«فرهیختگان» گزارش می‌دهد
به گزارش «فرهیختگان»، پس از سامانه متمرکز پژوهشیار که چندی پیش در دانشگاه آزاد اسلامی راه‌اندازی شد، بالاخره دیروز از سامانه یکپارچه آموزشیار دانشگاه نیز رونمایی شد تا از این پس شاهد تحولی شگرف در ارتقای کیفیت آموزش در این دانشگاه باشیم. درواقع سیستمی کردن امور در این دانشگاه با «پژوهشیار» آغاز و با «آموزشیار» تکمیل شد. دیروز مراسم رونمایی از سامانه مدیریت یکپارچه امور آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی یا همان «آموزشیار» برگزار و اولین اتصال به آن با شعار «سال جهش تولید» برقرار شد.
راه‌اندازی سامانه آموزشیار، یکی از بزرگ‌ترین رویدادها در این دانشگاه خواهد بود چراکه قرار است به‌همراه پژوهشیار امور پژوهشی و ساماندهی پایان‌نامه‌‌ها و رساله‌ها و همچنین فعالیت‌های مربوط به حوزه آموزش را برعهده بگیرد. درواقع در پژوهشیار یکپارچهسازی پژوهش انجام شد و در این سامانه جدید امور آموزشی یکسان‌سازی و یکپارچه می‌شود. یکی از برنامه‌های اصلی دانشگاه، یکپارچهسازی دادههای دانشگاهی و توسعه شبکه علمی هوشمند است تا شاهد مکانیزه شدن آموزش باشیم چراکه پیش از این دادههای متفاوتی در مراکز مختلف دانشگاهی وجود داشت، بنابراین مسئولان دانشگاه به این فکر افتادند تا تمام داده‌ها را یکپارچهسازی کرده و از مدل جزیره‌ای خارج شوند. سامانه آموزشیار همان امکانی بود که دانشگاه را به این هدف می‌رساند.
در این مدت مخصوصا در زمانی که دانشگاه به‌سمت آموزش مجازی روی آورد بسیاری از دانشجویان درخواست داشتند تا آموزش و محتوا به‌طور کلی استانی یا کشوری ارائه شود بنابراین مسئولان دانشگاه یکپارچهسازی محتوا را در دستور کار قرار دادند. حالا از این به بعد در سامانه آموزشیار شاهد سبک جدید آموزش و پژوهش براساس روش مدرن خواهیم بود.
کنترل، نظارت و برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفیت
آن‌طور که جواد علمایی، معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی می‌گوید با رونمایی از سامانه آموزشیار در وهله اول مسائل مربوط به آموزش دانشگاه ساماندهی خواهد شد و در مراحل بعدی، کنترل و نظارت و برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفیت صورت خواهد گرفت. بنابراین با این روش، آموزش مجموعه دانشگاه رصد شده و برای رفع مشکلات موجود تدابیر متناسبی به‌کار گرفته خواهد شد.
اما هدف از راه‌اندازی این سامانه چیست و قرار است چه چیزی را دنبال کند؟ چند سالی است که دکتر طهرانچی چشم‌اندازی را برای دانشگاه آزاد اسلامی ترسیم کرده است؛ چشم‌اندازی که براساس آن این دانشگاه نه‌تنها به‌عنوان انتخاب اول داوطلبان در سال 1404 شناخته شود، بلکه یک دانشگاه اجتماعی، کارآفرین و حل مساله نیز باشد. به‌نظر می‌رسد مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی با راه‌اندازی سامانه پژوهشیار و به‌دنبال آن آموزشیار قصد دارند در وهله اول این دانشگاه یک دانشگاه کارآفرین و در وهله دوم به‌عنوان انتخاب اول متقاضیان ورود به دانشگاه تبدیل شود.
برای اینکه این دانشگاه انتخاب اول دانشجویان باشد باید برنامه‌ریزی کرد؛ برای رسیدن به این هدف مأموریت‌هایی طراحی شده که توسعه شبکه علمی هوشمند دانشگاه، یکپارچهسازی ساختار دادههای سازمانی، بهره‌گیری از اتوماسیون شناختی در سیستم‌های دانشگاه از جمله آنهاست. آن‌طور که ایمان عطارزاده، مدیرکل توسعه شبکه علمی هوشمند دانشگاه آزاد اسلامی دیروز در جلسه رونمایی از این سامانه گفته است سامانه آموزشیار هم در راستای یکی از همین مأموریت‌ها، طراحی و راه‌اندازی شد.
به گفته عطارزاده به کاهش تمرکزگرایی و افزایش یکپارچگی سیستمی، راهبری مدل شبکه‌ای دانشگاه، هم‌روندسازی و انضباط بخشی بیشتر در اجرای فعالیت‌ها و برنامه‌های کلان دانشگاه و... از اهداف طرح نظام هوشمند و یکپارچه داده در دانشگاه آزاد اسلامی، بوده است.
در آموزشیار همه چیز قابل ردیابی است
یکی دیگر از مشخصات این سامانه این است که در آن همه‌چیز قابل ردیابی و جست‌وجو است و با به‌کارگیری آن شفاف‌سازی در تمام حوزه‌های این دانشگاه صورت می‌گیرد.
یکی دیگر از نکاتی که باید درنظر گرفت وضعیت مطلوب سیستم اتوماسیون آموزش در دانشگاه آزاد اسلامی است. مدیریت واحد در مدل شبکه‌ای دانشگاه، وجود سیستم کدینگ یکسان در تمام واحدهای دانشگاهی، یکپارچگی و ارتباط داده‌ها جهت کسب دانش، نظارت جامع و آمار و اطلاعات یکپارچه، کاهش ورود اطلاعات توسط کاربران و...از جمله ویژگی‌های سیستم اتوماسیون آموزش است.
در این سیستم امکاناتی برای «اجرا و راهبری طرح‌های تعاون اعضای هیأت‌علمی، آزمون، دروس عملی و مهمانی»، «انطباق‌پذیری دانشگاه»، «تبدیل دانشگاه به شبکه هوشمند علمی» و «امکان ارائه دروس به‌صورت استانی و یا در سطح کل کشور» درنظر گرفته شده است.
امکانات سامانه آموزشیار چیست؟
در سامانه آموزشیار دانشگاه آزاد اسلامی، امکاناتی درنظر گرفته شده تا امور آموزشی، اداری و مالی دانشجویان و اساتید به‌سادگی انجام شود. میان‌افزار ارتباط با آموزش الکترونیکی، موتور مدیریت قواعد آموزشی، اپلیکیشن موبایل برای اساتید و دانشجویان، آگاه‌سازی از طریق پیامک، پرداخت الکترونیکی، پرونده الکترونیکی دانشجویان و اساتید، ارزشیابی اساتید، حق‌التدریس اساتید، برنامه‌ریزی امتحانات و ارزشیابی تحصیلی دانشجو، فارغ‌التحصیلی و خروج از تحصیل، پورتال جامع مدیریت آموزشی اساتید، صدور خودکار احکام اساتید، مدیریت امور شهریه و تخفیف مالی دانشجویان، فرآیندهای خاص دانشجویان استعداد درخشان و شاهد و ایثارگر، پذیرش دانشجو، برنامه‌ریزی آموزشی و... از جمله این امکانات است.
چابک‌سازی در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی
یکی دیگر از مشخصات سامانه مدیریت یکپارچه امور آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی (آموزشیار) چابک‌سازی در مجموعه دانشگاه است که در سه بخش تمامی فرآیندهای مربوط به آموزش را دربرمی‌گیرد. با اجرایی شدن این سامانه، چابک‌سازی، تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در تمام سطوح مدیریتی دانشگاه ساری و جاری شده و گام بلندی برای استفاده از فناوری اطلاعات در سطوح مدیریتی دانشگاه برداشته خواهد شد.
حیدری: آموزشیار تمام دادههای آموزشی را در کشور به‌روز و یکسان می‌کند
احمد حیدری، سخنگوی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص سامانه آموزشیار توضیح داد: «دادههای آماری و اطلاعات دقیق و درست مبنای برنامه‌ریزی در هر مدیریتی است؛ دانشگاه آزاد اسلامی نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه حضوری جهان و با بیش از 440 واحد دانشگاهی می‌تواند سامانه‌ای را داشته باشد که با دادههای روز و دقیق بتواند برنامه‌ریزی دقیقی صورت دهد.»
او اضافه کرد: «قبلا این داده‌ها متمرکز و هماهنگ نبودند و هر واحدی به‌صورت مستقل عمل می‌کرد. اما این سامانه که از نظر زیرساختی در تمام کشور یکسان و از نظر نرم‌افزاری نیز استانداردهای جهانی را داشته و در کل واحدهای دانشگاهی به‌صورت یکسان طراحی شده است. آموزشیار دیروز (چهارشنبه) رونمایی شد و تمام دادههای آموزشی را در کل کشور به‌روز و یکسان می‌کند.»
سخنگوی دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه تصریح کرد: «تمام دانشجویانی که در دانشگاه انتخاب واحد و ثبت‌نام کرده، فارغ‌التحصیل می‌شوند و... همچنین تمام دانشجویان و اساتیدی که کار پژوهشی انجام می‌دهند و همچنین دانشجویان تحصیلات تکمیلی که پایان‌نامه و یا مقاله ارائه می‌دهند در این سامانه با عدد و رقم مشخص می‌شود.»
حیدری در ادامه اظهار کرد: «از نظر مالی نیز تمام سامانه‌های دانشگاه آزاد در تمام کشور هماهنگ و یکسان می‌شود و این خصوصیتی است که در این سامانه دیده شده است. همچنین شهریه دانشجویان در تمام کشور نیز هماهنگ یکسان‌سازی خواهد شد.»
او در این باره توضیح داد: «این شهریه نسبت پایه، مقطع و رشته مشخص می‌شود و کاملا مشخص خواهد شد که هر دانشجو چه میزان شهریه پرداخت کرده و یا چه میزان بدهکار و یا بستانکار است.»
سخنگوی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه این سامانه درحال اجرایی شدن است، اضافه کرد: «از دیروز این سامانه بالا آمده و تمام کارهای آن هماهنگ شده و درحال اجرایی شدن است. در این سامانه بسیاری از داده‌ها به روز شده است و به چابک‌سازی و بهینه‌سازی کمک شایانی می‌کند.»
همتی: سامانه آموزشیار به تصـــمــیـم‌گیــــری سریـــع و هوشمندانه کمک می‌کند
مسعود همتی، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و شبکه علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از جزئیات این سامانه سخن گفت. به گفته او یکی از ویژگی‌های این سامانه چابک بودن، کمک به تصمیم‌گیری سریع و هوشمندانه براساس اطلاعات متمرکز در تمام لایه‌ها وسطوح مدیریت است.»
او توضیح داد: «چابکی را می‌توان توانایی سازمان برای واکنش سریع به نیازمندی‌های مخاطبان (دانشجو، کارمند، عضو هیات علمی) دانست.»
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و شبکه علمی دانشگاه آزاد اسلامی با ذکر مثالی گفت: «در بحث جذب، ثبت‌نام، انتقالی، میهمانی، فارغ‌التحصیلی، ترجمه ریز نمرات و مدارک تحصیلی با توجه به متمرکز بودن اطلاعات به‌راحتی و با سرعت امکان ارائه خدمات به دانشجویان است.»
همتی اضافه کرد: «در بحث گزارش‌ها، گزارش کلان در سطوح مدیریتی، گزارش‌های استانی و گزارش‌های مورد نیاز واحدها به‌صورت برخط امکان‌پذیر خواهد بود.»
به گفته او رعایت یکپارچگی بخشنامه‌های سازمان به‌صورت همزمان در تمام واحدهای دانشگاهی یکی دیگر از ویژگی‌های سامانه پژوهشیار در بحث چابک‌سازی است.رئیس مرکز فناوری اطلاعات و شبکه علمی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان این که بحران، بهانه‌ای برای تغییر و تحول دیرهنگام شده است، اظهار کرد: «بدون‌شک هر تغییری با مسائل زیاد و پیش‌بینی نشده‌ای مواجه می‌شود؛ اما با توجه به همت و توانمندی همکاران فناوری اطلاعات از این مرحله عبور می‌کنیم.»
او با بیان اینکه یکسان‌سازی یا استانداردسازی کدینگ رشته، سرفصل و دروس باعث ایجاد نظم و وحدت رویه در تمام واحدهای دانشگاهی می‌شود، اضافه کرد: «این امر باعث جلوگیری از خطای انسانی و تسهیل تصمیم‌گیری در سطح کلان دانشگاه می‌شود. مدیریت بهتر منابع مالی و انسانی و تحول، نوآوری، یکپارچگی، توسعه و سازگاری با شرایط آموزشی حاصل این تغییر بزرگ است.»
سامانه آموزشیار چه کمکی به سیستم آموزشی می‌کند؟
سامانه یکپارچه امور آموزشی دانشگاه آزاد در راستای برنامه‌ریزی آموزشی، برگزاری آزمون‌ها و آزمون‌های جامع برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و تمام فرآیندهای مرتبط با فعالیت‌های آموزشی به‌صورت یکپارچه راه‌اندازی شده است. به‌عبارت بهتر باتوجه به رویکردهای جدید در سطح داخلی و بین‌المللی که تقاضا برای آموزش مجازی زیاد بود، دانشگاه آزاد نیازمند سرویس‌دهی به دانشجویان بود تا دانشگاه را به دانشگاهی نوین تبدیل کند. شاید بتوان گفت کاهش تمرکزگرایی و افزایش یکپارچگی سیستمی یکی از مهم‌ترین اهدافی باشد که در این سامانه به سیستم آموزشی کشور کمک می‌کند. جمع‌آوری و مجتمع‌سازی اطلاعات واحدهای دانشگاهی و البته یکسان‌سازی و یکتاسازی اسامی، سرفصل رشته‌ها، کد رشته‌ها و اطلاعات دروس در تمام واحدهای دانشگاهی از دیگر کمک‌های این سامانه است.
هم‌روندسازی و انضباط‌بخشی بیشتر در فعالیت‌های دانشگاه مبتنی‌بر مدیریت یکپارچه داده و همچنین هوشمندسازی، هم‌روندسازی فرآیندها و فعالیت‌های اجرایی، چابک‌سازی و سرعت بخشیدن به فرآیند تصمیم‌گیری از مهم‌ترین مشخصه‌های سیستم اتوماسیون آموزش است.
این سیستم کمک خواهد کرد تا مسئولان دانشگاه آزاد بتوانند به بهترین نحو و با یک روش مدرن تمام دانشگاه‌ها را رصد کنند، به‌طوری‌که تمام مشکلاتی که در حوزه آموزش وجود دارد، هرچه سریع‌تر مرتفع شود. در این سامانه در برنامه‌ریزی مشخص، استرس و دغدغه فکری استادان و دانشجویان کاهش داده می‌شود، تا جایی‌که دانشجویان بتوانند فعالیت‌های آموزشی خود را بدون دغدغه در سامانه آموزشیار انجام دهند.
* نویسنده: سارا طاهری، روزنامه‌نگار
مطالب پیشنهادی
