«فرهیختگان» گزارش می‌دهد
سارا طاهریسارا طاهری، روزنامه‌نگار: دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران چند روز پیش‌برنامه‌ریزی مراقبت از مادر ایرانی را تحت‌عنوان «ماما» در سطح استان تهران و با مدیریت دانشگاهیان علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در دستور‌کار قرار داد. این طرح که مخفف «مراقبت از مادر ایرانی» است با کمک دانشکده پرستاری و مامایی و بررسی‌های علمی کلید خورده و پایلوت این طرح در ابتدا در استان تهران اجرایی خواهد شد. در مرحله اول این طرح، خانواده دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران تحت‌پوشش قرار خواهند گرفت و مادران با توجه به نیازمندی‌هایی که در دوره بارداری و مراقبت‌های پیش از زایمان دارند، تحت‌پوشش گروه دانشکده مامایی قرار می‌گیرند. این گروه با دعوت به همکاری تعدادی از ماماهای باتجربه و کسانی که مدارج علمی قابل‌قبولی دارند، شبکه‌ای را ایجاد می‌کنند که در هر شبکه هر مادر ایرانی از خانواده مخاطب زیرنظر یکی از دانشجویان سال بالایی مامایی به‌صوررت دائم قرار خواهد گرفت. این مراقبت‌ها هم در کلینیک، هم در منزل و هم به‌صورت مشاوره آنلاین خواهد بود تا روز زایمان مادران باردار فرا رسد. آن‌طور که معاون علوم پزشکی آزاد اسلامی استان تهران گفته است برای ارائه خدمات بهینه در این طرح با بیمارستان‌های دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران هم هماهنگی‌های لازم انجام شده تا زایمان این مادران در این بیمارستان‌ها صورت گیرد و به‌مدت دوماه بعد از زایمان هم نوزاد این مادران تحت‌پوشش این بیمارستان‌ها خواهد بود. مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی امیدوارند با اجرای طرح ماما، نقش اجتماعی در اجرای طرح سلامت جامعه به‌ویژه سلامت مادران و نوزادان در سراسر ایران و این مقطع در فاز آزمایشی استان تهران ایفا شود.
طرح ماما (مراقبت از مادر ایرانی) اجرا می‌شود
علیرضا خوشدل، رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص این طرح گفت: «از چندی پیش با همکاری دانشکده پرستاری و کمیته پرستاری استان تهران، طرحی با عنوان طرح ماما کلید خورد؛ درحال‌حاضر مرحله آزمایشی این طرح درحال طی شدن است و اگر مرحله آزمایشی با موفقیت تمام شود درسطح استان تهران به‌عنوان اولین استان اجرا خواهد شد.»
او با بیان اینکه در این طرح تمام خانواده کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی در استان تهران تحت‌پوشش قرار خواهند گرفت، توضیح داد: «روال کار به این صورت است که بانوان باردار از ابتدا زیر نظر یک تیم قرار خواهند گرفت که این تیم متشکل است از تعدادی دانشجویان کارشناسی مامایی و چند ماما خواهد بود که هرکدام از این شاخه‌ها به یک متخصص زنان و زایمان نیز متصل است.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران اضافه کرد: «درنهایت تمام این هسته به بیمارستان‌های دانشگاه آزاد اسلامی متصل است، بنابراین از روز اول بارداری مراقبت‌ها آغاز شده و اگر مشکلی وجود داشته باشد به متخصص ارجاع داده می‌شود و اگر احتیاج به بیمارستان داشته باشند، کادر بیمارستان نیز تا روز زایمان به آنها خدمت‌رسانی خواهند کرد.»
او گفت: «روز زایمان هم از قبل در بیمارستان‌های دانشگاه آزاد اسلامی مشخص و رزرو می‌شود و تا یک روز بعد از زایمان زیرنظر تیم مورد نظر خواهند بود. این طرح به‌عنوان طرح ماما یا همان مراقبت از مادر ایرانی نام‌گذاری شده و اگر در استان تهران به‌خوبی پیاده شود در سایر استان‌ها نیز اجرایی می‌شود.»
خوشدل افزود: «تلاش داریم تمام جوانب اجتماعی و بهداشت بانوان را در این طرح پوشش دهیم. یک طرح نیز برای سرطان بانوان در دست اجرا قرار گرفته که بعد از طرح ماما در دستور‌کار است. طرحی هم با عنوان دوران بعد از یائسگی داریم که تا پایان سال برای بانوان اجرایی می‌شود. تمام این طرح‌ها در دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران پیش‌بینی شده تا یک جامعه سالم بانوان در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران تحت‌پوشش قرار گیرند.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در ادامه تصریح کرد: «در طرح ماما آموزش‌های لازم به بانوان داده می‌شود که البته در هر بازه زمانی آموزش‌ها متفاوت خواهند بود. در ابتدای بارداری مساله بهداشت باروری و مسائل مرتبط با تعذیه آموزش داده می‌شود. در سه‌ماهه دوم آموزش‌های مختلف مربوط به عوارض بارداری آموزش داده شده تا مادران آگاه شده و مسائل مربوط به آن را بتوانند به‌خوبی تحلیل کنند.»
او گفت: «در سه‌ماهه سوم مسائل مربوط به زایمان آموزش داده می‌شود؛ درواقع بانوان در این سه‌ماهه با مسائل و عوارضی که ممکن است قبل از زایمان ایجاد شود، آشنا می‌شوند و تحت آموزش قرار می‌گیرند. همه اینها در بازه‌های زمانی مختلف و در فصل‌های مختلف به بانوان آموزش داده خواهد شد.»
صدور پرونده الکترونیک سلامت
خوشدل با بیان اینکه برای این بانوان پرونده الکترونیک سلامت صادر خواهد شد، بیان کرد: «روی یک سامانه اپلیکیشنی وجود دارد و مادران به‌صورت 24 ساعته به مراقبان خود دسترسی دارند. این اپلیکیشن یک پرونده الکترونیک دارد که همه سوابق در آن ثبت می‌شوند. این طرح در بیمارستان‌های بوعلی، امیرالمومنین(ع)، فرهیختگان و بیمارستان جواهری به‌علاوه تمام درمانگاه‌های اقماری دانشگاه آزاد اسلامی اجرایی خواهد شد.» او در ادامه گفت: «تیم مربوطه با دعوت به همکاری تعدادی از ماماهای باتجربه و کسانی که مدارج علمی قابل‌قبولی دارند، شبکه‌ای را ایجاد می‌کند که در هر شبکه هر مادر ایرانی از خانواده مخاطب ما زیرنظر یکی از دانشجویان سال بالایی مامایی به‌صورت دائم قرار خواهد گرفت. این مراقبت‌ها هم در کلینیک، هم در منزل و هم به‌صورت مشاوره آنلاین خواهد بود تا روز زایمان مادران باردار فرا رسد.»
دیگر طرح‌های دانشگاه آزاد اسلامی برای بانوان چیست؟
طرح ماما یکی از طرح‌های جدید دانشگاه آزاد اسلامی برای بانوان است اما پیش از این طرح‌های دیگری نیز برای ارتقا و پیشرفت بانوان مدنظر مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی قرار گرفته بود تا با اجرای آنها بانوان بتوانند در جامعه علمی کشور بیش از گذشته نقش ایفا کنند. درواقع زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت جامعه نقش بسیار مهم و حیاتی در سلامت روانی جامعه و خانواده دارند. بر همین اساس حوزه زنان در دانشگاه آزاد اسلامی اهداف و فعالیت‌های خود را برمبنای توجه و اصالت‌بخشی به نقش اصلی زنان و خانواده‌‌محوری و تلاش برای تسهیل شرایط علم‌‌آموزی، نخبه پروری مادران و... برنامه‌ریزی کرده است. تاکنون چندین طرح درحوزه امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی در دستور‌کار قرار گرفته است که ازجمله آنها می‌توان به راه‌اندازی واحدهای حامی مادر، تعیین نمایندگان استانی امور زنان و خانواده در استان‌ها، تدوین نظام موضوعات زن و خانواده و ارتقا و تحول فرهنگی در مهدکودک‌های دانشگاه و تدوین دستورالعمل «خانه فرشتگان» اشاره کرد که در این گزارش به جزئیات این طرح‌ها و اهداف آنها پرداخته‌ایم.
واحدهای حامی مادر
عصمت سوادی، مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص اقدامات دانشگاه آزاد اسلامی برای رفاه بانوان گفت: «راه‌اندازی واحدهای حامی مادر یکی از اقدامات دانشگاه آزاد اسلامی برای بانوان است. این دانشگاه برای اجرای راهبردهای 15 و 16 فصل پنجم سند دانشگاه اسلامی با هدف تبیین جایگاه شایسته زن در مجموعه حیات اجتماعی و ایجاد فضای سالم جهت پرورش زنان خودشکوفا و متعهد در دامن نظام اسلامی درنظر دارد طرح جامع واحدهای حامی مادر را به‌منظور کمک به مادران توانمند و آگاه در ایفای نقش خود در نظام خانواده، درسطح کشور اجرایی کند.»
او درباره اهداف این طرح توضیح داد: «تربیت زن تراز انقلاب اسلامی پیشرو در سه سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی، تدوین الگوی سبک زندگی اسلامی-ایرانی و ترویج آن به‌ویژه در فعالیت‌های اجتماعی و آموزشی و اشتغال زنان، متناسب با معیارهای اسلامی و هماهنگ با مصالح خانواده به‌منظور ایفای هرچه کامل‌تر نقش مادری و همسری از اهداف راه‌اندازی این واحدهاست.»
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: «فرهنگ‌سازی جهت رسیدن به جمعیت مطلوب و اصلاح بینش و نگرش مسئولان و مردم نسبت به پیامد‌های منفی کاهش باروری، برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی در تسهیل ازدواج و استحکام خانواده و ادامه تحصیل، رسالت کادرسازی زنان در سازندگی و تعالی جامعه و توسعه پایدار آن با عنایت به بیانیه گام دوم انقلاب نیز از دیگر اهدافی است که در این طرح دنبال می‌شود.» به گفته او قرار است با راه‌اندازی این واحدها سطح سلامت جسمی، روحی، معنوی و روانی بانوان دانشگاهی بهبود و ارتقا پیدا کند.
تعیین نمایندگان استانی امور زنان و خانواده در استان‌ها
سوادی درباره طرح دیگر دانشگاه آزاد اسلامی نیز گفت: «با توجه به اینکه بانوان بخش قابل‌توجهی از ظرفیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی را به‌خود اختصاص داده‌اند، سیاست‌های دانشگاه برای ترغیب برای هدایت و حمایت از این سرمایه‌های ارزشمند درجهت پیشبرد منویات مقام‌معظم‌رهبری، مبنی‌بر حفظ و تقویت خانواده و تدوین الگوی سبک زندگی اسلامی ایرانی و ترویج آن به‌ویژه در فعالیت‌های اجتماعی، آموزشی، اشتغال زنان، متناسب با معیارهای اسلامی و هماهنگ با مصالح خانواده به‌منظور ایفای هرچه کامل‌تر نقش مادری و همسری است.»
او بیان کرد: «بنابراین دفتر امور زنان و خانواده اقدام به انتصاب نمایندگان استانی در بین 30 استان داشته که به‌منظور شناسایی مشکلات و معضلات زن و خانواده و ارائه راهکارهای متناسب با آن و همچنین شناسایی و حمایت از بانوان نخبه و کارآفرین درسطح استان و فراهم کردن زمینه رشد واشتغال و پیشرفت آنان است.»
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی درباره اهداف طرح تعیین نمایندگان استانی امور زنان و خانواده در استان‌ها نیز صحبت به‌میان آورد و تصریح کرد: «شناخت وضعیت و قابلیت‌های زنان عضو هیات‌علمی، کارکنان و دانشجویان واحدها و مراکز دانشگاهی در زمینه‌های مختلف و زمینه‌سازی جهت انجام تحقیقات و پژوهش‌های بنیادی، راهبردی و کاربردی از اهداف این طرح است. همچنین نظارت بر حسن اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های کلان امور زنان و خانواده دانشگاه در استان‌ها نیز با این طرح دنبال خواهد شد.»
او درباره وظایف نمایندگان استانی امور زنان و خانواده در استان‌ها گفت: «نظارت بر فعالیت‌ها و برنامه‌های انجام‌شده مربوط به حوزه زنان و خانواده درسطح واحدهای استان مربوطه و ارائه گزارش‌های لازم و راه‌اندازی شبکه مجازی کارآمد برای تسریع در تبادل‌نظر و هم‌اندیشی درحوزه زنان خانواده از وظایف این نمایندگان است.»
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه ایجاد بانک اطلاعاتی جامع زنان دانشگاه درسطوح مختلف از دیگر وظایف این نمایندگان است، اضافه کرد: «وضعیت فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی زنان درسطح استان مربوطه در زمینه‌های مختلف توسط این نمایندگان رصد و بررسی شده و پیشنهادهای کاربردی در همین ارتباط به مشاور امور زنان و خانواده سازمان مرکزی ارائه و درسطح استان پیگیری می‌شود.»
او گفت: «ارتقای کمی و کیفی سطح علمی، بینشی، آموزشی و مهارتی زنان از طریق برگزاری دوره‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی هم توسط این نمایندگان دنبال می‌شود.»
تدوین نظام موضوعات زن و خانواده
سوادی درخصوص نظام موضوعات زن و خانواده توضیح داد: «دانشگاه آزاد اسلامی در طرح پایش، در راستای توسعه پایدار تحقیق، توسعه و ساماندهی تحقیقات و پژوهش‌ها، برنامه پژوهشی نظام موضوعات زنان و خانواده را با هدف حل مساله درحوزه زنان، براساس نظام فکری توحیدی برمبنای آموزه‌های اسلامی، در ابعاد مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی با توجه به جایگاه و نقش‌های محوری زن احصا کرده است تا این برنامه پژوهشی در انجام طرح‌ها و پایان‌نامه‌های دانشجویان و پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی استفاده شود و به حل چالش‌های کشور بینجامد.»
او ادامه داد: «مجموعه رشته‌های درنظر گرفته‌شده در نظام موضوعات زن و خانواده، فلسفه، کلام، فقه، حقوق، مطالعات زنان، جامعه‌شناسی، روانشناسی، ادبیات، الهیات، سلامت، علوم اجتماعی، مدیریت، هنر، ادبیات، پزشکی، تغذیه، کشاورزی، رسانه و ارتباطات، علوم سیاسی، کارآفرینی، علوم قرآن‌وحدیث و... است.»
او در ادامه تصریح کرد: «بر این اساس در برنامه پنجم کتاب کلان برنامه «اسرا» با عنوان نظام موضوعات سلامت و رشد انسان درحوزه خانواده برای استفاده بهینه در دسترس خانواده دانشگاه آزاد اسلامی قرار گرفت.»
تدوین دستورالعمل «خانه فرشتگان»
یکی دیگر از طرح‌های دانشگاه آزاد اسلامی ارتقا و تحول فرهنگی در مهدکودک‌های دانشگاه و تدوین دستورالعمل «خانه فرشتگان» است. مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی درباره این طرح گفت: «طرح ارتقا و تاسیس مهدکودک‌های دانشگاه با نام «خانه فرشتگان» در هیات‌رئیسه مطرح شد و مورد تصویب قرار گرفت، بنابراین شیوه‌نامه ایجاد و اداره مهدهای کودک در دانشگاه آزاد اسلامی با عنوان «خانه فرشتگان» تدوین شد که درحال‌حاضر با همکاری معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی درحال پیگیری مجوز مهد‌کودک‌ها از سازمان بهزیستی است.»
او بیان کرد: «برنامه‌ریزی برای ایجاد خانه فرشتگان به‌عنوان محلی در واحدهای حامی مادر در دانشگاه آزاد اسلامی برای ارائه تسهیلات رفاهی به دانشجویان، به‌منظور نگهداری کودکان مادران دانشجو، با رویکرد تفریحی‌ـ‌تربیتی با هدف رفع دغدغه‌های مادران دانشجو در حین حضور در کلاس درس ایجاد می‌شود و به‌صورت یک تشکیلات داخلی اداره خواهد شد.»
سوادی تاکید کرد: «حوزه ستادی خانه‌های فرشتگان درحوزه معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه است و دفتر امور زنان وخانواده به‌عنوان سیاستگذار و ناظر آن محسوب می‌شود. همچنین اقدامات دیگری هم ازجمله طرح ارتباط دانشگاه و خانواده، طرح تشکیل کارگروه‌های هنری، پژوهشی و فرهنگی، طرح دانشگاه بین‌المللی بانوان و... در دست اقدام است.»
مطالب پیشنهادی
