به گزارش «فرهیختگان»، ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه طی یادداشتی در روزنامه «فرهیختگان» نوشت: سر خم می سلامت شکند اگر سبویی، اصلا حالا که این‌طور شده، حالا که یک ویروس زپرتی تمام عالم و معادلات آدم‌ها را به‌هم ریخته، حالا که هیچ‌چیز سر جای خودش نیست و همه‌چیز دست‌خوش تغییر شده، اصلا حالا که حال هیچ‌کس خوش نیست، پرچم حسین(ع) را بالاتر از همه و همیشه نگه می‌داریم. به‌قول حاج قاسم، ما ملت امام‌حسینیم(ع)، ما روزگار و ایامی را از سر گذراندیم که این ایام کرونایی و این محدودیت‌ها درمقابل آن چیزی نیست. ما آزمون‌هایی داده‌ایم و مشقت‌هایی برای برپایی عزای حسین(ع) تجربه کرده‌ایم که رعایت پروتکل‌ها و مسائل و ملزومات بهداشتی دربرابر آن راحت‌ترین کار است. 1400 سال این علم و بیرق برافراشته مانده و تا دنیادنیاست و تا ما و میلیون‌ها مثل ما هستند و می‌آیند و می‌روند، برافراشته خواهد ماند.
حالا که حرف آخر را اول زدم، بگذارید به چند روز قبل و گفت‌وگویم با چند نفر از مداحان هم گریزی بزنم. چند روز پیش و قبل از شروع ماه محرم، برای اطلاع از شیوه و مدل برگزاری مراسم محرم توسط هیات‌ها خصوصا در تهران با چند نفری از مداحان گپ می‌زدم. یکی‌درمیان که احوال باقی هیات‌ها و مدل مراسم آنها را هم جویا می‌شدم شرح مختصری از مراسم دوستان‌شان می‌گفتند. اینکه امسال حاج‌حسن خلج احتمالا مراسمی ندارد، حاج‌منصور در همان مسجد ارک اقامه عزا می‌کند و...، منتها اکثرا از مدلی حرف می‌زدند که حاج‌محمود کریمی در فکر اجرایی‌کردنش بود؛ همان مدلی که حالا چند ساعتی است فضای مجازی و رسانه‌ای را قبضه کرده است و حاج‌محمود دوباره گل کاشت.
حاج‌محمود دقیقا از همان آدم‌هایی است که برای مواجهه با افعالش دنبال ایده ناب می‌گردد. فهم این شخصیت هم کار سختی نیست، کافی است به مدل برگزاری مراسم محرم توسط او در سال‌های گذشته خصوصا در هیات رایه‌العباس امامزاده علی‌اکبر(ع) چیذر رجوع کنیم. دکورهای ساده و جذاب که سال‌های متمادی توسط دست‌اندرکاران هیات حاج‌محمود انتخاب و اجرا می‌شوند و گیرایی به‌مراتب بیشتر از دکورهای پرهزینه هیات‌های مشابه دارند و سوای سادگی مفاهیم والایی را هم منتقل می‌کنند. مثالش هم پرچم «حسین سرباز ره دین بود، عاقبت حق‌طلبی این بود» که هم به‌صورت بصری و هم در نوحه‌های حاج‌محمود نمود داشت و بسیار اثرگذار و مورد اقبال قرار گرفت. کمی بعدتر خوانش موزون و ریتمیک کتاب فتح خون سیدشهدای اهل قلم، سیدمرتضی آوینی در ابتدای جلسات ظهر امامزاده علی‌اکبر(ع) کنش و ایده جدید حاج‌محمود و دست‌اندرکاران هیات رایه‌العباس بود که نوعی پیوست فرهنگی و تشویق به کتاب و کتابخوانی در باب واقعه محرم و عاشورا بود و استقبال زیادی را هم به‌دنبال داشت. بعدتر و در محرم سال گذشته چارپایه‌خوانی، اقدام تحسین‌برانگیز و خاطره‌ساز و البته نوستالژیکی بود که حاج‌محمود کریمی اجرا کرد و ضمن زنده نگه‌داشتن سنت‌ها، نسل جدید و هیات‌ها را با مدل عزاداری گذشتگان در روزهایی که ضرب و اکو ذکر حسین(ع) و سیستم‌های صوت و صداسازی‌ها و صداگذاری‌ها تبدیل به معیار انتخاب هیات‌ها توسط جوان‌ترها شده است، آشنا کرد.
امسال هم حاج‌محمود از محدودیت‌های موجود فرصتی دوباره و جدید ساخت و در تلاقی بین عشق و عقلانیت بهترین مسیر را انتخاب کرد. درست در روزهایی که شیوع کرونا لزوم وضع محدودیت‌های سنگین‌تر را ایجاب می‌کرد، روزهایی که مسئولان ستاد ملی کرونا هرروز ساز جدیدی زدند و همه معادلات و برنامه‌ریزی هیات‌ها را به‌هم زدند، در روزهایی که همه نگران مدل برگزاری مراسم مذهبی توسط هیات‌ها بودند و گلایه‌پشت‌گلایه که چرا تصمیم و شیوه‌نامه واحدی برای برگزاری سالم مراسم وجود ندارد، حاج‌محمود کریمی بازهم گوی سبقت را ربود و با ایده اجرای خیابانی و نوحه‌سرایی در کوچه و خیابان‌ها در رثای حضرت اباعبدالله(ع) به‌خوبی از این آزمون سربلند درآمد و پایه‌گذار شیوه‌ای جدید اما کارآمد و متناسب با شرایط فعلی شد. این اما همه ماجرای مداحی خیابانی حاج‌محمود نیست، اینکه در خیابان‌ها با یک میکروفن و یک وانت که روی سقفش باند و بلندگویی قرار دارد، نوحه‌سرایی شود یک فرم و مدل مطلوب است که هم باعث ایجاد تجمع و تراکم جمعیتی نمی‌شود (درنظر داشته باشید هیات حاج‌محمود کریمی یکی از پرجمعیت‌ترین هیات‌های ایران است) و هم سوای قشر پای‌ثابت و همیشه‌حاضر در هیات‌ها، گروه دیگری را که به هر دلیلی در هیات‌ها حاضر نیستند، از فیض عزاداری سیدالشهدا(ع) بهره‌مند می‌کند و این موهبت بزرگی است که حاج‌محمود آن را اجرایی کرد ولی مساله بالاتر از این دو مساله دیگر هم هست؛ یکی محتوای ارائه‌شده و دیگری معرفی فرم مطلوب و ایده‌آل در شرایط فعلی و جلوگیری از شبهات آتی.
در باب مساله اول نوع متون و اشعار انتخابی حاج‌محمود در نوحه‌سرایی خیابانی جمع بین اشعار خاطره‌انگیز و استخوان‌دار قدیمی، اشعار نو و سبک‌های جدید، اشعار بصیرت‌افزا و بسط شعار ما ملت امام‌حسینیم و... . این گزینش و اجرای مفاهیم را پیش‌تر هم در هیات‌های حاج‌محمود دیده‌ایم که این‌بار کف کوچه و خیابان و بین همه اقشار قابلیت اجرایی پیدا کرد و حتما ضریب نفوذ بیشتر و بالاتری خواهد داشت. اما در ارتباط با مساله دوم و معرفی مدل مطلوب و ایده‌آل ابتدا باید به ازخودگذشتگی این مداح دلسوخته حضرت امام‌حسین(ع) اشاره کنیم. به‌هرحال حضور در جمع خیل عظیمی از شیفتگان اباعبدالله(ع) و آن کیفیت مطلوب مکانی و ابزاری مساله‌ای نیست که به‌راحتی بتوان از آن گذشت، خصوصا وقتی محوریت یکی از بزرگ‌ترین هیات‌های کشور با شما باشد. حاج‌محمود کریمی در این آزمون و انتخاب هم سربلند بود و به ساده‌ترین شکل به عزاداری امام‌حسین(ع) مشغول شد تا هم ضمن عرض ارادت و عشق‌بازی با حضرتش، مدلی را معرفی کند که کمتر مداحی حاضر به اجرای آن است. مضاف بر اینها، مدل نوحه‌سرایی خیابانی با این سادگی نمونه‌ای عقلانی از عزاداری برای سید و سالار شهیدان در ایام شیوع افسارگسیخته کروناست که قابلیت الگوسازی هم دارد و حتما در آینده جلوی ایجاد شبهات را خواهد گرفت.
به‌هرحال در شرایطی که دولت و ستاد ملی مقابله با کرونا از مسئولیت نظارت و همراهی با هیات‌ها شانه خالی می‌کنند و عواقب احتمالی را متوجه متولیان این مراسم می‌دانند، ما نیازمند یک شیوه ایده‌آل بودیم تا با ارائه و تکیه بر آن عقلانیت جماعت دیندار را به منصه‌ظهور بگذاریم و راه را بر بهانه‌گیران و آنهایی که می‌خواستند احتمالا رشد احتمالی آینده آمار کرونا را بر گردن برگزاری مراسم محرم بیندازند، ببندیم. همان‌طور که می‌دانید، هیچ محدودیتی در مسافرت‌ها ایجاد نشده و بساط شمال رفتن مردم به‌راه است، هم کنکورها همگی برگزار شدند و به تعویق نیفتادند، هم طرح ترافیک در پایتخت به حالت قبلی بازگشت و اجرایی می‌شود، انصاف نیست روزهای آینده هزینه قلدری و سهل‌انگاری‌های دولت به‌پای بچه‌‌هیاتی‌ها نوشته شود.
مطالب پیشنهادی
