به گزارش «فرهیختگان»، لبنان عصر روز سهشنبه شاهد انفجاری شدید در بندر بیروت بود که خساراتی شدید به این کشور کوچک وارد کرد. از آنجا که لبنان طی دهههای اخیر محلی برای نزاعهای بینالمللی و منطقهای بوده است و هر اتفاقی در آن میتواند منشأ تغییراتی در فضای داخلی و پیرامونی آن شود برای بررسی تحولات این کشور با سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل منطقه گفتوگو کردهایم. در ادامه این مصاحبه را میخوانید.
پس از انفجار عصر سهشنبه لبنان این کشور در صحنه داخلی شاهد چه اتفاقاتی خواهد بود؟
نخست بهنظر میرسد پس از این حادثه انسجام محور مقاومت افزایش پیدا میکند. دوم آنکه جایگاه مقاومت در بین ملت و دولت لبنان ارتقا پیدا خواهد کرد، چراکه در شرایط کنونی توانمندیهای مقاومت برای حفظ امنیت ملی و تامین منافع ملی لبنان ضرورت دارد. همانطوری که دیده شد تنها دقایقی بعد از این واقعه هولناک همه امکانات مدنی حزبالله برای کمک به دولت لبنان، مجروحان و افرادی که در زیر آوار مانده بودند بهمیدان آمدند. حزبالله موفق شد بهسرعت امکانات درمانی، اقتصادی و معیشتی را که مردم لبنان نیاز داشتند بهمیدان آورد و بخشهای قابلتوجهی از نیازهای لبنان را با این امکانات مرتفع کرد. ضمن آنکه مجموعههای مقاومتی مانند حشدالشعبی عراق و انصارالله یمن نیز حمایت همهجانبه خود را از مقاومت لبنان اعلام کردند. نکته سوم باز میگردد به مسائل مربوط به فضای خارجی که بر لبنان و محیط امنیتی آن اثرگذار است. این مساله به ترس و حسابی است که نظام سلطه از مقاومت میبرد. این جریان توانمندیهای حزبالله لبنان را محاسبه میکند که چگونه پس از این اتفاق برای مقابله با زیادهخواهیهای غرب افزایش پیدا میکند، چراکه حزبالله در شرایط فعلی توانسته است بهعنوان بازوی قدرتمند دولت، همکاری و مدیریت قابلتوجهی را در صحنه بحرانزده لبنان از خود بهنمایش بگذارد.
لبنان از سال گذشته با بحرانهای پیچیدهای مواجه بوده است. اعتراضات ضددولتی، استعفای دولت رفیق حریری، خلأ سیاسی و نیز کاهش شدید ارزش پول ملی. طی چندماهی که حسان دیاب بهعنوان نخستوزیر لبنان انتخاب شده 20 میلیارد دلار ارز از این کشور برای تحت فشار قرار دادن دولت و ملت لبنان از این کشور خارج شده است. در ماههای اخیر آمریکا قصد داشت با فشارهای ارزی خود در تامین کالاهای اساسی لبنان مانند گندم، غلات و دارو مشکلاتی را ایجاد کند. با انفجار بندر بیروت تقریبا بخش قابل توجهی از ذخایر کالاهای اساسی لبنان از بین رفتند. با توجه به مشکلاتی که حتی پیش از انفجار نیز به اندازه کافی بزرگ بودند، آیا لبنان میتواند از پس معضلات پیشروی خود سربلند بیرون بیاید؟
محور غربی-عربی همراه رژیم صهیونیستی نظرش بر فشارهای اقتصادی بود، اما با بهنتیجه نرسیدن این فشارها سعی دارند تلاشهای خودشان را به حوزه امنیتی نیز منتقل کنند. اما بهنظر میآید که مردم لبنان با توجه به انفجاری که رخ داد بیشتر بهسمت انسجام حرکت کنند. علیرغم پیچیدگیهایی که برای هرکشوری درچنین شرایطی پیشمیآید، اما قریب بهیقین موضوع استقلال بهعنوان عنصر اصلی قوام لبنان بعد از این حادثه نیز بهعنوان ستون خیمه مردم، احزاب و دولت لبنان میتواند انسجام این کشور و حل بحران را تسریع کند، ولی قطعا کمکهای بینالمللی و انساندوستانه کشورهای دوست حتما تاثیرگذار خواهد بود.
مساله اینجاست که کشورهای همپیمان دولت لبنان بهدلیل مشکلاتشان شاید قادر به کمکهای عمده نباشند. آیا این مساله باعث تشدید فشار طرفهای بینالمللی به دولت لبنان نخواهد شد؟
علیرغم اینکه طرفهای بینالمللی کمکهای بیتوقع انجام نخواهند داد، اما وضعیت افکار عمومی جهانی بهگونهای است که این کشورها درشرایطی نیستند که بتوانند شروطی را برای تضعیف نظام سیاسی یا افول استقلال این کشور داشته باشند. الزاما همه کشورهایی که به لبنان کمک خواهند کرد حامی نظام سلطه نیستند، بلکه کشورهای مستقلی نیز هستند که با نگاه انساندوستانه کمکهای خود به لبنان را ارائه خواهند داد.
جریانهای سیاسی لبنان چه واکنشی نسبت به این حادثه نشان خواهند داد، زیرا برخی این حادثه را شبیه توطئه ترور رفیق حریری میدانند که طی آن اتهاماتی به محور مقاومت زده شد. درحالحاضر نیز برخی ادعا میکنند این انبارها متعلق به سلاحهای حزبالله بوده است.
دولت لبنان پذیرفته است که این انفجار بهدلیل وجود مواد منفجره قوی در انبارهای دولتی بوده است. این مساله باعث شده به هیچعنوان فشاری به حزبالله در بین افکار عمومی وارد نشود. منطقه انفجار بندری بوده است که حزبالله در آن حضوری ندارد و این دفعه شایعات نمیتوانند واقعیت را تغییر دهند، اما تصور بنده بر این است که این اتفاق باعث وحدت بیشتر جریانات سیاسی با محوریت نگاههای مقاومتی میشل عون رئیسجمهور، نبی بری رئیس پارلمان و حسان دیاب نخستوزیر لبنان خواهد شد. هر اتفاقی که در آینده رخ دهد محور کار این افراد خواهند بود، زیرا از قبل نیز مدیریت فضای التهابآوری که آمریکاییها با محور سعودیها در لبنان ایجاد کرده بودند با این افراد بوده است. این مدیریت تضعیف نشده، بلکه این محور موفق شد فضای بحرانی لبنان را مدیریت کند.