سیدمهدی طالبی، روزنامه‌نگار: فلسطین اشغالی برخلاف وسعت کوچکش در هفته‌های اخیر شاهد سنگین‌ترین تحولات منطقه بوده است. از انفجار تاسیسات صنایع موشکی تومر در گوش‌دان نزدیک تل‌آیو گرفته تا شلیک موشک از سوریه به‌سمت تاسیسات هسته‌ای دیمونا ازجمله تحولات با منشأ بیرونی در داخل سرزمین‌های اشغالی بوده‌اند. با این‌حال جبهه داخلی نیز شعله‌ور بوده است و فلسطینی‌ها به‌خصوص در شهر قدس با نیروهای امنیتی و شهرک‌نشینان صهیونیست درگیر شده‌اند. درگیری‌های شهر قدس از دوهفته پیش به‌دلیل ممانعت صهیونیست‌ها از ورود فلسطینی‌ها به مسجدالاقصی آغاز شده، اما همزمان با عرصه اجتماعی و خیابانی در حوزه سیاسی نیز شهر قدس ملتهب شده است. درحالی‌که تشکیلات خودگردان فلسطین از قصد خود برای برگزاری انتخابات در تمامی سرزمین‌های 1967 خبر داده بود، تل‌آویو تاکید کرده اجازه نخواهد داد انتخاباتی در قدس شرقی برگزار شود. گروه‌های مختلف فلسطینی نیز به مخالفت با اقدام صهیونیست‌ها برخاسته‌اند و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان در همین راستا روز پنجشنبه اعلام کرد به‌دلیل اهمیت حضور قدس در روند برگزاری انتخابات فلسطین این انتخابات را به تعویق خواهد انداخت. در سوی دیگر با رخدادهای قدس گروه‌های مقاومت در نوار غزه از اوایل هفته گذشته ده‌ها راکت به‌سمت شهرک‌های صهیونیست‌نشین شلیک کرده‌اند که تا روزهای پایانی هفته پیش ادامه داشت. این راکت‌ها را گروه‌های فلسطینی به‌جز حماس به‌سمت رژیم‌صهیونیستی شلیک کرده‌اند، اما درمقابل تل‌آویو سعی کرده است تا با تهدید حماس مانع از شلیک راکت‌ها شود. در سوی دیگر برخی از مقامات صهیونیست شلیک راکت از غزه را با تحولات قدس مرتبط می‌دانند و معتقدند پاسخ نظامی در غزه می‌تواند اوضاع را تنها شعله‌ورتر سازد. در این گزارش به بررسی تحولات زنجیره‌ای و متداخل روزهای اخیر در سرزمین‌های اشغالی پرداخته و برخی از تحولات عمیق در این سرزمین‌ها را نیز مورد کنکاش قرار داده‌ایم.

انتخابات پارلمانی فلسطین

محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین روز پنجشنبه پس از برگزاری جلسه با تعدادی از گروه‌های فلسطینی از تعویق برگزاری انتخابات پارلمانی فلسطین خبر داد. محمود عباس که در نشست گروه‌های فلسطینی در رام‌الله پایتخت تشکیلات خودگردان سخن می‌گفت، تاکید کرد انتخابات در سرزمین‌های فلسطین تا زمان تضمین برگزاری آن در قدس به تعویق خواهد افتاد. رئیس تشکیلات خودگردان در این‌باره ضمن اشاره به شکست تلاش‌ها برای برگزاری انتخابات در قدس از طریق فشار به رژیم‌صهیونیستی، از جامعه بین‌الملل خواست تا به فشارهایشان علیه تل‌آویو ادامه دهند تا این رژیم را مجبور به رعایت حقوق فلسطینیان کنند. عباس تاکید کرد: «به تلاش برای تحقق وحدت ملی و پایان چندپارچگی و ادامه مقاومت مردمی و تشکیل دولت وحدت ملی ادامه خواهیم داد. »

براساس فرمان ریاستی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، قرار بود انتخابات مجلس قانونگذاری فلسطین در روز ۲۲ ماه مه‌ (یکم خرداد) و انتخابات ریاست‌جمهوری در ۳۱ ژوئیه (۹ مرداد) برگزار شود. تا پیش از تعویق انتخابات، 96 درصد از واجدان شرایط رای‌دهی در انتخابات ثبت‌نام کرده و 36 لیست انتخاباتی نیز وارد توسط کمیسیون انتخابات ثبت شده بودند.

باوجود اعلام تعویق انتخابات اما بسیاری از گروه‌های فلسطینی با آن مخالفت کرده‌اند. سازمان جهاد اسلامی که پیش‌تر نیز اعلام کرده بود در انتخابات شرکت نمی‌کند، ممانعت رژیم‌صهیونیستی از برگزاری در انتخابات را دلیلی بر انتخاب راه مبارزه دانست. این گروه پیش از این رسما اعلام کرده بود به این دلیل که پیروز انتخابات باید براساس توافق اسلو فلسطین را اداره کند، وارد انتخابات نخواهد شد و شرایط فعلی را زندگی تحت اشغال می‌داند و بر همین اساس راه تغییر شرایط فعلی را نیز مبارزه می‌داند و نه برگزاری انتخابات.

زیاد النخاله، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین پس از تعویق انتخابات گفت: «در تلاش برای همزیستی با رژیم اشغالگر ازطریق برگزاری انتخابات به‌گونه‌ای که گویی در آزادی کامل به‌سر می‌بریم، مشخص شد که این افکار توهمات دروغین است.» النخاله می‌گوید یورش صهیونیست‌ها به مسجدالاقصی به همگان ثابت کرد شرایط فلسطین عادی نیست و تحت اشغالگری زندگی می‌کند. دبیرکل جهان اسلامی تاکید کرد: «دستگاه‌های امنیتی که با دشمن همکاری و هماهنگی امنیتی دارند، در این توهم به‌سر می‌برند که شاید بتوانند دشمن را متقاعد کنند کشوری به ما عطا کند.» النخاله به‌دلیل تحولات اخیر فلسطین خواستار توافق گروه‌های فلسطینی درباره برنامه‌ای ملی برای مقابله با رژیم صهیونیستی شده است.

حماس نیز به اقدام محمود عباس روی خوش نشان نداده است. این گروه نشست روز پنجشنبه عباس با گروه‌های فلسطینی را همانند جنبش جهاد اسلامی تحریم کرده بود. حماس تاکید داشت انتخابات باید به هر قیمتی برگزار شود و اگر رژیم‌صهیونیستی مانع رای‌گیری در قدس شد، فلسطینی‌ها باید با تل‌آویو برخوردهایی قهرآمیز انجام دهند.

باید توجه داشت برخورد قهرآمیزی که حماس یا جنبش جهاد اسلامی از آن صحبت می‌کند، زمینه‌هایش از پنجشنبه دو هفته پیش در قدس ایجاد شده بود. در این روز نظامیان و شهرک‌نشینان صهیونیست پس از حضور سیل نمازگزاران فلسطینی در مسجدالاقصی اقدام به ایجاد محدودیت‌هایی در این مسجد کردند که با واکنش جوانان فلسطینی روبه‌رو شد. هرساله و در ماه مبارک رمضان فلسطینی‌ها از سراسر سرزمین‌های اشغالی برای برگزاری نماز در مسجدالاقصی به شهر قدس می‌آیند که این مساله به‌دلیل تجمع تعداد زیادی از فلسطینی‌ها باعث رعب و وحشت دستگاه‌های امنیتی و شهروندان صهیونیست می‌شود. هرسال در چرخه‌ای مشابه درگیری‌های سال‌جاری در قدس، صهیونیست‌ها به‌دلیل وحشت‌شان محدودیت‌هایی در قدس وضع می‌کنند که باعث درگیری با فلسطینی‌ها می‌شود. از ابتدای ماه رمضان امسال نیز تاکنون نزدیک به یک‌هزار فلسطینی در شهر قدس بر اثر درگیری با صهیونیست‌ها زخمی شده و بیش از 100 تن نیز بازداشت شده‌اند.

در پاسخ به این درگیری‌ها گروه‌های مقاومت در منطقه غزه روز شنبه هفته گذشته 36 راکت به‌سمت شهرک‌های صهیونیست‌نشین شلیک کردند که سامانه‌های پدافند هوایی گنبد آهنین تنها 6 مورد از آنها را سرنگون کرد. روز چهارشنبه هفته گذشته نیز گروه‌های مقاومت برای هشدار به تل‌آویو دو راکت دیگر به‌سمت شهرک‌های صهیونیست‌نشین مجاور غزه پرتاب کردند.

شلیک این راکت‌ها از سمت غزه به داخل سرزمین‌های اشغالی به این علت صورت می‌گیرد که گروه‌های افراطی صهیونیست در روزهای اخیر با فراخوان نیروهایشان دست به حملاتی علیه محله‌های فلسطینی‌نشین قدس زده‌اند. این حملات که با سکوت تل‌آویو روبه‌رو شده، موجی از وحشت در قدس شرقی که فلسطینی‌نشین بوده، آفریده است. شهر قدس دارای دو قسمت شرقی و غربی است. قسمت غربی محل سکونت صهیونیست‌ها است و تعداد زیادی از شهرک‌های صهیونیست‌نشین در آن ایجاد شده‌اند. در قسمت شرقی اما بیشتر ساکنان فلسطینی هستند و تمامی اماکن مقدس شهر قدس نیز در این ناحیه واقع شده است. رژیم‌صهیونیستی با ایجاد شهرک‌ها و محله‌های صهیونیست‌نشین در قدس شرقی به‌دنبال تغییر بافت جمعیتی این منطقه است و در سال‌های اخیر بر فشارهایش برای تخریب خانه‌های فلسطینی در این منطقه افزوده است. بیش از 200 هزار فلسطینی در این شهر زندگی می‌کنند که با اقدامات تل‌آویو امکان دارد بسیاری از آنها از قدس مهاجرت کنند. به همین دلیل است که رژیم‌صهیونیستی برای آواره‌سازی باقیمانده ساکنان فلسطینی قدس، به استفاده از گروه‌های شبه‌نظامی صهیونیست روی آورده است. تل‌آویو می‌کوشد با استفاده از این گروه‌ها، غیرمستقیم به اهداف خود برسد، زیرا درصورتی‌که آشکارا دست به آواره‌سازی فلسطینی‌ها بزند، ضمن روبه‌رو شدن با فشارهای بین‌المللی به گروه‌های مقاومت بهانه مقابله می‌دهد. با این‌حال گروه‌های مقاومت فلسطینی با تشخیص این حربه مستقیما تل‌آویو را مقصر می‌دانند و به همین دلیل برای فشار به دولت رژیم‌صهیونیستی دست به موشک‌باران شهرک‌های صهیونیست‌نشین در اطراف نوار غزه زده‌اند تا تل‌آویو را مجبور به مهار شبه‌نظامیان صهیونیست کنند. شرایط فلسطین اشغالی به‌دلیل برهم خوردن اوضاع و شکننده‌تر شدن وضعیت به‌خصوص در سال‌های اخیر زمینه‌ساز بازتولید و رشد گروه‌های شبه‌نظامی صهیونیست همانند سال‌های پیش از تاسیس رژیم صهیونیستی شده است. تل‌آویو می‌کوشد همانند سال‌های پیش از تاسیس که به‌وسیله گروه‌های شبه‌نظامی صهیونیست زمینه‌ای برای تشکیل رژیم صهیونیستی ایجاد شد، این‌بار به‌وسیله آنها بتواند زمینه حفظ موجودیت این رژیم را ایجاد کند.

بازتولید و رشد گروه‌های شبه‌نظامی تروریست بین صهیونیست‌ها

ادغام گروه‌های شبه‌نظامی صهیونیست در ارتش رژیم‌صهیونیستی باعث نشد زمینه‌های تشکیل گروه های تروریستی مخفی بین تروریست‌ها ریشه‌کن شود. شرایط خاص سرزمین‌های اشغالی و نزدیکی محیطی و درهم‌تنیدگی مدنی صهیونیست‌ها با فلسطینی‌ها باعث شده است هر ازچندگاهی اقداماتی رادیکال توسط شهرک‌نشینان صهیونیست علیه فلسطینی‌ها انجام شود. اقداماتی که گرچه در تمامی موارد به استفاده از سلاح کشیده نشده اما برخی فلسطینی‌ها شامل کودکان و زنان در این اقدامات کشته شده و یا به‌شدت آسیب دیده‌اند. این موارد شامل درگیری در تظاهرات‌ها نمی‌شود بلکه مربوط به حملات توطئه‌آمیز شهرک‌نشینان به روستاهای فلسطینی و به آتش کشیدن خانه‌های فلسطینی‌ها به‌منظور قتل‌عام یک خانواده و از طریق آن ترساندن دیگران است. وضعیت جدید در سرزمین‌های اشغالی باعث شده است شرایط بازتولید گروه‌های شبه‌نظامی مجدد ایجاد شود. دولت رژیم‌صهیونیستی از اواخر سال 2018 با بحران بزرگ سیاسی مواجه شده است و صهیونیست‌ها طی 4 انتخابات تمامی سال 2019، 2020 و نیمه نخست 2021 را در درگیری‌های سیاسی سپری کرده‌اند. شکنندگی اوضاع سیاسی در فلسطین اشغالی موجب شده حتی گروه‌های کوچک پارلمانی نیز طمع دستیابی به وزارتخانه‌های مهم و حتی نخست‌وزیری را داشته باشند. این رخداد که شامل تکثر شدید فضای سیاسی و طمع‌ورزی احزاب متعدد است، موجب شده دورنمای ضعیف سیاسی در این رژیم بیشتر از گذشته تار شود. تضعیف دولت تل‌آویو که از سال 2018 به‌دلیل ناتوانی در پاسخ به اقدامات نظامی گروه‌های مقاومت غزه روند تضعیفش آغاز شد، باعث شده است شهرک‌نشینان صهیونیست با ناامیدی از دولت خود به طراحی نقشه برای مقابله با فلسطینیان روی بیاورند. هرگاه دولت‌های مرکزی از انجام اقدامات متمرکز علیه تهدیدات ناتوان شوند گروه‌های خرد موجود در جامعه وارد کارزار مقابله با این تهدیدات می‌شوند که شکلی غیرمتمرکز به روند مقابله با تهدیدات می‌دهد، زیرا ایجاد هماهنگی میان گروه‌های موجود در اجتماع روندی بسیار سخت و زمانبر است.

موضوع دیگری که به غیر از تضعیف دولت تل‌آویو باعث رشد گروه‌های شبه‌نظامی صهیونیست شده، افزایش جمعیت در سرزمین‌های اشغالی و افزایش فشار جمعیتی میان صهیونیست‌ها و فلسطینی‌هاست. همچنین رشد فضای مجازی نیز سطوح برخورد میان دو گروه را افزایش داده است. در این شرایط نیز تل‌آویو نمی‌تواند به شکل متمرکز با فلسطینی‌ها مقابله کند، زیرا نواحی زندگی میان دو گروه نیز در بسیاری از مناطق با یکدیگر پیوستگی دارد و اقدامات رسمی می‌تواند ساختارهای قانونی را از بین برده و تل‌آویو را درمعرض فشارهای بین‌المللی قرار دهد. به همین دلیل باید نیروی متناسب با این شرایط نبض اقدامات ضدفلسطینی را برعهده بگیرد. این کار باعث می‌شود دیگر تل‌آویو خود مستقیما به آزار و اذیت فلسطینی‌ها متهم نشود. در اینجاست که گروه‌های شبه‌نظامی صهیونیست که به‌دلیل ضعف دولت مرکزی رشد کرده‌اند، با رضایت همین دولت مرکزی اقدامات غیرمتمرکز خود را به پیش ببرند. لایه بالایی این گروه‌ها، «اجتماعی» است و سعی می‌کند اعتراضاتی را علیه فلسطینی‌ها تدارک ببیند و اگر قصد درگیری با آنها را نیز داشته باشند، آن را در مسیر همین اعتراضات و زدوخوردهای خیابانی انجام می‌دهد اما در لایه پایینی همزمان با رشد لایه بالایی که در اقدامات خیابانی فعال است، هسته‌های مخفیانه برای خرابکاری درحال رشد هستند.

چگونه صهیونیست‌ها به پیشینه «شبه‌نظامی» خود بازمی‌گردند؟

پس از اشغال فلسطین توسط نیروهای بریتانیا طی جنگ‌جهانی اول (1918-1914) اتفاقاتی رخ داد که باعث شد گروه‌های شبه‌نظامی صهیونیست در این سرزمین شکل بگیرند. با از بین رفتن تسلط امپراتوری عثمانی به‌عنوان دولتی مسلمان با دولت بریتانیا به‌عنوان دولتی هم‌راستا با صهیونیست‌ها این گروه در سرزمین‌های فلسطین از اعتمادبه‌نفس و آزادی عمل بالایی برخوردار شد. این اعتمادبه‌نفس به‌ شدت گرفتن مهاجرت یهودیان به سرزمین فلسطین منجر شد. در چنین شرایطی صهیونیست‌ها با کمک بریتانیا و ثروتمندان یهودی دست به تشکیل گروه‌های شبه‌نظامی در خاک فلسطین زدند تا بتوانند با آزار و اذیت فلسطینی‌ها آنها را مجبور به فروش زمین‌هایشان کرده و یا این زمین‌ها را با زور سلاح تصاحب کنند. یکی از نخستین سازمان‌های شبه‌نظامی صهیونیست‌ها «هاشومیر» نام داشت که در سال 1909 و در آخرین سال‌های امپراتوری عثمانی به شکل مخفیانه با ادعای حفاظت از دهکده‌های یهودی‌نشین تشکیل شد. بیشتر اعضای این سازمان از مهاجران یهودی روسیه بودند که به‌دنبال سرکوب یهودیان اوکراین توسط تزار روسیه به فلسطین مهاجرت کرده بودند. از دل این سازمان در سال 1920 گروه شبه‌نظامی مشهور «هاگانا» زاده شد.

این گروه به مناطق فلسطینی‌نشین حمله می‌کرد تا آنها را مجبور به مهاجرت کند. اقدامات این گروه به‌همراه دیگر گروه‌های شبه‌نظامی صهیونیست تنها طی سال‌های منتهی به تشکیل رژیم‌صهیونیستی منجر به مهاجرت بیش از 500 هزار فلسطینی شد. هاگانا همچنین برای فشار به بریتانیا علیه مسئولان سیاسی و نظامی این کشور نیز حملاتی را ترتیب داد که در آنها ده‌ها دیپلمات و افسر بریتانیایی کشته شدند. در سال 1948 و پس از اعلام رسمی تشکیل رژیم‌صهیونیستی سه گروه شبه‌نظامی زیرزمینی هاگانا، اتسل و لحی منحل شده و در ارتش این رژیم ادغام شدند. فرماندهان این گروه‌ها در دولت و ارتش رژیم‌صهیونیستی به مناصب بالایی دست یافته و نیروهای آنها نیز به‌‏عنوان افسر و سرباز وارد ارتش شدند. با وجود اینکه اعضای این گروه‌های شبه‌نظامی در قالب ارتش رژیم‌صهیونیستی به جنایات خود علیه فلسطینی‌ها و دیگر کشورها ادامه دادند اما ویژگی جدید آنها رسمی و متحد شدن آنان بود. با وجود شرایط سرزمینی فلسطین که نیازمند جنگ‌های چریکی و مقابله‌های نامتقارن با تهدیدات است اما در کمتر زمانی ارتش رژیم‌صهیونیستی به‌سمت تبدیل شدن به نهادی غیرمتمرکز پیش رفت. باوجود این، اتفاقات جدید در سرزمین‌های اشغالی منجر به رشد اقدامات تروریستی زیرزمینی توسط صهیونیست‌ها شده است.

سازمان‌های تروریستی جدید صهیونیست‌ها

یکی از جنایات مشهور و افشاشده گروه‌های شبه‌نظامی جدید در رژیم‌صهیونیستی مربوط به آتش‌زدن منزل خانواده «دوابشه» در سال 2015 است. این جنایت در 31 جولای 2015 (9 مرداد 1394) زمانی رخ داد که تعدادی از شهرک‌نشینان وابسته به گروه صهیونیستی «فتیه‌التلال» وارد روستای دوما در استان نابلس شدند که در کرانه باختری رود اردن واقع است. این گروه بمب‌هایی دست‌ساز را به داخل خانه خانواده دوابشه پرتاب کردند که به‌دنبال آتش‌سوزی خانه «علی دوابشه» نوزاد 18 ماهه این خانواده زنده‌زنده در آتش سوخت و به شهادت رسید. در آن هنگام برادر 4 ساله این نوزاد و پدر و مادرش مجروح شدند اما «سعد دوابشه» پدر خانواده 8 روز بعد و «ریهام حسین» مادر خانواده پنج هفته بعد به علت شدت جراحات به شهادت رسیدند.

«احمد دوابشه» پسر دیگر خانواده نیز یک سال در بیمارستان و نقاهتگاه‌های درمانی بود و پس از آن به پدربزرگش در کرانه باختری تحویل داده شد. شدت این جنایت به حدی بود که رژیم‌صهیونیستی تحت فشار طولانی‌مدت افکار عمومی مجبور شد دست به اقداماتی بزند. تل‌آویو با وجود فشارها بسیاری از حمله‌کنندگان به خانه خانواده دوابشه را دستگیر نکرد و تنها به دستگیری فردی با عنوان متهم ردیف اول اکتفا کرد. بااین‌‌حال فشار سنگین افکار عمومی، تل‌آویو را به جایی کشاند که «مائیر اتنگر» متهم ردیف اول جنایت را در تابستان سال 2020 به سه بار حبس ابد محکوم کرد. بررسی این حادثه نشان می‌دهد صهیونیست‌ها به چه علت به اقدامات شبه‌نظامی روی آورده‌اند و از آن حمایت می‌کنند. جنایتی در حد قتل خانواده دوابشه می‌توانست تبعات بسیاری برای تل‏آویو داشته باشد اما به‌دلیل انجام آن توسط شبه‌نظامیان رژیم‌صهیونیستی مستقیما متحمل فشار نشد بلکه برای محکوم کردن متهم این حادثه تحت‌فشار قرار گرفت و آن را نیز با کمترین هزینه معمول انجام داد.

 بسیاری از افراد مهاجم دستگیر نشدند و متهم ردیف اول نیز با حکمی بسیار ناچیز پس از چند ماه آزاد شد و تنها براساس حکم ادعایی دادگاه مجبور بود شب‌ها از منزل خود خارج نشود. پس از افزایش فشارها نیز تل‌آویو تمامی فشار ماجرا را روی مائیر اتنگر متمرکز کرده و تنها او را به سه بار حبس محکوم کرد. گروهی که مائیر اتنگر و دیگر همدستانش عضو آن بودند، «فتیه‌التلال» نام دارد و خاخام «اسحاق گیزنبرگ» به نوعی پدر معنوی این گروه است. رهبران این گروه نیز همانند طالبان مدیران مدارس دینی هستند چنانکه خاخام گیزنبرگ نیز مدیر مدرسه دینی «عود یوسی‌فحای» در شهرک «هار برخاه» در نزدیکی شهر نابلس است.

گروه شبه‌نظامی دیگری که در میان صهیونیست‌ها تاسیس شده و در اتفاقات اخیر قدس نیز میدان‌دار شهرک‌نشینان تندرو بود، سازمان «لاهاوا» نام دارد. این سازمان نخستین‌بار توسط افرادی ایجاد شد که مخالف ازدواج یهودیان با دیگر اقلیت‌های قومی و مذهبی بودند. رهبر این گروه خاخام «بنتسی گوبشتاین» است که حتی بارها به‌صراحت اعراب مسیحی فلسطینی را خون‌آشام توصیف کرده و خواستار آتش‌زدن کلیساها در سرزمین‌های اشغالی شده است. سازمان لاهاوا متهم است بارها به مدارس فلسطینی و اماکن فلسطینی حمله کرده است. اعضای این سازمان و دیگر گروه‌های مشابه در جریان درگیری‌های قدس به خانه‌ها و ماشین‌های فلسطینیان حمله کرده و آنها را به آتش می‌کشیدند. اقدامی که در راستای ایجاد رعب و وحشت است تا فلسطینی‌های باقی‌مانده در قدس مجبور به مهاجرت از شهرشان شوند. این موضوع نشان می‌دهد بار دیگر شرایط در سرزمین‌های اشغالی به سمتی رفته است که گروه‌های تروریستی شبه‌نظامی صهیونیست درحال بازتولید و رشد هستند. چیزی که در آینده شاید اتفاقات و تحولات بزرگی را در سرزمین‌های اشغالی رقم بزند.