دانشگاه فرهنگیان مطمئن‌ترین راه برای رسیدن به دبیری در مقاطع مختلف دبستان، راهنمایی و دبیرستان است؛ راهی که به استخدام رسمی فارغ‌التحصیلان آن در وزارت آموزش‌وپرورش منتهی می‌شود و از این حیث خیال دانشجو-معلمان را از آینده شغلی‌شان آسوده می‌کند. درست است که نگاه کردن به این دانشگاه از چنین زاویه‌ای، آن را به بهشت علاقه‌مندان رسیدن به مقام معلمی تبدیل کرده، اما مسئولان دولتی از آموزش‌وپرورش گرفته تا وزارت‌علومی‌ها و آنهایی که بودجه کشور را دراختیار دارند، نه‌تنها چنین نگاهی را به این دانشگاه ندارند، بلکه وجود آن را از جهات مختلف مالی و آموزشی به ضرر کشور می‌دانند؛ دانشگاهی که هدف اصلی از ایجاد آن در سال 90، تامین، تربیت و توانمندسازی معلمان و نیروی انسانی موردنیاز این وزارتخانه بود که از تجمیع مراکز تربیت‌معلم در استان‌های مختلف کشور و با تصویب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ایجاد و در سال 91 به‌طور رسمی آغاز به‌کار کرد. به‌رغم اینکه انتظار می‌رفت این دانشگاه بتواند باتوجه به ماموریتش، نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت معلمی کشور داشته باشد، اما با روی‌کار آمدن دولت روحانی در سال 92 و تغییر سیاست دولت نسبت‌به آن، دانشگاه فرهنگیان در حاشیه قرار گرفته و هر روز به مشکلات آن افزوده شد، تا جایی‌که امروز دانشگاهی با عمر 10 ساله، با تلی از چالش‌های مالی، زیرساختی، قانونی و... روبه‌رو شده است.

دانشگاهی که بیش از 3 سال بدون رئیس اداره می‌شد!

درست است که بیش از 20 سال از بی‌اهمیت شدن مقوله آموزش‌وپرورش در کشور ما می‌گذرد و هیچ نهادی از دولت گرفته تا مجلس، کوچک‌ترین قدمی برای رفع مشکلات این حوزه برنداشته است، اما بی‌توجهی به اصلی‌ترین نهاد تامین‌کننده نیروی انسانی این بخش طی هشت‌سال گذشته، آن‌هم در شرایطی که این وزارتخانه از یک‌سو با کمبود شدید نیروی‌انسانی کارآمد روبه‌رو است و ازسوی دیگر عموم معلمان در آستانه بازنشستگی قرار گرفته‌اند، نشان می‌دهد باید در آینده منتظر چالش‌های جدی در این زمینه باشیم. آغاز نادیده گرفتن این دانشگاه در اولین سال‌های دولت تدبیر و امید را می‌توان با تعیین بیش از سه‌ساله سرپرست برای آن دانست. در‌حالی‌که طبق قانون فردی بیش از 6 ماه نمی‌تواند به‌عنوان سرپرست مرکز دانشگاهی تعیین شود، محمد مهرمحمدی، بیش از 36 ماه در این مسند باقی ماند؛ مساله‌ای که نشان می‌داد سیاست‌های دولت جدید در راستای تضعیف این دانشگاه خواهد بود.

بی‌برنامگی عجیب دولت در ظرفیت ورودی به دانشگاه فرهنگیان

فرازوفرودهای عجیب‌وغریب در جذب دانشجو-معلم در این دانشگاه هم مولفه دیگری است که از بی‌برنامگی دولتمردان نسبت‌به دانشگاه فرهنگیان حکایت دارد، به‌طوری‌که در اولین سال شروع به فعالیت، این دانشگاه بیش از 20 هزار نفر دانشجو-معلم داشت، اما با محدود کردن ظرفیت پذیرش، این تعداد به 5 هزار نفر در سال 94 و 95 کاهش یافت و به یکباره به‌دلیل بحران معلم و نیروی‌انسانی بازنشسته وزارت آموزش‌وپرورش، تغییر جهشی 180 درجه‌ای پیدا و حالا برای جبران کم‌کاری‌های گذشته، ظرفیت این دانشگاه به 30 هزارنفر هم رسیده و طبیعی است که‌ نه‌تنها زیرساخت‌ها پاسخگوی نیازهای این دانشجو-معلمان نخواهد بود، بلکه دانشگاه از لحاظ کیفی هم افت شدیدی کرده است.

تغییرات بی‌فایده در شرط سنی ورود به دانشگاه

به‌رغم اینکه در سال91، شرط سنی برای دانشجویان ورودی به این دانشگاه 24سال تعیین شده بود، اما بازهم در اولین سال دولت روحانی، شرط سنی به 22سال کاهش یافت؛ موضوعی با اعتراض داوطلبان همراه شد، به‌طوری‌که در سال98، کمپین افزایش سن ورودی به این دانشگاه راه افتاد و بالاخره بعد از یک‌سال برای کنکور 99 شرط سنی به همان 24 سال بازگشت تا از این طریق پنج‌هزار نفری که تا آن روز صرفا به همین دلیل پشت در ورودی دانشگاه فرهنگیان مانده بودند بتوانند به این دانشگاه بروند.

مشکل لاینحل تعداد اعضای هیات‌علمی

درکنار همه مشکلات ریز و درشتی که به‌نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها دست از سر دانشگاه فرهنگیان بردارد، مهم‌ترین آن را می‌توان جمعیت پایین اعضای هیات‌علمی دانست. درحالی‌که امروز کمتر از هزار عضو هیات‌علمی رسمی در این دانشگاه فعال هستند، به گفته حسین خنیفر، این دانشگاه به جذب بیش از دو هزار عضو هیات‌علمی نیاز دارد؛ مساله‌ای که باتوجه به عدم اعتبار لازم برای به‌کارگیری این نیروها، نه‌تنها به این زودی‌ها برطرف نمی‌شود، بلکه باتوجه به جمعیت دانشجویی آن، هرسال بیش از پیش به چشم می‌آید. این درحالی است که بیش از هشت‌هزار حق‌التدریس در این دانشگاه فعالیت می‌کنند، نیروهایی که بخشی از آنها از وزارت آموزش‌وپرورش به دانشگاه مامور شده و عملا بار اصلی آموزش را هم به دوش می‌کشند، درعمل اما ازلحاظ کیفی نمی‌توان چندان روی آنها حساب کرد، به‌طوری‌که سال 97، نماینده مردم اصفهان در مجلس از رکود علمی و بی‌انگیزه بودن دانشجومعلم‌ها در کشور خبر داده بود.

تلاش ناکام دولتی‌ها برای انحلال و ادغام دانشگاه فرهنگیان

بحث تضعیف دانشگاه صرفا به ناراضی کردن داوطلبان و جمعیت دانشجویی خلاصه نشد، بلکه از اواخر سال 98 زمزمه‌های انحلال این دانشگاه به گوش رسید تا اینکه در فروردین‌ماه سال بعد اعلام شد قرار است بخشی از آموزش دانشجویان این دانشگاه به پیام‌نور واگذار شود؛ اتفاقی که می‌رفت تا به انحلال کامل این دانشگاه منجر شود، اما در اردیبهشت‌ماه همان سال منصور کبگانیان، عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرده بود دانشگاه فرهنگیان مصوبه سنگین اساسی دارد و این ادغام با آن مغایر بود که آن را نیز ابلاغ کرده و عنوان کردیم با سیاست‌های شورای‌عالی انقلاب فرهنگی همخوانی ندارد. هرچند در همان بازه زمانی بسیاری از مسئولان دولتی این مساله را تکذیب کرده یا پاسخ‌های غیرشفافی به آن داده بودند، اما آنچه درعمل اتفاق افتاد اینکه نه‌تنها این ادغام هیچگاه محقق نشد، بلکه برون‌سپاری فعالیت‌های دانشگاه فرهنگیان اتفاق نیفتاد.

اعتراض دانشجو-معلمان به کسور‌ حقوقی

البته مشکلات ایجادشده برای این دانشجویان صرفا به بیرون از دانشگاه ختم نشده، بلکه کسر 45درصدی از حقوق دانشجو-معلمان برای سرانه غذا و خوابگاه هم در سال98 با اعتراض این دانشجویان همراه شده بود، البته این ماجرا تنها به آن سال محدود نشد و سال گذشته نیز دانشجویان این دانشگاه به‌دلیل کسر هزینه خوابگاه و هزینه‌های شبانه‌روزی از حقوق کارآموزی‌شان به‌رغم تعطیل بودن دانشگاه‌ها اعتراض کرده‌اند؛ به‌نظر می‌رسد قرار نیست هیچ‌گاه مشکل مالی این دانشگاه چه در بخش بودجه‌ای و چه در بحث حقوق دانشجو-معلمان برطرف شود، بلکه هربار به‌گونه‌ای متفاوت سر برمی‌آورد.

جنجال بر سر جذب معلمان ازطریق ماده 28 دانشگاه فرهنگیان

 تحصیل در دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی تنها راه استخدامی وزارت آموزش‌وپرورش به‌شمار می‌رود، اما در این میان ماده28 دانشگاه فرهنگیان روزنه‌ای برای دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها محسوب می‌شود؛ چراکه براساس آن تامین بخشی از نیازهای خاص آموزش‌وپرورش در رشته‌هایی که امکان توسعه آن ازطریق «دانشگاه» وجود ندارد، مطابق ضوابط و مقررات وزارت آموزش‌وپرورش از میان دانش‌آموختگان سایر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش‌عالی و پژوهشی کشور و حوزه‌های علمیه، مشروط به گذراندن دوره یکساله مهارت‌آموزی در این دانشگاه انجام خواهد گرفت؛ مساله‌ای که درطول سال‌های گذشته بیش از اندازه موردتوجه دولتمردان قرار گرفت، تا جایی‌که به‌گفته وزیر آموزش‌وپرورش در سال 99، تنها 28 هزار نفر ازطریق این ماده جذب شدند‌ که این مساله در همان سال با اعتراض دفاتر بسیج دانشجویی این دانشگاه همراه شد. از طرف دیگر وزیر علوم نیز سال گذشته طی نامه‌ای از رهبری بر استفاده از مفاد ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان برای فعال‌تر کردن ظرفیت‌های موجود در تامین نیروی‌انسانی متخصص و متعهد، روزآمد و شایسته برای وزارت آموزش‌وپرورش تاکید کرده بود. نمی‌توان این مساله را نادیده گرفت که دوره‌های یکساله مهارتی این دانشگاه برای مسئولان بیشتر از مقطع کارشناسی آن و حضور چهارساله دانشجویان در این دانشگاه اهمیت دارد، از این‌رو طبیعی است که متولیان نه‌تنها تلاشی برای رفع مشکلات مالی این دانشگاه نداشته باشند، بلکه لزومی هم به توسعه زیرساخت‌های آن احساس نکنند.