به گزارش «فرهیختگان»، شاخص کل بازار سهام از ابتدای سال 97 تا به‌حال بازدهی در حدود 1800 درصد را ثبت کرده است. بازدهی‌ای که بسیار بالاتر از دیگر بازارها بوده و به پشتوانه نقدینگی واردشده و انتظارات تورمی ایجاد‌شده، محقق شده است. از ابتدای سال 97 همچنین ورود فعالان و علاقه‌مندان به بازار سهام روند روزافزونی به خود گرفته است به‌طوری که در سال‌های 97 و 98 به‌ترتیب 900 و 850 هزار کد معاملاتی جدید صادر شد. این مقدار در سال 99 و تنها با گذشت 5ماه از این سال در حدود 3 میلیون و 500 هزار کد معاملاتی جدید بوده است. صدور کدهای معاملاتی جدید و ورود نقدینگی ازسوی فعالان حقیقی و حقوقی علاوه‌بر جذابیت بازار سهام باعث جذاب‌شدن برخی مشاغل مرتبط و مورد نیاز برای این بازار شد. به‌جز دولت و سازمان بورس و اوراق بهادار تهران که از ابتدای تاسیس بازار سرمایه پای‌ثابت درآمدهای بورسی بودند، ردیف‌های شغلی دیگری در این مورد ایجاد یا رونق گرفتند. گذشته از درآمد 4 هزار میلیارد تومانی دولت از محل کارمزد مالیاتی در سال 98 و همچنین درآمد سازمان بورس از محل کارمزد خود در این سال، کارگزاران نیز از محل کارمزد خود در حدود 13 هزار میلیارد تومان درآمد کسب کرده‌اند. به‌نظر می‌رسد کارگزاری‌های کشور که تعداد آنها 108 و نیروی کارهای حاضر در آنها در تمامی شعب به 8 هزار نفر نیز نمی‌رسد در سال جاری و تنها در 5ماه گذشته تمامی درآمد 13 هزار میلیارد تومانی را همچون سال گذشته محقق کرده باشند. درکنار اینها همچنین با توجه به ورود 5 میلیون تازه‌وارد در سه‌سال اخیر و نیاز آنها به دفاتر پیشخوان برای احراز هویت کارگزاری و سجامی، این دفاتر نیز از رونق و درآمد خوبی برخوردار بوده‌اند. البته این دفاتر در ماه‌های اخیر همچنین مشغول فروش سیم‌کارت به صاحبان سهام عدالتی هستند که سیم‌کارت به‌نام خود نداشته و طبق اعلام سازمان خصوصی‌سازی باید هرچه سریع‌تر جهت فروش سهام عدالت خود اقدام به دریافت سیم‌کارتی با نام خود کنند. این مساله، هم برای دفاتر پیشخوان و هم برای اپراتور درآمد پیوسته‌ای را به‌دنبال دارد. سوا از خدمات کامیپوتری‌ها که آنها نیز میزبان سیل عظیمی از ثبت‌نام‌کنندگان بودند؛ کانال‌های تلگرامی، صفحات اینستاگرامی و کلاس‌های عمومی و خصوصی آموزش بورس هم رونق بسیار پردرآمدی را گرفته‌اند. شاید با توجه به اتفاقات اخیر بازار سهام و متضررشدن بسیاری از مردم، خواندن این گزارش و نگاه آسیب‌شناسانه به مشاغل رونق‌گرفته در بازار سهام خالی از لطف نباشد.

13هزار میلیارد درآمد کارگزاری‌‌ها تنها در 5 ماه

همان‌طور که شما جهت افتتاح حساب بانکی به یکی از شعب بانک‌‌ها یا جهت اخذ خدمات بیمه به شعب شرکت‌‌های بیمه مراجعه می‌کنید، نیاز است برای بورس و آغاز سرمایه‌گذاری در آن به کارگزاری‌‌های موردتایید سازمان بورس مراجعه کنید. درواقع کارگزارها، شخصیت‌‌های حقوقی‌ هستند که در حکم وکیل و البته با دستور شما (سفارش) به سرمایه‌گذاری و خریدوفروش اوراق بهادار یا سایر خدمات در بازار سرمایه اقدام می‌کنند. اصلی‌ترین منبع درآمدی کارگزاران از محل کارمزد‌‌های معاملاتی بوده که هرچه میزان حجم معاملات و بالطبع ارزش معاملات بالاتر باشد، درآمد کارگزاران نیز بیشتر می‌شود. از طرفی شرکت‌‌های کارگزاری در بورس تهران علاوه‌بر کارمزد ناشی از خریدوفروش سهام برای مشتریان حقیقی و حقوقی در بورس و فرابورس، از چند محل و منبع دیگر درآمد‌های قابل‌توجهی به‌دست می‌آورند که شامل کارمزد دریافتی ناشی از معاملات از بورس کالا، فلزات، انرژی و کشاورزی، ‌درآمد ناشی از عرضه سهام اولیه در تابلوی بورس، پذیره‌نویسی سهام، درآمد ناشی از ارائه خدمات مشاوره سهام، سبدگردانی و پرتفوگردانی برای مشتریان حقیقی و حقوقی، درآمد ناشی از مشاوره عرضه و درج شرکت جدیدالورود به بورس و... می‌شود. از میزان کم‌وکیف خدمات کارگزاری‌‌ها و درآمد‌‌های آنها از آن محل برآورد‌‌های خاصی در دسترس نیست اما از محل کارمزد این درآمد به کمک رقم دقیق کارمزد‌‌ها قابل تشخیص و برآورد است. برهمین اساس و با احتساب کارمزد کارگزاری‌‌ها از معاملات سهام می‌توان با توجه به حجم 2100 هزار میلیاردتومانی معاملات در سال گذشته این درآمد را حدود 12 هزار و 800 میلیاردتومان تخمین زد. این درآمد 108 کارگزاری بوده که تنها در سال 98 عاید آنها شده است. از طرف دیگر براساس گزارش کانون کارگزاران در سال 97 که ارزش کل معاملات این سال را حدود 900 هزار میلیارد تومان عنوان کرده، می‌توان تخمین زد که درآمد کارگزاران در سال 98 نسبت به سال قبل خود 200درصد رشد داشته است.

نکته جالب‌توجه آنکه؛ کانون کارگزاران از ابتدای سال 99 به‌بعد از انتشار آمار معاملاتی شرکت‌‌های کارگزاری‌‌ها امتناع کرده که در نوع خود حرکت عجیبی است. باوجوداین و براساس درنظر گرفتن میانگین 22 هزار میلیاردی برای ارزش معاملات از ابتدای سال 99 تابه‌حال و همچنین درنظر گرفتن 100 روز کاری می‌توان تخمین زد که ارزش معاملات حدود 2225 هزار میلیارد تومان بوده که موید این نکته است؛ 108 کارگزاری فعال درآمد 13 هزار میلیارد تومانی را که در سال گذشته رقم زده‌اند، امسال تنها در پنج ماهه ابتدایی سال به‌دست آورده‌اند. جالب است که با این حجم از درآمد همچنان زیرساخت‌‌های توسعه‌ای و تکنولوژیک کارگزاری‌‌ها دچار ایرادات اساسی بوده که هر روز ‌بخش عظیمی از فعالان را به‌دلیل عدم امکان فعالیت، متضرر و نگران می‌کند. به‌عنوان مثال کارگزاری مفید که پردرآمد‌ترین کارگزاری کشور است، عمده کد‌‌های معاملاتی فعالان خود را در 25 مرداد منفی کرده بود، به‌طوری‌که آنها فقط توانایی فروش سهام خود را داشتند. کارگزاری آگاه نیز که دومین کارگزاری پردرآمد کشور است حدود یک ماه پیش به‌مدت پنج روز کاری از دسترس خارج شد.

درآمد هنگفت دفاتر پیشخوان از 5 میلیون تازه‌وارد

دفتر پیشخوان خدمات دولت به‌منظور حرکت به‌سوی دولت الکترونیک، جلوگیری از موازی‌کاری و کاهش فساد اقتصادی و اداری و تسهیل ارائه خدمات الکترونیک به مردم درسطح کشور راه‌اندازی شده است. تمام دستگاه‌های اجرایی دولتی موظفند خدمات الکترونیکی خود را از طریق این دفاتر ارائه کنند. یکی از این نهاد‌های دولتی سازمان بورس و اوراق‌بهادار است که احراز هویت متقاضیان ثبت‌نام و فعالیت در بازار بورس را مشروط به ثبت‌نام، دریافت کدبورسی و احراز هویت آنها کرده است. متقاضیان دریافت کدبورسی باید در یکی از 108 کارگزاری دارای مجوز این سازمان ثبت‌نام و سپس براساس مدارک بارگذاری‌شده در سیستم و مدارک حضوری به تطبیق اطلاعات هویتی (احراز هویت) اقدام کنند. در مرحله موازی همچنین کاربران باید در سامانه سجام ثبت‌نام اینترنتی کرده و احراز هویتی منفک از احراز هویت کارگزاری را برای این سامانه انجام دهند. سجام، مخفف عبارت سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان است که جهت تسریع عملیات احراز هویت مشتریان، مبارزه با پولشویی و… راه‌اندازی شده است. به‌گفته مسئولان، احراز هویت‌های مذکور به‌صورت اینترنتی قابل‌انجام است، اما آنچه فعلا درحال انجام است مراجعه عموم مردم به دفاتر پیشخوان برای انجام هر دو احراز هویت‌هاست.

کارگزاری‌ها با وجود درآمد بسیار بالایی که در قسمت‌های دیگر به آن پرداخته‌ایم (13 هزار میلیارد در سال 98) علاقه‌ای به استخدام نیروی کافی نداشته و براساس آخرین اطلاعات تنها 7000 نفر را در خود جای داده‌اند. به همین جهت از نیرو و زمان و حتی مکان لازم برای احراز هویت متقاضیان خود برخوردار نیستند و درنهایت همه متقاضیان جز بخش کوچکی را برای احراز هویت‌های کارگزاری و سجام به دفاتر پیشخوان هدایت می‌کنند. براساس آخرین اطلاعات در سال‌های 97 و 98 و سال‌جاری در حدود پنج میلیون و 150 هزار کد معاملاتی جدید صادر شده که بخش بزرگی از آنها برای احراز هویت‌های کارگزاری و سجام خود به دفاتر پیشخوان مراجعه کرده‌اند. از سوی دیگر براساس آخرین آمار حدود 16 هزار و 500 دفاتر پیشخوان در سراسر کشور فعالند که 40 هزار نیرو را در اختیار دارند. این دفاتر هرچند براساس اعلام شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به‌عنوان متولی سامانه سجام برای احراز هویت‌های سجامی مجاز به دریافت پنج هزار تومان هستند، اما براساس مشاهدات و شنیده‌ها بین 10 تا 20 هزار تومان را دریافت می‌کنند. از سوی دیگر این دفاتر، احراز هویت‌های کارگزاری را نیز با مبالغی بین 10 تا 30 هزار تومان انجام می‌دهند، بنابراین برخی دفاتر پیشخوان به‌جای دریافت نهایتا 15 تا 20 هزار تومان برای احراز هویت‌های بورسی مبالغی بین 20 تا 60 هزار تومان دریافت می‌کنند که بین شهرستان‌ها و مراکز استان متفاوت است. با درنظر گرفتن ورود پنج‌میلیون و 150 هزار فعال تازه‌وارد در سه‌سال اخیر به بازار بورس و دستمزد‌های دریافتی دفاتر پیشخوان، درآمد بسیار هنگفتی برای آنان رقم خورده است. علاوه‌بر این براساس شنیده‌ها برخی دفاتر با بستن قرارداد‌هایی بین خود و کارگزاری‌ها متقاضیان را به‌سمت آنان هدایت می‌کنند که براساس اعلام رسمی سازمان بورس و دولت تخلف محسوب می‌شود، البته درآمد‌های قانونی این مراکز به هیچ‌وجه مساله نبوده و اضافه برداشت‌ها و تخلفات آنهاست که مورد توجه است.

درآمد 20 تا 60هزار تومانی خدمات کامپیوتری‌ها از هر ثبت‌نام

همان‌طور که گفته شد از ابتدای سال 97 با ایجاد روند صعودی در بازار سهام و از طرف دیگر بالا رفتن انتظارات تورمی سیل ورود علاقه‌مندان به این بازار آغاز شد؛ اتفاقی که پس از ریزش بازار سهام در سال 94 با سرعت بسیار کمتری درحال انجام بود. براساس آمار شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، 900هزار نفر در سال 97، 850 هزار نفر در سال 98 و قریب به سه میلیون و 400 هزار نفر در سال 99 پا به‌عرصه سهام گذاشته‌اند که بسیاری از آنها دارای اطلاعات سطحی و غیردقیقی از بازار سهام بوده‌ و هستند. در این مدت عده‌ای کثیری از این افراد به‌دلیل نداشتن سیستم‌ها یا مهارت‌های لازم جهت ثبت‌نام و دریافت کدبورسی مجبور به مراجعه به دفاتر خدمات کامپیوتری برای انجام کار‌های خود بوده‌اند. این دفاتر عموما ثبت‌نام‌های مربوط به کارگزاری‌ها و همچنین سامانه سجام را انجام می‌دهند و بابت آن حق‌الزحمه‌ دریافت می‌کنند. احتمالا دلیل شلوغی بسیاری از خدمات کامپیوتری‌ها -در روز‌هایی که دانشگاه‌ها و مدارس تعطیل است و بسیاری از مراجعات مرسومی که به آنها صورت می‌گرفته، به‌دلیل شیوع کرونا کاهش پیدا کرده است- همین ثبت‌نام‌ها و انجام مقدمات دریافت کد‌های بورسی است. از تعداد دفاتر کامپیوتری در کشور اطلاع دقیقی در دست نیست، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این مراکز در شهرستان‌ها برای انجام ثبت‌نام‌های بورسی مبلغی حدود 20 تا 40 هزار تومان دریافت می‌کنند. این رقم برای مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ در برخی مناطق، اعدادی بین 40 تا 60 هزار تومان را نیز به‌خود دیده است. البته چنین درآمدی برای این دفاتر غیرقانونی نیست و از قضا ثبت‌نام‌های بورسی نیز در حیطه کاری آنها قرار می‌گیرد، اما مساله اصلی نبود نرخ‌های قیمتی مناسب و نزدیک به هم برای انجام این کار است. البته این به معنی مشخص کردن مراکز از سوی سازمان بورس برای انجام این کار نیست، چراکه چنین کاری به گسترش رانت و فساد دامن خواهد زد، اما لااقل با توجه به استقبال بسیار عجیب سال‌ها و ماه‌های اخیر، باید نرخ مناسبی برای ثبت‌نام متقاضیان در وب‌سایت‌های کارگزاری‌ها و سامانه سجام درنظر گرفته شود.

کانال‌های تلگرامی با کرور کرور عضو

همزمان با اوج‌گیری بازار سرمایه در سه‌سال گذشته و بازدهی 628 درصدی شاخص کل این بازار تنها در یک‌سال اخیر، کانال‌های تلگرامی در ارتباط با بازار بورس هم از نظر تعداد کانال و هم از نظر تعداد عضو با رشد و تحولات چشمگیری مواجه شده‌اند. از آنجا که بررسی‌های بازار سهام بسته به‌نوع تحلیل‌ها شامل دو نوع تکنیکال و فاندامنتال بوده و هرکدام از این روش‌های تحلیلی، خود به زیرشاخه‌های جدا از هم تقسیم شده که مهارت‌ها و مطالعات منفکی را طلب می‌کند، کانال‌های تلگرامی هم با درجه تنوع بالایی به‌وجود آمده‌اند. این کانال‌ها در ابعاد خبری، تکنیکالی و بنیادی هستند که بخشی از آنها عمدتا به‌دنبال جهت‌دهی و هدایت افراد به سمت‌وسو‌های خاصی از بازارند. بررسی‌های بیشتر در این زمینه نشان می‌دهد در سال 97 تعداد کانال‌های تحلیلی بورس با ارفاق به 20 کانال می‌رسید، ولی اکنون شمارش این کانال‌ها تبدیل به کاری سخت و تقریبا غیرممکن شده است. علاوه‌بر تعداد کانال‌ها، از نظر تعداد عضو هم تحولات عجیبی رخ داده، به‌صورتی که میانگین پنج تا 10 هزار نفر عضو برای هر کانال بورسی در سال 99 به 200 تا 300 هزار نفر رسیده است. البته تعداد عضو‌های برخی از این کانال‌ها از یک‌میلیون نیز تجاوز کرده است. کانال‌های تلگرامی تحلیل بورس ازطریق معرفی سهم و به‌نوعی «سیگنال دادن» درکنار «فروش پکیج‌های آموزش بورس» و «تبلیغات»، درآمدزایی می‌کنند. بررسی‌های نشان می‌دهد دارندگان کانال‌های تلگرامی از درون کانال عمومی خود، کانال دیگری تحت‌عنوان VIP تشکیل می‌دهند و به معرفی سهم می‌پردازند که هزینه عضویت در این کانال‌های ویژه به‌صورت اشتراک ماهانه از 100 هزار تا چهار میلیون تومان است. همچنین هزینه پیام‌های تبلیغاتی که این کانال‌ها برای یکدیگر تحت‌عنوان تبادل قرار می‌دهند بسته به تعداد عضو از 50 هزار تا یک میلیون تومان است.

علاوه‌بر اینها پکیج‌ها و ویدئو‌های آموزشی که در این کانال‌ها درمعرض فروش گذاشته می‌شوند بسته به محور آموزشی تدریس شده از یک تا 6 میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شوند. به‌عنوان نمونه حتی یکی از کانال‌های پرطرفدار بورسی که توسط یکی از تحلیلگران بازار اداره می‌شود، پکیج‌های آموزشی حدود هشت میلیون تومانی را به‌فروش می‌رساند. مساله اصلی در ارتباط با این‌گونه کانال‌ها این است که اکثرا عمری کمتر از دوسال دارند و با تجربه‌ای کم در ارتباط با بازار‌های مالی درحال فعالیت و فروش پکیج‌های آموزشی هستند که درنوع خود جالب به‌نظر می‌رسند. از طرفی به دفعات مشاهده شده است که هنگام رونق بازار سرمایه، فعالیت این‌ کانال‌ها بیش از پیش شده و هنگام نزول و ریزش بازار حرفی برای گفتن ندارند و در بعضی از موارد نیز موجب هیجانات کاذب در بازار بورس شده‌اند. البته در میان آنها کانال‌هایی نیز هستند که رسالت واقعی خود را آگاهی‌بخشی به علاقه‌مندان بازار سرمایه قرار داده‌اند و به دور از هیجانات به‌دنبال ایجاد نفع جمعی و پیوسته در بازار سهامند.

صفحه‌هایی با دنبال‌کننده‌های میلیونی در اینستاگرام

شبکه اجتماعی اینستاگرام در قابلیت جدید خود، بخش سابقه هر صفحه را نشان می‌دهد که فعالیت صفحه‌های مورد نظر از ابتدای ایجاد تا به امروز چگونه بوده است. بررسی‌های این شبکه اجتماعی نشان می‌دهد عمده صفحات بورسی امروز در سابقه چندین ساله خود در ابتدا فعالیت‌هایی از نوع آشپزی، تعمیرات موبایل، لوازم خانگی و... داشته‌اند و همزمان با همه‌گیری بازار بورس این پیج‌ها نیز موضوع فعالیت‌شان را به تحلیل آن تغییر داده‌اند و مانند کانال‌های تلگرامی ازطریق معرفی سهم، فروش پکیج‌های آموزشی، تبلیغات و حتی برگزاری وبینار‌ها (سمینار‌های آنلاین) درآمدزایی می‌کنند. دارندگان این پیج‌ها تحلیلی با ظاهری آراسته و ماشین‌های چندمیلیاردی و البته تبلیغات رنگین از خود سعی در فریب مخاطبان و جذب دنبال‌کننده (فالوور) دارند و اکثرا با سابقه‌ای کمتر از دوسال و بعضا کمتر از چندماه و عدم تخصص لازم و تجربه کافی در بازار بورس فعالیت می‌کنند. این پیج‌ها امروزه به محلی برای مشورت و سیگنال‌گیری برای افرادی که در زمان کوتاه به‌دنبال سود زیادی هستند، تبدیل شده است، بنابراین از نقش این پیج‌ها در شکل‌گیری رفتار‌های هیجانی، چه در خرید و چه در فروش نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.

بررسی سابقه فعالیت این پیج‌ها نشان می‌دهد درموارد بسیاری با توجه به عدم آگاهی افراد، عرضه اولیه‌هایی که دارای سود قطعی هستند به‌عنوان سیگنال معرفی شده‌اند یا با معرفی سهام خود به‌عنوان سهام رانتی و دارای سود تضمینی، سبب شکل‌گیری صف خرید روی سهام خود برای چند روز متوالی می‌شوند. برخی از این صفحات که دنبال‌کننده‌های میلیونی دارند، پکیج‌های آموزشی با قیمت‌های گفته‌شده در قسمت قبل را به فروش می‌رسانند و با دادن شعار‌های‌ انگیزشی آنها را دعوت به برگزاری کلاس‌های حضوری با قیمت‌های گزاف می‌کنند. این صفحات برای برگزاری یک سمینار آنلاین یکی دو ساعته مبالغی بین 200 تا 600 هزار تومان را به ازای هر نفر دریافت می‌کنند. چند روز گذشته فیلمی در فضای مجازی دست‌به‌دست شده است که یکی از همین تحلیلگران سلبریتی‌ای را نشان می‌دهد که حتی از تلفظ نماد یک سهم عاجز بوده و به خیال قطع بودن پخش زنده خود از عوامل پشت صحنه درمورد آن سوال می‌کند.

هزینه 1 تا 6 میلیونی هر کلاس آموزشی

به گفته سازمان بورس در سه‌سال گذشته بیش از پنج میلیون و 150 هزار کد معاملاتی جدید صادر شده و تعداد کد معاملاتی در بازار بورس ایران حدود 13 تا 15 میلیون کد است. این درحالی است که با پیوستن دارندگان سهام عدالت به بازار سرمایه این تعداد به بالای 50 میلیون کد نیز خواهد رسید. بنابراین از این تعداد کد طبیعی است که افرادی برای حضور آگاهانه در بازار بورس ابتدا درپی یادگیری و آموزش‌های مباحث بورسی لازم از مقدماتی تا پیشرفته باشند. بنابراین بازار آموزش مباحث بورسی در موسسات مرتبط و غیرمرتبط با بازار بورس، کارگزاری‌ها و حتی در دانشگاه‌ها بیش از پیش داغ شده است. اساسی‌ترین آموزش‌های مباحث بورسی در سه قالب تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و تابلو خوانی جای می‌گیرد که به‌دلیل سختی مباحث تحلیل بنیادی، این روش تحلیل چه برای آموزش و چه برای یادگیری زیاد مورد توجه افراد نیست، ولی همچنان در دوره‌های موسسات تخصصی مالی و حسابداری با شهریه‌های سنگین میلیونی درحال برگزاری است. در ارتباط با تحلیل تکنیکال که به‌دلیل سادگی مباحث بیشتر مورد توجه افراد قرار می‌گیرد و اغلب افراد فعال در بازار بورس خود را تکنیکالیست می‌نامند، دوره‌هایی در موسساتی که موضوع فعالیت آنها ارتباطی با مباحث مالی ندارد با شهریه‌هایی بین 300هزار تا سه‌میلیون تومان درحال برگزاری است. در دانشگاه هم تا قبل از همه‌گیری ویروس کرونا کلاس‌های آموزش تحلیل تکنیکال برای دانشجویان با تخفیف‌های دانشجویی درحال برگزاری بود که اکنون این کلاس‌ها به‌طور خصوصی و مجازی با شهریه‌های بیشتر برای دانشجویان برگزار می‌شوند. علاوه بر اینها کارگزاری‌ها به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین ارکان بازار سرمایه در ایران برای جا نماندن از سود‌های کلان آموزش مباحث بورسی برای مشتریان خود مضاف‌بر تهیه جزوه و فیلم‌های آموزشی، دوره‌هایی تحت‌عنوان آموزش صفر تا صد بورس برگزار می‌کنند که بسته به نوع کارگزاری و تعداد مشتریان، هزینه شرکت در این دوره‌ها بین یک تا 6میلیون تومان متغیر است.

درآمد جدید به‌نام سیم‌کارت‌فروشی سهام عدالت

۴۹ میلیون نفر سهامدار سهام عدالت در کشور وجود دارد که حدود ۱۷ میلیون نفر آنها روش مستقیم و ۳۰ میلیون نفر روش غیرمستقیم را برای آزادسازی و فروش سهام خود انتخاب کرده‌اند؛ همچنین ۲٫۵ میلیون نفر از سهامداران نیز فوت شده‌اند. براساس اعلام رسمی دولت، کسانی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند مدیریت سهام خود را به شرکت‌های سپرده‌گذاری استانی و منطقه‌ای واگذار کرده‌اند و برای فروش سهام خود باید منتظر ورود این شرکت‌ها به بازار سهام باشند تا پس از ثبت‌نام در سامانه سجام و احراز هویت نسبت به فروش سهام‌های خود اقدام کنند. تا به‌حال دو، سه شرکت از این شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در روزهای اخیر وارد بازار شده‌اند. سهام عدالت بیش از 100 روز است که آزادسازی‌شده و بیش از دوماه و 10 روز است که ۳۰ درصد از آن برای سهامدارانی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند قابل فروش شده است. البته 30 درصد دیگر آن نیز از هفته گذشته و به‌مناسبت عید غدیر قابل فروش شده است. اما نکته جالب این است که 47 میلیون و 500 هزار نفر برای تایید اطلاعات خود در سامانه سهام عدالت و تصیح نهایی آن شماره تلفن به‌نام خود را در سیستم بارگذاری کرده‌اند. علاوه‌بر این، کانون کارگزاران نیز اعلام کرده است سامانه آنها دو شاخصه را چک می‌کند، اول اینکه شماره شبای ثبت‌شده درست و شماره موبایل نیز به‌نام فرد باشد. بنابراین همانند وام یک‌میلیون تومانی دولت که حدود سه‌ماه پیش و پیک اولیه کرونا، سرپرستان خانوار را ملزم به داشتن شماره تلفنی به‌اسم شخص کرده بود، این‌بار همه دارندگان سهام عدالت را به این مهم ملزم کرده است. این مهم یکی دیگر از دلایل شلوغی دفاتر پیشخوان و نمایندگی‌های اپراتورها بوده است که مشغول فروش شماره‌های سه اپراتور همراه‌اول، ایرانسل و رایتل هستند. بنابراین اگر تنها 2 میلیون نفر از 49 میلیون دارنده سهام عدالت سیم‌کارتی به‌نام خود نداشته باشند و بخواهند در این روزها برای دریافت آن اقدام کنند؛ نه‌تنها درآمد 20 تا 25 میلیارد تومانی برای اپراتورها رقم خواهد خورد بلکه عایدی‌ای برای دفاتر پیشخوان نیز خواهد داشت. مراجعات حضوری به دفاتر پیشخوان برای دریافت این سیم‌کارت‌ها یکی از دلایل شلوغی دفاتر در روزهای کرونایی بوده است.