فرانسه به‌دنبال مهندسی مذاکرات در وین است

پیرامون مذاکرات روز سه‌شنبه دستگاه دیپلماسی کشورمان با کشورهای 1+4 درقالب کمیسیون مشترک برجام با سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل منطقه به گفت‌وگو نشستیم که متن این مصاحبه از نظر شما می‌گذرد.

در آستانه مذاکرات جدیدی درخصوص برجام در وین هستیم، ارزیابی شما از وضعیت کنونی این مذاکرات چیست؟

با توجه به فراز و فرودهایی که در حوزه پرونده هسته‌ای و به‌ویژه پس از خروج آمریکایی‌ها از برجام داشتیم، یک موقعیت مشخص و روشن برای نظام جمهوری اسلامی به‌وجود آمد و در این موقعیت از طرف بالاترین مقامات کشور درخصوص موضع جمهوری اسلامی پیرامون برجام سخنان قاطعی بیان شد. آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها پس از شنیدن این مواضع سعی کردند به شیوه‌های مختلف به موضوع ورود کرده و یک دوگانگی در داخل ایران ایجاد کنند. از آن بابت که‌ بایدن و بلینکن دائم به‌دنبال بحث مذاکره با ایران هستند آنها در مذاکرات احتمالی موضوعات و مسائل مختلفی ازجمله مسائل حاشیه‌ای در ارتباط با برجام و در ارتباط با موضوع تعهدات جمهوری اسلامی در حوزه هسته‌ای، تثبیت جمهوری اسلامی در پروتکل الحاقی و... مدنظر دارند. اما با عنایت به اعلام مواضع قاطع جمهوری اسلامی در این رابطه،  به‌نظر می‌رسد آنها با پیش‌قراولی فرانسه تا حدودی عقب‌نشینی کردند و نسبت به دادن امتیازات به جمهوری اسلامی قصد دارند در باغ سبزی را نشان دهند. البته به‌نظر می‌رسد که در مذاکرات روز سه‌شنبه آمریکایی‌ها حضور داشته باشند، اما با توجه به مواضع مشخص نظام جمهوری اسلامی درخصوص عدم‌مذاکره با آمریکا در موضوع برجام حتما این مساله باید مدنظر قرار گیرد که مذاکرات بین جمهوری اسلامی و کشورهایی که در برجام حضور دارند باید انجام شود چون مذاکره در موضوع برجام و حفظ آن است و کسی که از برجام خارج شده است هیچ‌گونه حقی برای حضور در گفت‌وگوها را نخواهد داشت. درحقیقت موضوع گفت‌وگو بین 1 + 4 خواهد بود و منطقا باید این اتفاق رخ دهد. بنابراین درصورتی با آمریکایی‌ها در چارچوب برجام گفت‌وگو می‌شود که آنها بازگشت بدون پیش‌شرط خود را اعلام کنند که هنوز آمریکایی‌ها با توجه به اینکه دو روز مانده به گفت‌وگوها، این اقدام را انجام نداده‌اند. از طرف دیگر به‌نظر می‌رسد مجددا فرانسه و ‌مکرون و وزیر خارجه وی مهندسی گفت‌وگوهای احتمالی آینده را دنبال می‌کنند که این خودش یک تحریف واقعی است؛ به‌دلیل اینکه مواضع فرانسه و کشورهای اروپایی در ارتباط با برجام پس از خروج آمریکایی‌ها کاملا روشن و واضح است و نباید بار دیگر نسبت به این مواضع بی‌توجهی صورت گیرد.

یکی از مسائلی که درباره مذاکرات سه‌شنبه مطرح می‌شود این گزاره است که غرب ایران را در سیر مذاکرات پرهزینه قرار می‌دهد و در این سیر، امتیازات حداقلی به ما می‌دهد تا برجام حفظ شود. با توجه به اینکه در زمان انتخابات ایران هم قرار داریم و طیفی که در 8 سال گذشته سکاندار کشور بود برای ماندن در فضای سیاسی به این حداقل امتیاز نیاز دارند، چقدر این مذاکرات را موثر می‌دانید؟

به‌نظر می‌رسد جمهوری اسلامی نباید مساله مذاکره با کشورهای دیگر را در چارچوب مسائل دیپلماتیک رد کند، اما اینکه چارچوب این مذاکرات چه خواهد بود و چه موضوعاتی می‌خواهد درمورد آن مطرح شود تاکنون هیچ اظهارنظری از سوی هیچ‌یک از طرفین صورت نگرفته است. توافق بر حفظ برجام وجود دارد اما اینکه در مذاکرات روز سه‌شنبه چه موضوعی می‌خواهد مورد بررسی قرار گیرد قطعا و یقینا نیاز به این دارد که طرفین امر نسبت به این موضوع اظهارنظر کنند. نکته دیگر این است که هنوز هیچ گونه آبنبات‌چوبی‌ای هم در این رابطه اعلام نشده که ممکن است به یکی از طرفین از‌جمله جمهوری اسلامی داده شود که کسی بتواند از این در حوزه انتخابات 1400 استفاده کند. از طرفی موضوعات کلان که به منافع ملی کشور مربوط است نباید به هیچ عنوان مورد وجه‌المصالحه جریان‌ها و گروه‌های سیاسی قرار گیرد. قطعا و یقینا ملت ما هم به این آگاهی رسیده‌اند و اگر کسی بخواهد از مذاکراتی که به منافع ملی ما ارتباط دارد در حوزه رای‌آوری، گروهی و جناحی استفاده کند حتما با جواب منفی مردم مواجه می‌شود. ولی‌ به نکته‌ای که ابتدا در سوال دوم شما اشاره کردم‌ دوباره تاکید می‌کنم؛ اینکه چارچوب مذاکرات درمورد چه موضوعاتی است و چقدر به طول می‌انجامد و این طرح فرانسه چگونه می‌تواند همه طرف‌ها از‌جمله جمهوری اسلامی را به منافع خود برساند، هنوز نامشخص است و به‌نظر می‌رسد در ورطه‌ای نباید قرار بگیریم که در یک مسیر بدون چشم‌انداز روشن بیفتیم. ضمن اینکه جمهوری اسلامی از مذاکرات دیپلماتیک‌ نباید فرار کند، اما این مذاکرات باید روشن و مشخص باشد مثل همه گفت‌وگوهای دیپلماتیکی که در دنیا صورت می‌گیرد.
 
تعدادی از کارشناسان معتقدند بناست مجددا طرح گروه بحران مبنای عمل تیم مذاکره‌کننده ایرانی قرار گیرد، این مساله را چگونه تحلیل می‌کنید؟

من برای گروه بحران مقبولیت و مشروعیت قائل نیستم که بخواهم تصمیمات این جریان نامشخص را که تمایل به منافع غربی دارند به‌عنوان فصل‌الخطاب نگاه کنم. بنابراین در این رابطه قطعا و یقینا موضوع گروه بحران برای من قابل‌قبول نیست، چون به‌نظر می‌رسد درحال‌حاضر خود غرب در بحران قرار گرفته است.

برای دستگاه دیپلماسی کشور ما چطور؟

من نظر خود را بیان می‌کنم، اگر دوستان در مجموعه‌های مرتبط علاقه‌مند هستند با توجه به بازی با کلمات مردم را هراسناک کنند ممکن است از این امر استفاده کنند، این موضوع به خود آنها مرتبط است، ولی بحرانی وجود ندارد که بخواهد گروه بحرانی تشکیل شود تا موضوع را فیصله دهد.