به گزارش «فرهیختگان»، حضور بازیکنان خارجی در لیگ فوتبال ایران سابقهای طولانیمدت دارد. در این زمان خارجیهای زیادی پا به ایران گذاشتهاند که در میان آنها معدود نفراتی بودهاند که توانستند موفق باشند و خریدهای خوبی محسوب شوند. حالا با بالا رفتن قیمت ارز در کشور و حواشی زیادی که خریدهای خارجی تیمهای مختلف بهخصوص سرخابیها داشتهاند، وزارت ورزش خرید بازیکنان خارجی برای دو تیم پرطرفدار پایتخت از فصل آینده را ممنوع کرده است و به این ترتیب آنها باید برای فصل آتی روی سرمایههای داخلی حساب کنند.
در طول این سالها شاهد حضور خریدهای موفقی چون مامه تیام، ابراهیم توره و نیلسون کورها بودیم اما از سوی دیگر لیست انتقالهای ناکام و عجیب و غریب تیمها کاملا برتری دارد، بسیاری از آنها نهتنها آوردهای برای باشگاهها نداشتند بلکه تنها دستاوردشان بدهیهایی بود که روی دست باشگاههای ایرانی ماند و پروندههایی که یکی پس از دیگری در فیفا باز شد و نتیجه نهایی تمامی آنها نیز محکومیت طرف ایرانی بود. خیلیهایشان نیز فوتبالشان را در ایران تمام کردند چون جای بهتری سراغ نداشتند، البته موردی همچون هنریک مخیتاریان نیز وجود داشته که به باشگاههای ایرانی معرفی شده است اما از سوی مربیان موردتایید قرار نگرفته و مدتی بعد در تیمهایی چون دورتموند، منچستریونایتد، آرسنال و رم به میدان رفته است.
روز گذشته انتقال مامه تیام، مهاجم سابق استقلال به فنرباغچه قطعی شد و او فصل بعد در یکی از تیمهای معتبر اروپایی توپ خواهد زد. به همین بهانه نگاهی داریم به برخی خارجیهایی که پس از حضور در لیگ ایران درخشیدند و راهی تیمهای بهتری شدند.
مامه تیام
این مهاجم سنگالی سابقه عضویت در تیمهای جوانان اینتر و حتی بزرگسالان یوونتوس را در کارنامه دارد اما تا پیش از حضور در استقلال چهره چندان شناختهشدهای نبود. تیام در یوونتوس فرصت بازی پیدا نکرد و به تیمهایی چون زولته وارگم بلژیک، پائوک یونان و امپولی قرض داده شد و درنهایت با اتمام قراردادش با این تیم ایتالیایی راهی تهران شد. درخشش او در جمع آبیها و بهخصوص در لیگ قهرمانان آسیا باعث شد مشتریان زیادی پیدا کند و درحالیکه محبوبیت زیادی بین هواداران این تیم داشت و آنها بهشدت مخالف جدایی او بودند اما درنهایت به عجمان امارات پیوست. او پس از یک سال حضور در لیگ امارات در ابتدای این فصل به کاسیمپاشای ترکیه رفت و عملکرد قابلقبولی در این تیم داشت. 12 گل و 5 پاس گل در 28 بازی سبب شد فنرباغچه برای خرید او وارد مذاکره شود و دیروز نهایتا قرارداد 3 ساله او با این تیم ترکیهای امضا شد.
لئونارد کوئیکه
این مهاجم کامرونی در سال 2006 و از یکی از تیمهای کشورش به استقلال آمد. کوئیکه پس از یک فصل ناموفق در استقلال راهی استیلآذین شد و عملکرد بهتری در این تیم داشت. در این باشگاه تازهتاسیس نیز او تنها یک فصل بازی کرد و راهی اسلواکی شد. او در ادامه توانست به آینتراخت فرانکفورت و انرگی کوتبوس آلمان نیز برود اما بهترین دوران فوتبالش را در اسپارتاپراگ جمهوری چک و ریزهاسپور ترکیه سپری کرد. این مهاجم کامرونی در اسپارتا موفق شد در 109 بازی 43 گل به ثمر برساند و در ریزهاسپور نیز در 120 بازی 58 بار دروازه حریفان را گشود. کوئیکه در سال 2018 از این تیم جدا شد و پس از آن درحالیکه از چند تیم دیگر این کشور پیشنهاد داشت، فوتبال را ادامه نداد. یک تصادف سخت که باعث آسیب شدید به همسر باردارش شد، باعث شد او دیگر فوتبال را ادامه ندهد و حالا در 33 سالگی بیشتر وقتش را به تفریح در امارات میگذراند.
نیلسون
گلر برزیلی که البته پیش از حضور در پرسپولیس سالها در ویتوریا گیمارش پرتغال بازی کرده بود و در آخرین سالهای فوتبالش به ایران آمد. او در پرسپولیس عملکرد بسیار خوبی داشت و همین درخشش باعث شد دوباره به فوتبال پرتغال برگردد و تا 42 سالگی در فوتبال این کشور بازی کند. نیلسون سه سال در پرسپولیس حضور داشت و در 40 سالگی این باشگاه را ترک کرد. پس از آن یک فصل برای موریرنسه و یک فصل نیز برای اونیائو مادیرا به میدان رفت و در سال 2017 کفشهایش را آویخت. نیلسون مجموعا 67 بازی برای قرمزها انجام داد و تقریبا در نیمی از آنها کلینشیت کرد تا با کارنامهای خوب لیگ ایران را ترک کند. او یکی از بازیکنانی است که هنوز و با گذشت حدود 5 سال از جداییاش نتوانسته طلب خود را از پرسپولیس بگیرد.
ابراهیم توره
یکی از موفقترین خارجیهای تاریخ لیگ برتر ایران که در دو باشگاه پرسپولیس و سپاهان عملکرد خوبی داشت و پس از آنها حتی تا عضویت در موناکوی فرانسه نیز پیش رفت. پیکان نخستین تیمی بود که در فوتبال ایران این مهاجم سنگالی را به خدمت گرفت. بازیهای خوب توره در این باشگاه باعث شد پرسپولیس سراغ او برود و فصل بعد را با پیراهن این تیم در لیگ برتر به میدان رفت. مقصد بعدی توره سپاهان بود. در اصفهان نیز توره تواناییهایش را به اثبات رساند و عملکرد بسیار خوبش باعث شد تا عجمان امارات او را به خدمت بگیرد. یک سال بعد این مهاجم گلزن راهی اروپا شد و به موناکو پیوست و پس از آن بازی در تیمهایی چون النصر امارات، لیائونینگ چین و آژاکسیو را نیز تجربه کرد و از سال 2018 بدون تیم مانده و به نظر نمیرسد تصمیمی برای ادامه فوتبالش داشته باشد.
ادینیو
مهاجم برزیلی که تا پیش از حضور در لیگ ایران در دو تیم پرتغالی ژیل ویسنته و ماریتیمو توپ میزد اما فرصت زیادی برای درخشش در این تیمها پیدا نکرد. حضور او در مس کرمان با درخششی عالی همراه بود و در طول سه فصل حضور در این باشگاه گلهای زیادی برای نماینده کرمان در لیگ برتر به ثمر رساند. همین درخشش باعث شد در سال 2011 راهی تیم الشارجه امارات شود اما دو سال بعد دوباره به مس برگشت و یک فصل را نیز با پیراهن تراکتور به میدان رفت که توانست عنوان آقای گلی لیگ برتر را نیز کسب کند. ادینیو بهترین گلزن خارجی تاریخ لیگ ایران است و در سالهای آخر فوتبالش بازی در تیمهایی چون السیلیه قطر و چند تیم در دستههای پایینتر لیگ برزیل را تجربه کرد.
رینالدو
در سال 2009 استقلال از خرید یک هافبک پرویی به نام رینالدو خبر داد که سابقه بازی در گراسهاپرز سوئیس را در کارنامه داشت. رینالدو دو سال در لیگ ایران بازی کرد و به کشورش برگشت اما یک سال بعد راهی کیهوو ایتالیا شد و دو سال در لیگ این کشور بازی کرد. نیوویل اولدبویز آرژانتین و ناسیونال اروگوئه دیگر تیمهای مطرحی بودند که رینالدو پس از جدایی از استقلال در آنها به میدان رفت و درحالحاضر دوباره به لیگ پرو برگشته است و در تیم آلیانز لیما توپ میزند.
فونیکه سی
مهاجم مالیایی که در سال 2009 وارد ایران شد و البته سابقه بازی در تیمهای بزرگ را در کارنامهاش ندارد. نساجی، ایرانجوان و نفت آبادان تیمهایی هستند که او در دوران حضورش در لیگ ایران برای آنها به میدان رفت. درخشش او در آبادان باعث شد توجه تیمهای حاشیه خلیجفارس به او جلب شود و در سال 2012 راهی عجمان امارات شد. الاتحاد و الاهلی سودان تیمهای بعدی این مهاجم گلزن بودند. فونیکه 30 فروردین امسال در یک تصادف رانندگی و در 33 سالگی درگذشت.
رابسون جانواریو
رابسون فوتبالش را از تیم باهیای برزیلی آغاز کرد و دوبار توسط این تیم به کاواساکی فرونتاله و استقلال ایران قرض داده شد. این مدافع برزیلی در استقلال نمایش خوبی داشت و هم در لیگ و هم در رقابتهای آسیایی عملکرد قابلقبولی ارائه کرد. با این حال او هم تنها یک فصل در جمع آبیها ماند و برای ادامه همکاری با این باشگاه به توافق نرسید. باهیای برزیل او را به بواویستای پرتغال فروخت و پس از آن نیز در بنییاس و الخور امارات بازی کرد. او در ابتدای این فصل به تیم بوتافوگو اسپی برزیل در لیگ دسته دوم این کشور پیوست.
فرناندو گابریل
این هافبک برزیلی در سال 2015 از تیم خزر لنکران آذربایجان راهی پرسپولیس شد و پیش از آن نیز سابقه بازی در تیمهای نهچندان مطرح برزیلی را در کارنامه داشت. حضور در لیگ ایران باعث شد با قراردادی خوب به تیم الفیصلی عربستان بپیوندد و پس از آن نیز در دو تیم اماراتی الفجیره و حتا و البته چند تیم برزیلی به میدان رفت و از ابتدای این فصل بدون تیم مانده است.
گادوین منشا
این مهاجم نیجریهای هم ازجمله بازیکنانی بود که در لیگ ایران توانست نامش را مطرح کند و با درخشش در سه تیم پایتخت بهخصوص پرسپولیس به تیم عجمان امارات رفت. بااینحال در این باشگاه دوران موفقی را پشتسر نگذاشت و دوباره به ایران برگشت و این فصل را در گلگهر سیرجان گذراند.
فلاویو لوپز
آخرین بازیکن این فهرست یک مهاجم پرتغالی است که پس از حضور در لیگهای پرتغال، اسپانیا و اسکاتلند راهی ایران شد. تراکتور در سال 2012 این بازیکن نهچندان مطرح را به خدمت گرفت و البته حضور او در این باشگاه تبریزی چندان کمحاشیه هم نبود. بااینحال لوپز پس از حدود 2 سال از این تیم جدا شد و به لیگ لهستان رفت و در سالهای اخیر در این کشور فوتبالش را ادامه داده است.
* نویسنده : سیامک خاجی، روزنامهنگار