به گزارش «فرهیختگان»، اکثر روسای‌جمهور آمریکا در طول دو دوره ریاست‌جمهوری خود این شانس را داشته‌اند که دو قاضی دیوان عالی را انتخاب کنند اما بخت و اقبال بیش از دیگران با دونالد ترامپ همراه بوده که در کمتر از 4 سال می‌تواند سومین قاضی از 9 قاضی دیوان عالی را به‌صورت مادام‌العمر تعیین کند. مرگ «آنتونین اسکالیا» و اعلام بازنشستگی «آنتونی کندی» در کمتر از 18ماه از ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، شرایط را برای او فراهم کرد تا اقدام به تقویت محافظه‌کاران در این دیوان که عالی‌ترین نهاد قضایی در ایالات متحده آمریکا و مرجع تفسیر قانون اساسی ایالات متحده آمریکاست، بکند. تا جمعه محافظه‌کاران اکثریت 5نفره در دیوان عالی داشتند اما به یکباره همه‌چیز تغییر کرد  و خبری را که دموکرات‌ها حداقل تمایلی برای شنیدن آن تا انتخابات 2020 نداشتند، اعلام شد.

رسانه‌های آمریکایی روز گذشته گزارش دادند خانم «روث بیدر گینزبرگ»، از قضات لیبرال دیوان عالی آمریکا و مدافع حقوق زنان، روز جمعه در 87سالگی به‌علت بیماری سرطان درگذشت. گینزبرگ سال ۱۹۹۳ میلادی ازسوی بیل کلینتون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا به عضویت دیوان عالی آمریکا درآمد. او به‌دلیل دست‌وپنجه نرم‌کردن با چند سرطان و بیماری‌های سخت، قصد داشت سال ۲۰۱۶ میلادی پس از پیروزی هیلاری کلینتون در انتخابات ریاست‌جمهوری، خود را بازنشسته کند اما شکست کلینتون دموکرات و به‌قدرت رسیدن دونالد ترامپ جمهوری‌خواه، برنامه او را تغییر داد و با وجود وضعیت جسمانی‌اش و به امید اینکه ترامپ پیروز انتخابات 2020 نشود، کرسی قضاوت را حفظ کرد. اما بخت و اقبال با این قاضی چپگرا و دموکرات‌ها همراه نبود و او 6 هفته به روز موعود، مرد.

در آمریکا قضات دیوان عالی اگر خودشان قصد بازنشستگی نداشته باشند، می‌توانند به‌صورت مادام‌العمر در جایگاه خود باقی بمانند و هیچ مقامی امکان برکناری آنان را ندارد. پس از بازنشستگی یا مرگ، رئیس‌جمهور می‌تواند فردی را برای جانشینی قاضی بازنشسته یا فوت‌شده، معرفی کند و سنا نیز به آن رای بدهد. با مرگ این قاضی لیبرال، لیبرال‌ها و دموکرات‌ها ضربه سنگینی خوردند چراکه آنها برای یک دوره‌ طولانی باید قید اکثریت در این نهاد قدرتمند را بزنند. حالا از جمع 9 قاضی دیوان، محافظه‌کاران با 6کرسی، 2برابر لیبرال‌ها قدرت دارند و حرف آخر را می‌زنند. این البته هنوز 4سال ابتدایی دولت ترامپ است و اگر او 4سال دیگر در این سمت باقی بماند، شاید این ترکیب 7 به 2 نیز بشود.

  دلیل اهمیت دیوان عالی

دیوان عالی در آمریکا درواقع نقش فصل‌الخطاب اختلافات را برعهده دارد. در سیستم حقوقی آمریکا این دیوان وظیفه رسیدگی به درخواست‌های تجدیدنظر از دادگاه‌های ایالتی و فدرال را برعهده دارد و احکامش نیز قطعی و لازم‌الاجرا است. این دیوان همچنین مرجع رسیدگی شکایات ایالات علیه یکدیگر است. دیوان عالی علاوه‌بر این دو وظیفه، باید بر مصوبات کنگره ایالات متحده آمریکا و مجالس قانونگذاری ایالت‌ها نیز نظارت داشته باشد. اگر این مصوبات مغایر با اصول قانون اساسی آمریکا شناخته شوند، ازسوی دیوان عالی از درجه اعتبار ساقط می‌شوند. به‌عبارت دیگر، این دیوان نقش دادگاه قانون اساسی را ایفا می‌کند تا از نقض قانون اساسی به‌عنوان «منشور ملت» توسط مقامات فدرال یا مقامات ایالتی جلوگیری به عمل آورد. این وظیفه بیش از دو وظیفه پیشین، سیاسی تلقی می‌شود و تاثیر چشمگیری بر تحولات سیاسی و اجتماعی ایالات متحده برجای می‌گذارد. یورونیوز درباره این دیوان می‌نویسد: «همه تصمیمات اصلی در ایالات متحده در این دیوان گرفته می‌شود؛ از رای نهایی درباره سقط جنین و قوانین مهاجرتی گرفته تا دریافت کمک‌های درمانی، حق رای و اعلام حرف آخر درصورت وجود ابهام در نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا؛ تصمیماتی که بر سرنوشت مردم آمریکا آن‌هم برای چند دهه تاثیر می‌گذارند.»از مهم‌ترین احکام دیوان در دوره دونالد ترامپ علیه رئیس‌جمهور آمریکا می‌توان به رای دیوان به الزام ترامپ برای تحویل اسناد مالیاتی‌، رد طرح ترامپ درمورد تغییر قوانین پناهندگی ایالت کالیفرنیا، توقف حکم اعدام و غیرقانونی خواندن اخراج مهاجران جوان اشاره کرد.

با وجود اینکه به‌طور معمول انتصاب یک قاضی جدید برای دیوان عالی، دو تا سه‌ماه طول می‌کشد اما با این حال مرگ قاضی روث بیدر گینزبرگ، امیدها را میان جمهوری‌خواهان تقویت کرده است چراکه آنها از این طریق می‌توانند آرای اوانجلیست‌های آمریکا را که همواره خواستار لغو حق سقط جنین بودند، کسب کنند.

با وجود اینکه تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا چندهفته‌ای بیشتر باقی‌نمانده، بخشی از دموکرات‌ها تمایل دارند انتخاب قاضی جایگزین تا پس از انتخابات ریاست‌جمهوری به تعویق بیفتد. آنها امیدوارند جو بایدن در انتخابات سوم نوامبر پیروز شود و با انتخاب یک قاضی لیبرال، ترکیب دیوان را در حد همان 5 به 4 حفظ کند. به همین دلیل نیز روز جمعه «باراک اوباما»، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا در مراسم بزرگداشت گینسبرگ، از مجلس سنا خواست که انتخاب جایگزین برای وی را تا بعد از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ به تعویق بیندازند. به نوشته وبگاه شبکه خبری راشاتودی، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا با اشاره به اصلی که بعد از مرگ «آنتونین اسکالیا» یکی از قاضیان محافظه‌کار دیوان عالی آمریکا در سال ۲۰۱۶ اجرا شد، این اقدام را ممکن دانست. در سال ۲۰۱۶ با توجه به مخالفت باراک اوباما برای جایگزینی آنتونین اسکالیا قبل از انتخابات، «میچ مک‌کانل»، رهبر حزب اکثریت سنا گفت این رای‌گیری قبل از انتخابات برگزار خواهد شد.

اما جمهوری‌خواهان با دموکرات‌ها هم‌نظر نیستند و خواهان انتخاب سریع قاضی جایگزین هستند. انتخاب نهمین قاضی به این دلیل برای جمهوری‌خواهان اهمیت دارد که چنانچه ابهامی در نتیجه نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری به‌وجود آید، تعیین‌تکلیف نتیجه انتخابات به دیوان عالی واگذار خواهد شد. در این حالت چنانچه نهمین قاضی وجود نداشته باشد، این خطر وجود دارد که ۸ قاضی حاضر با دادن رای مساوی ۴-۴ بار دیگر سرنوشت انتخابات این کشور را به بن‌بست بکشانند. این نقش را در سال 2000 دیوان عالی آمریکا به‌خوبی ایفا کرد و توانست با یک حکم، یک رقابت تنگاتنگ را به‌نفع جورج بوش پسر رقم بزند.

  تغییر نتیجه انتخابات

انتخابات سال 2000 نمایش یکی از مهم‌ترین آرای دیوان عالی آمریکا بود. در این انتخابات، جورج بوش جمهوری‌خواه با ال‌گور دموکرات رقابت کردند. در این انتخابات رقابت بین دو کاندیدا به‌اندازه‌ای نزدیک بود که هرکدام در ایالت فلوریدا پیروز می‌شد، با کسب 29 الکترال، پیروز انتخابات می‌شد. فرماندار ایالت فلوریدا جب بوش برادر جورج بوش، حدود 70 هزار رای که عمدتا متعلق به مناطقی بود که دموکرات‌ها رای بیشتری می‌آوردند را ابطال کرد تا برادرش با اختلاف چندهزار رای پیروز انتخابات اعلام شود. پس از این اقدام، ستاد انتخابات ال‌گور به نتیجه رای‌گیری معترض شد. او خواست در دو شهرستان جنوبی فلوریدا که در آن سیاه‌پوستان به حزب دموکرات گرایش دارند، آرا به‌صورت دستی شمارش شود. پس از بازشماری آرا، فاصله چندهزار رایی بوش، به 327 رای کاهش یافت ولی با این حال او همچنان رئیس‌جمهور بود.

ستاد ال‌گور با توجه به این نتایج خواهان بازشماری آرا در چهار شهرستان دیگر (بروارد، میامی دِید، پام‌بیچ و ولوسیا) شد. درخواست ال‌گور با واکنش ستاد انتخابات جورج بوش مواجه شد و کار به دادگاه عالی ایالت فلوریدا کشید. اعتراض ستاد جورج بوش این بود که طبق قوانین فلوریدا، این ایالت باید در مدت هفت‌روز از زمان برگزاری انتخابات، نتیجه قطعی آن را اعلام کند و اگر قرار باشد آرای صندوق‌های چهار شهرستان جدید هم یک‌به‌یک بازشماری دستی شود، فلوریدا نخواهد توانست تا 14 نوامبر، نتیجه قطعی را اعلام کند. دادگاه عالی ایالت فلوریدا به نفع ال‌گور رای داد. به همین دلیل فرآیند شمارش دستی آرا آغاز شد و حین بازشماری آرا، به‌تدریج فاصله دو کاندیدا به کمتر از ۱۵۰ رای رسید. در چنین شرایطی، ستاد انتخاباتی جورج بوش، شکایتی تنظیم و تقدیم دیوان عالی ایالات متحده کرد. این دیوان که در آن زمان از 9 قاضی آن، منتسب به حزب جمهوری‌خواه بودند، بلافاصله و پیش از پایان بازشماری دستی آرا و مشخص‌شدن نتایج دقیق، اعلام کرد این بازشماری غیرقانونی بوده و باید متوقف شود و عملا نتیجه بازشماری قبل و پیروزی بوش را اعلام کرد.

  فرصت طلایی ترامپ

دیوان عالی آمریکا گرچه تلاش می‌کند از مواضع سیاسی به‌دور باشد و در برخی احکام صادره ازسوی دیوان نیز می‌توان رد آن را جست‌و‌جو کرد اما با این حال در مقاطع حساس، دراختیار داشتن اکثریت این نهاد حائز اهمیت خواهد بود. اگر در سال 2000 جمهوری‌خواهان اکثریت این نهاد را دراختیار نداشتند، به‌طور حتم جورج بوش پسر نمی‌توانست 8 سال رئیس‌جمهور آمریکا شود. حالا در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و با توجه به احتمال کارشکنی‌ و تقلب دونالد ترامپ در جریان انتخابات، دراختیار داشتن اکثریت دیوان عالی می‌تواند باعث آسودگی خاطر او شود. دونالد ترامپ در انتصابات پیشین خود به‌خوبی نشان داده که قضاتی را برای عضویت در دیوان معرفی می‌کند که به گفته خودش «قابل اعتماد» باشند. پس از بازنشستگی آنتونی کندی_که با وجود محافظه‌کاری، در سقط جنین و ازدواج دگرباشان نظراتی همسو با لیبرال‌ها داشت_ دونالد ترامپ گفت به‌دنبال یک قاضی محافظه‌کار «قابل‌اعتمادتر» برای جایگزینی آنتونی کندی است. اکنون با مرگ گینزبرگ او اختیار این را خواهد داشت که خیال خودش و جمهوری‌خواهان را تا چند دهه آینده راحت کند.