ضوابط مشخصی دارند، اما در حوزه روابطعمومی حتی نحوه فعالیت افراد مشخص نیست. حوزه دیگری که در آن با ضعف روبهرو هستیم، این است که باید مسئولان این بخش در شوراها و کمیتههای تصمیمگیری در سطح کلان حضور داشته باشند؛ چراکه میتوانند بهعنوان یک مشاور امین برای سازمانها عمل کرده و مسائل را بهتر منعکس کنند.»
مدیر روابطعمومی دانشگاه علموصنعت ایران تصریح کرد: «بارها دیدهایم برنامههایی توسط دانشگاهها برای آشنایی دانشآموزان با محیط دانشگاه و انتخابرشته صحیح برگزار میشود اما چون تقریبا برای روابطعمومیها جایگاه درستی در حیطه تصمیمگیری قائل نمیشوند و یا صرفا در حیطه اجرای برنامهها سراغ آنها میروند، این برنامهها آنطور که باید، دیده نمیشود. بهطور مثال وقتی قرار است یک برنامه یک هفته دیگر اجرا شود، آن زمان تازه روابطعمومی را در جریان میگذارند، درحالیکه باید در تصمیمگیری و برنامهریزی حضور داشته باشیم تا تعامل با بخشهای مختلف از صنعت گرفته تا دانشآموزان، فارغالتحصیلان و... بهدرستی شکل بگیرد. باید از نگاه تخصصی روابطعمومیها در اتاق فکر این برنامهها استفاده شود. متاسفانه تنها در اجرا، فراهمسازی دکوراسیون زیبا، طراحی بنر سالنها، دعوت از مجری، میهمانان، پوشش خبری و... نقش روابطعمومیها لحاظ میشود و این ضعف بزرگی است که مدیران ارشد سازمانها به آن توجه ندارند.»
روابطعمومیها نتوانستهاند خود را با رشد تکنولوژی همراه کنند
حجازی با بیان اینکه متاسفانه روابطعمومیها نتوانستهاند خود را با رشد تکنولوژی همراه کنند، گفت: «در روابطعمومی مجموعه دولتی که شامل دانشگاهها هم میشود، این خلأ وجود دارد. امروزه همهمان لپتاپ، تلفن همراه هوشمند و... در اختیار داریم، اما در سازمانها هنوز این مباحث نهادینه نشده که پرسنل روابطعمومی باید این تجهیزات را در اختیار داشته باشند تا بتوانند در فضای مجازی حضور جدی داشته باشند. در حوزه روابطعمومیها با یک مثلث روبهرو هستیم که یکی از ضلعهای آن آموزش است تا بتوانیم راههای انتشار محتوا را در فضای مجازی به پرسنل آموزش دهیم. ضلع دیگر بحث تجهیزات و امکانات است که متاسفانه هنوز اهمیت این مقوله آنطور که باید، مدنظر قرار نمیگیرد. البته باید به این مساله هم توجه داشت که تجهیزات حرفهای، گرانقیمت است و این مساله در سازمانهای دولتی بیشتر به چشم میآید؛ چراکه همچنان به روشهای سنتی مانند نصب پوستر، اطلاعرسانی پیامکی و... تمرکز شده است.»
باید خون تازهای به روابطعمومیها تزریق شود
او گفت: «قطعا برخورداری از کانال اطلاعرسانی فعال، حضور در شبکههای اجتماعی پرطرفدار و... از اهمیت بالایی برخوردار است، تا جاییکه میبینیم بخش خصوصی و کسبوکارهای کوچک بهخوبی از این ابزارها بهره بردهاند، اما در روابطعمومی سازمانهای دولتی اینطور نیست. البته باید این مهم را هم مدنظر قرار داد که تعداد افراد متخصص برای این کار در ارگانهای دولتی هم چندان زیاد نیست. ازاینرو باید خون تازهای در روابطعمومیها جریان پیدا کند؛ چراکه پرسنل روابطعمومیها در طول سالهای اخیر به یک روند مشخص عادت کردهاند، اما امروز دیگر باید این روند تغییر کند. بهطور مثال حضور در شبکههای اجتماعی نیازمند سرعت بالایی است و از طرف دیگر شاهد مقاومت در برابر این تغییرات هستیم که بخشی از آن هم توسط خود پرسنل روابطعمومیها انجام میشود، از طرف دیگر به افراد تحصیلکرده و جوان در این زمینه نیاز داریم، اما سیستم استخدامی بهگونهای است که بهندرت شاهد حضور نیروهای تحصیلکرده در عرصه روابطعمومی و افراد کاربلد در تولید محتوای موردنیاز برای فضای مجازی هستیم.»
مدیر روابطعمومی دانشگاه علموصنعت ایران بیان داشت: «معمولا استخدام نیروهای روابطعمومی بهصورت جابهجایی نیروها در درون سازمانها انجام میشود و یا افراد باسابقهای را داریم که با روشهای سنتی در این عرصه کار کردهاند، به همین دلیل نیازمند تجدیدنظر اساسی در حوزه بهکارگیری نیروهای انسانی در عرصه روابطعمومی هستیم. بااینحال کرونا که دیگر درحال تبدیل شدن به یک فرصت است، باعث شده از لحاظ اطلاعرسانی مجازی و دولت الکترونیک پیشرفتهای زیادی داشته باشیم و نیاز است روابطعمومیها هم دچار تغییر شوند. مساله دیگر این است که بازخورد رسانههای سنتی به نسبت آنهایی که در فضای مجازی حضور جدی دارند، بسیار کمتر است؛ ازاینرو لازم است در این عرصه سرمایهگذاریهای جدی شود.»
برای رسانهها همچنان اخبار آموزش اولویت بیشتری دارند
حجازی با اشاره به نحوه تعامل روابطعمومیها با رسانهها گفت: «باید این مساله را تا حدی از رسانهها پیگیر بود. اما باید بگویم چه در عرصه ارتباط رسانهها با روابطعمومیها و چه برعکس، تعامل خوبی شکل گرفته است. اما در محیط دانشگاهی با لایههای مختلفی روبهرو هستیم که بخش اعظم اطلاعرسانیها مربوط به مباحث آموزشی، ثبتنام کنکور، پذیرش دانشجو و... است. در چند سال اخیر بهسمت دانشگاههای نسل دوم، سوم و کارآفرین حرکت کردهایم و بسترهایی مانند مراکز نوآوری را در این محیطها داریم که علیرغم انجام فعالیتهای بسیار خوب در این بخش، از آن غافل شدهایم. بهعبارت دیگر برای رسانهها همچنان اخبار مربوط به آموزش از اولویت بیشتری نسبت به پژوهش و تحقیقات برخوردار است. البته سدی در این زمینه وجود ندارد، بلکه از سمت رسانهها و روابطعمومی دانشگاهها کمتوجهی نسبت به این موضوع وجود دارد.»
روابطعمومیها؛ پیادهنظام سطح آخر در سازمانها
او با تاکید بر اینکه روابطعمومیها پیادهنظام سطح آخر در سازمانها به شمار میروند، بیان داشت: «مشکل اینجاست که طراحی عملیات، اهداف و زمان اجرای آن مشخص میشود ولی درنهایت روابطعمومیها تنها چند روز مانده به اجرا در جریان موضوع قرار میگیرند تا تنها برخی کارهای اجرایی توسط آنها انجام شود، درحالیکه روابطعمومیها خطمقدم ارتباط با بخشهای مختلف هستند و به همین دلیل نیاز است که در اتاق فکرها حضور داشته باشند. اینکه عنوان میشود برخی دانشگاهها سایتهای بهروز با زبان انگلیسی ندارند، بهدلیل این است که باید یک نیازسنجی در این زمینه صورت گرفته و مدیران در اینباره توجیه شوند؛ چراکه روابطعمومیها نباید صرفا خبر تولید کنند، بلکه نیاز به تهیه گزارش، گفتوگو و تولید برنامههای انتقادی داریم که برای تحقق آن نیازمند مکانیسمسنجی هستیم.»
مدیر روابطعمومی دانشگاه علموصنعت ایران گفت: «در دانشگاهها یک سلسلهمراتب اداری داریم و یک بخش نیز جوششهایی است که در ردههای پایین صورت میگیرد و هنر روابطعمومی این است که بتواند به هر دو بخش توجه و این امکان را داشته باشد که بتواند اخبار مربوط به هرکدام از آنها را منعکس کند. روابطعمومیها کارکردهای اجتماعی و فرهنگی زیادی دارند که باید به آنها توجه ویژه شود؛ چراکه این بخش در کف دانشگاه حضور داشته و از طرف دیگر با همه اقشار چه در داخل و چه خارج از این فضا در ارتباط بوده و طبیعتا میتوانند در زمان مناسب با ابتکاراتی که دارند، برای سازمانها آوردههای خوبی بههمراه بیاورند.»
حجازی خاطرنشان کرد: «به روابطعمومیها با نگاه علمی نگریسته نمیشود، درحالیکه در یک آزمایشگاه و یا برای جذب نیرو در حوزه حسابداری به تخصص افراد و رزومه آنها توجه میشود اما این اتفاق برای جذب نیرو در روابطعمومیها درنظر گرفته نمیشود، تا جاییکه جذب نیرو در این بخش بیشتر با جابهجایی افراد صورت میگیرد. کمترین تخصص موردنیاز این بخش آن است که نیرو جزء افراد دستبهقلم بوده و تعامل خوبی با بخشهای مختلف داشته باشد، از طرف دیگر برخورداری از قدرت مشاوره، آشنایی با ظرایف تولید محتوا و... هم از دیگر مولفههایی است که فرد حاضر در بخش روابطعمومی باید داشته باشد.»