درباره اولین روز جهانی کارگر جمهوری اسلامی ایرانسجاد صداقت: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ هر چند سهشنبه بود؛ اما هیچ یک از روزنامههای سراسری کشور در آن منتشر نشد. این حادثه یک دلیل ساده داشت و آن همزمانی این روز با اول ماه می و روز جهانی کارگر بود.
بزرگترین تظاهرات کارگری ایران
11 اردیبهشت 1358 هر چند سهشنبه بود؛ اما هیچ یک از روزنامههای سراسری کشور در آن منتشر نشد. این حادثه یک دلیل ساده داشت و آن همزمانی این روز با اول ماه می و روز جهانی کارگر بود. روز جهانی کارگر از آن روزهایی است که در ایران نیز همواره پاس داشته میشود و کارگران در این روز «بر اساس ماده ۶۳ قانون کار و مقاولهنامههای بینالمللی تعطیل هستند.» این روز به مناسبت اعتصاب و تجمع کارگران آمریکایی در شهر شیکاگو و کشته و مجروح شدن آنان به دست پلیس در روزهای بین اول تا چهارم می 1886 به تدریج در گوشه و کنار جهان مراسم یادبود برگزار و هر سال هم تکرار شد که به تدریج اول می، روز جهانی کارگر عنوان گرفت. در این میان اولین روز جهانی کارگر پس از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از بزرگترین تجمعات ماه اول نظام جمهوری اسلامی ایران را پدید آورد. 11 اردیبهشت 1358 به معنای واقعی همه کشور تعطیل بود و شور انقلابی دوباره در خیابانهای شهرهای گوناگون خود را نشان میداد. بازخوانی آنچه در روز 11 اردیبهشت 1358 در تهران و شهرستانها گذشت فرصت مناسبی برای پرداختن به یکی از مهمترین تجمعات پس از پیروزی انقلاب اسلامی است.
سیل بیانیهها و اعلامیهها
«نمایش باشکوه قدرت کارگران ایران» تیتر اول روزنامه آیندگان صبح 10 اردیبهشت 1358 بود. آیندگان در مطلب خود با اشاره به روز اول ماه می مینویسد: «فردا میلیونها کارگر ایرانی در تهران و شهرستانها همبستگی کارگران جهان را جشن میگیرند و در خیابانها نمایش قدرت میدهند. کارگران در سازمانها و گروههای سیاسی برای نمایش هر چه باشکوهتر این وحدت و همبستگی که همزمان در بیشتر کشورهای جهان برپا میشود از روزها پیش تدارک دیدهاند و از بامداد فردا این قدرت را به نمایش میگذارند.» به همین دلیل نیز به مناسبت این روز سیل بیانیهها و اعلامیههای بسیاری منتشر شد.
حزب جمهوری اسلامی ایران، جنبش انقلابی مردم مسلمان ایران، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، حزب توده ایران و... برای این مراسم ابراز آمادگی و از مردم درخواست کردند که در این مراسم حضور پیدا کنند. هر چند دولت موقت این روز را تعطیل اعلام نکرد و همین امر باعث شد که روزنامه آیندگان برای تعطیلی 11 اردیبهشت در سالهای آینده ابراز امیدواری کند، اما تقریبا بخش مهمی از نهادهای دانشگاهی، انجمنهای کارگری، رسانهها و... در این روز تعطیل بودند. در همین باره نیز آیتالله سیدمحمود طالقانی انقلاب ایران را متعلق به تمام زحمتکشان دانست و کارگران را نیروی موثر علیه امپریالیسم آمریکا خواند.
اولین مراسم روز کارگر در جمهوری اسلامی
کیهان در گزارش خود که روز 12 اردیبهشت منتشر شد با اشاره به جمع صدها هزار نفری کارگران در میدان امام حسین مینویسد: «عظیمترین میتینگ روز کارگر توسط حزب جمهوری اسلامی برگزار شد. بر اساس برنامه اعلام شده این حزب دیروز صدها هزار نفر زن و مرد از پنج نقطه تهران به سمت میدان امام حسین روان شدند. راهپیمایان در گروههای مجزای چند هزار نفری حرکت خود را آغاز کردند. در میدان انقلاب هشت هزار کارگر کارخانههای قرقره زیبا، بنز خاور، سازمان گوشت، پارس متال، گروه صنعتی ملی پریتون واخن، ارج و کارخانههای دیگر اولین گروهی بودند که به سمت میدان امام حسین راه افتادند و در پی این گروه، صف راهپیمایان بیش از سه کیلومتر امتداد داشت و در پیشاپیش، اعضای حزب جمهوری اسلامی ایران، روحانیون نیز در حرکت بودند.
در این راهپیمایی عکسهایی از امام خمینی، آیتالله طالقانی و مهدی بازرگان، نخستوزیر ایران و شهدای انقلاب دیده میشد و صدها پلاکارد و شعار پارچههایی در حمایت از حقوق کارگران در اهتزاز بود. کارگران صنف نقاش ساختمان شعار «مستحکم باد پیوند کارگران سراسر جهان» را در دست داشتند و از جمله شعارهای دیگر تا خون در رگ ماست، خمینی رهبر ماست، ملی کردن بانکها خواسته کارگران مسلمان است، سلام بر خمینی، درود بر کارگر، خمینی پیروزیت مبارک، کارگر آزادیت مبارک و همچنین شعار «نیست برای آدمی مگر آنچه کار کرده» در صفهای مقدم راهپیمایان دیده میشد. از دیگر نقاط اجتماع حزب جمهوری اسلامی میتوان به میدان رسالت (فرح سابق)، میدان راهآهن، میدان شوش، خیابانهای دماوند، شهباز و انقلاب (شاهرضا) و... اشاره کرد. مراسم اصلی ساعت ۹:۱۵ صبح در میدان امام حسین(ع) آغاز شد و پس از خوانده شدن پیامهای گروهها و احزابی همچون پاسداران انقلاب، انجمن اسلامی مهندسین، کارگران صدا و سیمای جمهوری اسلامی، انجمن اسلامی معلمان ایران، دانشجویان و دانشگاهیان، نمایندگان کارگران کارخانههای مختلف پشت تریبون آمده و پیامهای تشکلهای کارگری خود را قرائت کردند. بعد از خوانده شدن پیامها ابوالحسن بنیصدر، محمد بهشتی و هانی الحسین، نماینده سازمان آزادیبخش فلسطین در ایران در اجتماع میدان امام حسین(ع) سخنانی ایراد کردند و مراسم با قرائت قطعنامهای پایان یافت.»
در این روز علاوهبر میدان امام حسین به نوشته کیهان «در چند گوشه دیگر شهر [تهران] نیز مراسمهایی به مناسبت روز جهانی کارگر برگزار شد.» جشن اول ماه می خانه کارگر و تشکلهای همسو در میدان سپه، مراسمی به مناسبت روز جهانی کارگر در دفتر موسسه کیهان، بزرگداشت شهدای اردیبهشت ۱۳۵۰ کارخانه جهانچیت، علی کارگر، وجیهالله حشمفیروز و حسین نیکوکار، در دانشکده حنیفنژاد (کشاورزی کرج) و... دیگر مراسمی بود که به مناسبت این روز برگزار شد. شاید یکی از مهمترین سخنرانیهای 11 اردیبهشت، سخنرانی سیدحسن بنیصدر و سیدمحمد بهشتی در مراسم میدان امام حسین بود. با همه این اوصاف اما پایان مراسم روز کارگر به شب 11 اردیبهشت و ترور مرتضی مطهری و شهادت او منجر شد. اتفاقی که روز کارگر را در سایه یکی از اولین ترورهای تاریخ جمهوری اسلامی قرار داد.
مطالب پیشنهادی







