به گزارش «فرهیختگان»، کامالا هریس، سناتور ایالت کالیفرنیا برای دومینبار وارد رقابتهای انتخاباتی ریاستجمهوری 2020 آمریکا شد. اینبار او نه در قامت کاندیدای ریاستجمهوری که بهعنوان دستیار و معاون نامزد دموکرات انتخابات ریاستجمهوری به ایفای نقش خواهد پرداخت. هریس بهمن سال97 برای انتخابات ریاستجمهوری اعلام کاندیداتوری کرد و با وجود درخشش در مناظرات مقدماتی دموکراتها بهویژه مناظره دوم، در آذر سال98 بهدلیل مشکلات مالی در کارزار انتخاباتیاش از ادامه رقابتها کنارهگیری کرد. کاندیدای 55 ساله دموکراتها نزدیک به 9 ماه بعد از کنارهگیری روز سهشنبه با کارت دعوت جو بایدن وارد رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری 2020 آمریکا شد.
بایدن، نامزد نهایی دموکراتها پس از هفتهها رایزنی رسانهها درباره معاون احتمالی او سهشنبه در صفحه شخصیاش در توئیتر هریس را بهعنوان معاون خود معرفی کرد و نوشت: «بسی مفتخر هستم که کامالا هریس را بهعنوان همراه خود معرفی میکنم. او مبارزی سرسخت در راه انسانهای ساده و از بهترین خدمتگزاران این کشور است.» وی در توئیت دیگری گفته بود: «هنگامی که کامالا دادستان کل بود با پسرم بو همکاری داشت. من در جریان مبارزه آنها با بانکهای بزرگ بودم و میدیدم که برای بهبود وضع کارگران و حمایت از زنان و کودکان فعالیت میکردند. آن زمان افتخار میکردم و حالا هم افتخار میکنم که او را بهعنوان شریکم در این کارزار انتخاب میکنم.» این انتخاب البته دوهفته پیش در پستی از سوی نشریه پولیتیکو اعلام شد ولی فورا حذف شد.
پولیتیکو نوشته بود که «جو بایدن، نامزد دموکراتها روز سهشنبه درحال گفتوگو با خبرنگاران بود، در دست او یادداشتی مشاهده شد که نام کامالا هریس در آن دیده میشد. این صحنه اما از لنز دوربین خبرنگار آسوشیتدپرس دور نماند و بلافاصله ثبت شد. نام هریس در این یادداشت در بالای اسامی بود.» معرفی او بهعنوان معاون بایدن واکنشهای زیادی را در آمریکا بههمراه داشته است. طبیعی است که دموکراتهایی مثل باراک اوباما، بیل و هیلاری کلینتون، برنی سندرز و... از این انتخاب استقبال کنند و طبیعی نیز هست که درمقابل ترامپ به معاون بایدن بتازد.
ساعاتی بعد از معرفی هریس بهعنوان دستیار انتخاباتی و معاون احتمالی ریاستجمهوری آمریکا ترامپ با انتشار یک فیلم ویدئویی در صفحه توئیتر خود به این انتخاب واکنش نشان داد. در این فیلم، راوی، هریس را «حقهباز» و بایدن را «کودن» خواند که درکنار هم «ترکیبی عالی» ولی «اشتباه برای آمریکا» هستند. علاوهبر این ویدئو، ترامپ در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که «هریس بدجنسترین فرد است» و در رقابتهای مقدماتی حزب دموکرات عملکرد بسیار ضعیفی داشته است. ستاد انتخاباتی ترامپ هم با صدور بیانیهای کامالا هریس را «ریاکار» خواند که اصول گذشته خود را زیر پا گذاشته و اکنون به طیف چپ حزب دموکرات پیوسته است.
بایدن چگونه به هریس رسید؟
در انتخابات آمریکا نامزدهای دوحزب دموکرات و جمهوریخواه پیش از مجمع ملی احزاب خود، گزینهای را بهعنوان «یار انتخاباتی» یا «رانینگ میت» انتخاب میکنند. پس از مجمع ملی، اگر نامزدی فرد نهایی شود، «یار انتخاباتی» گزینه وی برای سمت معاون رئیسجمهوری درصورت پیروزی در انتخابات آبانماه خواهد بود. بهعنوان مثال در انتخابات گذشته ریاستجمهوری مایک پنس معاون دونالد ترامپ معرفی شد و بعد از پیروزی ترامپ او بهعنوان معاون رئیسجمهور آمریکا کارش را آغاز کرد. جو بایدن نیز بههمین شیوه معاون باراک اوباما شد. در رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری، معاونان قرار نیست تغییرات خاصی را شکل دهند، آنان درواقع تایید یا تثبیتکننده روند کلی استراتژی انتخاباتی، کاندیدای مقام ریاستجمهوری هستند.
حسین دهشیار، استاد دانشگاه علامهطباطبایی در این باره نوشته: «علت وجودی معاون برای این است که درصورت مرگ یا ناتوان شدن کاندیدایی که رئیسجمهور میشود، او جایگزین شود و مدت باقیمانده از چهارسال را طی کند. از همین روی بالاترین و متمایزترین معیاری را که مردم از کاندیدای ریاستجمهوری انتظار دارند، این است فردی که بهعنوان معاون انتخاب میشود، قابلیت لازم را درصورت لزوم برای کسب مقام ریاستجمهوری داشته باشد.»
او معتقد است که غالبا کاندیداهای ریاستجمهوری فردی را بهعنوان معاون انتخاب میکنند که باعث خدشهدار شدن یا تضعیف موقعیت انتخاباتی فرد کاندیدای ریاستجمهوری نشود. این موضوعی است که هر فرد کاندیدا در وهله اول در نظر دارد. در وهله دوم توجه معطوف میشود به اینکه چگونه کاندیدای معاونت میتواند به برندهشدن کاندیدای ریاستجمهوری کمک کند. پس در درجه اول نگاه معطوف به این نکته است که فردی بهعنوان معاون کاندیدا شود که ایجادکننده هزینه برای کاندیدای ریاستجمهوری نباشد. زمانی که این مهم از نظر کاندیدا محرز شد، متوجه این نکته میشود که فرد معاون باید چه ویژگیهایی داشته باشد که به بهترین نحو به تداوم موقعیت کاندیدای ریاستجمهوری کمک کند.
با این شرایط کامالا هریس دارای چه ویژگیهایی است که بایدن از میان چندین گزینه، او را بهعنوان معاون خود معرفی کرده است؟ یکی از نگرانیهای رایدهندگان آمریکایی درباره بایدن سن بالای اوست. او با داشتن 78سال پیرترین کاندیدای انتخابات ریاستجمهوری آمریکاست و بسیاری احتمال میدهند عمر او درصورت پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری به پایان چهارسال نخست هم نرسد و این موضوع انتخاب معاون را که درصورت مرگ رئیسجمهور جانشین او خواهد شد، بسیار پراهمیت جلوه میدهد. هریس 55 ساله از این نظر گزینه بسیار خوبی برای بایدن بهشمار میرود. ازسوی دیگر با توجه به اینکه ترامپ تلاش دارد دموکراتها را با برچسب «سوسیالیست» و «چپ» به گوشه رینگ بفرستد، انتخاب فردی که صراحتا گفته سوسیالیست نیست و به هیچوجه بهدنبال انقلاب سیاسی در آمریکا نیست، قابلتوجه است. او البته دشمنیای نیز با چپها ندارد و در تهیه لایحه بیمه درمانی همگانی با سناتور برنی سندرز، رهبر جناح ترقیخواه حزب دموکرات همکاری داشته است.
مساله تبعیض نژادی یکی از پاشنهآشیلهای نامزد جریان اصلی و هسته مرکزی حزب دموکرات یعنی بایدن محسوب میشود.پیرمرد سفیدپوست سوابق قابلقبولی در این زمینه ندارد. بایدن در دوران ۳۶ساله سناتوری خود سابقه طراحی برخی طرحهای مسالهدار و همراهی با سیاستهای تبعیضگونه را در کارنامه سیاسیاش ثبت کرده است. شاید بهخاطر همین سابقه او با فرار به جلو یکی از دلایل اصلی ورودش به انتخابات را گرایشهای بارز نژادپرستانه ترامپ اعلام کرد. حتی فیلم تبلیغاتیاش که همراه با اعلام کاندیداتوری منتشر شد، با ماجرای شارلوتزویل و واکنش عجیب ترامپ شروع میشود. اهمیت این موضوع درجایی قابل درک است که بدانیم بخش مهمی از حامیان حزب دموکرات را جوانان، چپگراها و ترقیخواهان، رنگینپوستان، اقلیتها و زنان تشکیل دادهاند. برخلاف بایدن برای این حامیان، هریس دادستان سابق خوشسابقه، چپگرا، رنگینپوست و سخنور قرار دارد.
انتخاب وی بهویژه با بالا گرفتن اعتراضات نسبت به مرگ جورج فلوید سیاهپوست، علاوهبر خرسندی اقلیتها بهویژه سیاهپوستان، زنان را نیز بهعنوان بخشی از بدنه رای دموکراتها بهمیدان خواهد آورد. با وجود تمام نقاط مثبت و نقش تکمیلکنندگی او برای پوشش نقاط ضعف بایدن، هریس برای حزب دموکرات آنچنان بیخطر هم نیست. سابقه قضایی و نگاه دگماتیسیتی هریس نسبت به برخی مسائل (نظیر قوانین آموزشی) چهرهای نسبتا محافظهکار و محتاط نیز از وی ارائه میدهد. رویکرد سختگیرانه هریس نسبت به احکام جرموجنایت ازجمله درباره مصرف و مالکیت ماریجوانا، در دورهای که قانونی کردن ماریجوانا ازجمله شعارهای مترقی دموکراتها است؛ بیشتر یک نقطهضعف برای وی قلمداد میشود. هرچند بهنظر میرسد مخالفتش با قانونی کردن ماریجوانا ریشه در باورهای مذهبی او دارد. مذهب کامالا هریس شاخه تعمیدیون (باپتیست) پروتستان است که بهرغم مترقی بودن، این آیین مسیحیت درباره استعمال دخانیات و الکل سختگیرانه است. مهمترین نقطهضعف هریس که ممکن است کار دست بایدن نیز بدهد، به ماجرای عدم پیگرد اموال غیرقانونی کمپانی OneWest متعلق به استیو منوچین، وزیر خزانهداری دولت ترامپ بازمیگردد که ابهاماتی در دریافت هدیه (رشوه) در آن زمان مطرح شد، اما چون هریس هنوز در سطح ملی چهرهای شناخته شده نبود، در فضای رسانهای چندان پررنگ نشد.
ترامپ را تکهتکه میکند؟
کامالا هریس متولد ۱۹۶۴، سناتور رنگینپوست ایالت کالیفرنیا (از سال ۲۰۱۷) است. او وکیل حقوقی است و پیش از ورود به کنگره بهعنوان سناتور کالیفرنیا، از سال 2011 تا 2017 دادستان شهر سانفرانسیسکو بود. او آفریقایی-آسیاییتبار است. مادرش هندی و متخصص سرطان سینه و پدرش جامائیکایی و پروفسور اقتصاد بوده است. کامالا هریس لقب نخستین سناتور هندیتبار و دومین سناتور زن آفریقاییتبار در کل تاریخ ایالاتمتحده را یدک میکشد. او پس از جدایی والدینش، با مادر و خواهر خود زندگی کرد. مایا خواهر وی مشاور هیلاری کلینتون، نامزد دموکراتها در انتخابات ریاستجمهوری 2016 آمریکا بود. راجر کوهن، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی و داخلی نیویورکتایمز سال گذشته درحالیکه او یکی از کاندیداهای انتخابات ریاستجمهوری حزب دموکرات بود، یادداشتی نوشت و هریس را تنها گزینه توانمند برای پایان دادن به دولت ترامپ معرفی کرد.
او نوشت: «کامالا هریس برای من چنین است. او درمورد ایدهها و سیاستهایش بهویژه درخصوص بیمههای همگانی بسیار زیگزاگی حرکت کرده اما قوی است. او درباره بحثهای مهاجرتی، آمریکایی-آفریقاییها و زنان با شور و اشتیاق صحبت میکند و ثابت کرده که با ریسک کردن غریبه نیست. او سختکوشی دورانی که دادستان بوده را بههمراه دارد. او توانایی تکهتکه کردن ترامپ را دارد.
ماه گذشته او گفت ترامپ یک شکارچی سنگدل است.» و ادامه داد: «یک نکته را باید درمورد شکارچیان سنگدل بدانیم؛ آنها افراد ضعیف را طعمه خود قرار میدهند. آنهایی را شکار میکنند که باور دارند قوی نیستند؛ چیزی که از همه مهمتر است و باید آن را آویزه گوشمان کنیم به همین دلیل است که سنگدلها بزدل هستند.» کوهن بر این باور بود که این جملات بسیار دارای اهمیت هستند. او نوشت: «بزرگترین ضعف ترامپ در انتخابات زنان هستند. آنها رفتارهای بسیار ناپسندی از ترامپ مشاهده کردهاند و میدانند که تستسترون ناسیونالیسم به کجا ختم میشود.»
شبکه خبری سیانان نیز پس از انتخاب او توسط بایدن در گزارشی درباره علت انتخاب این سناتور از کالیفرنیا برای سمت معاونت توسط بایدن نوشت: «اگر میخواهید ترامپ به هر قیمتی و با هر هزینهای شکست بخورد، هریس انتخاب خوبی است و میتواند به بایدن برای رسیدن به پایان خط کمک کند. نامزدهای احتمالی دیگر هریک مشکلات خاص خود را داشتند.»
دیدگاههای خانم معاون
هریس از مخالفان سرسخت دونالد ترامپ است. او ترامپ را یک غارتگر میداند: «دونالد ترامپ بهطور ذاتی غارتگر است و غرایز غارتگرانه دارد.» برهمین اساس در سه سال و نیم گذشته هریس ازجمله سناتورهایی بوده که با طرحهای دونالد ترامپ مخالفتهای جدی داشته است. برخی از این مخالفتها معطوف به مسائل سیاست خارجی بوده است. درباره دیدگاههای بینالمللی هریس، رسانهها چندین گزارش منتشر کردهاند که برآیند آن حکایت از پیوند ویژه او با رژیمصهیونیستی دارد. سایت «میدلایستآی» در گزارشی به مواضع هریس در قبال غرب آسیا پرداخته است. این سایت در توصیف موضع هریس در قبال خاورمیانه مینویسد: «او هوادار سرسخت اسرائیل و منتقد عربستان سعودی است.
بایدن درصورت ریاستجمهوری با ۷۷ سال سن پیرترین رئیسجمهوری آمریکا خواهد بود. درنتیجه، هریس بهعنوان معاون او نقش فعالتری در دولت خواهد داشت. احتمالا یکی از موارد ایفای نقش فعال او در زمینه سیاستگذاریهای مرتبط با خاورمیانه است. درمورد ایران، او موافق برجام است و از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هستهای با فرمان ترامپ در سال ۲۰۱۸ میلادی انتقاد کرده بود و آن را ناقض منافع ملی و امنیت آمریکا دانسته بود. هریس معتقد بود خروج آمریکا از برجام باعث انزوای آمریکا و دوری آن کشور از متحدانش خواهد شد. پس از ترور سردار سلیمانی در اوایل سال ۲۰۲۰ میلادی هریس خواستار تصویب قانونی برای جلوگیری از کمک مالی به پنتاگون با هدف بازداشتن وزارت دفاع آمریکا از اقدام نظامی محرک جنگ با ایران شد. او در آن زمان گفت که تصمیم ترامپ تنها باعث تشدید تنش و بیثباتی در خاورمیانه میشود. درمورد منازعه تلآویو و فلسطین او هوادار صهیونیستها بوده است و در نشست سالانه لابی آیپک که حامی منافع اسرائیل در آمریکاست نیز سخنرانی داشت و پیوند میان آمریکا و اسرائیل را ناگسستنی خوانده بود. او اطمینان داده بود تا تمام توانش را بهکار گیرد و از امنیت اسرائیل و آنچه «حق دفاع از خود» اسرائیل خوانده بود، دفاع کند.
او در اوایل سال ۲۰۱۹ میلادی در زمره نمایندگان دموکراتی بود که علیه طرحی رای دادند که باور داشتند مشوق تحریم اسرائیل است. البته همانند اکثر دموکراتها، هریس نیز مخالف طرح الحاق کرانه باختری به اسرائیل است؛ طرحی که از سوی دولت نتانیاهو مطرح شده است. او این اقدام را یکجانبه و مضر خوانده است. درمورد عربستان، اما «هریس» موضعی سرسختانه دارد و خواستار پاسخگویی و شفافیت حکومت آن کشور شده است. پس از قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار سعودی توسط عوامل دولت عربستان در سال ۲۰۱۸ میلادی، هریس ریاض را محکوم کرد و خواستار پاسخگویی عربستان به دولت آمریکا شد. او قتل خاشقچی را یک تراژدی خواند. او در سال ۲۰۱۹ میلادی به نفع پایان دادن کمک آمریکا به عربستان در جریان حمله آن کشور به یمن رای مثبت داد و خواستار توقف فروش تسلیحات به عربستان شد، طرحی که از سوی ترامپ وتو شد. هریس در آن زمان گفت تحولات یمن فاجعهبار است و هر هفته صد نفر کشته میشوند، ازجمله کودکان بسیاری بهدلیل گرسنگی و قحطی جان باختهاند. او البته گفته بود آمریکا و عربستان باید علیه تروریسم با یکدیگر همکاری کنند، اما اشاره کرده بود که آمریکا باید از اهرمهایش برای فشار بر عربستان درراستای دفاع از ارزشهای آمریکایی و منافع آمریکا استفاده کند.» «تایمز اسرائیل» نیز در گزارشی با عنوان «پنج چیز یهودی که باید درباره کامالا هریس، نامزد معاونت ریاستجمهوری ایالاتمتحده بدانید» به این موضوع پرداخته است. طبق این گزارش، کامالا هریس شوهری یهودی دارد. به نوشته تایمز اسرائیل، درصورت پیروزی بایدن و هریس در انتخابات ریاستجمهوری سوم نوامبر ۲۰۲۰ (۱۳ آبان) امهاف به اولین شوهر یهودی معاون رئیسجمهور در تاریخ آمریکا تبدیل خواهد شد. هریس در نشستهای آیپک نیز سخنرانی کرده است.
او سال ۲۰۱۷ آیپک گفته بود: «وقتی در منطقه بی(Bay) بزرگ میشدم با افتخار یادم میآید که ما به موسسات و خیریههای ملی یهودی برای کاشتن درخت برای اسرائیل کمک مالی میکردیم. سالها بعد که من برای اولینبار اسرائیل را دیدم، میوههای آن تلاش و نبوغ اسرائیل را دیدم و مشاهده کردم که واقعا چطور یک بیابان شکوفا شد.» از نظر «تایمز اسرائیل»، کامالا هریس بیشتر از آنکه طرفدار گروه لیبرال یهودی و حامی صهیونیستی موسوم به گروه «جیاستریت» باشد، به لابی آیپک نزدیک است. جیاستریت هرچند حامی و لابی رژیم صهیونیستی در آمریکاست اما در زمان دولت باراک اوباما و تلاش او برای پیشبردن توافق هستهای ایران و گروه 1+5 موسوم به برجام، مواضعی نزدیک به مواضع دولت اوباما گرفت و از مواضع آیپک در مخالفت با برجام و همراهی علنی با مواضع کابینه نتانیاهو علیه این توافق اجتناب کرده بود.
طبق گزارش تایمز اسرائیل، هریس از سال ۲۰۱۶ و انتخابش بهعنوان سناتور ایالت کالیفرنیا در مجلس سنای ایالاتمتحده، تاکنون دو بار در لابی آیپک سخنرانی کرده است. در گزارش آمده است، بهرغم آنکه بیش از نیمی از اعضای دموکرات سنای آمریکا از حمایت جیاستریت در انتخابات برخوردار بودند اما هریس از چنین حمایتی برخوردار نبود. هریس اوایل سال ۲۰۱۷ حمایت خود را از یک قطعنامه اعلام کرد که اساسا از دولت اوباما بهخاطر اینکه آمریکا اجازه تصویب قطعنامه محکومیت شهرکسازی رژیمصهیونیستی در شورای امنیت را داده بود، انتقاد کرد.