رژیم صهیونیستی 23 مارس (3 فروردین 1400) شاهد برگزاری چهارمین انتخابات زودهنگام پیدرپی خود خواهد بود. «بحران سیاسی» در این رژیم عاجز از راهیابی به دالان ثبات همچنان درحال حرکت در کانال التهاب است. رژیمصهیونیستی در آخرین ماههای سال 2018 و پس از شکست عملیات نفوذ نیروهای ویژه خود به داخل نوار غزه وارد یکسری درگیریهای سیاسی شده است. این شکست نظامی-اطلاعاتی که رسوایی در رژیمصهیونیستی را درپی داشت، موجب شد تا بر سر آنکه به غزه حمله شود یا خیر دولت تلآویو فروبپاشد. از یکسو آویگدور لیبرمن رهبر حزب دستراستی اسرائیل بیتنا که وزیر دفاع وقت بود، اصرار بر حمله داشت، اما درمقابل نتانیاهو که طعم موشکهای مقاومت غزه را چشیده بود، ترجیح داد برای حفظ موقعیت سیاسی خود در اینباره تنها سکوت کند. با خروج لیبرمن از دولت گرچه نتانیاهو همچنان از تعداد کرسیهای لازم برای ادامه دولت برخوردار بود، اما کشیده شدن شکافها به دیگر احزاب سیاسی، فروپاشی دولت او را رقم زد.
نخستین انتخابات در سهشنبه نهم آوریل 2019 (20 فروردین 98) برگزار شد، اما منجربه تشکیل دولت نشد. 17 سپتامبر 2019 (26 شهریور 98) نیز دومین انتخابات زودهنگام به سرنوشت دوره قبل مبتلا شد. سومین انتخابات نیز در دوم مارس 2020 (12 اسفند 98) برگزار شد و پس از دوماه مذاکرات سخت و سنگین میان احزاب رژیمصهیونیستی منجربه تشکیل یک دولت ائتلافی شد. حزب لیکود به رهبری نتانیاهو در این انتخابات با کسب 36 کرسی از مجموع 120 کرسی پارلمان این رژیم تنها به 25 کرسی دیگر برای تشکیل دولت نیاز داشت که موفق شد با جلبنظر بخشی از حزب مخالف آبی و سفید به رهبری بنی گانتز و آرای خرد احزاب راستگرا آن را بهدست بیاورد. با اینحال عمر ائتلاف سیاسی نتانیاهو به یک سال نکشید و در 23 دسامبر 2020 (3 دیماه) به پایان رسید و درپی بروز اختلاف میان حزب لیکود و آبی و سفید کنست منحل شد.
در این میان حالا هر دو حزب با انشقاق روبهرو شدهاند. تعدادی از اعضای حزب آبی و سفید بهدلیل ائتلاف گانتز با نتانیاهو، وی را ترک کردهاند و حزب لیکود نیز با جدایی گیدئون ساعر و تعدادی دیگر از اعضای خود با شکاف روبهرو شده است. افزوده شدن بر تعداد احزاب و بازیگران مهم در رژیمصهیونیستی آنهم در شرایطی که چهارمین انتخابات زودهنگام پیدرپی برگزار میشود، نشانهای خوب برای صهیونیستها نیست. انشقاقهای صورتگرفته در ماههای اخیر بیش از آنکه اتمام بیثباتی سالهای اخیر را مژده بدهند، هشداری در رابطه با افزایش التهابات هستند.
رووین ریولین، رئیس رژیمصهیونیستی اخیرا در جریان کنفرانس بشیفا در قدس اشغالی ضمن اعتراف به وجود بحران عمیق سیاسی در این رژیم گفت: «چهار انتخابات در ظرف کمتر از دو سال بیانگر این است که دموکراسی رژیم دچار بحران شده است.» ریوولین تاکید کرد: «هفته بعد صهیونیستها دوباره به پای صندوقهای رأی خواهند رفت، اما اینبار آنها خوشحال به آنجا نخواهند آمد. آنها خواهان دموکراسی کارا و توانمند هستند.» اظهارنظرهای منتشرشده ازسوی سیاستمداران رژیم صهیونیستی تاییدکننده حرفهای رئیس این رژیم هستند.
آویگدور لیبرمن، رئیس حزب اسرائیل بیتنا که آغازگر بحران سیاسی در این رژیم بوده، طی روزهای اخیر در اظهارنظری جنجالی گفته است بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیمصهیونیستی و یهودیان مذهبی افراطی را باید سوار گاری کرد و آنها را در میان تل زبالهها انداخت. موشه گاونی، رئیس حزب افراطی «یهدوت هتوراة» در واکنش به این اظهارات اعلام کرده نفرت لیبرمن از نتانیاهو باعث یاوهگویی او شده است.
لیبرمن که خود یک راستگرای سکولار است، بهشدت با راستگرایان مذهبی مشکل دارد و آنها را خطری برای موجودیت رژیمصهیونیستی میداند. ازجمله اختلافات او با یهودیان مذهبی ممانعت آنها از رفتن به سربازی است. حریدیمها یا مذهبیهای جامعه رژیمصهیونیستی 25 درصد جمعیت این رژیم را تشکیل میدهند، اما نه به سربازی میروند و نه در اقتصاد مشارکت قابلتوجهی دارند و اساسا یک بار بر دوش بقیه جامعه به حساب میآیند. باوجود این، دیدگاههای افراطی مذهبی آنها و وزنشان مانع از اقدام علیه آنها میشود. این گروه از اصلیترین متحدان نتانیاهو در دولت هستند. اظهارات لیبرمن باعث شده تا برخی از اعضای کنست (پارلمان رژیمصهیونیستی) خواهان اصلاح قانون برای ممانعت از اظهارات تحریکآمیز علیه یهودیان افراطی شوند. درصورت اصلاح قانون، موضعگیری علیه حریدیمها با مجازات روبهرو خواهد شد.
در سوی دیگر، اختلافات میان راستگرایان در درون جریان لیکود نیز ادامه دارد. در هفتههای اخیر حامیان حزب لیکود بارها به اعضا و دفاتر حزب جدید «امید تازه» به رهبری گیدئون ساعر حمله کردهاند. این حزب بهتازگی از حزب لیکود جدا شده است. حمله به اعضا و دفاتر حزب امید تازه باعث شد تا گیدئون ساعر روز یکشنبه نتانیاهو را متهم به استفاده از روشهای خشونت و سوق دادن رژیمصهیونیستی به سمت جنگ داخلی کند. این رژیم را بهسوی جنگی داخلی سوق میدهد. اتفاقات یک سال اخیر در رژیمصهیونیستی و تحولات جدید آن نشان میدهد اغمای سیاسی این رژیم درحال عمیقتر شدن است. در ادامه این گزارش به بررسی اهمیت انتخابات پارلمانی رژیمصهیونیستی و ارزیابی نظرسنجیهای معتبر صورتگرفته پیرامون انتخابات آتی میپردازیم.
جایگاه پارلمان و نحوه برگزاری انتخابات آن در رژیمصهیونیستی
نظام سیاسی رژیمصهیونیستی پارلمانی است و بنابراین پارلمان، اصلیترین محور در نظام سیاسی این رژیم است. همانند نظامهای پارلمانی در رژیمصهیونیستی نیز پارلمان وظیفه انتخاب نخستوزیر را برعهده دارد. در طول عمر رژیم صهیونیستی تنها دو بار نخستوزیر با رای مستقیم انتخاب شده است. نخستین مورد به سال 1996 بازمیگردد که در آن دوره بنیامین نتانیاهو به نخستوزیری رسید. این اتفاق برای دومین بار در سال 1999 تکرار شد که در آن ایهود باراک به نخستوزیری رسید ولی پس از آن بار دیگر انتخاب نخستوزیری به کنست بازگشت.
شیوه رایدهی در رژیمصهیونیستی نیز تنها به شکل لیستی صورت میپذیرد. در برخی از کشورها رایدهی فردی است و با وجود حضور احزاب در انتخابات اما رایدهندگان نمیتوانند به شکل لیستی رای دهند. در برخی از کشورهای دیگر نیز رایدهی به دو صورت لیستی و فردی انجام میشود به این شکل که بهعنوان مثال 80 درصد اعضای پارلمان به صورت لیستی از احزاب وارد پارلمان میشوند و 20 درصد نیز به صورت فردی و خارج از لیست احزاب میتوانند وارد پارلمان شوند.
در رژیمصهیونیستی برای آنکه یک حزب وارد پارلمان شود نیاز به کسب 3.75 درصد آرا دارد. این میزان حدنصاب ورود به کنست است و اگر حزبی زیر این میزان رای بیاورد نمیتواند وارد پارلمان شود. از آنجایی که پارلمان رژیمصهیونیستی 120 کرسی دارد هر حزب به ازای هر 3.375 درصد رایی که کسب میکند میتواند 4 نماینده از لیست خود را وارد کنست کند. گاهی اوقات پیش میآید که یک حزب نمیتواند از برخی از آرای خود برای ارسال نماینده به کنست استفاده کند. بهعنوان مثال اگر حزبی 4 درصد رای بیاورد تنها برای 3.75 درصد میتواند 4 نماینده به کنست بفرستد اما 0.25درصد از آرای آن بلا استفاده خواهد ماند و بیاثر خواهد شد. به همین دلیل پیش از انتخابات برخی از احزاب دست به توافقی فنی با یکدیگر میزنند تا بتوانند از آرای بلااثر شده خود استفاده کنند.
برای انتخابات آتی رژیمصهیونیستی دو حزب راستگرا اما مخالف نتانیاهو توافقی موسوم به «تقسیم آرای اضافی» با یکدیگر امضا کردهاند. براساس این توافق که دیماه میان حزب یمینا به ریاست نفتالی بنت صهیونیست با حزب تکفا حدشا (امید تازه) به ریاست جدعوت ساعر منعقد شده است این دو حزب در انتخابات آتی آرای اضافی خود را تجمیع کرده و درصورت رسیدن به حدنصاب برای کسب کرسی، کرسی بهدستآمده را براساس توافق میان خود تقسیم میکنند.
به دلیل وجود 120 کرسی در پارلمان رژیمصهیونیستی و وجود استانهای چندگانه در این رژیم شاید به نظر برسد انتخابات در سرزمینهای اشغالی منطقهبندی شده است اما درست برخلاف این برداشت تمام سرزمینهای اشغالی یک حوزه انتخاباتی بهشمار میرود. انتقادهای بسیاری به این شیوه وجود دارد اما تاکنون تغییری ایجاد نشده است.
موضوع دیگر در انتخابات رژیمصهیونیستی امکان رایدهی تنها به یک لیست است. تکحوزهای بودن کل سرزمینهای اشغالی باعث شده است تا هر فرد تنها قادر به رایدهی به یک حزب باشد. احزاب پیش از انتخابات، لیست 120 نفرهای را به کمیته انتخابات میدهند تا براساس ترتیب این لیست پس از انتخابات اعضای حزب وارد کنست شوند. بهعنوان مثال اگر یک حزب 25 درصد از آرا را کسب کند میتواند یکچهارم کرسیهای پارلمان 120 نفری رژیمصهیونیستی را در اختیار بگیرد. در این صورت 30 نفر نخست از لیست 120 نفره معرفی شده به کمیته انتخابات وارد پارلمان خواهند شد. البته احزاب صهیونیست به دلیل واقعیتهای موجود در انتخابات تعداد کمتری را در لیست خود میگنجانند بهگونهای که تعداد اعضای لیست آنها از 60 نفر تجاوز نمیکند. درصورتیکه یک فرد در طول نمایندگیاش فوت کرده، استعفا دهد یا از یک حزب جدا شود حزب موردنظر میتواند افراد بعدی لیست خود را به کنست وارد کند. برای شرکت در انتخابات نیز اگر حزبی پیشتر در انتخابات شرکت نکرده باشد باید 2500 امضا از میان واجدین شرایط در انتخابات، جمعآوری کند تا بتواند در رقابتها شرکت کند.
در رژیمصهیونیستی همپوشانی میان اعضای دولت و نمایندگان پارلمان وجود دارد و اساسا نخستوزیر رهبر حزب پیروز در انتخابات و سرلیست آن است. وزرا و معاونان وزرا نیز اغلب از میان نمایندگان انتخاب میشوند. یکی از دلایل این مساله نیز نیازمندی نخستوزیر به ائتلاف با دیگر احزاب برای تشکیل دولت است. در این شرایط نخستوزیر مکلف با ارائه مسئولیتهای دولتی به دیگر احزاب میکوشد نظر آنها را برای ائتلاف با خود جلب کند.
نظرسنجیها چه میگویند؟
در آخرین نظرسنجیهای انجامشده پیش از انتخابات پارلمان رژیم صهیونیستی، حزب لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو همچنان بیشتر از احزاب دیگر میتواند نماینده به کنست بفرستد؛ اما باید توجه داشت این مساله بهمعنای کسب اکثریت در پارلمان نیست و درصورت ائتلاف احزاب دیگر، آنها میتوانند برخلاف میل حزب پیروز در انتخابات، دولت را تشکیل دهند. به گزارش روزنامه هاآرتص، حزب لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو در یکی از آخرین نظرسنجیها با 28.5درصد محبوبیت بالاتر از احزاب دیگر قرار دارد. در رده دوم حزب یشآتید به رهبری یائیرلاپید با 18.5 درصد حضور دارد و حزب امید جدید به رهبری گیدئون ساعر موفق به کسب ۱۳درصد آرا شده است. حزب یمینا به رهبری نفتالی بنت نیز با 11.5 درصد در رده چهارم قرار دارد. دیگر احزاب نیز در نظرسنجی درصدهایی یکرقمی کسب کردهاند. از چهار حزب نخست این نظرسنجی حزب اول یعنی لیکود و احزاب سوم و چهارم یعنی امید جدید و یمینا جزء احزاب راستگرا بهشمار میروند که دارای دیدگاههای رادیکال هستند. حزب دوم یعنی یشآتید نیز یک حزب مرکز است. با وجود قرار داشتن حزب نتانیاهو در صدر نظرسنجی اما سه حزب برتر دیگر موجود در این نظرسنجی بهشدت مخالف او هستند. درحالی که نتانیاهو با 28.5 درصد اول است، سه حزب بعدی مخالف او با 43درصد از آرا بالاتر از او قرار میگیرند. از آنجایی که رسیدن به نخستوزیری در رژیمصهیونیستی به 61رای نیاز دارد، نتانیاهو با این میزان آرا میتواند 28کرسی را در پارلمان کسب کند و برای رسیدن به حدنصاب تشکیل دولت نیازمند 33رای دیگر در پارلمان است. درمقابل اما سه حزب بعدی نتانیاهو با 43درصد رایشان میتوانند 44کرسی کسب کنند و تنها بههمراهی 17نماینده دیگر نیاز خواهند داشت، چیزی حدود نصف آنچیزی که نتانیاهو نیازمند آن است. با وجود پراکندگی در دیدگاههای میان احزاب رژیمصهیونیستی، احتمال دارد آنها پیرامون یک نقطه یعنی برکناری نتانیاهو با یکدیگر متحد شوند. سخنان احزاب مختلف و موضعگیریهای آنها نشان میدهد این احزاب آماده ائتلاف با یکدیگر برای کنار زدن نتانیاهو هستند. نتانیاهو با نخستوزیری 12ساله و خودمحوریاش باعث شده ائتلافی بزرگ روبهروی خود ببیند. او اگرچه پیشتر نیز بارها مخالفان خود را شکست داده اما از سال2018 به زحمت ریاستش بر دولت را ادامه داده است. نخستوزیری نتانیاهو از سال2018 بهمدد برگزاری 3انتخابات زودهنگام پیدرپی ادامه یافته و او هربار با ناکام گذاشتن نتایج انتخابات از وضعیت استفاده کرده و همچنان قدرت را در دستان خود حفظ کرده است.
بنی گانتز بازنده بزرگ
بازنده بزرگ سیاسی در رژیمصهیونیستی کسی نیست جز بنی گانتز، رهبر ائتلاف آبیوسفید که براساس نظرسنجیها احتمالا حتی یک کرسی نیز در پارلمان کسب نخواهد کرد. در این صورت گانتز خود نیز از راهیابی به کنست بازخواهد ماند. این درحالی است که گانتز از زمان برگزاری نخستین انتخابات زودهنگام دوره اخیر در سال2019 تا زمان برگزاری سومین انتخابات، اصلیترین رقیب نتانیاهو بود و ضمن گردآوری تعدادی از احزاب زیر چتر ائتلاف آبیوسفید موفق شده بود نظر احزاب دیگر مخالف نتانیاهو را نیز جلب کند.با وجود این، او در اوایل سال2020 (فروردین و اردیبهشت سال جاری) دست به ائتلاف با نتانیاهو زد تا بهزعم خود در میانه بحران کرونا، بحران سیاسی این رژیم پایان پذیرد. بر این اساس قرار بود نخستوزیری میان نتانیاهو و گانتز به شکل چرخشی باشد. طبق این توافق، نتانیاهو و گانتز بهصورت دورههای یکسالونیمه بر کرسی نخستوزیری رژیمصهیونیستی مینشستند. نتانیاهو اما موفق شد در این مسیر گانتز را فریب دهد. او اساسا قصد تحویل مسئولیت نخستوزیری به گانتز را نداشت و تنها برای تمدید مدت حضور خود در قدرت از وی سوءاستفاده کرد.
سال گذشته میلادی براساس توافق دو طرف قرار بود بودجه سالهای 2020 و 2021 بهصورت یکپارچه تهیه و تصویب شود، اما حزب نتانیاهو اصرار داشت تنها بودجه سال2020 تهیه شود. این مساله باعث شد شکافها میان نتانیاهو و گانتز افزایش یافته و کنست رژیمصهیونیستی منحل شود. گانتز از زمان اصرار نتانیاهو بر تصویب بودجه یکساله متوجه شد او قصد اجرای توافق را ندارد و پست نخستوزیری را نیز تحویل نخواهد داد. او قرار بود چندماه دیگر به نخستوزیری برسد اما بهدلیل فریبی که از نتانیاهو خورد دیگر حتی نمیتواند کرسی نمایندگی خود در کنست را حفظ کند. گانتز که هماکنون وزیر دفاع رژیمصهیونیستی است اخیرا اعلام کرده ائتلافش با نتانیاهو امری اشتباه بوده است. او هفته جاری در یک کنفرانس مطبوعاتی در شهر قدس اشغالی اعلام کرد: «من با نتانیاهو یک اختلاف شخصی دارم. من اکنون بهای سنگینی بهخاطر ائتلاف با او پرداخت میکنم.» گانتز اگرچه مدتی است به اشتباه خود اعتراف میکند اما از همان ابتدا اشتباه او از نظر سیاسی مشهود بود. وی درحالیکه رهبر مخالفان نتانیاهو بود خود را در دامان او انداخت. گانتز با این کار نهتنها اعتماد احزاب دیگر را از دست داد بلکه ائتلاف خود را نیز فروپاشیده یافت. ائتلاف آبیوسفید در آخرین انتخابات برگزارشده موفق به کسب 33کرسی شد که پس از ائتلاف گانتز با نتانیاهو 15نفر به رهبری یائیر لاپید از این ائتلاف خارجشده و تنها 18تن برای گانتز باقی ماند. گانتز تقریبا در یکسال آنقدر وزن سیاسی خود را کاهش داد که از رهبری مخالفان و در آستانه نخستوزیر بودن، خود را به آستانه اخراج از کنست کشاند.