نظارت میدانی عالی‌ترین نوع نظارت است

به گزارش «فرهیختگان»، روح‌الله ایزدخواه، نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفت‌وگو با «فرهیختگان» توضیحاتی درخصوص علت سفرهای هفته گذشته نمایندگان به استان‌های خوزستان و سیستان‌وبلوچستان بیان کرد که مشروح آن در ادامه از نظر می‌گذرد.

 درخصوص سفری که به سیستان داشتید، فلسفه این سفر چه بود و چه شد این استان را انتخاب کردید؟

هدف اصلی ما از این اقدام که ادامه هم خواهد داشت، این است که نمایندگان به همدیگر برای حل مسائل مناطق مختلف کشور کمک کنند، به‌هرحال یک جنبه کار نمایندگی رسیدگی به امور مربوط به حوزه انتخابیه است، در این خصوص اما هستند مناطقی در کشور که مسائل و مشکلات بیشتری دارند، مناطق بعضا محرومی که نیازمند کار و تلاش بیشترند و نماینده این حوزه‌ها هم تنها هستند و نمی‌توانند یک‌تنه برخی مشکلات بزرگ را حل کنند، وسعت برخی از این مناطق زیاد است و همچنین حجم مشکلات فراتر از آنچه تصور می‌شود. نمایندگان این حوزه‌ها دست‌تنها هستند و ممکن است همکاری‌های لازم هم از سوی ادارات مختلف با آنها انجام نشود، لذا برای اینکه این بعد تقویت شود و در این مسیر نمایندگان این حوزه‌ها تنها نباشند و به‌عبارتی توان کاری‌شان تقویت شود، هیاتی با نام هیات پیشرفت مردمی نمایندگان به‌صورت خودجوش تشکیل شده و خارج از فرآیند‌ها و ساختار رسمی مجلس است که خود ما نمایندگان با هم قرار آن را گذاشته‌ایم و قرار است کمک‌حال نمایندگان باشیم.

 این کار غیرقانونی نیست؟

خیر، نمایندگان پس از حضور در مجلس و تایید اعتبارنامه، نماینده کل ملت ایران خواهند بود و هر نماینده‌ای مجاز است در هر گوشه‌ای از ایران به مشکلات و مسائل مردم رسیدگی کند. بنابراین ما به دعوت نمایندگان این حوزه‌ها، یعنی چابهار و ایرانشهر که داوطلب شده بودند، به سیستان‌وبلوچستان سفر کردیم تا به مهم‌ترین مسائل مردم بپردازیم. در فرآیند رسیدگی به مسائل مردم در این مناطق، هفت مساله مهم و اولویت‌دار با عطف به موضوع معیشت اقشار ضعیف انتخاب شد، (این هفت مساله به‌خاطر تعداد نمایندگانی بود که در منطقه حاضر شدند) خود این اولویت‌بندی و مدنظر قراردادن مساله معیشت اقشار ضعیف و کم‌درآمد هم با توجه به پیام رهبر انقلاب در ایام ابتدایی آغاز به کار مجلس مشخص شد که گفتند اولویت خود را معیشت اقشار ضعیف بگذارید.  ما در این سفر مهم‌ترین و جدی‌ترین مشکلات مردم در حوزه معیشت را بررسی و هفت مساله اصلی را برای پیگیری مشخص کردیم. هرکدام از همراهان نمایندگان این حوزه‌ها، قرار شد یکی از این مسائل هفت‌گانه را پیگیری کرده و در حل شدن آن به نماینده حوزه کمک کنند. به‌طور نمونه مساله آب را  پیگیری کردیم و پس از بازگشت از سفر، در همان روز شنبه با مراجعه به جهاد کشاورزی پیگیر موضوع شدیم  و قول‌وقرارهای اولیه برای رفع مشکلات هم گذاشته شد.

  نظارت میدانی عالی‌ترین نوع نظارت است

 مطرح می‌شود نماینده وظیفه تقنینی برعهده دارد، آیا حضور در چنین مناطقی با این وظیفه شما مغایرت ندارد؟

وظایف کاری نمایندگان سه جنبه دارد، یکی جنبه قانونگذاری و تقنین است، دوم نظارت و سوم رسیدگی به مسائل حوزه انتخابیه، این سفر ما با هر سه بعد کار نمایندگی مرتبط است. در بعد نظارت که از همه مشخص‌تر است، یعنی ما معتقدیم نظارت با نشستن روی کرسی مجلس رخ نمی‌دهد و یک نماینده برای انجام وظیفه درست در این حوزه باید با حضور میدانی بر عملکردها و اجرای کامل قوانین نظارت کند و مشکلات و موانع را بیابد، نظارت میدانی عالی‌ترین نوع نظارت است و بسیار موثر‌تر از نظارت ابلاغی و مکاتبه‌ای است. برای مثال در همین سفر و در جریان بررسی مساله حاشیه‌نشینی شهر چابهار مشخص شد استانداری و بنیاد مسکن وظیفه خود را به خوبی انجام نداده‌اند، این تشخیص پس از حضور میدانی به دست آمد، درحالی‌که ممکن بود بعد از چندین و چندبار نامه‌نگاری و گفت‌وگو هم مشخص نشود. حضور مستقیم میدانی و دیدار و گفت‌وگو با مردم، مسئولان محلی و... باعث تسریع در تشخیص و نظارت شد.

  بدون اشراف، تقنین سطحی یا دارای انحراف خواهد شد

از سوی دیگر اگر یک نماینده هنگام قانونگذاری حس درست و درک دقیقی از واقعیات نداشته باشد، حتما موفق و صحیح عمل نکرده و با تصورات خود قانونگذاری خواهد کرد. در جریان همین سفر تناقض بزرگی را درخصوص مساله آب دریافتیم، سدها پر از آب بودند به قدری که حتی خروجی آنها باز و آب به صورت کاملا بی‌هدف در بیابان رها شده بود آنقدر که اطراف برخی جاده‌ها پر از آب بود، آن هم آب شیرین ارزشمند که می‌تواند مصارف زیادی داشته باشد. بعد که به مناطق مسکونی رفتیم، دیدیم مردم با زحمت و فلاکت باید با ظرف از هوتک‌ها (حوضچه‌های ذخیره) آب موردنیازشان را برداشت کنند و بیاورند. علاوه‌بر اینکه آب هوتک‌ها آب بسیار کدر و نامناسب است که اهالی مجبورند روزی چندبار برای آوردن آن مسافت‌های بعضا طولانی را طی کنند. خب این تناقض با حضور میدانی آشکار و معلوم شد قوانین توزیع آب و... موفق و کارساز نبوده‌اند و باید با اشراف بیشتری تقنین صورت پذیرد.

اگر اشراف به مساله نداشته باشیم، تقنین سطحی یا انحرافی خواهد شد، قانونگذاری روی کاغذ هم مسلما بی‌اثر است. پس درک واقعیت برای قانونگذاری بسیار مهم است.  درخصوص نکته سوم هم که رسیدگی به حوزه انتخابیه است، موضوع مشخص است. البته در این خصوص برخی می‌پرسند شما به‌عنوان نماینده تهران چرا به حوزه انتخابیه دیگری جز تهران رفته‌اید؟ پاسخ این است که این دو با هم منافاتی ندارد، اولا هرکدام از ما نماینده کل کشور هستیم، ثانیا درحال تشریک‌مساعی و کمک به برخی نمایندگان گام برمی‌داریم، ثالثا ما به تهران و حاشیه‌های آن مراجعه کرده و مسائل مردم را رصد و ارزیابی کرده‌ایم و به دنبال حل آنها هستیم که البته در آینده هم ادامه خواهد داشت و متوقف نمی‌شود.  نکته مهم در این خصوص این است که نمایندگان به این وسیله با هم همراستا و همراه خواهند شد و دیگر یک نماینده خود را در حوزه انتخابیه تنها نمی‌بیند، یک نماینده وقتی می‌بیند جمعی از نمایندگان و حتی نهاد مجلس برای حل مشکلات مردم حوزه انتخابیه‌اش یک دل شده و از او پشتیبانی می‌کنند، قطعا با قوت عمل خواهد کرد.  در این خصوص البته مساله دیگری هم مطرح است، گاهی اگر نماینده در حوزه انتخابیه به حال خود رها شود، ممکن است انحراف‌هایی رخ دهد، قبلا شاهد بوده‌ایم نمایندگان برای اینکه کاری برای حوزه انتخابیه خود انجام داده باشند با لابی طرح‌هایی را به مناطق برده‌اند که هیچ اولویت یا مزیتی برای آنها وجود نداشته است، مثلا پتروشیمی را در دل کویر برده‌اند، ذوب‌آهن را در جایی که دسترسی به ریل نیست یا... از این‌رو اگر ما خودمان یعنی جمع مجلسی‌ها، نماینده را به مسیر صحیح هدایت نکنیم، ممکن است یک نماینده برای اینکه بیلان کاری برای خود ایجاد کند، دست به اقداماتی بزند که کارشناسی‌شده نیست و پشت آن رانت و لابی خوابیده است. از این‌رو رفتار نمایندگی در حوزه‌های انتخابیه هم قابل‌اصلاح و کنترل است.

 در جریان دو سفر اخیری که نمایندگان به استان خوزستان با محوریت رئیس مجلس و به استان سیستان‌وبلوچستان داشتند، انتقاداتی ازسوی برخی نزدیکان و حامیان دولت صورت گرفت، ارزیابی شما از این انتقادات و مخالفت‌ها چیست؟

این دست انتقادات برای بنده خیلی مهم نبوده و صرفا در حد شنیده‌ها آن را پیگیری کرده‌ام، دولتی‌ها و دوستان‌شان اگر هنر و توانی دارند آنقدر کار زمین مانده وجود دارد که باید به آنها برسند که اگر این‌طور شوند، آنگاه فرصتی برای چنین رفتارهایی نخواهند داشت. علاوه‌بر این دولتی‌ها وظیفه قانونی هم در این خصوص ندارند، بلکه برعکس مجلس وظیفه دارد بر وظایف و عملکرد دولت نظارت کند.  البته این را هم بگویم که برخی افراد هم هستند که از روی محافظه‌کاری به اقدام ما نقد وارد می‌کنند و می‌گویند نشان دادن عمق فاجعه که در جریان سفر نمایندگان به استان‌ها مشخص می‌شود، باعث ایجاد خوراک برای دشمن و رسانه‌های بیگانه خواهد شد! که البته ما برای این هم جواب داریم، ما می‌گوییم اولا اگر واقعیتی وجود دارد باید آن را به مردم گفت، مگر ما قرار است بین حاکمیت و مردم حجاب ایجاد کنیم، در نظام مردم‌سالاری دینی ما مردم باید از همه‌چیز مملکت اطلاع داشته باشند و بدانند کشور چگونه اداره می‌شود، ثانیا اگر این مشکلات را ما بیان نکنیم، دیگران با روایت خودشان آن را بیان خواهند کرد، لذا وقتی مسئولی از جمهوری اسلامی خود در منطقه حاضر می‌شود قطعا به نفع کشور است. اساسا در چارچوب گفتمان انقلاب هم همین است و امام فرمودند وظیفه ما رسیدگی به محرومان است. البته ما قطعا با رویکرد مثبت وارد شده‌ایم و می‌خواهیم مشکلات را حل کنیم و بنای سیاه‌نمایی نداریم، برای مثال ماجرای کشت پنبه را ما ظرف 24 ساعت به جهاد کشاورزی بردیم و کارهای مربوط به آن را آغاز کردیم. این یکی از مسائل شهر ایرانشهر بود که در آنجا کارخانه نساجی هست اما کشت پنبه در آنجا مجاز نیست.

 سوال آخر اینکه چرا سیستان انتخاب شد؟

این استان، استانی به‌شدت مغفول است، یعنی در سال‌های گذشته این استان و مسائل آن مورد غفلت واقع شده است. در این استان در کنار محرومیت‌هایی که هست، مزیت‌های بسیار بزرگی وجود دارد که می‌تواند مورد استفاده قرار گرفته و وضعیت استان و زندگی مردم را متحول کند. اتفاقا سیستان‌وبلوچستان از استان‌های بسیار ثروتمند کشور است و ظرفیت‌های انبوهی دارد که استفاده نشده است. بحث گردشگری، دسترسی به دریای آزاد و ظرفیت‌های آن، منابع آب، رودخانه‌های دائمی، امکان کشت در چهار فصل سال و... همگی مسائلی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. وضعیت این استان مشابه استان خوزستان است و نمایندگان هم از پیچیده‌ترین حوزه‌ها و مسائل کارها را آغاز کرده‌اند تا عقب‌ماندگی‌ها بیشتر و سریع‌تر جبران شود.