

ندا اظهری
خبرنگار گروه دانش
مشکلات گوش و شنوایی علاوهبر اینکه بهطور مستقیم روی ساختار گوش اثر میگذارد، ممکن است عارضههایی چون سرگیجه نیز به همراه داشته باشد که کیفیت زندگی بیماران را کاهش میدهد. بهمنظور بررسی مسائل مربوط به شنوایی، شانزدهمین کنگره شنواییشناسی ایران 19 لغایت 21 اردیبهشت در هتل المپیک برگزار میشود.
هرساله در اواسط بهار کنگره شنوایی در ایران برگزار میشود که بزرگترین رویداد در حیطه شنوایی به شمار میرود. بهرام جلائی، رئیس انجمن علمی شنواییشناسی ایران و عضو هیاتعلمی دانشگاه علمپزشکی ایران تمرکز کنگره امسال را روی دستگاه تعادلی بیان کرد و از مهمترین محورهای کنگره امسال به درمان سرگیجه، وزوز گوش و بیششنوایی، اختلالات پردازش شنوایی، سمعک و بازتوانی شنوایی اشاره کرد. به گفته او، «علاوهبر این محورها، امسال برای اولینبار در این کنگره، مبحث سلولهای بنیادی مطرح میشود که متخصصان این حوزه از مراکز و شهرهای مختلف درباره شنوایی و درمان اختلالات شنوایی با سلولهای بنیادی و تحقیقاتی که در دنیا و ایران در حال انجام است، بحث میکنند.» جلائی در ادامه افزود: «برخی سلولهای بدن مانند سلولهای مویی در گوش انسان قابلترمیم و بازسازی نیستند در حالی که در برخی جانوران مانند پرندگان، چنین قابلیتی وجود دارد و بعد از بروز نقص یا تغییراتی که در سیستم عصبی شنوایی رخ میدهد، این سلولها قادر به ترمیم خود هستند. محققان در تلاشند با کمک گرفتن از این ویژگی، توانایی بازسازی سلولهای آسیبدیده گوش را در انسان ایجاد کنند.» در این کنگره گروههای مختلف متخصصان داخلی حضور پیدا میکنند و علاوهبر این، دو میهمان از دانمارک و کانادا و یک میهمان خارجی که در واقع ایرانی است، حضور خواهند داشت.
جلائی گفت: «مشکلات گوش میانی و خارجی معمولا با انجام اعمال جراحی قابل درمان هستند اما گوش داخلی دارای سلولهای حساستری است که نقش زیادی در تبدیل انرژی صوتی به انرژی الکتریکی دارد. یکی از وظایف سلولهای بنیادی بازسازی این سلولهاست. در برخی ضایعات، عصب قدرت ترمیم و زایندگی دارد و رشد میکند اما در دستگاه عصبی شنوایی، این امکان وجود ندارد و در صورتی که سلولهای عصبی آسیب ببینند، ترمیمی وجود ندارد.»
شایعترین سرگیجه در ایران را بشناسید
در ادامه نشست، حمید جلیلوند، دبیر علمی انجمن به موضوع محوری کنگره اشاره کرد و گفت: «80 درصد سرگیجهها منشأ شنوایی دارند. سرگیجه عوامل متعددی دارد و باید بررسیهای دقیقی برای کشف علت اصلی صورت گیرد. بهعنوان مثال، چنانچه گوش داخلی فشار وارد کند سرگیجه رخ میدهد؛ اگر ویروسی به گوش داخلی حمله کند باز هم شاهد سرگیجه هستیم. شایعترین نوع سرگیجه در ایران «سرگیجه خوشخیم وضعیتی» است که در خانمها بیشتر مشاهده میشود. در خانمها تغییرات هورمونی و ضعیف شدن بدن آنها بهویژه در دوران بارداری، سرگیجهها را تشدید میکند. این نوع سرگیجه با بالا رفتن سن شیوع بیشتری مییابد و بیشتر در افراد 50 سال به بالا مشاهده میشود. این عارضه به راحتی قابل درمان است. درواقع، سرگیجه خوشخیم وضعیتی زمانی اتفاق میافتد که ذرات و مواد داخل گوش که کریستالهای کلسیمی هستند، در سیستم تعادلی گوش جابهجا میشوند که سرگیجه را ایجاد میکند. پزشک در یک یا دو جلسه و با انجام مانورهای سادهای روی بیمار قادر به درمان این بیماری است. همچنین افراد مبتلا به افسردگی بعد از 10 تا 15 سال مصرف دارو ممکن است دچار سرگیجه شوند که باید توسط پزشک تشخیص داده شود.»
جلیلوند نسبت به آسیب وارده به گوش در اثر گوش کردن به صداهای بلند عنوان کرد: «معمولا شدت صدا تا 85 دسیبل یا پایینتر مشکلزا نیست اما فرکانسهای 125 به بالا آسیب شنوایی به دنبال دارد. نویزهای صنعتی و صدای ترقه آسیبهای مکانیکی هستند و سلولها را از بین میبرند. بهعنوان مثال چنانچه فرد با فرکانس پایین ولی مدتزمان طولانی صدایی را گوش کند، گوش دچار آسیب میشود.» او مصرف ویتامین D را در کاهش سرگیجه خوشخیم وضعیتی موثر دانست. به عقیده او، ویتامین D در نگهداری ذرات گوش به سلولها تاثیر دارد و میتواند سرگیجهها را بهبود بخشد.
علی محمودکلایه، دبیر اجرایی کنگره در ادامه نشست به اهمیت موضوع کاشت حلزونی گوش در نوزادان اشاره کرد. زمان طلایی در کودکان کمشنوا بهگونهای است که هرچه کمشنوایی نوزاد در سنین پایینتری تشخیص داده شود، تاثیر بیشتری روی رشد مهارتهای گفتاری و شنوایی کودک به جا میگذارد. به گفته کلایه «در حال حاضر غربالگری نوزادان از بدو تولد انجام میشود بهطوری که کار غربالگری باید در یک ماهگی انجام شود. سپس در سه ماهگی پزشکان میزان کمشنوایی او را بررسی میکنند و درنهایت در 6 ماهگی تداخلات لازم را انجام میدهند که شامل درمانهای اولیه و تجویز سمعک است و در صورتی که بعد از مدتی، کمشنوایی نوزاد بهبود پیدا نکند، پزشکان او را کاندیدای کاشت حلزونی گوش قرار میدهند.» نکته حائزاهمیتی که کلایه در خلال صحبتها به آن اشاره کرد، لزوم توانبخشی بیماران بعد از کاشت حلزونی گوش است. مراکز کودکان کمشنوا با مجوز سازمان بهزیستی، کودکان را تحت توانبخشی شنوایی قرار میدهند تا مهارتهای زبانی و گفتاری و حتی درک مفاهیم در آنها بهبود یابد و کودک بتواند به مدارس عادی راه پیدا کند. جلائی موفقیت درمان شنوایی را بعد از کاشت حلزونی تا بیش از 90 درصد عنوان کرد اما به شرطی که توانبخشی بعد از عمل با جدیت توسط خانوادهها پیگیری شود.
