«فرهیختگان» گزارش می‌دهد
به گزارش «فرهیختگان»، میلاد جلیل‌زاده، روزنامه‌نگار طی یادداشتی در روزنامه «فرهیختگان» نوشت:
پرده اول: کمیته انضباطی سینما
در عرف تجاری سینما کسب درآمد از طریق فروش بلیت در گیشه سریع‌ترین منبع دسترسی به پول است. بین 25 تا 30 درصد درآمد فیلم‌های سینمای آمریکا از طریق بلیت‌فروشی از سالن است و سالن‌ها غیر از جهت‌دهی به جریان سینما کارکرد ویژه دیگری که دارند، همین پول سریع‌الوصول است. اما ظاهرا در ایران قضیه فرق می‌کند و مساله بدهی سینماداران به صاحبان فیلم‌ها به بحثی چالشی تبدیل شده است.
دوم مرداد 1397 بود که در جلسه شورای‌عالی اکران، رضا سعیدی‌پور و حبیب اسماعیلی به‌عنوان اعضای کمیته انضباطی انتخاب شدند. پیش از آن سیدضیاء هاشمی هم به‌عنوان عضو و دبیر این کمیته معرفی شده بود. این کمیته به‌عنوان یکی از اولین فعالیت‌هایش به ماجرای بدهی سالن‌داران به صاحبان فیلم‌ها ورود کرد. این کمیته قصد داشت قوانین جدیدی برای سالن‌های سینمایی وضع کند که با واکنش انجمن سینماداران مواجه شده است. سینمادارها حتی به حیدریان، رئیس وقت سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد نامه نوشتند و گفتند که تصمیمات این کمیته را قبول ندارند. آنها می‌گفتند تنها مرجعی که به تصمیمات آن پایبند هستند، شورای صنفی اکران و بالا سر آن، شورای‌عالی اکران است و از آن سو، متولیان این کمیته هم به تخلفاتی اشاره می‌کردند که صاحبان سالن‌های سینما طی چندسال اخیر انجام داده‌اند و می‌گفتند که مقاومت سالن‌دارها دربرابر تصمیمات این کمیته، نوعی قانون‌گریزی و به‌تعبیری خودسری است.
سیدضیاء هاشمی همان روزها در این‌باره در گفت‌وگویی با «فرهیختگان» تصریح کرد که سینماداران در ارائه سهم‌شان به صاحبان فیلم‌ها کوتاهی می‌کنند. او همچنین باذکر مثالی گفت حدود سه‌ماه از نمایش بازی‌های فوتبال جام‌جهانی در سالن‌های سینمایی می‌گذرد و ما بارها درخواست کرده‌ایم که سالن‌دارها بر مبنای بلیت ۱۵ هزار تومانی، ۵۰درصد سهم صاحبان آثار را به حساب خانه سینما واریز کنند که از میان حدود ۷۰سالن، فقط تعداد محدودی به تعهدشان عمل کرده‌اند. هاشمی در انتهای آن صحبت‌ها گفت: «من به این نسل سینماداری که به‌صورت سنتی است، امید چندانی ندارم. وقتی پردیس‌ها شکل می‌گیرند، خیلی از معادلات کاملا عوض می‌شود. در چند سال آینده این اتفاقات خواهد افتاد و نظام خوبی حاکم می‌شود. این شکل که با آن مشکل داریم، شکلی سنتی است. بسیاری از سینماداران ابتدا زیربار سینماتیکت و خرید الکترونیکی بلیت هم نمی‌رفتند، اما الان می‌بینیم ۷۰ تا ۸۰ درصد فروش بلیت سالن‌های سینما ازطریق سینما تیکت است.»
اما حالا معلوم می‌شود نه‌تنها سینماتیکت، بلکه سامانه سمفا هم نتوانسته این مشکل را حل کند و نه‌فقط سالن‌های سنتی و سالن‌های شهرستان چنین مشکلی دارند، بلکه اتفاقا بدهکاران کلان و اصلی‌تر پردیس‌های بزرگ تهران هستند.
پرده دوم: سمفا
یکی، دوماه بیشتر از نوروز ۱۳۹۹ نگذشته بود که اتحادیه پخش‌کنندگان سینمایی با رئیس سازمان سینمایی جلسه‌ای گذاشتند و قرار شد سامانه جامعی برای فروش بلیت در سینمای ایران راه‌اندازی شود تا همزمان با بازگشایی مجدد سالن‌ها بعد از قرنطینه سراسری شروع به‌کار کند. نام این سامانه سمفا بود و اولین امتیازی که به پخش‌کننده‌ها می‌داد، تقسیم خودکار پول بلیت بین سالن‌دار و پخش‌کننده درهمان لحظه خرید اینترنتی بلیت‌ها محسوب می‌شد. پخش‌کنندگان از مدت‌ها پیش اعتراض می‌کردند که چرا سالن‌داران سهم آنها از فروش بلیت را دیر می‌پردازند و این سامانه مساله را لااقل از آن به بعد برایشان حل می‌کرد. پس از آن، مساله به چهارگانه شدن مراجع فروش اینترنتی بلیت در سینمای ایران برمی‌گشت.
سرتیپی، رئیس اتحادیه صنفی پخش‌کنندگان، در توضیح این مورد گفت: «سمفا در‌واقع یک ترمینال است که مدیریت آن در دست وزارت ارشاد قرار دارد و به‌جای یک شرکت، در‌حال حاضر چهارشرکت در این سامانه برای فروش بلیت‌ها فعال می‌شوند. هرکدام از این چهارشرکت می‌توانند به سینماداران وصل شوند و هرکدام که بتوانند خدمات بهتری را به سینماداران و صاحبان فیلم‌ها ارائه دهند، بیشتر می‌توانند در این زمینه کار کنند.» سمفا به‌معنای سامانه مدیریت فروش و اکران فیلم‌هاست. از چندسال پیش تا به‌حال، فروش اینترنتی بلیت در سینمای ایران توسط سایت سینماتیکت انجام می‌شد. محمدرضا فرجی، مدیرکل نظارت بر عرضه و نمایش فیلم در سازمان سینمایی هم در ۲۵ خرداد ۱۳۹۹ اعلام کرد تاکنون ٢٠١ سینما با ٤٦٤ سالن به سمفا متصل شده‌اند. او گفت سال گذشته این سینماها 92درصد از فروش سینمای ایران را داشته‌اند و پیش‌بینی کرد سایر سینماها و سالن‌های نمایش فعال هم در چند روز آینده به‌ترتیب درخواست‌شان به سامانه فروش سمفا متصل شوند.
با سمفا می‌شد مطمئن بود که از این به‌بعد امکان اضافه شدن بر حجم بدهی سالن‌داران به صاحبان فیلم‌ها وجود ندارد، اما بدهی‌های قبلی چطور باید تسویه شوند؟
پرده سوم: وام امید
6 مرداد ۱۳۹۹ بود که سید محمدمهدی طباطبایی‌نژاد، معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی اعلام کرد: «پیرو جلسات متعددی که درخصوص بدهی سینماداران به پخش‌کنندگان داشتیم، لیست بدهی سالن‌داران به صاحبان فیلم‌ها نهایی شد که جمع آن شامل سینماهای سراسر کشور، 16.5 میلیارد تومان می‌شود.»
طباطبایی‌نژاد ادامه داد: «این لیست امروز به صندوق اعتباری هنر اعلام و مقرر شده ازطریق صندوق اعتباری امید، وام چهاردرصدی جهت تسویه‌حساب پخش‌کنندگان به سینماها پرداخت شود.» طباطبایی‌نژاد با بیان اینکه سینما داران متعهد به پرداخت این بدهی می‌شوند، ادامه داد: «این پول باید به چرخه تولید برگردد تا برای دست‌اندرکاران سینما ایجاد شغل کند و زنجیره تولید تا اکران کامل شود.»
او با اشاره به فعالیت سمفا در سال جاری و عدم جلوگیری از انباشته شدن بدهی سینماداران گفت: «قطعا با سازوکار سمفا این بدهی‌ها مانند گذشته انباشته نخواهد شد.» یک هفته بعد اعلام شد که سازمان سینمایی در راستای سیاست‌های حمایتی خود در جبران ضرر و زیان صنعت سینما ناشی از شیوع ویروس کرونا، مجموع این مبلغ را درقالب حمایت پرداخت خواهد کرد. در ادامه این بیانیه عنوان شده بود که مراجعه به صندوق اعتباری هنر جهت ارائه تقاضای وام و مدارک، از ۱۰ شهریور آغاز شده و تا ۲۰ شهریور ادامه خواهد داشت و بنابر اعلام قبلی این زمان قابل تمدید نخواهد بود.
بالاخره فهرست سالن‌های بدهکار و میزان بدهی‌شان اعلام شد و بزرگ‌ترین نام‌ها، در بین کلان‌ترین بدهکاران دیده شدند. علی سرتیپی که خودش از اصلی‌ترین حامیان سمفا بود، حالا به‌عنوان مدیر بزرگ‌ترین مجموعه بدهکار به صاحبان فیلم‌ها، کلان‌ترین وام را دریافت می‌کند و نام مگامال و تیراژه2 هم در بین بدهکاران بود. یکی دیگر از نام‌هایی که با انتشار این فهرست جلب توجه کرد، محمدصادق رنجکشان بود. او در دی‌ماه 1397 گفت: «خودتان می‌توانید بررسی کنید که امروز جزء معدود اشخاصی هستم که یک ریال به شخص یا بانک یا موسسه‌ای بدهکار نیستم. اگر این حرفی که می‌زنم درست نبود، هیچ بخشی از گفته‌هایم را پخش نکنید.»
با انتشار فهرست سینماهای بدهکار به فیلمسازان که برای دریافت وام به صندوق اعتباری هنر معرفی شده‌اند، نام سینما آستارا که رنجکشان سرمایه‌گذار پرکار سینمای ایران سهام‌دار اصلی آن است، هم به چشم خورد؛ سینمایی که ۳۳۰ میلیون تومان به صاحبان فیلم‌ها بدهکار است. حالا مشخص می‌شد که سرمایه‌گذار پرکار سینمای ایران بدهی‌اش را به‌موقع نداده و به‌جایش در فیلم‌ها شراکت کرده، این مساله‌ای است که درمورد بسیاری از سالن‌داران دیگر هم مطرح بود، چون آنها هم در تولیدات سینمای ایران به‌عنوان سرمایه‌گذار یا تهیه‌کننده حضور داشتند. سیدجمال ساداتیان، مدیر سینما تیراژه2 که تهیه‌کننده فعال این سالن‌هاست و نامش در لیست بدهکاران قرار گرفته، از این جمله است. رنجکشان همیشه گفته است تا حالا یک ریال از جایی وام نگرفته و با انتشار فهرست سازمان سینمایی مشخص شده که قرار است 330میلیون تومان از صندق اعتباری هنر برای سالن بدهکارش وام بگیرد. چنانکه مشخص است، مرز کاملا واضحی بین بدهکاران و بستانکاران گیشه سینمای ایران وجود ندارد و این درحالی است که مقدار قابل‌توجهی از اعتراضات نسبت به این موضوع ازجانب بعضی از همین افراد شنیده شده بود.
مطالب پیشنهادی
