دوهزار نفر از اساتید دانشگاههای کشور طی بیانیهای خطاب به مقامات و تیم مذاکرهکننده هستهای نوشتند: «بلاشک سابقه ذهنی و تاریخی ملت بزرگ ایران اقدام نابخردانه و غیرانسانی دولت آمریکا و خروج غیرقانونی از توافقنامه برجام و اعمال سختترین و بیسابقهترین تحریمها در تاریخ اقتصاد جهانی درجهت فشار حداکثری علیه ملت ایران را فراموش نخواهد کرد. اعمال این تحریمها و حمایت برخی از کشورهای اروپایی درکنار ایجاد موانع عدیده در واردات و صادرات، نقلوانتقالات مالی و بانکی و حتی تامین نیازهای پزشکی و دارویی باعث مشکلات و رنج مردم ایران شده که فقط یکی از موارد آن فوت ۱۶۵بیمار تالاسمی و پروانهای در سال۲۰۱۹ بهدلیل کمبود دارو بوده است و حتی در شرایط سخت شیوع ویروس کرونا هم با ایجاد مانع در خرید دارو، کیتهای تشخیصی و تجهیزات آزمایشگاهی بیش از پیش مردم ایران را مورد آزار قرار دادند که این جنایات آمریکا و همپیمانان آنها در نزد مردم ایران فراموششدنی نخواهد بود.
علیرغم همه این فشارها، قرائن نشان میدهد دیواره تحریم ترک برداشته، نقشههای آمریکایی و جنگ ظالمانه اقتصادی آنها در سایه وحدت و هوشمندی ملت و مجموعه اقدامات کاهش تعهدات، همراه با استفاده از ظرفیتها و توانمندیهای ملی و تبدیل تهدید به فرصت به شکست خود نزدیک شده است. در چنین شرایطی دولت جدید آمریکا ندای بازگشت به برجام را سر داده است. با توجه به سوابق قبلی و عدم پایبندی به توافقات و عدم اراده جدی مقامات آمریکا در رفع تحریمها، بهنظر میرسد قابل پیشبینی باشد که با سنگاندازیها و بهانهجوییهای حقوقی، درهمتنیده نمودن تحریمهای هستهای و غیرهستهای، در مسیر رفع واقعی تحریمها مانع ایجاد نموده و همچنین با استفاده از ابزارهای مختلف ریسک همکاری اقتصادی با ایران را افزایش دهد، لذا مقامات عالی و دستگاه دیپلماسی کشور باید بدانند که تلاش برای صرف رفع حقوقی تحریمها، یک خطای راهبردی بوده و اتخاذ این رویکرد، بههیجوجه نمیتواند زمینه انتفاع اقتصاد ایران از ناحیه رفع تحریمها را فراهم کند و ایران هنگامی به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت که آمریکا همه انواع تحریمها اعم از هستهای، حقوق بشری و حمایت از تروریسم را در عمل و نه در حرف یا بر روی کاغذ، لغو کند و این لغو تحریمها باید مورد راستیآزمایی قرار گرفته و تحقق شاخصهای عملیاتی و سنجشپذیر بهعنوان پیششرط اجرای اقدامات هستهای جمهوری اسلامی ایران از اهمیت فوقالعادهای برخوردار میباشد، و البته این راستیآزمایی در چند ساعت و چند روز ممکن نبوده و حداقل ۳ تا ۶ماه زمان نیاز دارد. همچنین در ادامه کار نیز ضروری است تداوم انتفاع اقتصاد ایران از محل رفع تحریمها در بازههای زمانی معین (برای مثال هر ۶ماه یکبار) راستیآزمایی گردد و بدون آن، هر امضایی برای بازگشت به برجام بیاعتبار خواهد بود.
در این میان نکته بسیار مهم این است که غلبه بر تحریم و خنثیسازی آن از اولویت بیشتری نسبت به رفع تحریم برخوردار میباشد. عدم وابستگی اقتصادی به فروش نفت خام و تبدیل آن به کالاهای دارای ارزش افزوده، عدم وابستگی به دلار در مبادلات کشورهای دیگر، استفاده از ظرفیت دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان در جهت تامین نیاز داخلی و عدم نیاز به واردات و اقدامات دیگری که میتواند عامل خنثیسازی تحریم گردد، از اهمیت بالاتری برخوردار میباشد. همچنین تقویت همکاریهای اقتصادی با کشورهای منطقه، ارتقای بازدارندگی نظامی، کاهش سوء حکمرانیهای اقتصادی در داخل و وحدتنظر مسئولان بهویژه درخصوص سیاست خارجی اقدامات موثر دیگری است که درکنار رفع تحریم باید مورد اهتمام جدی باشد.
لذا ما اعضای هیاتعلمی دانشگاهها از مقامات و بهویژه دستگاه دیپلماسی و تیم مذاکرهکننده ایران انتظار داریم که ضمن اغتنام فرصت پدیدآمده برای رفع عزتمندانه تحریمها و هموارسازی مسیر انتفاع از برجام همه ظرفیتهای خود را درجهت اجرای موارد فوق فعال نموده و نگاه سیاسی کوتاهمدت خود را بر منافع ملی و بلندمدت تفوق ندهند.
همچنین از تمام مردم آزاده جهان میخواهیم ضمن محکومیت اقدامات و سیاستهای جنایتکارانه آمریکا، در برابر آن ایستادگی نموده و از دولتها و سازمانهای حقوق بشری جهان میخواهیم تا تمامی ظرفیت خود را برای مسئولیتپذیر نمودن بانیان تحریم، جبران خسارت از ملت ایران و تضمین عدم تکرار آنها و ایفای تعهدات خود درقبال حقوق اساسی ملت ایران به اجرا گذارند.»