هر ساله با نزدیک شدن به ایام محرم، همه شبکه‌های تلویزیونی در تدارک ساخت برنامه‌های جدید می‌شوند تا با رسیدن به این ماه بتوانند عرض‌اندامی کنند و بهترین‌ها را از شبکه‌هایشان پخش کنند. این مساله نه‌فقط برای ماه محرم که در ماه رمضان و ایام نوروز هم صادق است. اما امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا، همه چی در محرم متفاوت خواهد بود، درست مثل ماه رمضان که متفاوت از هر سال بود.

شبکه‌ها و سریال‌ها

برای اینکه بدانیم هر شبکه چه سریالی را برای ماه محرم امسال آماده دارد به سراغ روابط‌عمومی این شبکه‌ها رفتیم که درنهایت فقط به سریال «بوم و بانو» که برای پخش از شبکه دو سیما آماده شده است، رسیدیم. سریالی که سعید سلطانی، کارگردانی آن را به عهده دارد و نویسندگی آن هم به عهده شعله شریعتی و اعظم بهروز است و آرمان زرین‌کوب تهیه‌‌کنندگی آن را به عهده دارد و بعد از سریال ستایش، این دومین همکاری زرین‌کوب و سعید سلطانی است.

قصه این سریال تاریخی در دوران پهلوی اول است و لایه‌های زیرین زندگی اجتماعی مردم در آن مقطع زمانی به تصویر کشیده می‌شود. قرار بود از تیرماه امسال تصویربرداری این سریال تاریخی آغاز شود تا برای ماه محرم پخش آن شروع شود. نکته مهم در مورد این سریال این است که هنوز تصویربرداری آن ادامه دارد و احتمالا با شروع پخش، همچنان تصویربرداری آن ادامه خواهد داشت.

شبکه دیگری که برای پخش سریال اعلام آمادگی کرده است، شبکه پنج سیما بود که البته به‌تازگی مشخص شده است که قرار است از سریال‌های قبلی این شبکه که در این ایام پخش می‌شد، استفاده کنند و سریال جدیدی ندارند.

شبکه سه سیما هم سریالی که احتمالا برای پخش در ایام محرم آماده می‌کند سریال «زمین گرم» ساخته سعید نعمت‌الله است. این سریال یک ویژگی مهم دارد که سعید نعمت‌الله برای اولین بار کارگردانی کرده است. 11 خردادماه همین امسال اعلام شد که این سریال حدود 40درصد از فیلمبرداری‌اش انجام شده است و گروه درحال کار هستند تا این سریال را به محرم برسانند. سعید نعمت‌الله را با متن‌ها و دیالوگ‌های خاصش می‌شناسیم. متن‌هایی که برای سریال‌های مختلف نوشته است و سریال‌های شاخصی همچون: «رستگاران»، «زیر هشت»، «دیوار»، «مدینه» و «میکائیل» به کارگردانی سیروس مقدم و «جراحت»، «شیدایی»، به کارگردانی محمدمهدی عسکرپور و «پشت بام تهران»، «عقیق»، «زیر پای مادر» به کارگردانی بهرنگ توفیقی و «برادر جان» به کارگردانی محمدرضا آهنج را او با نویسندگی خاصش نوشته است و همچنین نگارش سه فیلم سینمایی «طاووس‌های بی‌پر» به کارگردانی جواد مزدآبادی، «حوالی اتوبان» به کارگردانی کیارش اسدی‌زاده و «زنبور کارگر» به کارگردانی افشین صادقی را نیز برعهده داشته است. سریال «زمین گرم» که به گفته خود سعید نعمت‌الله تکمیل‌کننده تریلوژی برادر در فضای خانوادگی و با لحنی متفاوت نسبت به دو سریال «جراحت» و «برادر جان» که فصل‌های پیشین این تریلوژی محسوب می‌شوند، نگارش شده است. نکته دیگر در مورد این سریال این است که همچنان فیلمبرداری‌اش ادامه دارد و هنوز زمان پخش آن مشخص نشده است.

سریال «نجلا» دیگر سریال مناسبتی شبکه سوم سیماست که برای ماه صفر از این شبکه پخش می‌شود. سریال «نجلا» به کارگردانی خیرالله تقیانی‌پور و به تهیه‌کنندگی سعید سعدی برای پخش در ایام اربعین تولید شده است. قصه این سریال در سال ۵۸ می‌گذرد. داستان سریال ارتباط خاصی با انقلاب اسلامی یا دفاع مقدس ندارد بلکه عاشقانه‌ای حول امام حسین(ع) است حسام منظور، آزیتا حاجیان و ملیکا شریفی‌نیا ازجمله بازیگران این سریال هستند. البته فیلمبرداری این سریال در کشور عراق است که کارگردان سریال در مورد آن می‌گوید: «قسمت‌های پایانی این سریال در کربلا رخ می‌دهد و تصویربرداری ما در عراق بستگی به شرایط فعلی آن زمان به دلیل بیماری کرونا دارد و اگر هم نتوانیم به عراق برویم بخش‌های مربوطه را در تهران دکورسازی می‌کنیم.»شبکه یک سیما هم که جزء شبکه‌های مرجع مردم است هنوز برای اینکه چه سریالی داشته باشد، به اجماع نهایی نرسیده و وقتی علت این اتفاق را سوال کردم، همه چیز را مرتبط با اوضاع کنونی، یعنی کرونا می‌دانند و می‌گویند با توجه به شرایط نمی‌توان به گروه‌های برنامه‌ساز فشار بیاوریم که حتما سریال مورد نظری را آماده کنند برای همین تا نزدیک شدن به ماه محرم، باید منتظر باشیم تا ببینیم کدام سریال آماده می‌شود. اینکه کرونا وجود دارد و زندگی‌مان را تغییر داده است و مجبور به این هستیم که خیلی مسائل را رعایت کنیم همه‌مان به‌خوبی می‌دانیم اما اینکه، برای همه چیز کرونا بهانه‌مان بشود مساله دیگری است.

نمایش خانگی‌ها کرونا نمی‌گیرند؟

بیاید جور دیگری به قضیه نگاه کنیم، درحال حاضر چندین برنامه تلویزیونی از صبح تا شب درحال تولید هستند، چه برنامه‌های زنده و چه برنامه‌های تولیدی، از طرف دیگر در شبکه نمایش خانگی، برنامه‌های زیادی درحال ساخت است؛ از سریال‌ها تا تلنت شوهای مختلف که هر روز خبرشان را در خبرگزاری‌ها می‌بینیم و می‌شنویم و این برنامه‌ها در وضعیت کنونی درحال ساخت هستند. مثلا سریال «آقازاده» در همین هفته‌ای که در آن قرار داشتیم، تصویربرداری‌اش به پایان رسید. یا سریال مصطفی کیایی اواخر اسفندماه بود که تصویربرداری‌اش به پایان رسید. منوچهر هادی هم درحال آماده‌سازی برای سریال جدیدش یعنی گیسو است. علاوه‌بر آن سریال‌های دیگر صداوسیما این روزها درحال فیلمبرداری هستند مثلا «سلمان» داوود میرباقری درحال فیلمبرداری است یا سریال دیگری که این روزها اخبار زیادی از آن می‌شنویم، سریال «دادستان» مسعود ده‌نمکی است. مطمئنا شرایط کار راحت نیست و در این اوضاع باید خیلی از مسائل رعایت شود، اما اینکه همه چیز را به کرونا ربط دهیم و کاری انجام ندهیم، به بی‌برنامگی مدیران تلویزیون خاصه برای این دوره باز می‌گردد.

محرم امسال متفاوت‌تر از محرم‌های سال‌های دیگر است. مردم و عزاداران حسینی علی‌رغم میل باطنی و عادات هر ساله‌شان در ماه محرم مجبور هستند که بیشتر شب‌های محرم را در خانه بمانند. اگر همان شعاری که وزارت بهداشت برای محرم امسال انتخاب کرده را درنظر بگیریم که: «هر خانه یک حسینیه» توجه به تولید آثار با محتوای سوگواری امام حسین(ع) ازجمله ضرورت‌های امسال تلویزیون است که باید برایش برنامه‌ریزی جدی صورت می‌گرفت. غیر از برنامه‌ریزی برای پخش سریال‌ها که مطمئنا مهم هستند از هیات‌ها بخواهند برنامه‌هایشان را با صداوسیما هماهنگ کنند و طبق مواردی که وزارت بهداشت تعیین می‌کند، برنامه‌ها را پخش کنند، تا مردم بتوانند از همین برنامه‌ها استفده کنند. مطمئنا این اقدام کمترین کاری است که مردم از شبکه‌های تلویزیونی انتظار دارند.

* نویسنده: عاطفه جعفری، روزنامه‌نگار