یعقوب محمدیفر، استاد دانشگاه و رئیس دانشگاه بوعلی سینا همدان درخصوص انتظار اساتید از وزارت علوم دولت آینده گفت: «این روزها دست دانشگاهها در جذب هیاتعلمی، جذب دانشجو، استراتژی و معاملات بینالمللی بسته است؛ بنابراین اساتید انتظار دارند این موارد برطرف شود. در دو دهه اخیر توسعه کمی در آموزشعالی باعث شد مشکلاتی برای اساتید و آموزشعالی کشور ایجاد شود؛ درحال حاضر مقصر تمام مشکلات کشور دانشگاهها شناخته میشوند و این درحالی است که بعد از انقلاب فرهنگی در کشور، آموزشعالی کشور توانست نیروی انسانی موردنیاز را تامین کند.»
او با بیان اینکه آموزشعالی کشور نقش تاریخی خود را ایفا کرده است، اضافه کرد: «اما امروز بسیاری از ناکارآمدیها در کشور به پای آموزشعالی کشور نوشته میشود. حال سوال اینجاست که اگر بهطور مثال، فردی مدرک تقلبی داشته و تا عالیترین مرتبه در کشور بالا رفت، چه کسی با او برخورد قانونی کرده است؟ متاسفانه ضربات جبرانناپذیری به پیکره آموزشعالی کشور وارد شده، اما کسی به آن توجه نکرده است.»
رئیس دانشگاه بوعلی سینا همدان توضیح داد: «این شکل از آموزشعالی که طی سالیان زیاد در کشور ایجاد شده، شکل خاصی است که در کشورهای دیگر دیده نمیشود. بنابراین معتقدم کسی باید وزیر علوم باشد که در بدنه آموزشعالی بوده و تجربیات زیادی در این حوزه کسب کرده باشد. معتقدم وزیر علوم آینده باید قوانین و مشکلات این حوزه را بشناسد.»
او تاکید کرد: «از رئیسجمهور آینده تقاضا دارم کسی را بهعنوان وزیر علوم، تحقیقات و فناوری انتخاب کند که آموزشعالی را بشناسد؛ درمجموع معتقدم باید آموزشعالی ایران را یکبار دیگر پایهریزی کرد. ازسوی دیگر شاخصهای کشور در بحث تولیدات علمی، از شاخص کشورهای دیگر بهتر بوده تا جایی که درحال حاضر ایران، پانزدهمین کشور ازلحاظ تولیدات علمی است.»
محمدیفر ادامه داد: «حال سوال اینجاست که آیا در حوزههای دیگر نیز به این میزان رشد کردهایم؟ در جواب منتقدان آموزشعالی کشور که در بسیاری از مواقع دانشگاهها را به باد انتقاد میگیرند باید پرسید آیا در حوزههای دیگر رشد کردهایم؟ چقدر بودجه در اختیار دانشگاهها قرار میگیرد؟ با نگاهی به کل آموزشعالی در کشور متوجه خواهیم شد که بودجه آموزش در کشورمان حتی به اندازه یک دانشگاه کشور همسایه حوزه خلیجفارس نیست.»
او تاکید کرد: «با تمام این اوصاف و مشکلات آموزشعالی، کشورمان توانسته است این محدودیتها را حل کرده و در این حوزه بازخورد خوبی داشته است. نکته دیگر اینکه مدرک فارغالتحصیلان ایرانی در سایر کشورهای دیگر پذیرفته و قابلقبول است. همین موضوع نشاندهنده این است که ازنظر سطح بینالمللی و استانداردهای آموزشعالی در جایگاه خوبی قرار گرفتهایم.»
رئیس دانشگاه بوعلی سینا همدان در ادامه بیان کرد: «با تمام اوصاف نیازمند این هستیم که دانشگاهها هویت جدیدی در کشور پیدا کنند؛ دانشگاه مرکز نقد و علم بوده و به فراخور خود در همهجای دنیا دارای تعریف خاصی است. دانشگاهها متعلق به همه جامعه بوده و باید مشکلات جامعه را نیز حل کنند و به همین میزان نیز دانشگاه از جامعه توقع دارد تا این چرخه بهسمت دانشگاه نیز حرکت کند.»
او در ادامه گفت: «بهطور مثال در صنعت خودرو یا صنایع دیگر چه میزان از توان دانشگاه استفاده میشود؟ البته در سالهای اخیر فعالیتهای خوبی صورت گرفته، اما متاسفانه مسئولان به این موضوع توجه چندانی ندارند و نمیتوان گفت دانشگاهها کمکاری کردهاند.»
استاد باستانشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان در ادامه تاکید کرد: «بنابراین انتظار داریم کسی بهعنوان وزیر علوم انتخاب شود که آموزشعالی را درک کرده باشد.»
دانشگاهها باید ساماندهی شده و قوانین جذب اصلاح شوند
محمدیفر در پاسخ به این سوال که فضای آموزشعالی بهویژه در حوزه استادی نیازمند چه تصمیماتی است، گفت: «دانشگاهها باید ساماندهی شده و قوانین جذب اصلاح شوند. درحال حاضر بسیاری از نخبگان از کشور مهاجرت میکنند و متاسفانه مسئولان به این موضوع بیتوجه هستند. یک بخش از این مشکل به مشکلات مادی و معیشتی نخبگان و اساتید کشور برمیگردد که وزیر علوم آینده باید به این موضوع نیز توجه کند.»
رئیس دانشگاه بوعلی سینا همدان بیان کرد: «باید بین سطح درخواست و سطح امکاناتی که در اختیار اساتید قرار میگیرد، یک توازنی ایجاد شود. نکته دیگر اینکه بسیاری از تجهیزات و آزمایشگاههای دانشگاهها فرسوده شده و در سالهای اخیر کمتر به این موضوع توجه میشود و این درحالی است که دانشگاهها نیازمند تجهیزات فراوانی هستند تا بهروز شوند.»
محمدیفر تاکید کرد: «دانشگاهها باید استقلال پیدا کنند؛ متاسفانه دانشگاههای کشورمان بهمعنای واقعی استقلال ندارند. سوال اینجاست که چرا روسای دانشگاهها نباید با رای اعضای هیاتعلمی انتخاب شوند؟ باید به این موارد توجه شود و تمام این خواستهها به استقلال دانشگاهها برمیگردد. اختیارات دانشگاهها طی سالهای اخیر کاهش پیدا کرده، تا جاییکه امروزه تبدیل به یکسری ادارات اجرایی شدهاند که مجبور به اجرای یکسری قوانین هستند.»
او تاکید کرد: «اگر میخواهیم دانشگاه رشد پیدا کرده و در سطح تراز بینالمللی باشد، باید آزادی عمل داشته باشد. باید توقع از دانشگاهها را پایینتر بیاوریم، چراکه متاسفانه به دانشگاهها به چشم یک اداره معمولی نگاه میشود و این درحالی است که دانشگاه یک سازمان و اداره معمولی نیست و تعریف خود را در دنیا دارد. باید ساختارهای جدید را بپذیریم، چراکه دانشگاه استاندارد خاص خود را دارد.»
استاد باستانشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان گفت: «یک رئیس دانشگاه بینهایت قوانین بالاسری دارد؛ با این قوانین و حجم عظیمی از آییننامهها، دستورالعملها و... نمیتوان کاری از پیش برد. متاسفانه بیش از اندازه درگیر قوانین دستوپاگیری شدیم که جلوی حرکت آموزشعالی در کشور را گرفته و روزبهروز نیز کار را سختتر میکند.»