تدارک ابزار فشار به ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

علی جمشیدی، روزنامه‌نگار: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان بر مدار کاخ‌سفید حرکت می‌کند، فرقی هم بین ترامپ و بایدن نیست، آنچه کاخ‌سفید بخواهد با درصد احتمال بالا در آژانس محقق خواهد شد چه خروجی صدور یک قطعنامه علیه کشوری چون ایران باشد، چه مثلا فضاسازی و نشان دادن چماق و هویج روز گذشته برای کنترل و تلاش برای عقب راندن.

اگر به‌خاطر داشته باشید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی یک فرآیند غیرحقوقی و غیرقانونی با اتکا به اسنادی که رژیم‌صهیونیستی ادعا می‌کرد آنها را در جریان یک عملیات جاسوسی به دست آورده، دو پرونده برای دو نقطه از ایران ایجاد و بعدا با وجود حضور بازرسان و بازرسی همچنان بر ادعاهای پیشین خود اصرار کرد. در فرآیندی موازی دبیرخانه آژانس پرونده کاهش اقدامات ایران را نیز در برجام فعال نگه داشت و هربار عباراتی مبتنی‌بر گمانه‌زنی و ایجاد رعب درباره پرونده هسته‌ای ایران را به گزارش‌های خود اضافه کرد.

حالا و پس از توافق ایران با آژانس درمورد فرآیند کاهش بازرسی‌ها و جایی که به‌نظر می‌رسد دست دبیرخانه برای سوءاستفاده بسته‌شده، این نمایندگان آمریکا و کشورهای اروپایی هستند که میدان‌دار شورای حکام شده و به‌جای توضیح دلایل نقض برجام از جانب دولت‌های متبوع‌شان، منتقد کاهش دسترسی‌های بازرسان آژانس برای حضور در ایران شدند. جو سنگینی که روز گذشته رسانه‌ها و نمایندگان کشورهای غربی در آژانس علیه ایران به‌راه انداختند و گفتند احتمال صدور قطعنامه علیه ایران جدی است، باعث شد واکنش مسئولان ایرانی ازجمله وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی برانگیخته شود. ظریف گفت اگر قطعنامه علیه ایران صادر شود اوضاع به‌هم می‌ریزد و صالحی هم تاکید کرد درصورت عدم تعهد کشورهای غربی، توافق ایران و آژانس پس از سه‌ماه تمدید نخواهد شد و پایان می‌یابد.

نهایتا پس از کش‌وقوس‌های فراوان و اخبار زیادی که از جلسه روز گذشته شورای حکام بیرون آمد، تا لحظه تنظیم این متن، خبری درباره صدور قطعنامه که گفته می‌شد احتمالا به پیشنهاد 3کشور اروپایی و حمایت ایالات‌متحده درباره خروج ایران از پروتکل الحاقی است، منتشر نشد هرچند برخی رسانه‌ها از پیش‌نویس قطعنامه یادشده رونمایی کردند و گفتند این پیش‌نویس از ایران می‌خواهد به نظارت‌های فراپادمانی تن دهد. در این پیش‌نویس که الجزیره مدعی دستیابی به آن شده بود، کشورهای مدعی تهدید کرده‌اند بدون اجرای بازرسی‌های پروتکل الحاقی امکان تایید صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را ندارند.

با وجود این و در شرایطی که خیلی‌ها منتظر صدور قطعنامه بودند، اظهارات رافائل گروسی با زاویه‌ای نسبت به این وضعیت منتشر شد. او ضمن تاکید بر اینکه نباید مساله بازرسی‌ها به‌عنوان یک برگ برای چانه‌زنی دیپلماتیک استفاده شود، تاکید کرد: «من از تمام اعضا می‌خواهم گفت‌وگوهای سازنده‌ای را داشته باشند و کار آژانس را حفظ کنند. برای من این مساله مهم است. به‌نظر می‌رسد اعضا تمایل دارند گفت‌وگوهای سازنده‌ای با ایران داشته باشند.» حرفی که هرچند برخی از آن تعبیر به عقب‌نشینی کردند اما بیشتر گویای یک نوع دعوت طرفین ازجمله ایران به میز مذاکره و کنار آمدن با خواسته‌های آژانس بود.

به هر حال خروجی روز گذشته مواضع تند شورای حکام نسبت به ایران، پیش‌نویس یک قطعنامه و اظهارات یکی به نعل و یکی به میخ رافائل گروسی بود، فضای توام با رعب و وحشتی که توضیح‌دهنده تدارک ابزار فشار علیه ایران است و تایید امکان استفاده از شورای حکام برای عملیاتی موازی و مکمل برای فشار حداکثری، که نه‌تنها در دولت قبل که حالا و در دولت جدید ایالات‌متحده هم ادامه یافته است.