سیامک خاجی، روزنامه‌نگار: ستاره سابق خط‌ میانی بارسلونا پس از 6 سال حضور در فوتبال قطر ممکن است در سمتی جدید به جمع کاتالان‌ها برگردد و این‌بار هدایت تیم محبوبش را برعهده بگیرد. ژاوی هرناندز که سال‌ها در کنار اینیستا زوجی طلایی را در بارسلونا تشکیل داده بود در سال 2015 از این باشگاه جدا شد تا چالشی متفاوت را این‌بار در قطر تجربه کند. با گذشت چندین سال از حضور این ستاره اسپانیایی در لیگ قطر به‌عنوان بازیکن و همچنین مربی به نظر می‌رسد ادامه همکاری او با قطری‌ها به روزهای پایانی‌اش نزدیک شده است و احتمالا تمدید قراردادش با تیم السد چندان زیاد نیست. در این شرایط اگرچه پیش از این از ژاوی به‌عنوان گزینه اصلی حضور روی نیمکت قطر در جام جهانی 2022 نام برده می‌شد اما شاید فصل بعد بالاخره انتظارها به سر آمده و او را روی نیمکت آبی و اناری‌ها ببینیم.

شایعاتی که به حقیقت نرسید

برای ژاوی حضور روی نیمکت السد با موفقیت در رقابت‌های داخلی قطر همراه بود اما در لیگ قهرمانان او نتوانست عملکردی که مدیران باشگاه انتظار داشتند را ارائه کند و ناکامی اخیرش در رقابت‌های آسیایی و حذف زودهنگام با تیمی پرستاره سبب شده السد به فکر قطع همکاری با او باشد. از سوی دیگر پیشنهاد وسوسه‌انگیز بارسلونا باعث شده خود او هم تمایل چندانی برای تمدید قراردادش که دو ماه دیگر به پایان می‌رسد نداشته باشد و احتمالا اگر مذاکرات با آبی و اناری‌ها خوب پیش برود در تابستان قطر را به مقصد زادگاهش ترک خواهد کرد.

در این سال‌ها و هرگاه که بارسلونا به فکر تغییر سرمربی خود افتاده ژاوی یکی از گزینه‌های این باشگاه بوده اما در هر دوره قرعه به نام مربی دیگری افتاده تا او همچنان در قطر ماندنی شود. پس از اخراج والورده از نوکمپ، خوزه ماریو بارتومئو، رئیس سابق بارسلونا ژاوی را به‌عنوان یکی از کاندیداهای جانشینی او زیرنظر داشت اما ستاره سابق کاتالان‌ها به خوبی می‌دانست که حضور در چنین سمت بزرگی هنوز برای او که در ابتدای راه مربیگری است، کمی زود است و به همین دلیل ترجیح داد موقتا از بازگشت به تیم سابق صرف‌نظر کند و به این ترتیب قرعه به نام کیکه ستین افتاد که انتخابی عجیب برای این باشگاه بود و انتقادات زیادی را به‌دنبال داشت. حضور این مربی کمتر شناخته‌شده نیز تنها تا انتهای فصل پیش ادامه داشت و نتایج ضعیفش به‌خصوص در لیگ قهرمانان باعث اخراجش شد. در تابستان گذشته نام ژاوی جدی‌تر از قبل برای هدایت کاتالان‌ها مطرح شد و به نظر می‌رسید این بار بالاخره شاهد بازگشت او باشیم اما درنهایت انتخاب مدیران بارسا رونالد کومان هلندی بود که او هم یکی از ستاره‌های سال‌های دور این باشگاه محسوب می‌شود.

از طرف دیگر رسانه‌های اسپانیایی اختلافات بین ژاوی و بارتومئو را یکی از اصلی‌ترین دلایل عدم‌قبولی این سمت از سوی او عنوان کردند. هافبک سابق بارسا رابطه چندان خوبی با تیم مدیریتی آن زمان باشگاه نداشت و نمی‌خواست ‌در دورانی که تیم در بحران به سر می‌برد و روزهای پرچالشی را می‌گذراند این سمت را قبول کند و مشخص بود که در آن شرایط نمی‌تواند در آرامش کارش را در نوکمپ دنبال کند. در ابتدای فصل ویکتور فونت که یکی از کاندیداهای اصلی حضور در انتخابات ریاست باشگاه بود با وعده آوردن ژاوی به‌عنوان سرمربی تیم مبارزات انتخاباتی خود را آغاز کرد و معتقد بود فقط این هافبک سابق است که می‌تواند تیم را از شرایط آن زمانش خارج کند.

فرگوسن بارسلونا

این اتفاقات درحالی رخ می‌داد که کومان به‌شدت در تلاش بود تیم را از بحران خارج کرده و بتواند نتایج خوبی بگیرد. با این حال فونت که تصور می‌کرد با این وعده انتخاباتی می‌تواند آرای هواداران را به سمت خود بیاورد اعلام کرد ژاوی می‌تواند به یک سر الکس فرگوسن در بارسا تبدیل شود و سال‌ها هدایت تیم را برعهده داشته باشد. او در مصاحبه‌هایش گفت می‌خواهد مانع از این شود که این هافبک سابق کاتالان‌ها همانند پپ گواردیولا خیلی زود باشگاه را ترک کند و برنامه‌های درازمدتی برای او دارد.

درنهایت فونت در انتخابات ریاست باشگاه توفیقی کسب نکرد و با کسب 30 درصد آرا رقابت را به خوان لاپورتا باخت. به این ترتیب به نظر می‌رسید فعلا بازگشت ژاوی به نوکمپ منتفی باشد اما نتایج تیم در هفته‌های اخیر بار دیگر نام او را بر سر زبان‌ها انداخت. کومان اگرچه در نخستین فصل حضورش در این تیم بد نتیجه نگرفته است اما تیمش نوسان زیادی داشته و ناکامی در مرحله یک‌هشتم نهایی لیگ قهرمانان و همچنین شکست برابر رئال‌مادرید در هردو ال‌کلاسیکوی رفت و برگشت باعث شد نتواند خود را به‌عنوان یک مربی موفق در این تیم ثابت کند. مربی هلندی بارسا در بیشتر دیدارهای مهم تیمش در این فصل ناکام بوده و به همین دلیل هواداران معتقدند او مرد بازی‌های بزرگ نیست. با این وجود کومان تا پیش از مصاف هفته گذشته تیمش برابر گرانادا شانس بسیار خوبی داشت تا به صدر جدول برسد و جایگاهش را در این تیم تثبیت کند. اما این بازی خانگی با شکست عجیب بارسا همراه بود تا حتی رتبه دوم تیم نیز به خطر بیفتد. شاگردان او هفته آینده دیداری سرنوشت‌ساز مقابل اتلتیکومادرید صدرنشین خواهند داشت و در صورت ناکامی در آن مسابقه عملا دیگر شانسی برای قهرمانی در لیگ نخواهند داشت. از سوی دیگر با برتری در آن مسابقه ممکن است درنهایت به قهرمانی رئال‌مادرید، دشمن قدیمی خود کمک کنند که آنها را در وضعیت بسیار سخت و پیچیده‌ای قرار می‌دهد.

این اتفاقات باعث شد دوباره شایعه بازگشت ژاوی به بارسا قوت بگیرد. رسانه‌های اسپانیایی از تمایل لاپورتا برای همکاری با این مربی 41ساله خبر می‌دهند و می‌نویسند که در روزهای اخیر و به‌خصوص پس از حذف السد از لیگ قهرمانان پیغام‌هایی از سوی مدیران باشگاه اسپانیایی به ژاوی رسیده که قراردادش را با السد تمدید نکند تا برای فصل بعد روی نیمکت کاتالان‌ها بنشیند. البته هنوز مشخص نیست کومان در پایان فصل چه رتبه‌ای در لالیگا کسب خواهد کرد و در‌صورتی‌که بتواند تیم را به مقام قهرمانی برساند شاید برکناری او چندان منطقی نباشد و لاپورتا مجبور شود یک فصل دیگر به سرمربی هلندی‌اش فرصت بدهد.

رفاقت با مسی

البته حتی در صورتی‌که این سناریو هم اتفاق بیفتد، ژاوی قطعا با پیشنهادهای دیگری به‌خصوص از سوی تیم‌های قطری یا سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس روبه‌رو خواهد شد اما در این برهه به نظر می‌رسد بی‌میل نیست تا هرچه زودتر مربیگری در بارسلونا را تجربه کند. یکی از دلایل مهم آن هم رفاقت دیرینه‌ای است که با لیونل مسی دارد و این ستاره آرژانتینی تمایل زیادی دارد که دوباره با ژاوی که بخش مهمی از موفقیت‌هایش در سال‌های گذشته را مدیون نمایش درخشان او در میانه زمین بود همکاری کند. بازگشت ژاوی می‌تواند مسی را برای تمدید قراردادش با بارسا مصمم‌تر کند و اگرچه در هفته‌های اخیر خبرهایی مبنی‌بر توافقات اولیه بین او و لاپورتا برای تمدید قراردادش شنیده می‌شود اما هنوز هیچ چیز قطعی نیست. از طرف دیگر شاید لاپورتا با این وعده که دوست قدیمی‌اش از فصل بعد روی نیمکت تیم خواهد نشست، مسی را برای ماندن متقاعد کرده باشد.

روزنامه بیلد آلمان نیز در گزارشی از لرزان بودن صندلی کومان در بارسا نوشته و معتقد است عدم‌قهرمانی در لالیگا به معنای اخراج این مربی هلندی خواهد بود. بیلد در این باره نوشته است: «بارسلونا به تازگی مذاکراتی با ژاوی داشته و از این مربی 41 ساله خواسته یا قراردادش با السد را تمدید نکند یا بندی در آن بگنجاند که در‌صورت دریافت پیشنهاد از بارسا بتواند بدون پرداخت غرامتی آن را فسخ کند. این بند به گفته رسانه‌های اسپانیایی در قرارداد قبلی اسطوره بارسا با تیم قطری نیز وجود داشته و او هر زمان که با پیشنهاد بارسا روبه‌رو می‌شده به‌راحتی می‌توانسته تیمش را ترک کند. شکست هفته گذشته برابر گرانادا تنش زیادی در این باشگاه ایجاد کرده و ممکن است به‌زودی دوباره شاهد تغییراتی در این باشگاه باشیم. سرمربی هلندی در ابتدای همین فصل هدایت تیم را برعهده گرفت اما ظاهرا همچنان باید شاهد تغییرات مداوم روی نیمکت این تیم باشیم و نتایج ضعیفی که باشگاه در طول این مدت گرفته به قیمت از دست رفتن پست یک مربی دیگر تمام خواهد شد.»

در شرایط کنونی اوضاع برای کومان بسیار بحرانی به نظر می‌رسد و او فشار زیادی را هم از جانب هواداران و هم از سوی مدیریت باشگاه حس می‌کند. این در حالی است که او قرار بود تا پایان رقابت‌های یورو 2020 هدایت تیم ملی هلند را برعهده داشته باشد و پس از آن راهی نوکمپ شود اما اتفاقات فصل پیش و همچنین تعویق یورو سبب شد با اصرار تیم اسپانیایی، مربیگری در تیم ملی هلند که یکی از امیدهای قهرمانی در یورو بود را رها کند و حالا شاید از این تصمیم خود به‌شدت پشیمان است. اگرچه هلند نیز پس از او نتایج خوبی در دیدارهای خود کسب نکرده اما بعید است در‌صورت اخراج از بارسا، فدراسیون هلند تمایلی به بازگرداندن این مربی که در مقطعی حساس تیم خود را رها کرده بود داشته باشد.

ناکام در آسیا

ژاوی کارش در السد را به‌عنوان بازیکن آغاز کرد و به مدت چهار سال در این تیم حضور داشت که حاصل آن یک قهرمانی در لیگ و یک جام حذفی بود. او در این مدت 117 بار پیراهن السد را در رقابت‌های مختلف به تن کرد و توانست 25 گل نیز به ثمر برساند. در انتهای فصل 19-2018 ژاوی رسما از فوتبال خداحافظی کرد و وارد دنیای مربیگری شد. حضور او روی نیمکت السد با فتح 4 جام همراه بود. او در نخستین فصل حضورش در سوپرجام و همچنین جام حذفی این کشور موفق بود و توانست فاتح این دور رقابت‌ها شود. اوج عملکرد او در این فصل بود که تیمش را در لیگ قطر بدون شکست قهرمان کرد و در جام حذفی نیز قهرمان شد تا با السد دبل کرده و فصلی عالی را با این تیم سپری کند. با این حال روزهای پایانی فصل برای او و شاگردانش چندان خوب پیش نرفت و در لیگ قهرمانان آسیا ناکامی غیرمنتظره‌ای را تجربه کردند. السد اگرچه در گروهی قرار داشت که دو تیم خوب فولاد ایران و النصر عربستان نیز حضور داشتند اما ژاوی امیدوار بود بتواند تیمش را حداقل به‌عنوان یکی از بهترین تیم‌های دوم به مرحله بعد ببرد. تساوی در دیدار رفت برابر فولاد و دو شکست مقابل النصر عربستان کار او و تیمش را برای صعود سخت کرد و درنهایت آنها تنها با تفاضل گل برابر با الهلال و تنها به‌دلیل گل‌زده کمتر نسبت به این تیم عربستانی از گردونه مسابقات کنار رفتند. به این ترتیب دومین سال حضور ژاوی در دنیای مربیگری با پایانی تلخ همراه بود و او به همین دلیل با انتقاداتی از سوی رسانه‌های قطری روبه‌رو شد.

او اگرچه در همان ماه‌های نخست حضورش روی نیمکت السد توانست تیمش را تا نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان آسیا بالا ببرد اما برخی منتقدان او معتقدند موفقیت او در آن دوره از رقابت‌ها حاصل عملکرد خسوالدو فریرای پرتغالی بود که پیش از ژاوی هدایت تیم را به مدت 4 سال برعهده داشت. ژاوی البته از دور حذفی هدایت السد را برعهده داشت و توانست با عبور از سد الدحیل و النصر عربستان تیمش را به مرحله نیمه‌نهایی برساند اما درنهایت مقابل الهلال که در آن دوره نهایتا قهرمان شد، با اختلاف یک گل درمجموع شکست خورد و در حسرت حضور در فینال آسیا ماند.

شاگردان او فصل پیش نیز موفق شدند از مرحله گروهی صعود کرده و به یک‌هشتم نهایی برسند اما در این مرحله برابر پرسپولیس با یک گل مغلوب شدند تا بازهم یکی از تیم‌های بزرگ و ناکام این رقابت‌ها لقب بگیرند. در چنین شرایطی السد که برای فتح دومین جام آسیایی خود هزینه‌های زیادی انجام داده به این نتیجه رسیده که احتمالا با ژاوی که در مربیگری به نوعی کم‌تجربه است نمی‌تواند به موفقیتی در این زمینه برسد و باید به سراغ گزینه‌های باتجربه‌تر برود. به همین دلیل رسانه‌های قطری معتقدند این باشگاه با پایان قرارداد ژاوی در ابتدای تابستان دیگر تصمیمی برای تمدید آن ندارد و ترجیح می‌دهد نفر جدیدی را برای فصل بعد روی نیمکت خود بنشاند.