گزارش «فرهیختگان» از فراز و فرودهایی که چین در مسیر تولید واکسن کرونا داشت
به گزارش «فرهیختگان»، همه‌گیری جهانی ویروس کرونا که شروع شد، بسیاری از محققان و دانشمندان دست به کار شدند و شبانه‌روز در آزمایشگاه‌ها به تحقیق و مطالعه مشغول شدند تا بتوانند هم داروی موثری برای درمان این بیماری مهلک پیدا کنند و هم اینکه بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن واکسن این بیماری را تولید کنند تا از این طریق، شمار زیادی از مردم دنیا از خطر مرگ نجات پیدا کنند. یکی دو ماهی از شیوع کووید- 19 گذشته بود که نخستین خبر ساخت واکسن کرونا از یک شرکت داروسازی آمریکایی به گوش رسید و همین کافی بود تا جرقه‌هایی از امید در دل‌ها روشن شود. محققان با این خبر جانی دوباره گرفتند و با تمام قوا به تحقیق ادامه دادند تا این راه را ادامه دهند. در حال حاضر، صدها پروژه تولید واکسن کرونا در کشورهای مختلف دنیا مطرح شده است که تاکنون برخی از آنها فاز نهایی تست‌های بالینی را پشت سر می‌گذارند تا به‌زودی وارد بازار شود و در اختیار مردم جهان قرار گیرد. در این میان، روسیه نخستین کشوری بود که به‌رغم تایید نشدن از سوی برخی منابع جهانی، خبر قطعی موثر بودن واکسن تولیدی خود را منتشر کرد و از روزهای گذشته هم توزیع سراسری آن در این کشور آغاز شده است؛ واکسنی که حرف و حدیث‌های زیادی دارد و هنوز نمی‌توان به‌درستی در مورد موثر بودن آن اظهارنظر کرد.
چین رقیب سرسخت آمریکا
در بحبوحه واکسن روسیه، چینی‌ها هم خبر از موثر بودن واکسن تولید شده خود دادند؛ این درحالی است که یکی از اصلی‌ترین پروژه‌های تولید واکسن کرونا به دلیل مشاهده عوارض در یکی از افراد داوطلبی که مورد تست قرار گرفته بود، متوقف شده بود. اما از آنجایی که محققان تاکید کردند که این عوارض هیچ ارتباطی به واکسن کرونا نداشته، آزمایش‌ها دوباره از سر گرفته شد. درواقع، همزمان با اینکه رقابت جهانی بر سر ساخت واکسن کرونا بالا گرفت، آمریکا به دنبال آن بود که اثبات کند می‌تواند بحران ملی را حل و فصل کند. چین با نشان دادن قابلیت دانشمندان خود تاکنون ثابت کرده که یک سر و گردن از بقیه کشورهای دنیا بالاتر است و نتایج به‌دست آمده از واکسن تولید شده تا به امروز بسیار نویدبخش بوده است. اگر دقیق‌تر حساب کنیم، تولید واکسن در یک کشور در چنین شرایط بحرانی، فراتر از حمایت از شهروندان خود و تقویت بعد اقتصادی، به نوعی نمایش قدرت علمی است که منجر به تولید واکسن و داروهای جدید در مورد این بیماری می‌شود.
بعد از انتشار خبر تولید واکسن در چین، تمام نگاه‌ها به این کشور دوخته شد و به گفته ریچارد کوهن، استاد دانشگاه پوردو، چینی‌ها می‌خواهند با این کار نشان دهند که چین یک قدرت نوظهور نیست بلکه قدرتی است که می‌تواند پنجه در پنجه آمریکا شود و حتی آن را شکست دهد. از حدود 202 پروژه تولید واکسن در دنیا، 20 پروژه توسط محققان و دانشمندان چینی دنبال می‌شود. آنها شیوه‌های مختلفی را برای رسیدن به ترکیب واکسن موثر تست کرده‌اند. روش‌های سنتی استفاده از انواع ویروس غیرفعال برای تحریک ایمنی گرفته تا پلتفرم‌های واکسن DNA و RNA جزء روش‌هایی هستند که در صف تایید برای تست روی انسان قرار دارند. واکسن‌های چینی در مراحل مختلف تولیدی قرار دارند اما، سه نمونه واکسن تولید شده مانند «سینوفارم» و «سینوواک بایوتک» در فاز سوم آزمایش‌های انسانی هستند. چین تاکنون توانسته شیوع ویروس کرونا را با همین شیوه‌ها و تست واکسن روی داوطلبان مردمی در کشورش تحت کنترل درآورد و حالا نگاهش را به آن سوی مرزها دوخته تا واکسن تولیدی خود را در مقیاس وسیع‌تری در کشورهایی چون برزیل، اندونزی و امارات متحده عربی نیز آزمایش کند. تاکنون تست این واکسن روی برخی افراد نظامی و کارگران ساختمانی که به آن سوی مرزها سفر می‌کنند جنجال‌آفرین بوده است.
سرمایه‌گذاری خطرپذیر
به گزارش axios، چین جزء کشورهایی است که در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری را در زمینه تولید علم در دنیا داشته است. این کشور سرمایه‌گذاری‌های سنگینی طی دو دهه گذشته روی بخش تحقیق و توسعه خود داشته است تا به این بهانه بتواند به قطب علمی در سطح جهانی و ویژه تبدیل شود. چین تاکنون حدود 20 درصد واکسن‌های جهان را تولید کرده اما تغییر مسیر این کشور از تحقیق به بهانه استخدام و تولید دارو برای کشف و تولید داروهای جدید اولویتی است که رئیس‌جمهور این کشور تا سال 2025 وضع کرده است. این کشور با افزایش سرمایه‌گذاری طی دهه‌های اخیر، باعث شده چین از نظر ابزارهای دقیق و زیرساخت‌های علمی کشوری غنی باشد که ماحصل آن، ساخت آزمایشگاه‌های زیستی با امنیت بسیار بالا و خرید میکروسکوپ‌های پیچیده الکترونی کرایو بوده که ابزارهای قدرتمندی برای دانشمندان این کشور به‌شمار می‌رود.
همین پیشرفت‌ها و قابلیت‌های چین باعث شد بسیاری از محققان از کشورهای دیگر به چین بازگردند. درواقع سهم چین در تولید نخستین واکسن کاربردی دنیا برای مقابله با کرونا، تنها برنده شدن در رقابت تولید ایمن‌ترین و موثرترین واکسن نبود بلکه اوج گرفتن برنامه استراتژیکی بود که از طولانی مدت آغاز شده بود. علم بیوتکنولوژی در چین با موانع زیادی روبه‌رو است که از آن جمله می‌توان به وابستگی به کشورهای غربی برای آموزش محققان اشاره کرد. یکی دیگر از چالش‌ها هم کشف داروها و تولید واکسن بوده است.
شرکت داروسازی سینوواک بایوتک برای تولید واکسن کروناواک حدود 15 میلیون دلار بودجه دریافت کرد. دو شرکت Advantech Capital و Vivo Capital هر کدام با سرمایه‌گذاری 5/7 میلیون دلار، به تحقیق و توسعه شرکت سینوواک در ساخت این واکسن کمک کرده است. مبلغ این سرمایه‌گذاری 7.5 درصد سود کل سهام تحقیق و توسعه سینوواک است. این شرکت فعالیت خود را برای ساخت واکسن از ژانویه و با همکاری موسسه‌ها و دانشگاه‌های تحقیقاتی دانشگاهی چین آغاز کرد.
واکسن چین در ماه نوامبر عمومی می‌شود
در آخرین خبرهایی که طی چند روز گذشته از سوی یکی از مقامات مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های این کشور به‌طور رسمی مخابره شده، واکسن‌های کروناویروس ساخت چین تا ماه نوامبر در اختیار عموم مردم قرار خواهد گرفت. واکسن‌های کووید- 19 تولید چین مراحل پایانی آزمایش‌های بالینی را پشت سر می‌گذارند. محققان تاکنون سه نوع واکسن را روی کارکنان یک بخش اورژانس مورد آزمایش قرار دادند. تست‌های بالینی فاز سوم به آهستگی پیش می‌روند و با تداوم این روند، واکسن‌ها تا نوامبر یا دسامبر آماده عرضه می‌شوند.
به گزارش ndtv، یکی از افرادی که در ماه آوریل به‌طور داوطلب واکسن آزمایشی را دریافت کرده بود، هیچ عوارض جانبی‌ای از خود نشان نداده است. شرکت داروسازی چینی سینوفارم و شرکت سینوواک بایوتک تولید سه واکسن اصلی را برعهده دارند. واکسن چهارم کووید- 19 هم که تولید شرکت کانسینو بیولوژیکس‌ایت که در ماه ژوئن برای تست روی نیروهای ارتش چین مجوز گرفت. شرکت سینوفارم در ماه جولای عنوان کرد که واکسن تولیدی این شرکت اواخر سال جاری و بعد از اتمام فاز سوم آزمایش‌ها در اختیار عموم مردم قرار خواهد گرفت.
تایید تست واکسن چینی در امارات
دانشمندان چینی بعد از نتایج موفقیت‌آمیزی که از تست‌های واکسن در چین گرفتند، به دنبال آن بودند که این تست‌ها را در دامنه وسیع‌تری از کشور چین انجام دهند تا از نتیجه عملکرد واکسن‌ها به‌طور کامل مطمئن شوند. امارات متحده عربی یکی از مقاصد محققان چینی است که سه روز گذشته خبر تایید تست اورژانسی این واکسن روی کارمندان حوزه سلامت منتشر شد. مقام مسئول سازمان ملی مدیریت بلایا و بحران‌های اورژانسی امارات متحده عربی از قرار گرفتن این واکسن در اختیار 31 هزار داوطلب کادر درمان برای تست واکسن چینی خبر داده است که حدود هزار نفر از آنها مبتلا به بیماری‌های مزمن هستند. امارات بعد از بررسی نتایج فازهای قبلی تست واکسن و اطلاع از فقدان هرگونه عوارضی، با تست آن روی کادر درمان این کشور موافقت کرده است.
فاز سوم تست‌های پزشکی با شمار بالاتری از داوطلبان معمولا روی 300 تا 3 هزار داوطلب انجام می‌شود تا ایمنی و اثربخشی آن در مقایسه با فازهای اول و دوم تایید شود. طبق داده‌های به‌دست آمده از دانشگاه جانز هاپکینز، طی هفته گذشته در امارات حدود 5 هزار و 812 مورد جدید از عفونت کرونا مشاهده شده که شمار مبتلایان را به 80 هزار و 266 نفر رسانده است. از این میان، 399 نفر جان باخته‌اند. دولت امارات متحده عربی اعلام کرده که واکسن سینوفام در ماه ژوئن تاییدیه خود را از دولت چین دریافت کرد و فاز اول و دوم تست در امارات موفقیت‌آمیز بود به‌طوری که در بدن تمام داوطلبانی که این واکسن را دریافت کردند، بعد از دو بار تزریق طی چهار هفته، آنتی‌بادی تولید شد. امارات در سال‌های اخیر، همکاری‌های خود را با چین در زمینه فناوری، تدارکات دفاعی، تجارت، گردشگری و سلامت افزایش داده است. از همان روزهای شیوع همه‌گیری ویروس کرونا در چین و امارات در شیوه‌های تشخیصی، درمانی و تولید واکسن با چین در ارتباط نزدیک قرار داشت.
نقش ارتش چین در تولید واکسن
در بسیاری از کشورهای دنیا، نیروهای نظامی هم در تحقیق و توسعه علمی نقش موثری دارند. دانشمندان ارتش آزادی‌خواه خلق چین در تولید نخستین واکسن کووید- 19 توسط این کشور کمک‌های زیادی کردند. این ارتش، بزرگ‌ترین ارتش مسلح دنیاست که سابقه آنچنان درخشانی در تحقیقات و پژوهش‌های پزشکی ندارد اما از سال 2015، اقدام به استخدام دانشمندان زیادی کرد و نیز سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی را در این بخش در قالب بخشی از استراتژی خود برای تجدید قوای ارتش خود انجام داد. ماحصل این سرمایه‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها طی سال‌های اخیر، نقش غیرقابل انکار ارتش آزادی‌خواه خلق در تحقیقات پزشکی طی همه‌گیری ویروس کرونا بوده است. محقق حوزه پزشکی و سرلشکر «چن وی» در موسسه بیوتکنولوژی پکن به‌عنوان بخشی از آکادمی علوم پزشکی نظامی مدیریت گروه تحقیقاتی پزشکی این مرکز را برعهده دارد که در تولید واکسن از هیچ تلاشی فروگذار نکردند. آنها فضای مناسب را برای همکاری محققان با آژانس‌های دولتی، دانشگاه‌ها و شرکت‌های داروسازی فراهم کردند.
به گزارش nature، این گروه تحقیقاتی ارتش آزادی‌خواه خلق چین، در ماه جولای نخستین گزارش تولید واکسن کرونا را در یک مجله معتبر منتشر کرد که نشان می‌داد واکسن کرونا کاملا ایمن بوده و می‌تواند باعث ایجاد واکنش مناسب سیستم ایمنی باشد. در همان زمان، با توجه به تست محدود واکسن روی پرسنل نظامی و پیش از تست واکسن در ابعاد وسیع‌تر، چین واکسن تولید شده را تایید کرده بود. چنانچه این واکسن برای کاربرد گسترده‌تر بتواند پیش از حمایت دیگر کشورها به‌ویژه آمریکا تاییدیه‌های لازم را دریافت کند، برای پکن پیروزی تبلیغاتی بزرگی به‌شمار خواهد رفت. ارتش آزادی‌خواه خلق علاوه‌بر سهمی که در تولید و توسعه واکسن کرونا ایفا کرده، نقش ارزشمندی هم در کنترل همه‌گیری کرونا در چین داشته است به‌طوری که با ارسال کمک به برخی کشورهای درگیر با این ویروس و نیز استفاده از واکسن تولید شده در فازهای نخست برای ایجاد ارتباط با دیگر کشورها و برای کنترل بیماری استفاده کرد. دیگر ارتش‌های نظامی مانند آمریکا هم همگام با محققان روی پروژه تولید واکسن و هدایت تحقیقات پزشکی فعالیت کرده‌اند اما ابعاد ارتش آزادی‌خواه چین و سرعتی که در تبادلات علمی داشت، بی‌نظیر بود. این ارتش در کنار وظایف خود، نیروی دریایی و هوایی در شاخه‌های جنگ الکترونیک، سایبری و جنگ فضایی هم فعالیت می‌کند. درواقع، همه‌گیری کرونا فرصتی را برای چین فراهم کرد که دستاوردهای علمی نظامی ارتش را در ابعاد داخلی و بین‌المللی برجسته‌تر شود. متخصصان همه‌گیرشناسی و کارکنان بخش‌های پزشکی و درمانی این ارتش نقش مهمی در درمان بیمار، کنترل شیوع بیماری و نظارت بر توزیع تجهیزات پزشکی در ووهان داشتند.
تست واکسن استنشاقی کرونا در چین
به گزارش foxnews، در کنار چند نوع واکسن تایید شده تزریقی کرونا در چین، این کشور از شروع فاز نخست تست اولین واکسن استنشاقی از طریق بینی خبر داد. این واکسن تولید دانشگاه ژیامن، دانشگاه هنگ‌کنگ و شرکت داروسازی بیولوژی وانتای پکن است. این واکسن در قالب یک اسپری تولید شده که حاوی ویروس ضعیف شده آنفلوآنزا همراه با بخش‌های ژنتیکی پروتئین سنبله کروناویروس است. زمانی که فرد از این واکسن استنشاقی استفاده می‌کند، مانند عفونت طبیعی ویروس‌های تنفسی عمل کرده و سیستم ایمنی بدن را علیه عوامل بیماری‌زای ایجاد‌کننده کووید- 19 تحریک می‌کند. محققان تولید‌کننده این واکسن امیدوارند که استفاده از واکسن کرونا به شکل اسپری و از طریق بینی جذب می‌شود، بتواند ویروس‌های مجاری تنفسی را به‌خوبی از بین ببرد. البته این اسپری آن‌قدر قوی نیست که بتواند با یک دوز ویروس‌ها را از بین ببرد. مدت‌هاست از اسپری‌های بینی برای جلوگیری از آنفلوآنزا استفاده می‌شود و حتی مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا هم آن را تایید کرده است.
واکسنی بی‌خطر برای سالمندان
از آنجا که سالمندان یکی از گروه‌های پرخطر در معرض ابتلا به ویروس کرونا هستند، شرکت سینوواک بایوتک به تازگی اعلام کرده که واکسن چین کاملا برای سالمندان بی‌خطر است و هیچ عوارض جانبی برای آنها به دنبال ندارد. این درحالی مطرح شده که مقامات بهداشت و درمان چین معتقدند سیستم ایمنی سالمندان در مقایسه با جوانان ضعیف‌تر عمل می‌کند. اما به گزارش globalnews، این واکسن با ایجاد ایمنی در بدن سالمندان، می‌تواند از آنها نیز در برابر کرونا دفاع کند. درحال حاضر، از جمع 8 واکسنی که در دنیا وارد فاز سوم تست شده‌اند، 4 واکسن متعلق به چین هستند. از جمع گروه‌هایی که دو فاز قبلی واکسن کرونا را هم دریافت کرده بودند، در بیش از 90 درصد از آنها میزان آنتی‌بادی قابل توجه و مطلوبی تولید شد.
* مترجم: ندا اظهری
مطالب پیشنهادی
