جمهوری‌خواهان در یک انتخابات، ریاست‌جمهوری، مجلس نمایندگان و سنا را از دست دادند اما بزرگ‌تر از این هت‌تریک دموکرات‌ها، آشفتگی، نابسامانی و یک جنگ سرد خونین در درون اردوگاه GOP (حزب جمهوری‌خواه) است. با وجود اینکه تلاش می‌شود این نبرد در درون حزب باقی بماند و رد آن به بیرون درز نکند اما نشانه‌ها واضح‌تر از آن هستند که بشود این تقابل را پنهان کرد. حداقل می‌توان گفت که برخلاف بسیاری دیگر، دونالد ترامپ، نامزد شکست‌خورده جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری، قصد ندارد از سیاست دوری کند و می‌خواهد بار دیگر در قدرت بماند و این حزب است که به نظر باید انتخاب کند پشت محبوبیت او قرار بگیرد یا راه دیگری را برگزیند؟ این همان دوراهی‌‌ای است که در‌برابر جمهوری‌خواهان قرار گرفته است؛ عده‌ای نگران آینده و اعتبار حزب هستند و بر همین اساس سعی در کمرنگ کردن سایه ترامپ بر حزب دارند؛ این بخش از جمهوری‌خواهان در دومین دادگاه استیضاح ترامپ، علیه او رای دادند تا زودتر از آنچه انتظار می‌رفت، ترامپ را برای همیشه به موزه بفرستند اما عده‌ای دیگر به‌دنبال پیروزی به هر شکل ممکن و رسیدن به کاخ سفید هستند و هیچ فردی به اندازه ترامپ نمی‌تواند در این زمینه به آنها و حزب‌شان کمک کند. در این تقابل، دونالد ترامپ جانب دسته دوم را دارد و همچنان می‌خواهد در قدرت باشد. او دیروز در کنفرانس اقدام سیاسی محافظه‌کار در آمریکا موسوم به سی‌پک (CPAC) در ایالت فلوریدا صراحتا به‌طور ضمنی به حضورش در انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 اشاره کرد و گفت: «ممکن است تصمیم بگیرم آنها [دموکرات‌ها] را برای بار سوم شکست دهم.» همین جمله یعنی اعلان جنگ به آن دسته از جمهوری‏خواهانی که می‌خواهند حزب را بدون ترامپ به انتخابات میان‌دوره‌ای 2022 و انتخابات 2024 ببرند. برآیند اظهارات ترامپ نشان می‌دهد او در این سخنرانی که نخستین اظهارنظر عمومی‌اش پس از شکست در انتخابات 2024 بود، همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد از عملکرد بایدن انتقاد کرد و تلویحا برای حضور مجدد خود زمینه‌چینی کرد اما مهم‌تر از این دو برای حزب جمهوری‌خواه تاکید او بر عدم تلاش برای تاسیس حزب جدید بود.

ترامپ چه گفت؟

قابل‌توجه‌ترین بخش سخنرانی ترامپ، تاکید بر ناتوانی دولت بایدن؛ تقلب در انتخابات 2020 و اعلام آمادگی برای رهبری حزب در 2024 بود. او در ابتدای صحبت‌هایش که با بیش از یک ساعت تاخیر، آغاز شد خطاب به جمعیت هیجان‌زده پرسید که آیا دل‌شان برای او تنگ شده است یا خیر و بعد به آنها گفت که «به مبارزه درست در کنار شما» ادامه خواهم داد. «حرکت ما از میهن‌پرستان مغرور و سختکوش آمریکایی تازه آغاز شده است و در پایان ما پیروز خواهیم شد. ما پیروز خواهیم شد.»

ترامپ به مساله بایدن هم اشاره‌ای داشت و گفت: «جو بایدن در انجام شماری از وظایفش به‌عنوان مدیر اجرایی که قوانین آمریکا را اعمال می‌کند، ناکام مانده است. همین به‌تنهایی باید دلیل کافی برای دموکرات‌ها باشد تا در انتخابات میان‌دوره متحمل ضررهای مخرب شوند و چهار سال دیگر هم کاخ سفید را از دست بدهند.» ترامپ درحالی‌که روسای جمهور سابق تلاش می‌کنند حداقل در چند ماه نخست هیچ اظهارنظری علیه دولت حاکم نکنند، این عرف را شکست و با انتقاد از مدیریت پاندمی کرونا و مهاجرت به دست جو بایدن، گفت: «جو بایدن فاجعه‌بارترین ماه اول هر رئیس‌جمهوری در تاریخ معاصر را داشته است.» ترامپ گفت: «می‌دانستیم که دولت بایدن بد خواهد بود ولی نمی‌دانستیم که این‌قدر افراطی خواهد بود. او بدترین رئیس‌جمهوری آمریکا تا امروز است.»

وی با انتقاد از سیاست‌های جو بایدن، رئیس‌جمهور جدید آمریکا گفت، او کشور ما را از «اول آمریکا» به «آخر آمریکا» تبدیل کرده است، دولت کنونی با بازگشایی مرزهای کشور به روی مهاجران، به ارزش‌های اساسی ما خیانت می‌کند. بایدن از آموزش به فرزندان مهاجران حمایت می‌کند، اما آموزش فرزندان آمریکا را نادیده می‌گیرد.»

ترامپ همچنین از جمهوری‌خواهان خواست علیه بایدن متحد شوند. او آینده این حزب را در گرو دفاع از منافع اقتصادی آمریکا و ارزش‌های سنتی توصیف کرد. او به‌ویژه از «جنون جناح چپ» و «حملات سمی آنلاین» انتقاد کرد. درحالی‌که او از آنچه فرآیند انتخاباتی «فاسد» توصیف می‌کرد، انتقاد داشت، برخی هواداران سی‌پک فریاد «تو بردی! تو بردی!» سر دادند. ترامپ هم در پاسخ گفت: «ما بردیم.» ترامپ در ادامه صحبت‌هایش به لیست بلندبالایی از جمهوری‌خواهانی اشاره کرد که به پیروزی بایدن اذعان داشتند یا حامی استیضاح او بودند و آنها را «جمهوری‌خواه اسمی» نامید. او گفت: «چنانچه جمهوری‌خواهان متحد نمانند، این جمهوری‌خواهان اسمی که ما را احاطه کرده‌اند، حزب جمهوری‌خواه و کارگران آمریکایی و خود کشورمان را نابود خواهند کرد.»

با اینکه ترامپ به وجود منتقدان جمهوری‌خواه خود اذعان داشت، تاکید کرد که حزب جمهوری‌خواه عمدتا در یک کفه قرار دارد. او گفت: «حزب جمهوری‌خواه متحد است. اختلاف تنها میان تعدادی از جمهوری‌خواهان مستقر در واشنگتن‌دی‌سی و دیگر جمهوری‌خواهان سراسر این کشور است. تلاشی فعال برای انتخاب رهبران جمهوری‌خواه باهوش، سخت و قدرتمند خواهم داشت.»

رئیس‌جمهور سابق آمریکا با اشاره به تقلب انتخاباتی، گفت: «همان‌طور که شما می‌دانید، آنها کاخ سفید را از دست دادند. چه کسی می‌داند، شاید من حتی تصمیم گرفتم که آنها [دموکرات‌ها] را برای بار سوم شکست دهم.» او افزود: «با کمک شما، مجلس را پس خواهیم گرفت. ما سنا را برنده خواهیم شد و سپس یک رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه بازگشت پیروزمندانه‌ای به کاخ سفید خواهد داشت.»

دونالد ترامپ در بخش دیگری از سخنرانی خود در نشست سی‌پک (CPAC) با ادعای تقلب و سوءاستفاده در رای‌گیری پستی خواستار «اصلاحات انتخاباتی» شد و از دیوان عالی آمریکا بابت اینکه «دل و جرات اینکه تصمیم درست اتخاذ کند، ندارد» انتقاد کرد. او سپس انتشار گزارش‌هایی مبنی‌بر اینکه وی به فکر جدایی از حزب جمهوری‌خواه و تاسیس یک حزب جدید برای خود است، رد کرد. ترامپ با بیان اینکه «قرار نیست حزب جدیدی راه‌اندازی کنم» مدعی شد که این ایده «اخبار جعلی» است. درعوض، ترامپ پیش‌بینی کرد که جمهوری‌خواهان متحد شده و قدرتمندتر از همیشه شوند. ترامپ با تاکید دوباره گفت: «ما احزاب جدید راه‌اندازی نمی‌کنیم... ما حزب جمهوری‌خواه را داریم.»

رئیس پیشین کاخ سفید همچنین طیفی از پیشنهادهای انتخاباتی نظیر محدودسازی رای‌گیری غیابی و تعداد روزهایی که آمریکایی‌ها می‌توانند در رای‌گیری شرکت کنند، مطرح ساخت.

او در اورلاندوی فلوریدا تاکید کرد که «روز انتخابات» تنها باید یک روز باشد، نه اینکه چندین روز منتهی به روز انتخابات اصلی شود. ترامپ گفت: «باید علت مشروعی برای اشخاص، به‌منظور استفاده از رای‌گیری غیابی وجود داشته باشد.»

ترامپ همچنین پیشنهاد حذف رای‌گیری پستی را مطرح ساخت که از دیگر عوامل شکست او در نوامبر ۲۰۲۰ بود. او همچنین به الزام رای‌دهندگان برای نشان دادن اوراق هویتی در زمان رای‌دهی حضوری و هماهنگی امضا برای اشخاصی که از رای‌گیری غیابی استفاده می‌کنند، اشاره کرد.

سخنرانی ترامپ که با کمک استفن میلر، مشاور سابقش طراحی شده بود، در شرایطی انجام شد که حزب جمهوری‌خواه در تدارک تغییر قوانین انتخاباتی و اعمال محدودیت‌های جدید برای رای‌گیری، پس از از دست دادن سنا و کاخ سفید در انتخابات ۲۰۲۰ است.

ترامپ به توافق هسته‌ای با ایران نیز اشاره کرد. او که با وجود خروج از برجام، نه موفق به توافق و نه حتی مذاکره با ایران نشد، ادعا کرد «اگر من برنده انتخابات بودم طی یک هفته با ایران به توافق می‌رسیدم.»

سی‌ان‌ان: ترامپ  پشیمان نیست

شبکه خبری سی‌ان‌ان گزارش خود درباره سخنرانی ترامپ در این کنفرانس را این‌گونه آغاز کرد که دونالد ترامپ از خشونت مهلکی که با دروغ‌های خود درمورد انتخابات سرقت‌شده گفت و [مردم] را علیه کنگره آمریکا تحریک کرد، پشیمان نیست. در وب‌سایت این شبکه آمده که این مهم هنگامی آشکار شد که رئیس‌جمهور سابق روز یکشنبه حزب جمهوری‌خواه را آگاه ساخت که قصد دارد با استفاده از قدرت خود در انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 نامزد شود. سی‌ان‌ان با اشاره به پوشش سخنرانی ترامپ از فاکس‌نیوز و دیگر رسانه‌های محافظه‌کار نوشت که سخنرانی ترامپ «ظاهرا برای رادیکالیزه کردن بیشتر» پیروانش است که قبلا نشان داده‌اند تمایل به پذیرش خشونت دارند. براساس آنچه این شبکه نوشته در این سخنرانی زمانی که ترامپ درباره تقلب در انتخابات ماه نوامبر سخن گفته، بزرگ‌ترین تشویق خود را به دست آورده است. «عصبانیت او نشانگر این نکته است که هر جمهوری‌خواهی که خواستار تایید او و پیشرفت در پایگاه حزب باشد، اکنون باید از دروغ‌های خطرناک وی درمورد دزدیده شدن آخرین انتخابات حمایت کند.»

جنگ خاموش

ظهور مجدد ترامپ آن هم کمتر از 6 هفته پس از خروج از کاخ سفید و تمایل او به رهبری حزب در انتخابات 2022 و حتی 2024، نشان می‌دهد که در درون حزب جمهوری‌خواه یک جنگ آغاز شده است.

چهره‌های مستقر مانند میچ مک‌کانل، رهبر اقلیت سنا مشتاق پایان دادن به ترامپ و حیات سیاسی‌اش هستند اما دیگرانی مانند سناتور لندزی گراهام، متحد ترامپ معتقدند که آینده حزب به انرژی محافظه‌کاران طرفدار ترامپ بستگی دارد. شاید بتوان گفت که مک‌کانل عاقلانه‌تر در این زمینه فکر می‌کند. براساس نتایج یک نظرسنجی از شرکت‌کنندگان در کنفرانس CPAC که به‌نوعی هواداران ترامپ به شمار می‌روند، او تنها حمایت 55درصدی را برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 کسب کرد و پس از او، رون دسانتیس، فرماندار فلوریدا با 21درصد در جایگاه دوم قرار گرفت.

بدون ترامپ، دسانتیس 43درصد رهبری این میدان را به‌عهده داشت و سایر نامزدهای احتمالی جمهوری‌خواهان نیز تک‌رقمی بودند. اینکه همه در این نظرسنجی از ترامپ حمایت نکردند، سوال جداگانه‌ای درمورد این نظرسنجی مطرح شد که آیا ترامپ باید در سال 2024 بار دیگر کاندیدا شود یا خیر؟ پاسخ به این سوال اما منجر به نتیجه‌ای متفاوت شد. 68درصد اظهار داشتند که وی باید کاندیدا شود و 32درصد با این حضور مخالفت کردند یا گفتند نظری ندارند.

فرمان به کدام سمت می‌چرخد؟

جمهوری‌خواهان اکنون در وضعیت ناخوشایندی قرار دارند. شاید بسیاری از آنها اگر به رقابت‌های انتخاباتی 2016 بازگردند، تلاش ‌کنند تا مانع انتخاب ترامپ به‌عنوان کاندیدای حزب جمهوری‌خواه شوند، اما الان برای این کار خیلی دیر شده است. این البته به‌دلیل شکست آنها در انتخابات نیست و جمهوری‌خواهان حتی اگر در انتخابات ریاست‌جمهوری2020 پیروز می‌شدند و سنا و مجلس نمایندگان را نیز در دست می‌گرفتند، بازهم احتمال اینکه چهار سال دیگر نیز با همین وضعیت مواجه می‌شدند، دور از ذهن نبود. آنچه امروز جمهوری‌خواهان را مشغول خود کرده است، نه در انتخابات سال 2020، که در انتخابات سال 2016 و حتی سال‌ها پیش از آن یعنی زمانی که آمریکا در سال 2008 با یک بحران اقتصادی مواجه شد، ریشه دارد. آن بحران در جریان چپ، «جنبش وال‌استریت» را ساخت و در جریان راست «تی‌پارتی». در میانه همین وضعیت فرانسیس فوکویاما نظریه‌پرداز آمریکایی در شماره ژانویه/‌فوریه سال ٢٠١٢ ماهنامه فارن‌افرز این پرسش کلیدی را مطرح کرده که آیا لیبرال دموکراسی پس از زوال قشر متوسط جان سالم به‌در می‌برد؟ او در این مقاله نوشت که «یکی از حیرت‌انگیزترین مسائلی که در شرایط پس از بحران مالی با آن روبه‌رو هستیم، گردش به‌راست نیروهای پوپولیستی است و از گردش به چپ هم خبری نیست. در آمریکا به‌عنوان مثال گرچه «تی‌پارتی» حداقل در شعارها، خود را ضد نخبه‌گرا معرفی کرده، اما اعضای این جریان به سیاستمداران محافظه‌کاری رای می‌دهند که حافظ منافع همان شرکت‌ها و اشخاصی است که این جریان می‌گوید مخالف آنان است.» این هشدار یا خیلی جدی گرفته نشد یا اینکه کسب قدرت برای حزب جمهوری‌خواه آنقدر اهمیت داشت که بی‌توجه به این گردش، ناچار شدند از دونالد ترامپ در انتخابات 2016 و بعدتر 2020 حمایت کنند. این حمایت البته در تمام طول ریاست‌جمهوری ترامپ ادامه داشت و باعث شد حزب با فاصله گرفتن از آرمان‌ها و دیدگاه‌هایش، از ترس جریان رقیب، درعمل دنباله‌رو ترامپ و اندیشه‌های نژادپرستانه و خودسفیدبرترپندارانه‌اش باشد. اکنون سران جمهوری‌خواه نمی‌دانند با این حزب ازداخل فروپاشی‌شده چه باید بکنند؟ آیا وارد جاده خاکی ترامپ شوند و نژادپرست‌تر شوند یا اینکه درمقابل او بایستند و ولو به قیمت از دست دادن انتخابات بعدی، خود را مجددا ساماندهی کنند. درباره نسخه ترامپیسم که ممکن است آینده حزب جمهوری‌خواه باشد، «مورگان ماریتا» و «دیوید سی بارکر» از اساتید دانشگاه در مقاله‌ای مشترک نوشته‌اند که «دونالد ترامپ در انتخابات سال 2020 شکست خورد، اما ایده‌های پوپولیستی وی ممکن است همچنان به تحریک حزب جمهوری‌خواه ادامه دهد.» آنها این نسخه رقیق‌شده از ترامپیسم در حزب جمهوری‌خواه را «پوپولیسم صیقلی» نامگذاری کرده‌اند و نوشته‌اند: «پوپولیست‌های صیقلی، با استدلال درمورد همان سیاست‌هایی که ترامپ انجام داد، رویکرد دیگری را اتخاذ می‌کنند؛ محدود کردن مهاجرت، توزیع مجدد ثروت به طبقه کارگر و نه‌فقط به فقرا، مخالفت با جنبش‌های عدالت اجتماعی، ترویج سیاست خارجی و تجاری «اول آمریکا»، اما با زبان دیگر.»

آنها معتقدند سیاست‌های پوپولیستی اگر لفاظی نباشد، همچنان یک موضوع غالب حزب جمهوری‌خواه خواهد بود. این دو تحلیلگر افزایش پوپولیسم در آمریکا را تاحدودی متاثر از گسترش ثروت طی 40 سال گذشته در میان بالاترین سطح جامعه دانسته‌اند. تفسیر پوپولیستی این است که نخبگان از جهانی‌سازی و پیشرفت‌های فنی مورد تشویق آنها بهره‌مند شدند، درحالی‌که مزایای این روندها افراد عادی را دور می‌زد. آنها بر همین اساس خواستار حمایت از تجارت و مرزهای ملی آمریکایی هستند؛ چراکه احساس می‌کنند عقب مانده‌اند.

به اعتقاد این دو، پایگاه حزب جمهوری‌خواه از آمریکایی‌های متمول و تحصیلکرده به رأی‌دهندگان فاقد مدرک دانشگاهی تبدیل شده است. در دهه 1990، سفیدپوستانی که به دانشگاه نمی‌رفتند، تمایل داشتند از بیل کلینتون دموکرات حمایت کنند، اما در سال 2016 آنها با 39 درصد از ترامپ جمهوری‌خواه دربرابر هیلاری کلینتون دموکرات حمایت کردند. در سال2020‌ نیز تقریبا نسبت ترامپ دربرابر بایدن در این قشر همین بود.

این دو استاد دانشگاه، دور شدن حزب جمهوری‌خواه از این هویت جدید را باعث تضعیف حزب می‌دانند و با اشاره به اینکه «حتی پس از همه‌گیری کرونا، رکود اقتصادی، استیضاح، چهار سال احساسات ضدمهاجرتی و اعتراضات سیاه‌پوستان، بازهم ترامپ بیشتر از هر نامزد ریاست‌جمهوری در تاریخ به نام جو بایدن رای آورد» نوشتند: «پیروزی کلی بایدن با اختلاف

 7 میلیون رای بود، اما پیروزی وی در کالج انتخاباتی متکی به 45 هزار رأی در سه ایالت بود. این شبیه به حاشیه محدود کالج انتخاباتی ترامپ در سال 2016، با 77 هزار رأی در سه ایالت بود.» آنها پیش‌بینی کردند این شکاف قابل‌جبران است و یک نامزد قدرتمند جمهوری‌خواه یا بروز یک مشکل سیاست خارجی برای حزب دموکرات فعلی یا یک شانس کوچک می‌تواند ریاست‌جمهوری را به حزب دیگر برگرداند.

بررسی‌های نویسندگان این مقاله نشان می‌دهد حمایت از جمهوری‌خواهان، به‌رغم سخنان ضد سیاه‌پوستان و سخنان ضدمهاجرت، در میان رای‌دهندگان به‌طور سنتی دموکراتیک آفریقایی آمریکایی و اسپانیایی‌تبار تاحدی افزایش یافته است. آنها معتقدند در چهارسال آینده حزب جمهوری‌خواه پایگاه پوپولیستی خود را بدون مقاومت محافظه‌کاران سنتی محکم خواهد کرد؛ «اگر همه‌گیری اتفاق نیفتاده بود - که عامل اصلی کاهش حمایت از ترامپ بود‌- دونالد ترامپ همچنان در کاخ‌سفید باشد. پیروزی جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده احتمالا به اتحاد بین محافظه‌کاران سنتی و پوپولیست احتیاج دارد، با حضور هر دو گروه برای رای دادن. سوال اساسی اما این است که کدام‌یک ائتلاف را رهبری می‌کند؟ درحال حاضر مدعیان جمهوری‌خواه برای نامزدی 2024 و رهبری جدید GOP را طیف گسترده‌ای از پوپولیست‌ها دربرابر محافظه‌کاران سنتی در بر می‌گیرد.