امین کمالی، دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی دانشگاه زابل: این روزها بسیاری از مردم و فعالان فضای مجازی استان سیستانوبلوچستان از تکمیل سد «کمالخان» در خاک افغانستان و تغییر مسیر آب ورودی از طریق رودخانه هیرمند به ایران، بسیار نگران بوده و خواستار پیگیری و ورود موثر وزارت امورخارجه به این موضوع حیاتی هستند، اما متاسفانه نهتنها وزارت امورخارجه ورود جدی نداشته است بلکه تاکنون هیچیک از مسئولان محلی و کشوری از نماینده گرفته تا استاندار درخصوص موضوع حقابه هامون اظهارنظر روشن و قاطعی نداشتهاند و ظاهرا منتظرند مانند سالهای قبل بر اثر خشکی صددرصدی تالاب هامون این منطقه مجدد به کانون ریزگرد تبدیل شده و زابل یکبار دیگر عنوان آلودهترین شهر جهان را کسب کند و اکثریت مردمش که کشاورزان، دامداران و صیادان زحمتکش و ولایتمدار هستند بهدلیل شدت گردوغبار و مشکلات معیشتی مجبور به ترک تنگه احد ایران شوند، وگرنه با چند مصاحبه و دیدار و گرفتن عکسهای یادگاری دردی از مردم دوا نمیشود.
همانطور که طی سالهای اخیر با این روش کاری نهتنها دردی دوا نشد بلکه فرصت فشار حداکثری را به افغانستانیها با تسریع در روند سدسازیهایشان دادیم تا حال مسئولان افغانستان برای ما خط و نشان بکشند. البته هنوز هم دیر نشده و افغانستانیها هم خوب میدانند سرشاخ شدن با ایرانی که به افغانستان بهعنوان دوست و برادر نگاه میکند تا یک دشمن برایشان گران تمام میشود، کمااینکه چندی پیش در آتشسوزی یکی از گمرکات مرزی این کشور همین ایرانیان بودند که به دادشان رسیدند و آتش افتاده بر جانشان را خاموش کردند.
دلیل اینکه میگوییم طی سالها و بهخصوص ماههای اخیر ضعف نمایندگان در پیگیری موضوع حقابه سیستان محرز است اینکه در ماههای اخیر باوجود اینکه همه مردم، رسانهها و فعالان اجتماعی و حتی رسانههای افغانستانی موضوع سدسازیها و انحراف آب در افغانستان و ممانعت از ورود آب به ایران حرف و تیتر اولشان بوده، اما چهار نماینده از هشت نماینده استان که بهصورت مستقیم با این موضوع در ارتباط هستند آنچنان که باید فعالیت قاطعی نداشتهاند؛ مانند آقای دکتر دهمرده که به درج چند گزارش از عملکردش درخصوص این موضوع ازجمله جلساتش با مسئولان مربوطه و چند نطق کوتاه در مجلس اکتفا کرده و دکتر سرگزی دیگر نماینده سیستان نیز به همین شکل عملکرد خود را درخصوص جلوگیری از خشکی مطلق هامون و مشکلات و تنشهای آبی منطقه را با قراردادن تصویری از دیدار با ظریف و قول گرفتن از وی بابت حضور هیات دیپلماسی ایران جهت بررسی موضوع در کشور افغانستان شرح داده که این مهم نیز پس از مدتها هنوز عملی نشده است و دیگر نماینده استان یعنی دکتر مالکی که عضو کمیسیون امنیت ملی است و با توجه به اینکه مهاجرت حاصل از خشکی هامون تهدیدی اساسی برای امنیت کشور خواهد بود، توقع میرفت عملکرد چشمگیری داشته باشد، جز شعار هیچ اقدام چشمگیری صورت نداده و تنها از تشکیل ستاد ملی احیای هامون طی جلسهای با اسحاق جهانگیری، معاوناول رئیسجمهور خبر داده است.
درخصوص تشکیل ستاد ملی احیای تالاب هامون گرچه اقدام خوبی است، باید خطاب به آقای مالکی بگوییم که توقعات از شما خیلی بیشتر از این حرفهاست و خودتان بهتر واقفید که در گذشته مانند ستاد ملی احیای تالاب هامون که شما از آن بهعنوان عملکرد دم میزنید، در سطوحی بالاتر و حتی بینالمللی با عنوان کمیته مشترک احیای تالاب هامون بین ایران و افغانستان نیز شکل گرفت ولی جز جنبه خبری و رسانهای برای افراد، هیچ عایدی نصیب مردم نشد، آقای مالکی باید بگوییم با این قبیل جلسات و کارگروهها مشکلی حل نخواهد شد کمااینکه شما در حل قضیه تالاب هامون موازیکاری را نیز به بالاترین حد رسانده و حتی از دو نماینده سیستان هم جهت گرفتن نتایجی مثبتتر، دعوت به همکاری و همراهی نکردهاید و باید گفت که یک دست صدا ندارد و دیگر گفتوگو و مصاحبه برای سیستان آب نمیشود.
آقای مالکی شما ماهها قبل از این نیز در گفتوگوی زنده اینستاگرامی که با دانشجویان داشتید، از پیگیری مجزای حقابه بینالمللی تالاب هامون و حقابه رودخانه هیرمند خبر دادید که باز هم پس از گذشت چند ماه نهتنها اتفاقات چشمگیری را در این خصوص شاهد نیستیم بلکه افغانستانیها با هزاران منت تنها راضی به دراختیار قراردادن حداقلی یکی از دو حقابه سیستان شدهاند که آن را نیز تاکنون ندادهاند و عملا چیزی خلاف گفتههایتان را شاهدیم.
لازم است تلنگری نیز به آقای شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس بزنیم و به ایشان بگوییم آقای شهریاری شما نه بهعنوان یک سیستانی، نه بهعنوان یک عضو مجمع نمایندگان استان، بلکه بهعنوان رئیس کمیسیون بهداشت مجلس و شخصی که سالها عضو این کمیسیون بودهاید، آیا از آمار وحشتناک مبتلایان به بیماری تنفسی در سیستان بهدلیل طوفانهای مرگبار این منطقه خبر ندارید که باعث شده است سیستانیهای بسیاری همه ساله جهت درمان به استانهای دیگر بروند؛ آیا خبر ندارید که بیمارستانهای سیستان در ایام طوفانهای ناشی از خشکی هامون جایی برای سوزن انداختن ندارند! پس چرا هیچگاه جهت حل اساسی این مشکل تلاشی انجام ندادهاید؛ شما مدعی شدهاید که جهت حل مشکل آب سیستان ظریف را به مجلس کشاندهاید، ولی چرا پس از آن شاهد عملکرد مثبتی نبودهایم و حتی پس از طرح سوال شما در سال ۹۴ از ظریف، کماکان مشکل پابرجاست! این نشان میدهد شما آنچنان که باید قاطعانه جهت حل این موضوع برخورد نکردهاید.
چندی پیش تعدادی از اعضای مجمع نمایندگان استان مخالفت خود را با طرح تقسیم استان با این دیدگاه که حل مشکلات منطقه با وحدت بین نمایندگان و ارائه برنامههای هدفمند راحتتر حلشدنی است، اعلام کردند؛ حال سوال اینجاست چرا این نمایندگان در برابر خشکیده شدن هامون، در برابر مهاجرت هزاران سیستانی، در برابر طوفانهای مرگبار سیستان و مشکلات ریز و درشت سیستان و سیستانی سکوت کردهاند، مگر شما نبودید که دم از وحدت نمایندگان جهت حل مشکلات منطقه میزدید، حال چرا در برابر مشکلات مردم شمال همین استان که به فرموده رهبر انقلاب تنگه احد ایران است، سکوت کردهاید، مگر سیستان جزئی از این استان نیست! این بیتفاوتیهای شما علاوهبر تضادی که با گفتههایتان دارد، نشان میدهد که شما تنها درجهت منافع سیاسی خود و افرادی خاص موافق یا مخالف طرحهای ارائهشده درخصوص منطقه هستید ولاغیر. حتی اگر تلاشهای نمایندگان سیستان را جهت حل مشکلات آب، اینترنت و حتی مسائل آموزشی در بلوچستان نادیده بگیریم، چگونه وجدانتان راضی به سکوت دربرابر مرگ هامون و مردمش، مهاجرت هزاران سیستانی و به خطر افتادن امنیت منطقه و کشور است؟ آقای سعیدی(نماینده چابهار) شما که خود عضو فراکسیون محیطزیست هستید و همواره درخصوص بسیاری از مشکلات زیستمحیطی کشور اظهارنظر میکنید، چرا درباره خشکی لبان تالاب هامون و زندهبهگور شدن مردم تشنه سیستان در گردوغبارها و طوفانهای منطقه هیچ نمیگویید؟ از همه نمایندگان استان خواهشمندیم جهت حل این مشکل کنار آقایان دهمرده و سرگزی، دو نماینده شمال استان ایستاده و یکبار برای همیشه بهصورت کاملا قاطع دولت را مجاب کنند تا با دیپلماسی مقتدر حیاتی مجدد را به هامون هدیه داده و مانع از مهاجرت هزاران سیستانی بر اثر بیکاری، ناامنی، بیماری و گردوغبارها شوند، زیرا چندی بعد به ازای کوچ هر سیستانی، باید یک مرزبان را در سنگرهای خالی امنیتی در استراتژیکترین مرز ایران بگذارند.