دیاکو حسینی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به تحلیل سفر گروسی به تهران و اقدام ایران برای آغاز کاهش سطح بازرسی‌ها پرداخت که در ادامه می‌خوانید.

توقف اجرای پروتکل الحاقی چه میزان از نظرات‌های آژانس را متوقف می‌کند؟ برخی، درصدهایی را حتی نسبت به تاثیرگذاری این طرح‌ مطرح می‌کنند.

بیان میزان و درصد تاثیرگذاری از جنبه فنی توقف اجرای پروتکل الحاقی درست نیست؛ چراکه این موضوعات کاملا توافق شده است و با درصدبندی نمی‌توان از آن صحبت کرد. درواقع این شکلی از یک فرآیند ساده‌سازی است؛ قرار بوده در‌صورتی‌که آمریکا تحریم‌ها را لغو نکند قانون مجلس اجرا شود که خب تاکنون این اتفاقات نیفتاده و تحریم‌ها لغو نشده است. بایدن هم به‌رغم اینکه تمایل دارد به برجام بازگردد و این را قبلا هم اعلام کرده، اما طبیعتا مایل نیست در چارچوب معامله زمانی که ایران تعریف می‌کند، عمل کند؛ ما حتی اگر فرض بگیریم بایدن تصمیم داشت قبل از این مقطع زمانی به برجام بازگردد به‌واسطه این قانونی که مجلس تصویب کرده آن فرآیند عقب افتاده و به همین دلیل عده‌ای از کارشناسان با کارآمدی این قانون در راستای اینکه آمریکا را وادار به لغو تحریم کند، مخالف بودند و آن را بی‌اثر می‌دانستند اما این قانون درحال حاضر باید اجرا شود و در عمل دید که چه توافقی بین ایران و آژانس صورت می‌گیرد.

 اگر هیچ نشانه‌ای از اقدام آمریکا دیده نشود ایران حاضر به مذاکره نیست

سخنگوی وزارت امورخارجه اعلام کرد ترتیب کلیدی ما شامل تعهد، اقدام و مذاکره است؛ درحالی‌که برخی نظرات دیگری دارند. ارزیابی شما چیست؟

من فکر می‌کنم که این مسائل باید در یک روند کاملا غیرمتعصبانه و براساس منافع ملی در شرایط حاضر مورد توجه قرار گیرد؛ درحالی‌که هیچ نشانه‌ای از اقدام آمریکا دیده نشده، ایران هم حاضر نخواهد بود با آمریکا وارد گفت‌وگو شود و پشت یک میز بنشیند، لذا ما به اقدام آمریکا نیاز داریم اما در عین حال باید دارای این واقع‌بینی باشیم که طرف آمریکایی نیز مشکلات عدیده در داخل آمریکا دارد که به او اجازه نمی‌دهد حتی برخلاف حقوقی که تعریف شده و براساس قوانین بین‌المللی که باید به برجام بازگردد، بلافاصله عمل کند.

ما معتقدیم بدون اینکه گام‌های موثری برداشته شود، این دیدار شکل نمی‌گیرد؛ چراکه ایران هیچ اعتمادی به طرف مقابل ندارد و اگر آمریکا گام‌هایی را بردارد که نشان دهد واقعا مصمم بوده و در این مسیر جدیت دیپلماتیک دارد، در آن صورت ممکن است زمینه یک دیدار بین 4+1 با ایران و ایالات متحده به‌عنوان میهمان در این جلسه فراهم شود و در آن صورت بن‌بستی که در آن گرفتار هستیم شکسته خواهد شد و معلوم می‌شود ما می‌توانیم به توافقی درخصوص برجام برسیم یا خیر.

نویسنده: مجتبی ولی، خبرنگار