بازگشت به برجام یا لغو مکانیسم ماشه مهم نیست آمریکا بگوید لغو تحریم‌ها چه می‌شود؟

فواد ایزدی، کارشناس مسائل آمریکا و استاد دانشگاه تهران است که پس از اقدام جدید آمریکا مبنی‌بر عقب‌نشینی از اجرای مکانیسم ماشه و نامه نماینده موقت آمریکا در سازمان ملل به رئیس شورای امنیت این سازمان و پس‌گرفتن ادعای دولت پیشین ایالات متحده برای بازگشت تحریم‌ها علیه ایران نکاتی را مطرح کرد که مشروح آن در ادامه آمده است.

با توجه به اقدام جدید آمریکا که به‌تعبیر آقای ظریف آمریکا با عقب‌نشینی از مکانیسم ماشه رویکرد جدیدی را نشان داد، ارزیابی شما چیست؟ به‌ویژه اینکه آنها هنوز با اقدام عملی مورد تاکید ایران فاصله دارند؛  تحلیل شما از این اقدام و تبعات و اهدافش چیست؟

دولت ترامپ دچار یک آبروریزی بزرگ شده و اعلام کرده بود که مکانیسم ماشه فعال شده است، درحالی‌که در سازمان ملل شورای امنیت از 15 کشور، 13 کشور با آنها مخالف بودند، لذا این اتفاق آبروریزی بزرگ دیپلماتیک برای ایالات متحده بود. کاری که دولت بایدن انجام داد، این است که می‌خواهد این آبروریزی را برای آمریکا متوقف کند، چراکه آنها نیز متوجه شده‌اند‌ عملکرد دولت ترامپ عملکردی بود که به‌ضرر دولت آمریکا تمام شده است.

اما آنچه ایران نیاز دارد از طرف مقابل ببیند، لغو تحریم‌هاست، ممکن است برخی در دولت بایدن این ذهنیت را داشته باشند که روغن ریخته را نذر امامزاده کنیم و از سیاست شکست‌خورده دوری کرده و آن را به ایران بفروشیم، اما این تفکر واقعی نیست؛ چراکه آن اتفاقی که باید در حوزه تحریم رخ دهد، این است که تحریم باید کاملا لغو شود و طرف مقابل درنهایت باید تصمیم بگیرد از سیاست‌های شکست‌خورده دولت ترامپ پیروی کند یا واقعیت‌های موجود و قدرت ایران را اینگونه که هست بپذیرد، لذا انتخاب با آنهاست؛ چراکه توپ در زمین‌آمریکایی‌هاست؛ اگر آنها تحریم‌ها را لغو کنند ایران ممکن است به بخشی از تعهدات خود ذیل برجام که متعهد نبوده بازگردد و اگر تصمیم بگیرند سیاست ترامپ را ادامه دهند، ایران نشان داده این سیاست شکست‌ خورده است و می‌تواند مقاومت کند تا زمانی که آمریکا بر سر عقل بیاید.

 بازگشت آمریکا یا لغو مکانیسم ماشه مهم نیست؛ ایران فقط لغو تحریم‌ها را می‌پذیرد

درخصوص یکپارچه شدن لغو تحریم‌ها و اینکه ایران عجله‌ای برای بازگشت به برجام ندارد، نظر شما چیست؟ چراکه برخی معتقدند اگر آمریکا به برجام بازگردد دیگر تحریم‌ها را لغو نمی‌کند.

بحث بازگشت یا عدم بازگشت آمریکا به برجام برای ایران موضوعیت ندارد و به همین دلیل ایران از برجام عبور کرده است. از این‌رو چیزی که باید رخ دهد، برداشته شدن و لغو تحریم‌هاست، لذا اگر این اتفاق بیفتد، ایران قدم‌های متقابلی را برمی‌دارد و در غیر این‌صورت صرفا درصدد گفتاردرمانی خواهند بود و هدف دیگری ندارند‌ چراکه آمریکایی‌ها حرف زیاد می‌زنند. پس از تجربه هفت‌سال گذشته همه کارشناسان دریافتند که اعتمادی به حرف آمریکا نیست و آنها دیگر باید فقط در عمل تعهدات خود را نشان داده و کار عملیاتی کنند؛ در این راستا نیز تحریم‌ها غیرقانونی است که باید آن را متوقف کنند.

 حضور آمریکا در 1+4 تا زمانی که تحریم‌ها لغو نشود موضوعیت ندارد

رویترز مدعی شده آمریکا خواستار مذاکره با ایران در قالب 1+5 شده است، در پازل فعلی این درخواست را چطور تحلیل می کنید؟

آمریکا از برجام رسما خارج شده و از این جهت 1+5 نداریم، بلکه 1+4 داریم. کاری که آمریکایی‌ها باید انجام دهند، این است که پیش از آنکه در جلسه 1+4 شرکت کنند به تعهدات خود عمل کنند؛ چراکه حضور آمریکا در جلسه 1+4 تا زمانی که تحریم ها لغو نشود، موضوعیت ندارد.