خبر، بیان بیطرفانه، دقیق و در عین حال صحیح و عینی از یک رویداد است. البته ممکن است هر رویدادی خبر نباشد. برای تعریف خبر در نشریات دانشجویی شاید بتوان این را اضافه کرد که بیان رویدادهای جامعه دانشگاهی و نقل عقاید و نظرات دانشگاهیان و کسانی که نظراتشان برای جامعه دانشگاهی مهم باشد، است که متناسب با اقتضائات و محدودیتهای این حوزه تنظیم میشود. خبرنگاران دانشجو و نشریات دانشجویی باید شرایط و ویژگیهای محیط کار و مخاطبان خود را بدانند که تاحدودی با رسانههای خارج دانشگاه تفاوت دارد. باتوجه به نکاتی که ارائه شد، به ذکر سه نکته کلی اما حاوی جزئیات کاربردی برای خبرنویسی در نشریات دانشجویی میپردازیم.
1. واقعیت، جذابیت و مخاطب، سه عامل ضروری
اساس همه خبرها واقعیت است. کار گزارشگر یا خبرنگار این است که واقعیتهای جذاب را برای خوانندگان خاصی که برایشان مطلب مینویسد، جمعآوری کند. گزارشگری که برای نشریه دانشگاه مطلب مینویسد، باید مطالبی را جمعآوری کند که مربوط به خوانندگان دانشگاه باشد. از اینرو، همیشه باید در تهیه خبر چند نکته را درنظر داشت. اساس خبر باید بر پایه رویدادها، واقعیتها، افکار و عقاید واقعی باشد. خبر باید جذاب باشد، اما همه واقعیتها جذاب نیستند. ازطرف دیگر، هم درجه جذابیت اتفاقات متفاوت است و هم موضوعات جذاب زیاد است. آنچه در تهیه یک خبر باید درنظر داشت، این است که خبر باید برای اکثر خوانندگان جذابیت داشته باشد.
2. به مفاهیم اساسی در انتقال خبر توجه کنید
خبرنگار هنگام تنظیم خبر باید به نکاتی توجه کند که عبارتند از:
صحت و درستی: قبل از انتشار خبر باید از درستی خبر اطمینان یافت و درصورتیکه خبرنگار از درستی خبر اطمینان ندارد، باید از جملات نقلی مانند «شنیده شده است»، «گفته شده است» و... استفاده کند، تا درصورت درست نبودن خبر، به اعتبار منبع فعالیت او آسیب وارد نشود، چراکه همه سرمایه و اعتبار یک رسانه صداقت و راستگویی آن است.
وضوح خبر: از کلماتی استفاده شود که بهراحتی قابل درک باشند و کلمات سخت و پیچیده نباشند. کلیات خبر باید با سادهترین نثر و کلمات و در حداکثر دو جمله و 40کلمه نوشته شود.
جامعیت خبر: خبر باید برای خواننده کاملا گویا باشد، بهطوریکه به همه سوالات خواننده پاسخ دهد.
3. ارزشهای خبری را مدنظر قرار دهید
ارزشهای خبری در دل یک رویداد قرار دارند که خبرنگار با شم و درک خود آنها را کشف میکند. ارزشهای خبری اساس خبر را تشکیل میدهند و در جذابیت هرچه بیشتر خبر نقش ایفا میکنند. ارزشهای خبری عبارتند از:
شهرت: اشخاص و اشیا و نهادهایی که از شهرت و اعتبار بیشتری برخوردار هستند، ارزش خبری بالاتری دارند.
دربرگیری: یک رویداد هرچه بر افراد و گروههای بیشتری در جامعه اثر بگذارد، دارای ارزش خبری بیشتری است و اصلا مهم نیست این تاثیر مثبت است یا منفی، مستقیم است یا غیرمستقیم.
برخورد، اختلاف و درگیری: این رویدادها شامل برخوردهایی هستند که به شکلهای مختلف جلوهگر میشود و بین افراد، گروهها، ملتها و کشورهای مختلف صورت میگیرد. اخبار مربوط به برخوردهای انسانی، فجایع طبیعی، سرقتها و... از این جمله هستند.
استثنا و شگفتیها: این نوع خبرها ازنظر کمسابقه بودن، غیرعادی بودن و عجیب و استثنایی بودن دارای ارزش خبری هستند.
بزرگی، فراوانی و تعداد: این ارزش خبری شامل اعداد و ارقام میشود و هرچه حجم و آمار بیشتر باشد، ارزش خبری بیشتر است.
مجاورت: برای مخاطبان اطلاع از خبرهای مربوط به محله، شهر، کشور و کشورهای همجوار در اولویت قرار دارد. مجاورت ممکن است بهصورت جغرافیایی، معنوی، فرهنگی، هنری و... باشد. در نشریات دانشجویی مجاورت بیشتر صنفی، فرهنگی و تحصیلی است. ممکن است در دانشگاه ازنظر فاصله ازهم دور باشند، اما بهدلیل داشتن رشته مشترک مجاورت تحصیلی پیدا کنند. بهعنوان مثال دانشجویان رشته هنر در کارهای هنری با هم اشتراک و مجاورت معنوی دارند. مجاورت جغرافیایی، محله، شهر، استان، کشور و بهطور کلی منطقه مجاور را شامل میشود. در دانشگاهها بیشتر مجاورت فرهنگی، معنوی و جنسیتی کاربرد دارد.
زمان و تازگی: هرچه زمان وقوع رویداد تا انعکاس خبر کمتر باشد، ارزش خبری آن بیشتر است. در دنیای امروز رسانههایی موفقترند که حاوی اخبار تازهتر و بهموقع باشند.