به گزارش «فرهیختگان»، آیین رونمایی از شماره دوم ویژه‌نامه «کرونا مثبت» که مشتمل بر مجموعه نگاشت‌های تخصصی پژوهشگران مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام پیرامون بحران کرونا از منظر علوم انسانی است، شنبه یازدهم مردادماه با حضور «دکتر علیرضا زالی» رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در برنامه «تهران 20» شبکه پنج سیما برگزار شد.
دکتر زالی در ابتدای بحث خود با تشکر از مرکز رشد دانشگام صادق (ع) اشاره داشتند که "کرونا صرفا یک موضوع بیولوژیکی و سلامت نیست وابعاد و شقوق مختلف اجتماعی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتی امنیتی بر آن مترتب است." و مرکز رشد برای ارائهیک نگاه جامع الاطراف و چند وجهی کرونا مثبت را به ثمر رسانده است.
وی در ادامه در تشریح معنای صحیح و غلط عنوان «شکست کرونا» گفت: «باورم بر این است که عنوان شکست دادن کرونا، یک شعار هیجانی است؛ اگر منظور ریشه‌کنی کرونا است که این موضوع نیازمند زمان است. بنابراین به‌جای طرح این گون عناوین غرورآفرین، شناخت و آگاهی خودمان را به‌عنوان مهم‌ترین سلاح مقابله با این ویروس همه‌گیررا تعمیق دهیم. عنوان «شکست کرونا» جایگاهی در ادبیات علمی جهان ندارد. مانیفست مطرح‌شده در جهان، «شکست قطع زنجیره کرونا» است».
وی با اشاره به بررسی امواج پاندمی در میان کشورهای مختلف جهان گفت: «ما امروز در موج دوم شیوع این ویروس قرار گرفتیم. این بیماری به‌صورت موجی و به فراخور زمان‌های مختلف در کشورهای جهان وارد شد. در موج اول شیوع کرونا برخی کشورها با چابکی و قدرت انعطاف و سرعت خوبی عمل کردند که البته لازم است حسب مؤلفه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این کشورها، دستاوردها آن‌ها تحلیل شود. کشورهایی مانند تایوان، سنگاپور، کره‌جنوبی و آلمان ازجمله این کشورها بودند. موج اول در حال حاضر در برخی از کشورهای اروپایی فروکش کرده و در برخی مناطق دیگر به‌تدریج موج دوم در حال شکل‌گیری است. بخش زیادی از کشورهای آفریقایی، آمریکایی و آسیایی نیز درگیر موج دوم شیوع ویروس کرونا شده‌اند. البته کشورهایی مانند ترکیه که دیرتر موج اول را تجربه کردند، موج دوم را با تأخیر خواهند داشت. آنچه مبانی علمی به ما می‌گوید آن است که آمدن امواج دیگر بیماری قطعی است و لازم است بدون غرور کاذب و حسب مبانی علمی و با بهره‌گیری از مدل‌های تجربه‌شده موفق جهانی و توصیه‌های «سازمان بهداشت جهانی» خود را آماده مواجهه درست با این چالش کنیم. موفقیت در دور اول، تضمینی برای موفقیت در امواج بعدی بیماری نیست».
فرمانده ستاد عملیات مقابله با کرونا در کلان‌شهر تهران در ادامه با اشاره به چالش‌های جمعیتی شهر تهران در مدیریت شیوع کرونا از حیث تراکم بالای جمعیتی، سهم بالای سکونت غیررسمی، جمعیت شناور روزانه‌ای که هر روز وارد تهران می‌شود، گفت: «برای رهایی از پاندمی کرونا، یا باید دارو مطمئنی کشف شود یا واکسن ایمنی‌بخش تولید شود. در حالت سوم که اصلاًمطلوب ما نیست، 66 درصد مردم مبتلا به این ویروس شوند که به معنای شکل‌گیری نوعی ایمنی جمعی است که بسیار مسیر خطرناک و نگران‌کننده‌ای است و اصلاً مورد توصیه ما و مجامع علمی نیست. آنچه باید محور مداخلات سیاستی و برنامه محوری ما قرار گیرد، قطع زنجیره انتقال ویروس است. این ویروس تا موجود زنده برای شکار می‌یابد تا میزبانش باشد، زنده می‌ماند و گسترش می‌یابد».
وی با اشاره به شرایط فعلی تهران افزود: «25 دستگاه اجرایی و 355 خرده نهاد در موضوع مدیریت کرونا در تهران ایفای نقش می‌کنند. یک شاخص مهم در شرایط فعلی برای ارزیابی وضعیت تهران آن است که نرخ مرگ‌ومیر به نسبت تعداد مراجعات عدد 1.7 است که عدد بسیار قابل قبولی نسبت به متوسط کشور است. به عبارتی به ازای هر 100 مراجعه به مراکز درمانی، 1.7 افراد دچار مرگ شده‌اند. بالاترین گروه سنی مرگ‌ومیر برای گروه سنی 70 تا 79 سال بوده است و نکته مهم‌تر آن‌که 86.7 درصد افراد فوت‌شده در شهر تهران دارای یک عامل زمینه‌ای مانند چاقی، کهولت سن، دیابت و...بوده است. این شاخص‌ها البته تماماً دستاورد زحمات و ایثارگری کادر درمانی و پرستاری ما در شهر تهران است».
دکتر زالی با اشاره به استدلال متفاوت شهرداری با ستاد مبارزه با کرونا در تهران در موضوع طرح ترافیک تهران گفت: «خوشبختانه بالاخره در این هفته این موضوع به تصویب رسید. اختلاف آنجا بود که ما در ستاد مبارزه بر کرونا بر کاهش تولید سفر از سیستم حمل‌ونقل عمومی با عدم اجرای طراح ترافیک داشتیم. در مقابل شهرداری معتقد بود اجرای «طرح ترافیک» تأثیر محسوسی در کاهش استفاده از حمل‌ونقل عمومی نمی‌گذارد. با قرمز شدن شرایط تهران، ما به سمت این رفتیم که حتی اگر ذره‌ای این اثر رخ می‌دهد، صورت پذیرد«. وی با اشاره به اهمیت مدیریت غیرمتمرکز بحران در شرایط فعلی افزود: «به نظرم باید اختیارات بیشتری به استانداری و روسای ستادی مدیریت بحران تفویض شود تا بتوان از این شرایط عبور کرد. واقعاً امکان یک نسخه واحد برای کل کشور یا حتی کل یک استان نیست».
دکتر زالی در پایان با تشکر از همکاری مردم از اجرای شیوه‌‌های بهداشتی به میزان 68 درصد و میزان استفاده از ماسک شهروندان تهرانی به 72 درصد خبر داد؛ عددی که در هفته سوم خرداد به 11 درصد رسیده بود.
در ابتدای این برنامه، آقای حمید ایزدبخش سردبیر ویژه‌نامه «کرونا مثبت» ضمن اشاره به مجموعه فعالیت‌های مرکز رشد بعد از بحران شیوع ویروس کرونا از اسفندماه 98، به استقبال از شماره اول این ویژه‌نامه که اواخر اردیبهشت‌ماه رونمایی و عرضه شد پرداخت و افزود: «جهت‌گیری کلی در این دو شماره آن بود تا نشان دهیم که مقوله سلامت اساساً یک پدیده اجتماعی است و تصوری که تا پیش‌ازاین شایع بود که حوزه سلامت را به حوزه پزشکی منحصر می‌کرد، ناصواب است». وی با اشاره به پیوند حوزه سلامت و علوم انسانی گفت: «بحران کرونا موجب شد تا صاحب‌نظران حوزه علوم انسانی و اجتماعی، به موضوع سلامت به نحو جدی‌تر بپردازند».
دبیر «هسته سلامت» مرکز رشد با اشاره به اهمیت ماهیت اجتماعی ویروسهزارچهره کرونا در جوامع امروز گفت: «کرونا ابعاد مختلف زندگی ما را دست‌خوش تغییر کرده است و سبک زندگی جدیدی برای ماشکل داده است. از روابط اجتماعی تا نحوه آداب و مناسک دینی، از روابط کاری تا انواع سرگرمی‌های اجتماعی و از حوزه‌هایی مانند آموزش تا تحولات نهاد خانواده. ویروسی که هم در منظری برخی دموکرات و در منظر برخی دیگر کاملاً طبقاتی عمل می‌کند». وی با اشاره به تأثیر سیاست‌های کلان بر مدیریت و کنترل بحران کرونا در سطح جهان و مقایسه این سیاست‌ها در میان کشورهای مختلف افزود: «وقتی یک خطای پزشکی رخ می‌دهد، حداکثر یکی دو خانواده داغدار می‌شوند. اما خطای سیاستی و تصمیم‌گیری این‌گونه نیست. یک خطا می‌تواند جان صدها و هزاران نفر و خانواده را به خطر بیاندازد و ازاین‌جهت حائز اهمیت است. تصمیمات و اقدامات کلان و اجتماعی بسیار اثرگذار است و یکی از شاخص‌های موفقیت این تصمیمات، قدرت بسیج و سازماندهی نیروها در سطح ملی است».
پژوهشگر هسته سلامت مرکز رشد با اشاره به اهمیت نهادسازی مؤثر در عصر مدیریت بحران‌های اجتماعی گفت: «در حالی نظام سیاست‌گذاری ما به‌صورت عجولانه ستاد ملی مبارزه با کرونا را شکل داد که بسیاری از نهادهای سنتی مانند «شورای عالی سلامت» از سال‌ها پیش می‌توانست آماده چنین بحران‌هایی بشود و تجربه‌های آن در خدمت مدیریت بحران پاندمی کرونا قرار گیرد». وی در انتهای مباحث خود به نمایندگی از مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام این اثر را تقدیم به خانواده شهدای مدافع سلامت کرد.
لازم به ذکر است ویژه‌نامه «کرونا مثبت» در شماره دوم مشتمل بر 20 نگاشت تخصصی پیرامون ابعاد اجتماعی-انسانی بحران کرونا است و در چهار بخش الهیات کرونا (روایت دینی از ماجرای کرونا)، اجتماعیات کرونا (تأملی بر زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی کرونا)، اقتصاد کرونا (بررسی آثار و پیامدهای اقتصادی کرونا) و واقعیت اجتماعی کرونا (تحلیل تأثیرات کرونا بر نظام سلامت و آموزش) تنظیم و تدوین‌شده است. شماره دوم ویژه‌نامه«کرونا مثبت» در 228 صفحه و به همت مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام منتشرشده است. با توجه به بروز و گستردگی بحران کرونا و لزوم همفکری و تضارب هرچه بیشتر آراء در این زمینه مخصوصاً میان اندیشمندان علوم انسانی، عرضهو انتشار این شماره مانند شماره قبل به‌صورت الکترونیک و رایگانخواهد بودتا به سهولت در دسترس همهسیاست‌گذاران، کارگزاران اجرائی، پژوهشگران و نخبگان علمی قرار گیرد.علاقه‌مندان جهت مطالعه و دریافت این ویژه‌نامه به سایت اینترنتی «رشدا» به نشانیhttps://rushda.ir/?p=7974 مراجعه نمایند.
مطالب پیشنهادی
