به گزارش «فرهیختگان»، صادق امامی، دبیرگروه  بین‌الملل طی یادداشتی در روزنامه «فرهیختگان» نوشت: هفته گذشته (1سپتامبر)، نشریه فکاهی «شارلی‌ابدو» چاپ پاریس، اقدام به بازنشر کاریکاتورهای موهن به پیامبراسلام(ص) کرد؛ کاریکاتورهایی که 5سال‌ونیم پیش پس از انتشار با اعتراضات گسترده مسلمانان فرانسه و کشورهای اسلامی همراه شد و درنهایت 7 ژانویه با ورود دو عضو القاعده یمن به دفتر این نشریه، رنگ خون گرفت و 12 کشته و 10 زخمی برجای گذاشت. این عملیات در واکنش به توهین به ساحت پیامبراسلام(ص)، نقطه شروع حملات تروریستی در فرانسه شد و درمجموع منجر به کشته‌شدن بیش از ۲۵۸ نفر شد. 5سال‌ونیم پس از این واقعه و دقیقا یک‌روز پیش از آغاز دادگاه رسیدگی به پرونده 14 متهم پرونده به دست داشتن در حادثه تیراندازی در دفتر این نشریه و چند حادثه مرتبط، این نشریه فرانسوی یک‌بار دیگر همان کاریکاتورها را بازنشر داد؛ کاریکاتورهایی که این نشریه آنها را مجددا منتشر کرده، نخستین‌بار در سال ۲۰۰۶ در یک روزنامه دانمارکی منتشر شدند. پس از اقدام این نشریه، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه بدون محکوم‌کردن، این اقدام توهین‌آمیز را به مساله آزادی بیان و عقیده ربط داد و گفت کشورم از آزادی بیان و عقاید برخوردار است، اما در عین حال شهروندان فرانسوی باید به یکدیگر احترام بگذارند و از پرداختن به «گفت‌وگوی نفرت‌انگیز» اجتناب ورزند. او روز جمعه در یک سخنرانی برای گرامیداشت تاریخ دموکراسی فرانسه بار دیگر از این اقدام دفاع کرد و گفت: «آزادی در فرانسه، آزادی برای اعتقاد داشتن یا نداشتن را هم شامل می‌شود، اما این را نمی‌توان از آزادی‌ای که حق کفرگویی را هم شامل می‌شود، جدا کرد.» دفاع مکرون از اقدام نشریه فرانسوی که زمینه‌ساز سلسله‌اقدامات تروریستی در این کشور شد، این پرسش را تقویت می‌کند که آزادی بیان در فرانسه چه حد و حدودی دارد؟

پس از حادثه تروریستی شارلی‌ابدو، واشنگتن‌پست در گزارشی به قلم آنتونی فایولا و گریف فیت، نوشتند: «اخیرا در فرانسه این بحث درحال رشد است که چرا برخی از موضوعات شامل آزادی بیان می‌شود و برخی از موضوعات شامل آزادی بیان نمی‌شود که با مطرح‌شدن حادثه شارلی‌ابدو شدت گرفته است.» در این گزارش به دستگیری هنرمند طنزپرداز فرانسوی «دیونه مابالا» ازسوی مقامات فرانسوی به‌خاطر پستی که در فیس‌بوک خود گذاشته بود، اشاره شد. این طنزپرداز فرانسوی متهم به حمایت از تروریسم شده بود. در فاصله یک‌هفته پس از کشتار شارلی‌ابدو، پلیس فرانسه حداقل 54 نفر را با اتهامات مشابه مابالا دستیگر کرد. برخی از این افراد دستگیرشده، طنزپردازان زیر سن قانونی بودند که درحالت غیرعادی سخن گفته بودند و احتمالا از وزن کلمات خود آگاهی دقیقی نداشتند. اما جرم افراد دستگیرشده چه بود؟ بسیاری از آنها به جرم ضدیت با یهود دستگیر شده بودند. این افراد دستگیر شده بودند چراکه وزارت دادگستری فرانسه به دستگاه‌های قضایی و امنیتی در فرانسه دستور داده بود با «نفرت‌پراکنی، یهودی‌ستیزی و ستایش تروریسم» برخورد سختگیرانه‌ای بکنند. دیودونه مالابا به این دلیل دستگیر شده بود که با شعار «من شارلی هستم» شوخی کرده و گفته بود: «من شارلی کولیبالی هستم.» «امدی کولیبالی» فردی بود که از او به‌عنوان عامل گروگانگیری در فروشگاه یهودیان -که پس از حادثه شارلی‌ابدو رخ داد- نام می‌بردند. پس از این برخوردها، بسیاری ادعای دولت فرانسه را در دفاع از آزادی بیان زیرسوال ببرند. از میان 3 محوری که وزارت دادگستری فرانسه خواستار برخورد سختگیرانه نسبت به آن شده، موضوع «یهودی‌ستیزی» قابل‌توجه‌تر از دیگر موضوعات است. دولت فرانسه و نهادهای قضایی درحالی که هیچ حدودی برای مقابله به توهین به ادیان الهی را برنمی‌تابند، یهودی‌ستیزی را جرم‌انگاری کرده و هر آنچه را که در تعارض با یهودیان باشد تحت‌عنوان یهودی‌ستیزی محکوم می‌کنند. به‌عنوان نمونه در ویژه‌نامه ژانویه ۲۰۱۸ نشریه کودکانه «یوپی» فرانسه به‌دلیل درج این جمله که «از نظر برخی دولت‌ها، اسرائیل یک کشور واقعی نیست»، تمامی شماره‌های نشریه از روی دکه‌های مطبوعاتی جمع‌آوری و نشریه یادشده محکوم به چاپ توضیح کامل درمورد اسرائیل شد. یا در اقدامی دیگر انتشارات معتبر «گالیمار» از انتشار نوشته‌های «لویی فردیناند سلین»، نویسنده معروف فرانسوی به بهانه یهودی‌ستیزی خودداری کرد. در فرانسه به‌دلیل زیرسوال بردن هولوکاست و جنایت علیه یهودیان، «روژه گارودی»، فیلسوف و نویسنده مسلمان فرانسوی را به دادگاه کشاندند و محکوم کردند. به‌عبارت ساده‌تر، آزادی بیان در فرانسه اجازه توهین به ادیان را می‌دهد اما بررسی و نقد علمی در حوزه یهودیت و صهیونیست‌ها، جرم محسوب می‌شود. این تناقض‌های سیستمی اعمال‌شده باعث‌شده مردم در فرانسه هنوز دربرابر این سوال که چرا برخی از موضوعات شامل آزادی بیان می‌شود و برخی از موضوعات شامل آزادی بیان نمی‌شود، پاسخ روشنی نداشته باشند.

جدا از موضوع آزادی بیان در مطبوعات و مقالات، در موضوع آزادی انتخاب پوشش نیز فرانسوی‌ها با یک دوگانگی عجیبی روبه‌رو هستند. 5 شهریورماه، پس از اینکه دو مامور ژاندارمری فرانسه در ساحلی در نزدیکی شهر پرپینیان در جنوب این کشور، از سه زن خواسته بودند که بالاتنه خود را بپوشانند، «ژرار دارمنن»، وزیر کشور فرانسه ضمن انتقاد از رفتار پلیس، تلویحا این درخواست را مغایر با آزادی دانست و در صفحه توئیتر خود نوشت: «آزادی دستاوردی گرانبهاست. این کاملا عادی است که دولت اشتباه‌های خود را بپذیرد.» این نگاه به آزادی اما در مواجهه با مسلمانان به شکل دیگری است. فرانسه با تصویب قانون منع حجاب از سال 2004، مسلمانان را از داشتن حجاب در مدارس و اماکن دولتی و عمومی منع کرده است تا مسلمانان این کشور حتی از حق آزادی در انتخاب پوشش نیز بی‌بهره باشند. در فرانسه موضوعاتی شامل آزادی بیان می‌شوند که در ضدیت با مسلمانان‌ بوده و موضوعاتی شامل آزادی بیان نمی‌شوند که در ضدیت با یهودیان باشند.