رئیس‌جمهور مجازی

  به گزارش «فرهیختگان»، همه علیه دونالد ترامپ؛ این خروجی دو شب از کنوانسیون ملی حزب دموکرات برای انتخابات سوم نوامبر 2020 است. دموکرات‌‌ها برای کنار زدن رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه، آنقدر جدی به نظر می‌رسند که دموکرات و جمهوری‌خواه زنده و مرده را جلوی قاب دوربین می‌نشانند؛ زنده‌‌ها خودشان جو بایدن کاندیدای دموکرات را تایید می‌کنند و درگذشتگان نیز، یکی از اعضای خانواده‌‌شان. کنوانسیون مجازی چهار روزه دموکرات‌ها، علاوه‌بر چهره‌‌های دموکرات، میهمانان ویژه جمهوری‌خواه نیز داشته است. کالین پاول، وزیر خارجه جمهوری‌خواه دولت جورج بوش پسر و همسر جان مک‌کین، سناتور مشهوری که سال 2008 با اوباما و بایدن رقابت کرد و چندی پیش بر اثر بیماری درگذشت. همسر مک‌کین، در ویدئویی ضبط‌شده، از دوستی و همراهی بایدن و همسرش سخن گفت و عملا او را برای کاندیداتوری تایید کرد. کالین پاول نیز دونالد ترامپ را متهم کرد که تنها کاری که می‌تواند انجام دهد «چاپلوسی برای دیکتاتور‌ها و مستبدان» است. پاول گفت که آمریکا تحت رهبری ترامپ دچار تفرقه شده است و رئیس‌جمهور هر کاری می‌کند که «آن را به‌سمت تفرقه کشیده و به همان شکل نگه دارد.» او البته بیراه هم نگفته و رفتار ترامپ حتی در انتخابات نشان می‌دهد که او بیش از همه‌چیز، برنامه‌اش بر توسعه شکاف‌ها و ایجاد تفرقه در جامعه آمریکا استوار است. ترامپ در کنوانسیون حزب جمهوری‌خواه که چند روز دیگر آغاز می‌شود، دو میهمان ویژه برای سخنرانی دارد. این دو میهمان زن و شوهری هستند که چند وقت پیش در جریان تظاهرات علیه تبعیض نژادی و خشونت پلیس در آمریکا، با حالت تهاجمی به‌همراه سلاح‌هایشان در بیرون از در منزل‌شان، تظاهرات‌کنندگانی را که در خیابان‌‌های سن‌لوئیس ایالت میزوری حضور داشتند، تهدید به شلیک می‌کردند. در آن زمان پلیس به‌دلیل نوع رفتار این خانواده، آنها را بازداشت کرد. حالا این زن و شوهر به‌عنوان دو قهرمان قرار است در کنوانسیون جمهوری‌خواهان شرکت کنند.

  بایدن با حمایت روسای جمهور سابق

کنوانسیون ملی حزب دموکرات از روز دوشنبه با هدف اعلام رسمی نامزد نهایی دموکرات‌‌ها برای انتخابات نوامبر 2020 آغاز به‌کار کرد. در شب نخست این مراسم که به‌دلیل شیوع ویروس کرونا به‌صورت مجازی برگزار شد، میشل اوباما، همسر رئیس‌جمهور سابق و سناتور برنی سندرز رقیب سابق بایدن در انتخابات مقدماتی سخنرانی کردند. در شب دوم نیز بیل کلینتون و جیمی کارتر روسای جمهور اسبق در این نشست مجازی شرکت کردند. کالین پاول وزیر خارجه آمریکا و همسر سناتور مک‌کین هم در این شب از بایدن حمایت کردند. تمام سخنرانان کنوانسیون ملی حزب دموکرات در یک نقطه‌نظر اشتراک داشتند و آن، نامناسب بودن دونالد ترامپ برای رهبری آمریکا در وضعیت فعلی بود. بیل کلینتون در ویدئوی کوتاه پنج دقیقه‌ای، از استعار‌ه‌ای جالب برای تشریح وضعیت امروز آمریکا بهره برد و گفت دونالد ترامپ در رسیدگی به همه‌گیری ویروس کرونا به‌جای استفاده از اتاق بیضی (دفتر کار رئیس‌جمهوری آمریکا) به‌عنوان «ستاد فرماندهی»، آن را به «کانون توفان» تبدیل کرد. او خروجی سیاست‌‌های ترامپ را «هرج و مرج» بیشتر در آمریکا دانست. او آمریکا را تنها اقتصاد صنعتی در جهان دانست که با سیاست‌‌های ترامپ نرخ بیکاری در آن سه برابر شده است. جان کری وزیر امورخارجه دولت قبل آمریکا نیز در شب دوم ضمن حمایت از نامزدی جو بایدن از حزب دموکرات، با انتقاد از دولت دونالد ترامپ گفت: «این لحظه مبارزه برای امنیت آمریکا و جهان است.» مهم‌ترین برنامه این کنوانسیون ملی حزب دموکرات، سخنرانی‌‌های شب سوم آن بود که در آن سناتور کامالا هریس نامزد معاونت بایدن، هیلاری کلینتون نامزد دوره قبل حزب در انتخابات و باراک اوباما رئیس‌جمهور سابق سخنرانی کرده‌اند. تا لحظه تنظیم این گزارش، سخنرانی مجازی این سه چهره دموکرات آغاز نشده است اما به‌طور حتم آنان نیز در ادامه انتقادات از ترامپ، از خطر انتخاب مجدد او برای آینده آمریکا و جهان خواهند گفت.

با توجه به کناره‌گیری تمام کاندیدا‌های دموکرات، مشخص بود که جو بایدن نامزد نهایی این حزب است اما بااین‌حال در این نشست نیز، اعلام نظر نمایندگان حزبی درباره نامزدی بایدن به‌صورت مجازی انجام شد و تصاویر ویدئویی از هیات‌‌های هر ایالت و منطقه که حمایت خود را از بایدن اعلام می‌کردند، پخش شد. جو بایدن پس از رای‌گیری توانست سه هزار و 558 رای نمایندگان را در میلواکی ایالت ویسکانسین، به دست آورد. براساس قوانین درون‌حزبی دموکرات، هر نامزد به رای ۱۹۹۱ نماینده برای کسب نامزدی ریاست‌جمهوری حزبش نیاز دارد و بایدن بسیار زودتر و پس از کناره‌گیری سناتور برنی سندرز از رقابت‌‌ها به آرای موردنیازش رسیده بود.

  گزارش هزار صفحه‌ای علیه ترامپ

نه اوضاع داخلی و نه بین‌المللی بر وفق مراد دونالد ترامپ نیست. شاید اگر در آمریکا مناظرات انتخاباتی وجود نداشت، دونالد ترامپ از همین حالا بازنده انتخابات بود. او در روز‌های گذشته با همکاری حامی مالی‌اش که اکنون رئیس اداره پست آمریکاست، تلاش کرده دربرابر رای پستی موانع متعدد ایجاد و روند رای پستی را کند کند تا تعداد کمتری بتوانند به این شیوه رای بدهند. افزایش انتقاد‌های دموکرات‌‌ها از اداره پست آمریکا در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری، باعث شده این اداره اجرای سیاست‌‌های تازه‌اش را متوقف کند. در کنار بحران کرونا و تبعات آن در اقتصاد آمریکا، دونالد ترامپ با یک مساله دیگر نیز درگیر شده و آن گزارش هزار صفحه‌ای فراحزبی سنای آمریکا علیه ترامپ است. این گزارش ازسوی کمیته اطلاعاتی سنای آمریکا روز سه‌شنبه منتشر شد و در آن از تمایل کارزار انتخاباتی «دونالد ترامپ» در سال ۲۰۱۶ برای دریافت کمک خارجی سخن گفته شده است. در گزارش جدید سنای آمریکا اطلاعاتی بسیار دقیق از پذیرفتن مداخله روسیه در انتخابات توسط کارزار انتخاباتی ترامپ ذکر شده است. این کمیته مدعی است پائول مانافورت، مسئول کمپین انتخاباتی ترامپ با عملیات روس‌‌ها جهت سرقت و انتشار ایمیل‌‌های دموکرات‌‌ها مرتبط بوده و اگر این مساله در دادگاه به اثبات برسد، «تبانی» تلقی خواهد شد.

در این گزارش آمده است دستیار مانافورت عامدانه اظهارات غلطی را درباره اوکراین بیان داشته تا تحقیقات درباره مداخله روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ را به بیراهه بکشاند. اهمیت این گزارش هزار صفحه‌ای به میزانی است که کانال انتخابات آمریکا از نتایج وخیم آن برای کمپین و شخص ترامپ نوشته است. براساس این گزارش، دخالت روسیه در انتخابات 2016 و کمک‌رسانی و هماهنگی نیرو‌های امنیتی این کشور با چهره‌‌های نزدیک به ترامپ که در کمپین او عاملیت داشتند، قطعی است. اگرچه ترامپ، شخصا به تبانی با روس‌ها به‌دلیل فقدان مدارک، متهم نشده است. سنا این‌گونه نتیجه گرفته است که شهادت رسمی او درباره بی‌اطلاعی از همکاری و تبانی راجر استون، مشاور شخص ترامپ و یکی از چهره‌‌های مهم کمپینش با جولیان آسانژ و روسیه، دروغ بوده است. در شرایط عادی، ترامپ به این جرم متهم می‌شد. اما رئیس‌جمهور را نمی‌توان به‌طور رسمی و قضایی، متهم کرد و اتهام تنها مسیر استیضاح در مجلس نمایندگان به محاکمه در سنا را می‌تواند طی کند.

  بایدن و سیاست خارجی

قدرت‌های نوظهور اقتصادی، اگرچه ایالات متحده آمریکا را در سراشیبی افول انداخته است، اما با این حال واشنگتن همچنان قدرتمندترین قدرت نظامی و اقتصادی دنیاست و از همین رو نیز نتیجه انتخابات در این کشور می‌تواند بر سایر کشورها تاثیر بگذارد. در سه‌سال‌ونیم گذشته، مدل مواجهه دونالد ترامپ با متحدین و شرکایش به‌گونه‌ای بوده که تقریبا تمام آنها به‌دنبال پایان عصر او هستند. میل به کنار زدن ترامپ آنقدر بالاست که حتی گفته می‌شود رای ممتنع تمام اعضای اروپایی شورای امنیت به قطعنامه آمریکا درباره تحریم تسلیحاتی ایران، با هدف اثرگذاری بر انتخابات آمریکا داده شده است. درباره تغییر در سیاست خارجی آمریکا با روی کار آمدن جو بایدن، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. در آلمان به‌عنوان یکی از متحدین آمریکا، دید مثبتی به تحولات در آمریکا حتی با کنار رفتن ترامپ وجود ندارد و از همین رو آنگلا مرکل، صدراعظم و هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان از لزوم آمادگی اروپا برای دوره جدیدی سخن می‌گویند. اگر حتی اظهارات آلمانی‌ها را افراطی قلمداد کنیم، می‌توان از اظهارات، رفتار و اعضای تیم سیاست ‌خارجی جو بایدن، امکان تغییر در رویه این کشور را حداقل در پرونده ایران ارزیابی کرد.

جو بایدن در یادداشتی در نشریه آمریکایی «فارن افرز» درخصوص سیاست خارجی خود در مواجهه با ایران، درصورت پیروزی در انتخابات و ورود به کاخ‌سفید گفته که «تهران باید به پایبندی دقیق توافق هسته‌ای برگردد. اگر این کار را انجام دهد، من به توافق هسته‌ای بازمی‌گردم.» این البته همه متن بایدن نیست و او در ادامه گفته «از تعهدمان به دیپلماسی برای همکاری با متحدان‌مان در جهت قوی‌تر کردن و تمدید این توافق استفاده خواهم کرد و هم‌زمان به‌نحو موثرتری با سایر اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران، مقابله خواهم کرد.» این بند از نوشته بایدن احتیاج چندانی به موشکافی ندارد و مشخص است که او نیز همچون دونالد ترامپ به‌دنبال یک برجام دیگر براساس همان مفادی است که ترامپ آن را دنبال می‌کرده است. این مفاد را حزب دموکرات در سندی که چند هفته پیش آن را رونمایی کرد، آورده است.

رقیب دونالد ترامپ نوشته که: «من هیچ توهمی درباره ایران که دست به اقدامات بی‌ثبات‌کننده در خاورمیانه زده و اقدام به بازداشت غیرمنصفانه شهروندان آمریکایی کرده است‌، ندارم. اما برای مقابله با تهدیدهایی که ایران علیه منافع ما ایجاد می‌کند، یک راه هوشمندانه وجود دارد و یک راه برای خودزنی که ترامپ راه دوم را انتخاب کرد.» تحلیلگرانی که با قانون‌گذاری در آمریکا آشنایی دارند به‌وضوح به این نکته اشاره می‌کنند که حتی اگر جو بایدن علاقه به احیای سیاست ‌خارجی دوران اوباما داشته باشد، دونالد ترامپ به‌شیوه‌ای در مسیر او مین‌گذاری کرده است که بازگشت به تعهدات سابق و شرایط پیشین کاری دشوار و تقریبا بعید است. جدا از این، افرادی که جو بایدن در سیاست‌ خارجی از ظرفیت آنها بهره می‌گیرد، حداقل در سطح گفتار، همان مبانی‌ای را دنبال می‌کنند که ترامپ و تیم سیاست ‌خارجی او دنبال می‌کردند. شاید تفاوت این دو، در شیوه بیان متفاوت یک هدف است. تارنمای انگلیسی العربی درباره اعضای تیم بایدن نوشته که برخی از نومحافظه‌کاران همچون بیل کریستال، دیوید فروم، مکس بوت و جنیفر رابین که دیدگاه‌های تندروانه آنان تفاوت چندانی با دموکرات‌های جنگ‌طلب ندارد، به‌همراه برخی از اعضای تیم سابق اوباما، در تنظیم سیاست‌ خارجی بایدن مشارکت می‌کنند. این افراد شامل تونی بلینکن، جیک سالیوان، سوزان رایس، سامانتا پاور، کالین کال، برادران دونیلون و جولی اسمیت هستند. اگرچه این افراد شاید در مواردی با روش ترامپ مخالف بوده باشند، اما عاقلانه نیست تحریم‌های افسارگسیخته‌ای را که ترامپ علیه ایران ایجاد کرده، کنار بگذارند. آنها به‌طور حتم با استفاده از همین ابزار، تلاش می‌کنند ایران را پای میز مذاکره بیاورند تا برجام‌های موشکی و منطقه‌ای را به تهران تحمیل کنند. این البته موضوع پنهانی نیست و «آنتونی بلینکن»، مشاور ارشد «جو بایدن» اواخر خردماه ماه گفته بود چنانچه بایدن در انتخابات رئیس‌جمهور شود، تمامی تحریم‌ها علیه ایران، ازجمله تحریم‌های اعمال‌شده توسط «دونالد ترامپ» را حفظ خواهد کرد و حتی اگر به برجام برگردیم، از این مساله به‌همراه شریکان و متحدان‌مان به‌عنوان سکویی برای مذاکره بر سر توافقی طولانی‌مدت‌تر و قوی‌تر استفاده می‌کنیم. نمونه دیگر جک سالیوان، از حامیان سرسخت برجام و مخالف خروج آمریکا از این توافق که از او به‌عنوان نخستین گزینه بایدن برای مشاور سیاست خارجی یاد می‌شود، معتقد است: «تصور کاهش عمده تحریم‌ها از سوی ایالات‌متحده بدون دریافت ضمانت‌هایی از ایران مبنی‌بر آغاز مذاکره فوری بر سر توافقی متعاقب که در آن دست‌کم چارچوب‌های زمانی توافق بسط داده شده و مسائل مربوط به راستی‌آزمایی و موشک‌های بالستیک قاره‌پیما حل شده باشند، غیرعملی است.» این اظهارات تیم سیاست خارجی بایدن نشان می‌دهد جز در قالب ادبیات، نباید انتظار تغییر ملموس در شیوه سیاست خارجی آمریکا را در برابر ایران داشت. درحالی‌که حتی متحدین آمریکا از تغییر قابل توجه در سیاست خارجی واشنگتن، ابزار ناامیدی می‌کنند، ایران به‌عنوان یکی از دشمنان ایالات متحده نباید امیدوار به رخداد قابل توجهی در این حوزه باشد.

  نظرسنجی‌‌های مشروط

تجربه انتخابات سال 2016، دموکرات‌‌ها را همچون مارگزید‌ه‌ای کرده که از ریسمان سیاه و سفید می‌ترسد. آنها دو مبنای اشتباه برای رقابت‌‌های انتخاباتی‌شان داشتند؛ یکی نظرسنجی‌‌ها و دیگری ایالت‌‌هایی که با ایالت‌‌های امن (safe states)معرفی می‌شوند. ایالت‌‌های امن به ایالاتی گفته می‌شود که بنابر سنت رای‌دهی به یک حزب خاص رای می‌دهند. برمبنای همین تصورات، هیلاری کلینتون آنچنان به پایگاه رای دموکرات‌‌ها در ویسکانسین اعتماد داشت که در طول کارزار یک‌و‌نیم ساله حتی یک‌بار هم به این ایالت سفر نکرد و این ایالت و آرای الکترالش به دونالد ترامپ واگذار شد. نظرسنجی‌‌ها بیش از این دموکرات‌‌ها را به‌سمت شکست هدایت کرد. همه نظرسنجی‌‌ها به‌درستی کلینتون را پیروز انتخابات نشان می‌دادند و او درنهایت نیز توانست سه میلیون رای بیشتر کسب کند اما مساله این بود که این آرا در ایالت‌‌هایی که کلینتون به آن احتیاج داشت، توزیع نشد.

کلینتون در پنسیلوانیا با اختلاف 44 هزار و 292 رای، در ویسکانسین با اختلاف 22 هزار و 748 رای و در میشیگان با اختلاف 10 هزار و 704 رای به ترامپ باخت و درمجموع 46 رای الکترال را از دست داد. اگر کلینتون در این سه ایالت با فاصله ناچیز شکست نمی‌خورد، با 272 الکترال، رئیس‌جمهور آمریکا می‌شد. در انتخابات سال جاری، دموکرات‌‌ها نمی‌خواهند اشتباه گذشته را تکرار کنند و با امید به نظرسنجی‌‌های ملی، یک‌بار دیگر شکست بخورند. تقریبا همچون سال 2016، نامزد دموکرات‌‌ها در نظرسنجی‌‌ها دست برتر را دارد و با فاصله‌ای بین 6 تا 11درصد از رقیب جمهوری‌خواه خود پیش است. براساس جدیدترین نتایج نظرسنجی «هیل-هریس ایکس»، که خبرگزاری فارس آن را منتشر کرده، جو بایدن با اختلاف ۶ درصد از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا پیشی گرفته است. طبق این نظرسنجی‌ که به‌صورت آنلاین از دو هزار و ۸۲۳ رای‌دهنده آمریکایی با حاشیه خطای مثبت و منفی 1.84درصد در سطح ملی در آمریکا صورت گرفته، ۴۵ درصد از شرکت‌کنندگان اعلام کردند که روز انتخابات به بایدن رای خواهند داد و ۳۹درصد نیز اعلام کردند که از ترامپ حمایت می‌کنند.

نتایج این نظرسنجی که در بازه ۱۱ تا ۱۴ آگوست (۲۱ تا ۲۴ مردادماه) جمع‌آوری شده، نشان می‌دهد اوضاع بایدن رو به بهبود است و او نسبت به نظرسنجی قبلی ۸ تا ۱۱ آگوست (۱۸ تا ۲۱ مردادماه)، فاصله‌اش را دو درصد بیشتر کرده است. در نظرسنجی قبلی، اختلاف بایدن با ترامپ چهار درصد بود و او با ۴۴درصد از ترامپ با آرای ۴۰درصد جلوتر بود. بااین‌حال اما نکته مهم در این نظرسنجی، جمعیتی هفت درصدی بودند که اعلام کرده‌اند هنوز به تصمیم قطعی نرسیده‌اند و این بدان معناست که عمده آنها منتظر مناظرات انتخاباتی هستند تا براساس آن رای خود را به صندوق بیندازند. بااین‌حال از این جمعیت نسبت به نظرسنجی قبلی دو درصد کاسته شده است. ولی احتمال بالایی وجود دارد که پس از هر مناظره، ‌بخش قابل‌توجهی از رای‌‌ها جابه‌جا شوند. براساس اعلام کمیسیون مناظره‌‌های انتخاباتی، نخستین مناظره نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری قرار است ۲۹ سپتامبر (۸ مهر) برگزار شود. نخستین نظرسنجی‌‌ها پس از این مناظره به‌خوبی نشان خواهد داد که چه کسی احتمالا رئیس‌جمهور آینده آمریکا خواهد شد. برخلاف دموکرات‌ها، جمهوری‌خواهان با توجه به اینکه ترامپ هیچ دستاوردی جز لفاظی در اختیار ندارد، تمایل به چندین مناظره بین دو کاندیدا دارند.