بررسی اظهارات عراقچی درباره مذاکرات هسته‌ای؛ آیا واقعاً در وین خبری هست؟

 به گزارش «فرهیختگان»، مذاکرات کمیسیون ویژه برجام چند صباحی است در وین پایتخت اتریش در جریان است و اگرچه جزییات آنچه در مذاکرات می‌گذرد به صورت دقیق رسانه‌ای نشده و یک ابهام کلی بر اخبار مذاکرات حاکم است امّا در این بین بعضاً توصیفاتی به صورت کلی از سوی مقامات ایرانی یا طرفهای مقابل مطرح شده است. مثلاً از قول  مقامات آمریکایی اعلام شد که این کشور تحریم‌ها را به سه دسته‌ی قابل رفع، غیرقابل رفع و قابل مذاکره تقسیم‌بندی کرده است. و یا در جدیدترین این موارد روز گذشته آقای عباس عراقچی مذاکره‌کننده ارشد ایرانی روند مذاکرات را مثبت خواند و گفت که در حال رسیدن به تفاهم جدیدی هستیم.

با این حال خبرنگاران تسنیم از چند منبع مطلع از جزییات مذاکرات در این باره کسب اطلاع کرده‌اند. بر اساس اطلاعات واصله در واقع برخلاف آنچه آقای عراقچی عنوان کرده، علامتی از تمکین آمریکا به رفع کامل تحریم‌های ایران هنوز اساساً وجود ندارد و اگر هدف حضور در این مذاکرات را رفع کامل تحریم‌ها بدانیم، در واقع "تا کنون" «تقریباً هیچ» اتفاقی نیفتاده است.

اخیراً هم بایدن اعلام کرد می‌خواهد بدون اینکه «امتیازات عمده» بدهد به برجام برگردد.

تاکید ایران بر این است که برای اجرای تعهدات هسته‌ای کشورمان، آمریکا باید تمام تحریم‌ها را بردارد. این تاکید بدین معناست که آمریکا نه می‌تواند تحریم‌های پیشین را با بهانه‌های مختلف مانند جنبه‌ی غیرهسته‌ای داشتن یا مشمول تحریم‌های دوره ترامپ نبودن نگه‌دارد و نه باید بتواند در آینده نزدیک یا دور، همان تحریم‌ها را با برچسب جدید مجدداً اعمال کند.

برخی مقامات مسئول برای تصمیم‌گیری در این زمینه در ایران معتقدند که در صورتی که رفع تحریم‌ها بر اساس چنین چارچوبی و به طور کامل و ساختاری انجام نگیرد، اولاً بسیاری از تحریم‌های سابق پابرجا خواهد بود، ثانیاً تحریم‌هایی که برداشته می‌شود هم صرفاً ارزش کاغذی دارند و در عمل هیچ نفع اقتصادی برای ایران نخواهند داشت و ثالثاً همه آن تحریم‌ها را آمریکا می‌تواند به سرعت با عنوان دیگری مانند حقوق بشر یا موشکی یا منطقه‌ای و ... مجدداً وضع کند.

لذا رفع تحریمی که شامل«همه‌ تحریم‌ها» نباشد، عملاً پر کردن قطعه‌ای از پازل فشار حداکثری هوشمند آمریکایی‌هاست و ارزشی در جهت منافع اقتصادی مردم ایران و رفع تحریم‌ها ندارد.

منابع مطلع می‌گویند با توجه به چنین چارچوبی درواقع اتفاقی در وین رخ نداده و متاسفانه ‌آمریکا حاضر به رفع تحریم‌ها نیست.

چرا برخی مقامات دولتی و رسانه‌های وابسته اخبار را به نحو دیگری از وین مخابره می‌کنند؟

به نظر می‌رسد نحوه اطلاع‌رسانی‌های مبهم و بدون ذکر جزییات و اظهار پیشرفت غیرواقعی بیش از آنکه ربطی به واقعیت مذاکرات در وین و رفع تحریم‌ها داشته باشد، مصرف داخلی و بویژه انتخاباتی دارد.

گفته می‌شود برخی از سیاستگذاران در یک جریان سیاسی گفته‌اند که دولت و جریان همسو با او برای انتخابات یا باید به خود برجام برسد و یا اگر امکان آن (به دلیل عدم همکاری آمریکا برای رفع تحریمها) نبود، حداقل با چنین ابهام‌گویی‌ها و نگاه داشتن این فضا بر سر سیاست داخلی، دوقطبی حول برجام را باید زنده و پرقدرت نگاه داشت.

اصرار بر این ماجرا توسط برخی جریان‌ها که سابقه توافق بسیار بد را در کارنامه دارند به این دلیل است که یک فشار اجتماعی برای توافق بدون رفع تحریم‌ها ایجاد شود و یا اینکه دولت بعدی اگر -از جریان توافق بد نباشد هم- امکان پیگیری سیاست اصولی در مقابل آمریکا را نداشته باشد.