حکومت زینب(س) بر دل‌های شامیان

  به گزارش «فرهیختگان»، ما در ایران بیشتر آن دسته از مباحث اهل‌بیتی را مطرح می‌کنیم که مظلومیت امام‌حسین(ع) را توصیف می‌کنند؛ همین‌طور مظلومیت اولاد و فرزندان و برادران ایشان را بیشتر بیان می‌کنیم. سوری‌ها روی مظلومیت امام‌حسین(ع) متمرکز می‌شوند و البته روی مظلومیت حضرت زینب(س) هم تاکید دارند. آنها برای ایشان مقام بسیار والایی قائل هستند. البته عزاداری‌ها در سوریه به این معنا که ما عزاداری می‌کنیم، نیست. سال‌های‌سال فرهنگ اموی تلاش کرده، بگوید دهه اول محرم یا روز عاشورا عید است. خیلی‌ها روز عاشورا را روزه و جشن می‌گیرند و لباس نو می‌پوشند. این اقدام از روی کینه و دشمنی با اهل‌بیت(ع) نیست، بلکه از جهل و نادانی است. چنین چیزی به سوریه هم منحصر نمی‌شود. در سودان نزد یک طریقه صوفیه می‌رفتیم، یک ساعت صحبت می‌کردیم که امام حسین(ع) در این روز شهید شد، فرزندان ایشان کشته شدند، خانواده ایشان به‌اسارت رفتند. غم و غصه در چهره آنها ظاهر می‌شد، چون امام‌حسین(ع) را در سودان دوست داشتند. هر خانواده‌ای که فرزند دوقلو پسر داشته باشد، بلااستثنا اسم آنها را حسن و حسین می‌گذارد.

در سودان مثلی هست که اگر کسی مورد ظلم‌وستم قرار گیرد، می‌گوید همانند حسن و حسین به من ستم کردند. خودشان می‌دانند دشمنان و اموی‌ها به امام‌حسین(ع) و امام‌حسن(ع) ظلم بسیار کرده‌اند، ولی تبلیغات اموی متاسفانه در خیلی‌جاها نفوذ کرده است. حتی در بین صوفی‌هایی که محب اهل‌بیت(ع) هستند. یک ساعت با این افراد صحبت می‌کردیم و بعد از اینکه کلی متاثر شدند، می‌دیدیم دوباره مراسم جشن خود را ادامه می‌دادند. اما این تبلیغات باعث نشده که شعله محبت به امام‌حسین(ع) کم‌فروغ شود. وقتی در سوریه، شیخ بدرالدین حسون می‌خواهد از امام‌حسین(ع) صحبت کند، از هر شیعه‌ای قوی‌تر، جانسوزتر و دردناک‌تر صحبت می‌کند. او سنی هم هست، مفتی اهل سنت سوریه هم هست، ولی وقایعی را که می‌گوید از کتاب‌های اهل سنت بازگو می‌کند. محبتی که رسول‌الله(ص) به امام حسین(ع) دارد و حوادثی که کتاب‌های اهل سنت درباره مظلومیت ایشان نوشته‌اند، نشان می‌دهند که این امام مربوط به شیعه نیست، مربوط به همه آزادگان جهان است. امام‌حسین(ع) برای آنها، هم الگوی آزادی‌بخشی است، هم الگوی رهایی‌بخشی است، هم الگوی مبارزه با ظلم‌وستم است، هم الگوی ایثارگری است، هم الگوی تربیت انسان مجاهد و غیرتمند دینی -نه غیرتمند متعصب و کورکورانه- است. الگوی تربیت غیرتمندی است که دین را از روی شناخت و تبعیت از ولایت و اصول واقعی اسلام می‌شناسد.

عزاداری شیعیان سوریه

در سوریه شیعیان در دو پایگاه اصلی قرار دارند که یکی مرقد حضرت زینب(س) و دیگری مرقد حضرت رقیه بنت الحسین(س) است. آنجا دو مرقد حضرت رقیه(س) است که یکی رقیه بنت علی، یعنی بنت علی بن ابیطالب(ع) است که نزدیک زینبیه است و دیگری بنت‌الحسین(ع) است. حرم حضرت رقیه بنت امیرالمومنین(ع) را داعشی‌ها منفجر کردند و الان به‌خاطر کرونا  در هیچ‌جایی مراسم نیست، ولی قبل از این هم در حرم حضرت رقیه بنت علی(س) مراسم نبود، چون منفجرش کردند. ابتدای جنگ داخلی سوریه آنجا را کامل منفجر کردند و مراسمی در آنجا برگزار نمی‌شد. به هرحال قبل از ایام کرونا در دو مکان اصلی، یکی مرقد حضرت زینب(س) و دیگری در مرقد حضرت رقیه بنت الحسین(س) مداحی و سخنرانی‌های مذهبی برگزار و سینه‌زنی می‌شد. تقریبا عزاداری‌هایی شبیه  ایران برگزار و زیارت عاشورا خوانده می‌شد.

حتی خیلی از هیات‌هایی که از ایران به سوریه می‌آمدند، در حرم حضرت رقیه(س) مجلس خاصی برگزار می‌کردند. حرم ایشان به چند صحن تقسیم شده و در آن صحن جدید، ایرانی‌ها و هیات‌هایی که از ایران می‌آمدند، مراسم دهه اول، دوم و سوم محرم و حتی مراسم دهه اول صفر را تا اربعین برگزار می‌کردند. این دو بخش اصلی عزاداری در سوریه است.

غیر از این دو بخش، در چند جای دمشق عزاداری هست؛ یکی حی ‌الصادق است که شیعیان در آن حضور دارند و دیگری در منطقه حی زین‌العابدین است که آنجا هم شیعیان هستند و یک منطقه کوهستانی است. کوه قاسیون که مشرف به دمشق است، در آنجا منطقه زین‌العابدین قرار دارد و مراسم عاشورا برگزار می‌شود. دیگری در منطقه‌ای به نام حی الامین است که منطقه سکونت شیعیان است و آنجا هم مراسم برگزار می‌شود و این مراسم را شخص معروفی به‌نام سیدعبدالله نظام، از شیعیان روحانی و تحصیلکرده نجف که در سوریه کاملا شناخته شده است، اداره می‌کند.
در این مکان‌ها و در این عزاداری‌ها مداحان سوری هستند که می‌خوانند و مداحان ایرانی کمتر حضور دارند. تنها در حرم حضرت رقیه(س) و حرم حضرت زینب(س) مداحان ایرانی می‌خوانند، ولی در این سه مکان مداحان ایرانی برنامه‌ای ندارند و تنها مداحان سوری و احیانا لبنانی و گاهی عراقی برنامه اجرا می‌کنند.
این پنج مکان، مراکز عزاداری‌هایی است که در دمشق برگزار می‌شود. در حلب هم یک جایی به نام منطقه‌النقطه است. آن مسجد هم همان‌جایی است که سر مطهر امام‌حسین(ع) را در مسیر کربلا به دمشق، راهب مسیحی گرفت و شب نزد خود نگه داشت. این قصه معروف است که این سر مبارک را یک شب نگه داشت و آن را شست‌وشو داد و عطرآگین کرد. آنجا را شیعیان و مسلمانان و اهالی حلب به‌صورت مسجد درآوردند و اکنون به‌کمک ایرانی‌ها آباد شده و توسعه یافته است و مراسم عاشورا در این مکان هم برگزار می‌شود، اما الان به‌دلیل بیماری کرونا آنجا مراسمی برگزار نمی‌شود. وضعیت کرونا در سوریه هم شدت گرفته و دولت تجمع را ممنوع کرده است.