نیلوفر مژدهی، روزنامهنگار: یکی از منتقدان همیشگی فوتبال واعظآشتیانی است. مدیرعامل پیشین باشگاه استقلال وضعیت فوتبال ایران را با انتخابی که شکل گرفت خوب نمیداند و به این نوع انتخابات انتقاد میکند؛ هرچند همچنان معتقد است با راهکارهای درست و منطقی و درس گرفتن از آنچه در گذشته رخ داده است میتوان شرایط فوتبال را بهنفع پیشرفت عوض کرد. گفتوگوی «فرهیختگان» را با امیررضا واعظآشتیانی در ادامه میخوانید.
با توجه به آرای انتخابی میتوان به آینده فوتبال ایران خوشبین بود؟
من فردی فنی نیستم بلکه مدیریتی هستم، از اینرو نمیتوانم بگویم چه بکنند و چه نکنند ولی میتوانم بگویم بزرگترین خلأ امروز فدراسیون فوتبال ما نظم و انضباط و نبود سیستم است.
ساختار پر از ایراد فوتبال ما در این دوره میتواند برطرف شود؟
اگر قرار است پیشرفت داشته باشیم و به توسعه برسیم ابتدا باید ساختاری کارآمد داشته و افرادی فکور داشته باشیم. در ادامه باید نظم و انضباط و تفکر سیستماتیک را افزایش دهیم، نهتنها در ورزش بلکه در همه موارد کشور به این مهم نیاز داریم. حال اگر رئیس فدراسیون فوتبال توانایی رسیدن به این امر مهم را دارد و میتواند این موارد را در ابتدا به سرانجام برساند میتوان به وقوع اتفاقات جدید امیدوار بود. لازم است افراد مختلف در پستهایی انتخاب شوند که کارآمد بوده و از آنها درست استفاده شود. از افرادی استفاده شود که تخصص و تجربه لازم را داشته و روح مشارکتی داشته باشند و از ظرفیتهایی که خارج از سیستم فوتبال است بهدرستی بهره ببرند. حتی میتوانند از افراد در حوزه فرهنگ، اقتصاد و سیاست هم بهره لازم را ببرند، نهتنها فدراسیون فوتبال بلکه همه رشتههای ورزشی و جامعه ورزشی آمیخته با سیاست است. این را نمیشود کتمان کرد و در همهجای دنیا به این شکل است.
با توجه به افراد انتخابی هیاترئیسه میتوان به این تغییر ساختار امیدوار بود؟
هیاترئیسه از افراد متجانس تشکیل شده است و تنوعی در این لیست وجود دارد. اینکه همه فوتبالی باشند نمیتواند موثر باشد. از اینرو اگر این تجانس در راستای همافزایی در راستای ارتقای فوتبال قرار بگیرد میتواند اثربخش باشد، مشروط به اینکه بحثها تخصصی و کارشناسی باشد. اگر قرار است فدراسیون فوتبال موفق شود ابتدا باید هیاترئیسه کارآمد باشد. اگر هیاترئیسه کارآمد و مطالبهگر از رئیس فدراسیون باشد و زیر سایه او قرار نگیرد میتوان امیدوار بود فدراسیون به موفقیتهایی برسد در غیر این صورت دور باطل را طی خواهد کرد.
با توجه به اینکه هنوز نایبرئیسها انتخاب نشدند و اتفاقاتی که در دور قبل رخ داد چه افرادی را برای این پستها موثر میدانید؟
هنوز که فردی انتخاب نشده است. نایبرئیس اول بهنوعی تشریفاتی است. از این نظر که اگر روزی رئیس مرخصی بود، برکنار شد، بیمار بود یا فوت کرد مقطعی مسئولیت را برعهده میگیرد. اینکه نایبرئیس دفتری در فدراسیون فوتبال داشته باشد نه منطقی است و نه اصولی. هرچند قبلا چنین اتفاقی رخ داد و نایبرئیس اول در فدراسیون دفتر کاری داشت! جالب است نایبرئیسی که عملا کارهای نیست برخلاف اصول در فدراسیون دفتر داشت. این برخلاف اصول است. نایبرئیس دوم مسئولیت سازمان لیگ را که امری است مهم برعهده دارد. باید هرچه سریعتر انتخاب شود چراکه فرد مهمی است. لازم است فردی برنامهریز، مدیر و مدبر باشد. لازم است از افراد در جایگاههای خودشان بهدرستی استفاده کنند و راندمان و بهرهوری را در این بخش رونق دهند. در نتیجه فردی لازم است که مدیر باشد و سازمان لیگ را ساماندهی منطقی کرده و با انضباط هدایت کند؛ چراکه بیانضباطی در این بخش فراوان است، لذا امیدوارم نایبرئیس دوم هم بهزودی مشخص شود.
با توجه به سابقه عزیزیخادم، چقدر او را در رسیدن به این اهداف موفق میبینید؟
امیدوارم این توان را داشته باشد. من گفتنیها را گفتم و اینکه چقدر از آن بهره میبرند بحث دیگری است. امیدوارم از این ظرفیتهایی که درمجموع گفتم برای پیشبرد اهداف ورزشی بهخصوص فوتبال بهره ببرند.
انتقادهای اخیر به روسای هیاتهای فوتبال است. برخی از آنها سالهاست در سمت خود ابقا میشوند و این یکی از انتقادهای اهالی فوتبال به فدراسیون و قوانین است.
باند و باندبازی در فوتبال از همانجا شکل گرفته و قبیلهگرایی یعنی همین ابقاها. رئیس هیاتی 20 و دیگری 30 سال است در این سمت قرار دارد. نمیدانم در این سالها چه گلی بهسر فوتبال زدند؟ جز اینکه توانستند فضایی ایجاد کنند که در استان رای آورده و تا بهامروز ابقا شوند. معنی خلاقیت و شایستهسالاری و پیشرفت و توسعه چیست؟ این افرادی که این پستها را در استانها اشغال کردند ماحصل ریاست خود را گزارش کنند تا بدانیم دستاوردشان چه بوده است؟ متاسفانه بهدلیل باند و باندبازی این اتفاق هربار تکرار میشود.
فکر میکنید چه زمانی باید به این وضعیت رسیدگی شود؟
یکی از وظایف وزارت ورزش این است که این مسائل را بهدرستی رصد کند. اینکه در فضای در اصطلاح دموکراسی دخالت نمیکنند، بهانه است. این اسمش دموکراسی نیست بلکه باندبازی است. کجای دنیا به قبیلهگرایی، دموکراسی میگویند؟ اتفاقا این شرایط ضددموکراسی است؛ ضدشایستهسالاری و ضدپیشرفت و توسعه است.
به موفقیت منتخبان اخیر فدراسیون فوتبال خوشبین هستید؟
من درمجموع خوشبین نیستم. من با این پیشفرض که اگر قرار است پیشرفت و توسعه صورت بگیرد، این صحبتها را مطرح کردم. درواقع من خوشبین نیستم ولی امیدوارم این اتفاقات رخ دهد. برای همین است که به وزارت ورزش انتقاد دارم. آنها چرا باید فردی را وارد انتخابات کنند که مهره سوخته به حساب میآید. افراد باسواد و توانایی در این فوتبال هستند که جای سرمایهگذاری دارند، نمیدانم چرا دنبال این افراد نیستند. ضعف ساختاری و بیبرنامگی وجود دارد و لازم است اصلاح شود.
فکر میکنید وزارت ورزش هم مثل فوتبالیها در این انتخابات رو دست خوردند؟
فوتبالیها بهدنبال افرادی که در این رشته صاحبنظر و تحصیلکرده هستند، نرفتند. با چنین تفکری انتظار دارند فوتبالیها بر مسند کار بنشینند. فوتبال مگر فقط ورزش است که افراد سیاسی و فرهنگی و اجتماعی به آن ورود نکنند. طبیعی است که ورزش نقش پررنگ و گستردهای دارد ولی بهنظر میرسد خود فوتبالیها کوتاهی کردند. از اینرو به تغییر خیلی خوشبین نیستم. وزارت ورزش نیز در این دوره از انتخابات شکست خورد چراکه راه اشتباهی رفت. باید برای شایستهسالاری تلاش میشد و روی افرادی سرمایهگذاری صورت میگرفت که تفکرات قوی و همکاران قوی داشته باشند. امیدوارم افراد جدید بتوانند به فوتبال کمک کنند هرچند خوشبین نیستم.