محمد رضایتی، عضو شورای سردبیری: از روز یکشنبه که تاسیسات هستهای نطنز دچار حادثه شد، تا امروز و لحظه تنظیم این خبر بهصورت قطرهچکانی جزئیاتی از این اتفاق ازسوی مسئولان منتشر شده است. تا اینجای کار مشخص شده یک سالن در سامانه برق مجتمع نطنز آسیبدیده و آنطور که یک مقام مطلع وزارت اطلاعات به سایت نورنیوز گفته، «فردی» با ایجاد اختلال در سیستم برق، عامل این حادثه بوده و همچنین معلوم شد حداقل تا روز دوشنبه برق اصلی وصل نشده است؛ چراکه به گفته علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی، روز دوشنبه سیستم برق اضطراری راهاندازی شده و ظرف روزهای آینده برق اصلی هم وصل خواهد شد.
درباره خسارتهای واردشده به تاسیسات هم از اظهارات علیاکبر صالحی و خطیبزاده، سخنگوی وزارت امور خارجه معلوم شد سانتریفیوژهای آسیبدیده عمدتا IR1بودهاند. با این حال روزنامه نیویورکتایمز مدعی شد حادثه روز یکشنبه در نطنز «یک انفجار بزرگ بوده و سیستم برقرسانی این مرکز را بهکلی از کار انداخته و ایران برای بازگشت به نقطه پیش از خرابکاری، دستکم ۹ماه زمان نیاز دارد»؛ ادعایی که با واکنش صالحی همراه شد؛ او البته درباره زمان برگشت تاسیسات به وضعیت قبلی حرفی نزد و صرفا به بیان اینکه «بخش قابلتوجهی از خرابکاریهای دشمن جبران خواهد شد» اکتفا کرد و گفت: «همین سانتریفیوژهای صدمهدیده در نوع خود جبران میشود و با اصلاحاتی، کیفیت و کارآمدی سانتریفیوژها حداقل ۵۰درصد بالا میرود.»
وی در پاسخ به اینکه آیا همان سالن قبلی در این اتفاق آسیب دیده است، گفت: «حادثه قبلی مربوط به سالن سانتریفیوژ بود که جبران کردیم و تعداد مونتاژ سانتریفیوژهای نسل جدید ما در حد قابلقبولی بالا رفته است و نمیخواهم عدد بدهم اما عملا اتفاقی را که قبلا افتاد جبران کردیم و این حادثه ربطی به حادثه تیرماه ندارد.»
حداقل از همین جزئیات اندک حادثه تاسیسات نطنز میتوان فهمید، خسارت واردآمده قابلتوجه بوده و آن چیزی را که میتوانست دست برتر ایران در مذاکرات مربوط به رفع تحریمها باشد، مختل کرده است.
درکنار این اطلاعات جسته و گریخته از خسارات واردآمده، گره خوردن این حادثه با مذاکرات وین نیز در محافل خبری مطرح شد. برخی رسانههای آمریکایی همچون نیویورکتایمز و آسوشیتدپرس و بهدنبال آن رسانههای داخلی نزدیک به دولت، اساسا حادثه خرابکاری نطنز را با هدف ضربه به مذاکرات وین تفسیر کرده و همچون گذشته مدعی شدند کار، کار مخالفان احیای برجام است.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه که در همینباره در نشست کمیسیون امنیت ملی مجلس حاضر شد، معتقد بود در این شرایط این اقدامات با هدف اثرگذاری بر روند مذاکرات برجام انجام شده، زیرا رژیمصهیونیستی بهشدت مخالف توافق بر سر برجام است. او همچنین در اظهارنظری عجیب گفت: «اگر فکر میکنند دست ما در مذاکره ضعیف شده است، اتفاقا این عمل زبونانه موضع ما را در مذاکرات قویتر خواهد کرد.» علیاکبر صالحی نیز در موضع مشابه دیگری گفت: «آنها فکر میکردند این کارشان این پشتوانه را تضعیف میکند که قطعا اشتباه کردهاند و پشتوانه ما قویتر شد.» ظریف و صالحی توضیح ندادند که با کدام پشتوانه فنی قابل مذاکره که طرف مقابل را وادار به عقبنشینی کند، میخواهند روند مذاکرات را جلو ببرند.
همین اتفاق مشابه در جریان ترور شهید فخریزاده نیز تکرار شده بود. پس از انتخابات آمریکا و روی کار آمدن جو بایدن، تیم رسانهای نزدیک به دولت حداکثر توان خود را بهکار گرفت تا هر موضوعی را در خدمت احیای برجام و امید به آمریکا تفسیر کند. بهعنوان مثال ناصر هادیان، تحلیلگر نزدیک به دولت در اظهارنظری گفته بود: «ترور شهید محسن فخریزاده هم دقیقا توسط مخالفان احیای برجام صورت گرفته است.»
این درحالی است که پس از خروج ترامپ از برجام و اقدامی که دولت آن را «صبر استراتژیک» میدانست عملا اتفاقی در جهت لغو تحریمها صورت نگرفت تا اینکه ایران در گامهای زمانبندیشده از برخی تعهدات برجامی خود عقب نشست و به سطحی از غنیسازی دست یافت و زمینه برای چانهزنی دیپلماتیک فراهم شد و حالا با اتفاق رخداده در تاسیسات نطنز، مشخص نیست دولت با کدام ابزار به مذاکرات وین امیدوار است. این البته ابدا بهمعنی ترک میز مذاکره نیست اما بهنظر میرسد دولت کمافیالسابق نمیخواهد مسیر خود را تغییر دهد. دولت روحانی از ابتدای فعالیت خود به توسعه از طریق روابط خارجی دل بست و با راهبرد «هر توافق بهتر از عدم توافق» به توافق ضعیف برجام رسید. حالا بهنظر میرسد پاشنه بر همان در میچرخد و دولت به حداقلهای مذاکرات دلخوش است.