به گزارش «فرهیختگان»، موضوعات اصلی انتخابات‌های ریاست‌جمهوری آمریکا به‌طور سنتی پیرامون مسائلی مانند مالیات، سقط جنین، جنگ‌های آمریکا و سیاست خارجی این کشور بوده است. این مسائل گرچه مهم‌ترین موضوعات مورد مناقشه در جریان انتخابات بوده‌اند، اما تاثیرشان در انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 آمریکا به‌طرز غیرمنتظره‌ای کاهش پیدا کرده است. به‌جای موضوعات سنتی مورد بحث حالا موارد و پدیده‌های جدیدی وارد رقابت‌های انتخاباتی شده‌اند. تقلب، یارگیری از میان نظامیان و تهدیدات متقابل دوطرفه درباره در دست گرفتن خیابان، مهم‌ترین دغدغه رقابت‌های 2020 است.

در دموکراسی‌ها ارتش از دخالت در امور سیاسی داخلی منع شده و اختلافات میان احزاب از طریق مناظره، مطبوعات و انتخابات حل‌وفصل می‌شود. آنچه امروز در آمریکا جریان دارد درست برخلاف این دو قاعده مهم دموکراسی است. ارتش در آمریکا برخلاف قواعد درحال کشیده شدن به مسائل سیاسی داخلی است و دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات با مانورهای خیابانی، تهدیدات متقابل سران و تحریک مطبوعات طرفدار به‌دنبال حل‌وفصل انتخابات در خیابان‌ها هستند.

از نمونه‌های مشهود سیاسی شدن ارتش در آمریکا، همراهی نمادین مارک میلی رئیس ستاد ارتش آمریکا با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در جریان بازدید جنجالی وی از کلیسای «سنت جان» بود. این بازدید که در روز نخست ماه ژوئن (12 خرداد) اتفاق افتاد، رئیس‌جمهور آمریکا در بحبوحه زبانه کشیدن اعتراضات مردمی در آمریکا که حتی به مخفی شدن ترامپ در زیرزمین کاخ ‌سفید نیز انجامیده بود، در حلقه جمعی از اعضای دولت و محافظان سرویس مخفی آمریکا از سمت کاخ سفید پیاده به‌سمت کلیسای تاریخی سنت جان رفت. این دیدار درحالی صورت گرفته بود که نیروهای امنیتی مدتی پیش از آن با توسل به زور معترضان را از خیابان‌ها و اماکن نزدیک به کاخ سفید همانند «لافایت پارک» بیرون کرده بودند. حضور رئیس ستاد ارتش در این پیاده‌روی نمادین که به‌منظور تحقیر معترضان انجام شده، باعث شد تا مارک میلی تحت فشار زیادی از سوی افکار عمومی قرار گیرد و حتی مجبور به عذرخواهی شود. با وجود این عذرخواهی اما هنوز تلاش‌ها برای سیاسی کردن ارتش در آمریکا از سوی دو گروه ادامه دارد زیرا از نظر آنها پیروزی نهایی در صندوق‌های رای رقم نخواهد خورد.

دو حزب اصلی آمریکا به‌صراحت اعلام کرده‌اند نتایج انتخابات را نخواهند پذیرفت. ترامپ و مسئولان دولتش همزمان با تبلیغ احتمال تقلب در انتخابات توسط دموکرات‌ها تهدید کرده‌اند درصورت رای نیاوردن مجدد نتایج را مورد بررسی دقیق قرار می‌دهند تا از عدم‌تقلب در انتخابات مطمئن شوند و پس از آن قدرت را واگذار می‌کنند. در سوی دیگر دموکرات‌ها نیز به‌نوعی اعلام جنگ متقابل کرده‌اند. سران این حزب، انتخابات پیش ‌رو را در اندازه مرگ و زندگی مهم دانسته و به‌صراحت از نبرد حداکثری برای پیروزی خبر داده‌اند. در این مسیر حتی هیلاری کلینتون وزیر خارجه اسبق آمریکا که در انتخابات 2016 رقیب اصلی ترامپ بوده به جو بایدن، نامزد دموکرات‌ها در انتخابات 2020 تاکید کرده که نتایج را درصورتی که به نفعش نبود، نپذیرد.

برآیند این سخنان، صحنه‌آرایی‌ها، مواضع رسانه‌ها و رفتارهای طرفداران این دو گروه نشان می‌دهد نتیجه نهایی رقابت‌های سیاسی در آمریکا از صندوق رای بیرون نخواهد آمد. روز سه‌شنبه 3 نوامبر (13 آبان 1399) که زمان رسمی برگزاری انتخابات است قرار نیست پایان‌دهنده رقابت‌ها باشد، بلکه احتمالا سوت آغاز درگیری‌ها و اردوکشی‌های خیابانی خواهد بود. حتی اگر ترامپ و بایدن نیز قصد آرام کردن اوضاع را داشته باشند احتمالا چنین چیزی امکان‌پذیر نخواهد بود. با تشدید قطبیت در فضای اجتماعی و سیاسی طرفداران ملی‌گرایی (راست‌های افراطی) که حامیان جمهوری‌خواهان هستند و نیز چپ‌گرایان که به دموکرات‌ها متمایل هستند رادیکال‌تر شده و این گروه‌های تندرو درحال کشیدن سران حزب به‌دنبال خود هستند. آنها دیگر از سران حزبی حمایت نمی‌کنند بلکه می‌خواهند آنها را به‌دنبال خود بکشند. این مساله به‌خصوص درباره حزب دموکرات صدق می‌کند. دموکرات‌ها در ماه‌های اخیر سعی کرده‌اند از جنبش اعتراضی شکل گرفته پس از قتل «جورج فلوید» شهروند سیاهپوست آمریکایی توسط پلیس این کشور استفاده کنند تا بتوانند از رای آنها و حتی درصورت نیاز برای اردوکشی‌های پس از انتخابات از معترضان استفاده کنند.

برنی سندرز مطرح‌ترین رهبر جناح چپ‌گرایان حزب دموکرات که به نفع بایدن در رقابت‌های درون‌حزبی کناره‌گیری کرد به‌تازگی از وضعیت کمپین انتخاباتی او ابراز نگرانی کرده و خواستار توجه بیشتر او به چپ‌گرایان شده است. به‌نظر می‌رسد این توصیه سندرز به‌دلیل نگاهی است که این چپ‌گرا به تعداد آرای بالای این گروه در انتخابات و بیشتر از آن پتانسیل بالای این جریان برای حضور و تصرف خیابان دارد. نیرویی که طی 5 ماه اعتراضات سراسری آمریکا، دولت آمریکا را در برخورد با خود ناتوان کرده است. اعتراضات آمریکا که از 5 مه به بهانه اعتراض علیه نژادپرستی آغاز شده است توانسته 26 میلیون تن را به‌عنوان معترض به‌خود جذب کند.

  دموکرات‌ها دیگر خیابان را از دست نمی‌دهند

مجله آمریکایی آتلانتیک اواخر هفته گذشته در مقاله‌ای به قلم رونالد برونشتین تحت عنوان «دموکرات‌ها این بار خیابان‌ها را واگذار نمی‌کنند» به تلاش‌های هماهنگ و فعلی حزب دموکرات برای مقابله با اردوکشی خیابانی جمهوری‌خواهان پرداخت. این گزارش در ابتدا به تجربه ال گور، معاون اول بیل کلینتون اشاره کرده که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2000 نامزد نهایی دموکرات‌ها دربرابر جورج بوش جمهوری‌خواه بود.

ال گور درحالی‌که درمجموع آرای مردمی حائز بیشترین رای شده بود، در جنجالی‌ترین انتخابات دهه‌های اخیر آمریکا نتیجه را به رقیب خود واگذار کرد. در جریان این انتخابات آرای الکترال کالج دو کاندیدا بسیار نزدیک بود و نتیجه نهایی را سرنوشت 29 رای الکترال کالج ایالت فلوریدا مشخص می‌کرد. از آنجاکه فرماندار این ایالت جب بوش، برادر جورج بود، حساسیت‌ها بر آرای فلوریدا بیش از پیش بود. جب بوش برای تحت تاثیر قرار دادن انتخابات دست به طراحی‌های پیچیده‌ای برای تقلب در این انتخابات زده بود. در این تقلب دستگاه‌های رای‌گیری در مناطق اصلی طرفداران حزب دموکرات معیوب بود و ازسوی دیگر برگه‌های رای در برخی مناطق به‌صورتی طراحی شده بود تا رای‌دهندگان فریب بخورند. این اقدامات مورد اعتراض ستاد انتخاباتی ال گور قرار گرفت و با بازشماری آرا در برخی مناطق جنوبی فلوریدا که سیاهپوست‌نشین و متمایل به دموکرات‌ها بودند، آرای بوش از چند هزار به 327 رای کاهش یافت. باوجود تقلب گسترده در ایالت فلوریدا اما ال گور تنها روی مبارزه حقوقی و شکایت در دادگاه تاکید داشت و رای دادگاه ایالتی فلوریدا به نفع ال گور اما شکایت بوش به مرجع بالاتر یعنی دیوان عالی باعث شد یکی از بحث‌برانگیزترین انتخابات‌های آمریکا به نفع طرف تقلب‌کننده رقم بخورد. دموکرات‌ها در جریان این انتخابات در آستانه راه‌اندازی راهپیمایی‌های گسترده‌ای بودند، اما ال گور، جسی جکسون سیاستمدار باسابقه و فعال مدنی برجسته این کشور را از راه‌اندازی تظاهرات برحذر داشت. درمقابل اما جمهوری‌خواهان در همان زمان برضد تخلفات ادعایی خود علیه ستاد ال گور، دست به راهپیمایی زدند. این مساله در ذهن دموکرات‌ها شکل گرفته که در جریان انتخابات 2000 به‌رغم آنکه تقلب اصلی و بزرگ ازسوی جمهوری‌خواهان انجام گرفته بود، اما آنها به‌دلیل عدم اعتراضات میدانی خیابان را به رقیب واگذار کردند.

در ادامه مقاله آتلانتیک آمده است هیچ‌کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند درصورتی‌که نتایج انتخابات در 3 نوامبر بر ضرر ترامپ باشد چه اتفاقی می‌افتد، اما این نکته واضح است که دموکرات‌ها این دفعه خیابان‌ها را به جمهوری‌خواهان واگذار نمی‌کنند. به همین دلیل طیف‌های گسترده جریانات ترقی‌خواه درون حزب دموکرات درحال انجام هماهنگی‌های لازم برای اطمینان یافتن از اعتراضات مردم پس از انتخابات و در دفاع از شمارش آرا هستند. این گروه‌ها معتقدند ترامپ با بسیج حامیان مسلح خود قصد دارد مقامات ایالتی را که رای‌گیری پستی در ایالت‌شان برگزار می‌کنند، بترساند. ترامپ پیش‌تر از این حامیان مسلح برای شکستن محدودیت‌های دوران همه‌گیری کرونا و نیز تهدید معترضان سیاهپوست استفاده کرده است. هدف از برگزاری اعتراضات خیابانی علیه ترامپ پس از انتخابات ایجاد تجربه‌ای در دوران مدرن آمریکا برای حفاظت از آرا است؛ چیزی که می‌تواند شبیه خیزش‌های خیابانی در اروپای شرقی پیش از سقوط دیوار برلین یا اعتراضات اخیر در هنگ‌کنگ باشد. اعضای گروه‌های معترض نزدیک به دموکرات‌ها گفته‌اند درصورت نپذیرفتن نتایج ازسوی ترامپ علیه این اقدام او قیام خواهند کرد.

نشریه آتلانتیک در بخش دیگری از گزارش خود به افزایش حمایت از تفکرات دیکتاتورمنشانه در میان جمهوری‌خواهان پرداخته است. لاری باتلر، استاد علوم‌سیاسی وندربیلت یکی از محققانی است که در این زمینه دست به بررسی‌هایی زده است. براساس تحقیقات باتلر، عقاید ضددموکراتیک و استبدادی جایگاه قابل‌توجهی در ائتلاف انتخاباتی جمهوری‌خواهان دارد. در یک نظرسنجی که این استاد علوم‌سیاسی در ماه ژانویه و در سطح ملی انجام داده، تقریبا بیش از نیمی از رای‌دهندگان جمهوری‌خواه با این جمله که «سبک زندگی سنتی آمریکایی به‌سرعت درحال ناپدید شدن است و ممکن است مجبور شویم برای نجات آن از زور استفاده کنیم.» موافق هستند. همچنین 40 درصد از آنها گفته‌اند زمانی فرامی‌رسد که آمریکایی‌های میهن‌دوست باید خود قانون کشورشان را در دست بگیرند؛ مساله‌ای که به‌معنی قانون‌گریزی و وضع قوانین جدید ازسوی این افراد است. آتلانتیک مفهوم فوری مطالعه باتلر را این مساله می‌داند که درصورت شکست ترامپ در انتخابات نوامبر بخش قابل‌توجهی از طرفداران او کنار وی خواهند ایستاد؛ چیزی که در کنار اصرار‌های بی‌وقفه ترامپ بر احتمال وقوع تقلب می‌تواند امری بسیار خطرناک تلقی شود.

  نگرانی مردم از نپذیرفتن نتایج

اصلی‌ترین نگرانی مردم آمریکا پذیرفته نشدن نتایج انتخابات از سوی جریان رقیب است. تقریبا طرفداران دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه نسبت به رقیب خود مشکوک هستند. براساس یکی از جدیدترین نظرسنجی‌های صورت گرفته در این باره که نتایج آن دو هفته پیش منتشر شد 75 درصد از حامیان بایدن نگران هستند ترامپ نتایج انتخابات نوامبر را نپذیرد. این نظرسنجی که توسط مرکز آپینیوم (Opinium Research‌) صورت گرفته نشان می‌دهد سه‌چهارم حامیان بایدن نگران هستند به‌دنبال عدم‌پذیرش نتایج آرای قانونی توسط رئیس‌جمهور فعلی، بحران قانون اساسی در کشور رخ دهد. به همین دلیل ماه گذشته میلادی دو نماینده دموکرات کنگره با ارسال نامه‌ای به وزارت دفاع آمریکا خواستار حمایت و تضمین ارتش نسبت به انتقال قدرت شدند. در مقابل 41 درصد از حامیان ترامپ نیز نگرانند درصورت شکست بایدن دموکرات‌ها نتیجه انتخابات را قبول نکنند. همچنین براساس این نظرسنجی 60 درصد رای‌دهندگان به ترامپ نگران تقلب در انتخابات هستند و در مقابل 53 درصد از رای‌دهندگان به بایدن نیز چنین نگرانی‌ای دارند.

  تلاش برای جلب حمایت ارتش

در اقدامی غیرمعمول و بسیار شبیه به کشورهای جهان سومی دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان به دنبال جلب حمایت ارتش هستند. این رقابت به شکل بسیار مشهودی درحال پیگیری از سوی دو طرف است. درحالی که در جریان اعتراضات ترامپ سعی کرد با تروریست خواندن ده‌ها میلیون معترض حاضر در خیابان‌ها، ارتش را برای سرکوب به خیابان‌ها بکشاند دموکرات‌ها نیز تلاش‌هایشان را برای تخریب وجهه رئیس‌جمهور آمریکا در چشم نظامیان این کشور تشدید کرده‌اند. اوایل ماه جاری میلادی بود که نشریه آتلانتیک مدعی شد ترامپ در جریان سفر سال 2018 خود به فرانسه به مناسبت بزرگداشت صدمین سالگرد پایان جنگ جهانی اول، دیدار خود از قبرستان سربازان آمریکایی در این شهر را به دلیل وزش باد و جلوگیری از برهم خوردن موهایش لغو کرده و این سربازان را به دلیل پیوستن به ارش و کشته شدن در جنگ «بازنده» خوانده است. انتشار این خبر باعث راه افتادن موجی از انتقادها به رئیس‌جمهور آمریکا شده است که تبعات آن تاکنون ادامه دارد. ترامپ خود شخصا این موضوع را تکذیب کرده و آن را خبر جعلی خوانده و حتی گفته تنها یک حیوان می‌تواند به نظامیان آمریکایی توهین کند، اما با این وجود بسیاری از مردم آمریکا واقعیت داشتن این خبر را پذیرفته‌اند. براساس نظرسنجی مشترک خبرگذاری «رویترز»، و موسسه «ایپسوس» ۵۰درصد از افراد بالغ آمریکایی معتقدند خبر توهین ترامپ به نظامیان آمریکایی واقعیت دارد و تنها 37درصد معتقدند این خبر صحت ندارد. همین مساله باعث شده تا مخالفان ترامپ سوار بر موج این خبر وی را تحت شدیدترین فشارها قرار دهند.

بایدن این اظهارات را محکوم کرده و ترامپ را شخصیتی نامناسب برای فرماندهی کل قوا دانسته است. جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق ترامپ اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا را نفرت‌انگیز دانسته و چاک هیگل، وزیر دفاع پیشین جمهوری‌خواه آمریکا نیز سخنان ترامپ را برخلاف شأن فرمانده کل نیروهای نظامی یک کشور توصیف کرده است. ترامپ در مقابل این موج گسترده توسط نظامیان سرشناس و شخصیت‌هایی از دو حزب دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان تنها به سخنان تکراری خود در رابطه با اختصاص دو هزار 500 میلیون دلار توسط وی به ارتش تکیه کرده است. مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا نیز در دفاعی کمرنگ از رئیس خود افزایش بودجه نیروهای مسلح را نشانه احترام ترامپ به نظامیان دانسته است. شرایط نشان می‌دهد در این حوزه ترامپ گرچه هنوز رئیس نیروهای مسلح محسوب می‌شود اما در مقابل هجمه رسانه‌ای دموکرات‌ها شکست خورده و تا حد زیادی اعتماد نظامیان را از دست داده است. بر همین اساس جدیدترین نظر‌سنجی پایگاه اینترنتی میلیتری تایمز حاکی از آن است که در نگاه مردم آمریکا خطر «سفید برتر پنداران»، برابر خطر گروه‌های تروریستی مانند القاعده و داعش است. نژادپرستان سفیدپوست هسته سخت طرفداران ترامپ را شامل می‌شوند که حتی در حمایت از وی راهپیمایی‌های مسلحانه نیز به راه انداخته‌اند. در این نظرسنجی که با مشارکت «موسسه کهنه سربازان و خانواده‌های نظامی» در دانشگاه سیراکیوس انجام گرفت حدود 48 درصد معتقد بودند ملی‌گرایان سفیدپوست یک تهدید مهم امنیت ملی‌اند، درصدی که تقریبا مشابه خطر داعش و القاعده برای امنیت ملی آمریکا بود.

 * نویسنده: سیدمهدی طالبی، روزنامه‌نگار